Chirurgia wykład

Zatkanie w odcinku szyjnym:

Spowodowane jest zatrzymaniem się w odcinku szyjnym przełyku nierozdrobnionej treści pokarmowej złożonej ze zbitej masy źdźbeł słomy, siana i trawy, ziarna, otrębów, a także niedokładnie rozdrobnione warzywa pastewne i owoce.

Zatkanie może powstać jako wynik:

1. chorób zębów

2. skurczu mięśni przełyku

Objawy:

1. po lewej stronie szyi może być wyczuwalny twardy, powrózkowaty lub wzdęty twór

2. przygnębienie

3. dławienie się

4. nadmierne ślinienie

5. nie przyjmowanie pokarmu

6. podczas próby picia wody następuje wylewanie treści przez nos

7. podczas ataków kaszlu fragmenty zalegającej karmy mogą wydostawać się przez jamę ustną lub nos

Zatkanie przełyku w odcinku piersiowym:

1. powodem jest łapczywe zjadanie karmy, bez dostatecznego jej żucia i naśliniania

2. cząstki karmy (długie źdźbał słomy, czasami buraki, zbite masy masy otrąb lub innej paszy) zalegające przy ścianie przedoponowego odcinka przełyku, pęcznieją i powodują zatrzymanie następnych porcji połykanego pokarmu aż do stopniowego wypełnienia i zatkania przełyku

3. w wyniku zatkania następuje skurcz mięśniówki dodatkowo wzmagający blokowanie pokarmu

Objawy:

1. nie przyjmowanie pokarmu i wody lub zwracanie pokarmu przez nos - grożące zachłystowym zapaleniem płuc

2. wprowadzony do przełyku zgłębnik nosowo - przełykowy napotyka opór w miejscu zatkania

3. po wyjęciu zgłębnika - na jego tylnym końcu można zauważyć cząstki zatykającej przełyk karmy

Udrażnianie przełyku powietrzem:

1. za pomocą sondy z podłączonym kompresorem podaje się powietrze pod ciśnieniem

2. odrywane kawałki karmy mieszają się ze śliną i wydostają się zazwyczaj przez nozdrza (głowa musi być trzymana nisko)

3. sondę wprowadzamy stopniowo coraz głębiej i w konsekwencji ostatnie fragmenty karmy wpychane są do żołądka (kwaśny zapach)

4. powikłaniem, lecz rzadkim jest rozerwanie ściany przełyku przez nadmierną ilość powietrza

Zabieg opróżnienia przełyku wg Merilla:

1. należy włożyć zgłębnik nosowo - żołądkowy

2. wykonujemy nacięcie w połowie szyi odsłaniające przełyk

3. obwiązujemy przełyk ze zgłębnikiem tasiemką i z większym ciśnieniem wlewamy płyn przez zgłębnik - w ten sposób można lepiej rozmiękczyć zatykające masy i jednocześnie zabezpieczamy się przed cofnięciem się płynu do gardła i zachłyśnięciem

Leczenie operacyjne wg Podgersky'ego:

1. pozycja leżąca i znieczulenie ogólne

2. wypreparowuje się przełyk po lewej stronie szyi na wysokości ciała obcego, ale nie nacina się ściany przełyku

3. należy uchwycić ciało obce i masować je w kierunku jamy ustnej

Jeżeli ciało obce znajduje się w okolicy wpustu do klatki piersiowej lub przed przeponą - próba przepchnięcia sondą do żołądka po podaniu silnych spazmolityków z chloropromazyną oraz podaniu sondą środka miejscowo znieczulającego - pacjent leżący, znieczulony ogólnie, głowa opuszczona.

Ezofagotomia:

1. jeżeli nie uda się przepchnąć karmy do żołądka

2. wypreparowujemy przełyk przed jego wejściem do klatki piersiowej i przecinamy ścianę przełyku i wyciągamy ciało obce kleszczykami przez ranę operacyjną

Leczenie pooperacyjne:

1. ogólnie i dotchawiczo antybiotyk w wyskoch dawkach przez 5-6 dni

2. przez 2-3 dni koń otrzymuje tylko wodę do picia

3. przy ezofagostomii - głodówka 6-7 dni i odżywianie pozajelitowe płynami

Skurcz mięśni przełyku (oesophagospasmus):

Jest to pierścieniowate zwężenie światła przełyku wywołane skurczem mięśniówki, głównie u koni młodych.

Powstaje także fala antyperystaltyczna

Przyczyną wystąpienia napadowego kurczu jest wzmożona pobudliwość części współczulnej autonomicznego układu nerwowego

Inne przyczyny:

1. zjedzenie trujących roślin

2. tło alergiczne

3. zjedzenie zbyt dużych fragmentów karmy

4. rany błony śluzowej

Objawy:

1. występują napadowo

2. podczas jedzenia koń nagle cofa się od żłobu, wyciągając mięśnie szyi, krztusi się i ślini

3. jest przestraszony - wytrzeszcz gałek oczny

4. oddech przyspieszony, tętno zwolnione

5. przełyk w odcinku szyjnym wyczuwalny jako twardy powrózkowaty twór

6. kurcz trwa krótko, ale powtarza się przy ponownej próbie jedzenia

7. stan taki może trwać kilka dni

Zwężenie światła przełyku (stenosis oesophagi)

Następstwo blizn powstałych po uszkodzeniu ściany przełyku w konsekwencji badania metalową sondą, wykonaną wcześniej ezofagostomią lub przez larwy pasożytów (np. gza końskiego)

Ucisk od zewnątrz ropnia lub guza umiejscowionego w pobliżu przełyku

Objawy:

1. zwężenie następuje powoli

2. objawy niedrożności nasilają się aż do zupełnej niemożności przyjmowaniu pokarmu i wody

3. omacywanie - niewielke zgrubienie za krtanią

4. badanie endoskopowe lub radiologiczne z kontrastem

Leczenie:

1. rozciąganie przewężonych struktur na krótki okres

2. odsłonięcie chorego miejsca i usunięcie przyczyny zwężenia przełyku poprzez wykonanie kilku nacięć mięśniówki o długości kilku cm przebigających podłużenie do osi długiej przełyku

Po zabiegu zwierzę powinno otrzymać normalny pokarm, żeby uniknąć tworzenia się nowych zwężeń.

