Wykład 1 (4.10)
Gojenie ran:
Rany - uszkodzenia powstałe na skutek urazu mach., dzielimy na:
- obrażenia zamknięte - stłuczenia
- rozciągnięcia, skręcenia
- obrażenia otwarte
Stłuczenie:
- obrzęk często z krwawym podbiegnięciem (może pojawić się po jakimś czasie)
- toważyszy ból samoistny i uciskowy
- wzrost temp. ciała nad urazem
Leczenie po przez:
- zimne okłady
- ucisk po zakonczeniu zimnych okładów, czasem podczas trwania
- po 24h ciepło - suche termofory, fototerapia
- unikanie poruszania okolicą stłuczenia
- jeżeli krwiak zajmuje dużą powierzchnie można go odessać
Rana (vulnus): cechy - ból, krwawienie, zianie
budowa - brzegi, kąty, dno
Rodzaje ran:
* kłuta:
- mały otwór wlotowy, może być głęboka przez co łatwa do zbagatelizowania
- może zawierać ciała obce
- nie zieje, brzegi się zrastają
- zadawana długim, cienkim narzędziem
- ważna: rewizja dna w kierunku penetracji do jam ciała
* cięta:
- najczęściej czysta, o równych krawędziach
- możliwe pozostawienie ciał obcych
- zieje, obficie krwawi
- szybko się goi, zazwyczaj nie pozostawia znaczących blizn
- mogą być przecięte ważne pnie naczyniowe
* tłuczona:
- zadana przez tępe narzędzie, następuje zmiażdżenie tk. miękkich
- obficie krwawi do wewnątrz
- brzegi zmiażdżone, łatwo dochodzi do zakażenia (martwa tk. pożywką dla bakterii)
* miażdżona:
- wstrząs krwotoczny
- duży ból
- uraz mięśni, kości, naczyń
- zator tłuszczowy
- brzegi i charakter podobny do rany tłuczonej
- mioglobina zatyka nerki (ONN)
- wstrząs urazowy
* rąbana:
- odmiana rany ciętej, zadana długim, ostrym narzędziem
- tkanki nie tylko przecięte ale i stluczone
- głęboka, mocno ziejąca
- krwawi mocniej niż cięta
- może dojść do uszkodzenia naczyń, nerwów, okostnej, kości
- nieraz dochodzi do odrąbania znacznej części ciała
* szarpana:
- rozcięcie tk. zakrzywionymi przedmiotami
- przerwaniu ulegają najczęściej tk. podskórna i mięśnie i narządy miąższowe
- mało krwawi
- ściany i dno nierówne, zawiera kieszenie i szczeliny
* kąsana:
- charakter szarpany/miażdżony
- mały obszar przekłuty jest otoczony zmiażdżeniem - źle się goi
- często ulega zakarzeniu - bakterie obecne w ślinie
- malo krwawi
- zagrożenie wścieklizną - szczepienie pokąsanego
- poszeżenie ujścia rany w celu lepszej ewakuacji krwi i wydzieliny
* zatruta:
- obrzęk skory w okolicy zranienia
- dotkliwy ból - jad posiada skladniki hemolizujące
- jad łatwo przechodzi przez bariery
- ran nie zamykamy, podajemy surowice
* postrzałowa:
- rozległe uszkodzenie tk., uszkodzenie brzegów
- wewnątrz rany mogą utkwić strzępy ubrania
- głęboka, może być na wylot
- ma cechy zarówno rany kłutej jak i opażena
Fazy gojenia się rany:
- faza zapalenia
- faza proliferacj - samooczyszczenie ranyi
- faza remodelingo - uzupełnienie ubytków - blizna
Gojenie się ran:
- rychłozrost - brzegi zrastają się szybko i bez powikłań
- ziarninowanie - następuje przy ubytku tkanki, obezności tk. martwiczej lub ciała obcego
- pod strupem
Szybkość gojenia się ran:
- cech osobniczych
- charakteru rany
- środowiska
Miejscowe czynniki opóźniające gojenie:
- tk. martwicza
- krwiak
- grube szwy
- zakażenie
- ucisk gipsu, zbyt mocne wiązanie nitek
- miejscowe wychładzanie rany
Zapalne choroby powłok z zakażenia przyranne:
Czyrak - zakażenie mieszków wlosowych gronkowcem (obecny czop ropny, zywobolesny)
Czyrak gromadny - nagromadenie zmian czyrakowatych, gorączka, ból, osłabienie
Ropień - ograniczony zbiornik ropy, pod skórą, pod napięciem, bolesny, tk. miękkie, kości
- ropień “zimny” w gruźlicy - bez bólu i st. zapalnego
Ropowica - ropne zakażenie tk. wiotkich przestrzeni łącznotkankowych ograniczonych powięziami
Zastrzał - ropne zakażenie na dłoniowej powierzchni palców (podskórny, ścięgnisty lub kostny)
Róża - ostra, zakaźna choroba skóry wywołana przez paciorkowce (trwa ok. tygodnia)
- nagły początek, gorączka, dreszcze, wymioty, bol glowy, bolesne pęcheże i strupy
- czerwone zabarwienie skory,
- zalecana penicylina i uzupełnianie płynów
Zgorzel gazowa - wywolywana przez beztlenowe pałeczki bakterii
- rany z ryzykiem zakażenia
- laseczki zgorzeli powodują fermentacje cukrów
- zgorzel rozwija się 1-5 dni
- laseczki produkują toksynę powodującą martwicę i obrzęk tk.
- obiawy: bladość, niezdrowa barwa skóry…
Tężec - wywoływany przez laseczkę tężca w ranach zanieczyszczonych, oparzeniach, martwych tkankach
- neurotoksyna powodująca wzrost napięcia mięśni
- niepokój, ból, bezsenność, szczękościsk
- może prowadzić do zgonu
Ropne zapalenie sutka - powstaje wokresie połogu
- powiększenie węzłów chlonnych
Wykład 2 (11.10)
Pęcheżyk żółciowy - magazynuje, wypuszcza i zageszcza żółć
Epidemiologia
- częstość występowania 4-6%
- stosunek przypadków u K i M 4:1
- …
litogenność - za dużo cholesterolu w żółci
Wzrost stężenia cholesterolu w żółci może być spowodowana - dużą ilością tkanki tłuszczowej, głodzeniem się…
kamienia żółciowe - osoby otyłe, kobiety, K po ciąży, głodzenia
Wskazaniem do operacji w przypadku występowania kamieni jest doświadczanie obiawów (np bólu)
(...)