Rozstrzeń gruszkowata przełyku w odcinku piersiowym (dilatatio oesophagi)

Przyczyną może być zwężenie rozworu przełykowego przepony lub skurcz wpustu żołądka, które powoli dochodzi do rozszerzenia przełyku (kształt butelki, wrzeciona) a w konsekwencji przerostu i stwardnienia przełyku.

Objawy:

1. zwierzę chudnie

2. w ścianie przełyku, w miejscu zalegania pokarmu zachodzą zmiany osłabiające strukturę przełyku, co w skrajnych przypadkach może być przyczyną pęknięcia przełyku

3. jest to choroba przewlekła, z okresowymi zaostrzeniami i objawami zatkania przełyku

4. często rozpoznawane jest sekcyjnie gdy nastąpi pęknięcie przełyku

Zachyłki przełyku:

1. powstają w przypadku przerwania ciągłości warstwy mięśniowej przełyku, co powoduje workowate uwypuklenie się błony śluzowej

2. zazwyczaj umiejscawia się w szyjnym odcinku lub w okolicy wpustu do klatki piersowej

3. mogą osiągać duże rozmiary (piłka)

Objawy:

1. po przyjęciu pokarmu lub wody

2. nerwowość, odchodzenie od paśnika i wykazują objawy kliniczne zwężenia przełyku

3. czasami ulewanie zawartości zachyłka, gwałtowne ataki kaszlu

4. małe uchyłki prowadzą do okresowego przerwania przyjmowania pokarmu

Tracheotomia - wskazania:

1. udrożnienie dróg oddechowych w przypadku niedrożności jako zabieg ratujący życie

2. łagodzenie stanów zapalnych krtani lub jamy nosowej

3. intubacja dotchawicza, w przypadkach gdy wprowadzenie rurki intubacyjnej ograniczałoby dostęp do operowanego miejsca

Technika zabiegu:

1. wykonujemy międy 1/3 górną i środkową długości szyi (łatwo wyczywalna tchawica)

2. wykonanie nacięcia w lini pośrodkowej długości 6-8cm

3. przecina się skórę, tkankę podskórną i na tępo mięsień mostkowo - tarczowy i mostkowo - gnykowy

4. poprzeczne cięcie pomiędzy dwiema chrząstkami tchawiczymi (przebijamy błonę śluzową tchawicy)

5. w lini pośrodkowej przecinamy więzadło pierścienowate 1-2cm w obu kierunkach

6. wkładamy rurkę tchawiczą, najlepiej samoutrzymującą się

Postępowanie pooperacyjne:

1. stały nadzór

2. przynajmniej raz dziennie oczyszczamy rurkę i otaczającą ją skórę

3. antybiotykoterapia nie jest konieczna

4. rana po wyciągnięciu rurki leczy się przez ziarninowanie

5. natłuszczenie skóry wokół rany pooperacyjnej

Powikłania:

1. występują rzadko

2. czasami powstaje odma podskórna - zapobiegamy temu przez ograniczone preparowanie tkanek miękkich w czasie zabiegu

3. rzadko zwężenie śwatła tchawicy - ziarniniaki, chrzęstniaki oraz odma opłucna

Technika (czego?):

1. pozycja stojąca po środkach uspokajających i znieczuleniu miejscowym

2. pozycja leżąca na grzbiecie po znieczuleniu ogólnym

3. zawsze głowa wyciągnięta

4. 1/3 długości szyi, w lini pośrodkowej cięcie 10-12cm

5. Jeżeli wcześniej była wykonana tracheotomia nie możemy wykonać zabiegu w tym samym miejscu

6. Mięśnie odzielamyna tępo i odsłaniamy 3-4 chrząstki tchawicze

7. W celu zmiejszenia nacisku wywieranego na połączenie między skórą a błoną śluzową - na długości rany operacyjnej wycinamy fragmenty mięśni (mostkowo - tarczowy, mostkowo - gnykowy i łopatkowo - gnykowy)

8. W każdej chrząstce tchawiczej po obu stronach lini pośrodkowej wykonywane jest jedno pośrodkowe lub dwa przypośrodkowe cięcia - nie przecinające błony śluzowej

9. Odpreparowuje się frgamenty chrząstek od błony śluzowej

10. Znieczulamy miejscowo błonę śluzową i przecinamy w kształcie litery Y

11. Zakładamy szwy sytuacyjne a następnie wyszywamy ją do skóry

Postępowanie pooperacyjne:

1. koń pozostaje w boksie na 2tygodnie i tylko jest oprowadzany

2. antybiotyki o szerokim spektrum działania a niesterydowe leki przeciwzapalne

3. szwy zdejmujemy po 10 -14 dniach

4. higiena rany pooperacyjnej

5. całkowite wygojenie rany może trwać nawet do 4miesięcy

Powikłania:

1. częściowe rozchodzenie się lini szwów

2. stany zapalne

3. ziarnina

4. zwężenie światła otworu

5. przerost skóry nadmiejscem tracheostomii

6. kaszel - powikłanie późne

1

---