Chirurgia, wykład 5
ZNIECZULENIE OGÓLNIE
Ból znoszony w całym organizmie
-utrata świadomości (anaesthesia)
-wyłączenie czucia bólu (analgesia)
-zniesienie odruchów z pola operacyjnego (areflexis)
-częściowego usunięcia napięcia mięśni
Podział znieczulenia ogólnego
1) ze względu na sposób podania środka (anestetyku)
-wziewne
-infuzyjne
2)ze względu na możliwość pogłębienia lub spłycenia
-sterowane ( wziewne)
-niesterowalne ( pozapłucne)
-względnie sterowane
Znieczulenie wziewne - anastetyk bezpośrednio do płuc pacjenta, uważa się je za znieczulenie sterowane, gdyż można to w pełni kontrolować.
Nie sterowane środki podawane są domięśniowo.
Względnie sterowane - dożylnie
Znieczulenie wziewne
Aparat tchawica pęcherzyki płucne krew narządy (szczególnie wrażliwy jets układ nerwowy)
Metody znieczulenie wziewnego
1) z oddychaniem bezzwrotnym
a)układ otwarty ( wdech z atmosfery, wydech do atmosfery, nie używa się już zazwyczaj)
-metoda kropelkowa
Brak przestrzeni bezużytecznej, małe opory ale i mała kontrola. Używa się maski, zwija się gazę, zakrapla na nią środek znieczulający i daje się psu pod pysk, w masce.
-metoda insulfaflacyjna
Bezpośrednia podaż tlenu do jamy ustnej (nie stosuje się już)
-metoda inhalacyjna
Szczur zamknięty w komorze z środkiem.
b)układ półotwarty (wdech z aparatu, wydech do atmosfery)
Używa się dla małych zwierząt do 10 kg, znikoma przestrzeń bezużyteczna.
-metoda półotwarta Agre'a z rurką T
Tlen z butli parownik rurka o kształcie litery T lub Y do zwierzęcia. Długa część rurki doprowadza do tchawicy pacjenta zaś krótkie do wdechu i wydechu.
Jeżeli rurka długa jest za krótka, trudno jest znieczulić pacjenta, wydychane są środki do znieczulenia. Jeżeli rurka jest za długa to pacjent dusi się, zbiera się w niej powietrze.
-metoda półotwarta Kuhna
Układ taki sam jak w poprzednim punkcie, ale na rurce wydechowej jest przecięty worek oddechowy, mamy wtedy pewną kontrolę nad oddechami. ( widzimy czy pacjent oddycha czy już schodzi)
-metoda półotwarta zastawkowa
Tak samo jak w pierwszym punkcie, ale w rurce doprowadzającej jest zastawka jednokierunkowa, powietrze nie cofa się.
2) z oddychaniem zwrotnym(wdech i wydech z aparatu)
-układ półzamknięty
Często stosowane znieczulenie. Częściowo dopuszczenie oddychania zwrotnego z pochłanianiem dwutlenku węgla. Podaż tlenu jest większa niż zużycie minutowe tego gazu. Nadmiar gazów może wydostawać się przez zastawkę nadciśnienia.
-układ zamknięty(wdech i wydech z aparatu w całości)
Powietrze wydychane przez pacjenta oczyszczone jest całkowicie z dwutlenku węgla w pochłaniaczu a następnie gromadzi się w worku oddechowym, skąd przy wdechu przechodzi do płuc.
-metoda okrężna zastawkowa
-metoda wahadłowa
butla z tlenem tlen do parownika, miesza się z środkiem znieczulającym wchodiz do rurki dotchawiczej(znieczula) wydech przez pochłaniacz do worka z worka przez pochłaniacz do psa
Z pochłaniacza środki chemiczne mogą się przedostać przypadkiem do zwierzęcia.
Środki używane do znieczulenia wziewnego
-środki nasenne
-środki przeciwbólowe
-zwiotczające mięśnie
Uwagi ogólne
-dostają się do płuc na zasadzie różnicy stężeń
-przenikają na zasadzie różnicy stężeń
-podaje się w %, to znaczy 1% to 1 ml środka w 100 ml tlenu
Indukcja znieczulenia to zazwyczaj 4-5% środka, dawka podtrzymująca to połowa dawki indukcyjnej (podawana według efektu)
Stężenie anestetyczne
-stan przy którym poziom środka znieczulającego płynącego do mózgu pozwala na osiągnięcie tolerancji na bodźce bólowe.
Okresy znieczulenia
-narastanie % anestetyku w tkance nerwowej na tej podstawie można wyróżnić 4 okresy.
1) okres bezbolesności (stadium analgesie)
Częściowo zniesiona świadomość, można wykonywać krótkie zabiegi, brak ryzyka narkozy.
2) okres podniecenia (stadium exitationis)
Utrata świadomości + porażenie mięśni, może być bezdech, wymioty, zachłyśnięcie się językiem ( należy go wyciągnąć przed operacją) Nie wykonuje się zabiegów, można tą fazę pominąć premedytacją.
3) okres znieczulenia chirurgicznego (stadium anaesthesia chirugiae)
Tu wykonuje się zabiegi, ma 4 okresy, 2 okres optymalny.
4) okres porażenia oddychania ( stadium paralisis respirationis)
Najgorsza, unikać jak ognia, występuje przy przedawkowaniu środków. Porażenie oddychania, kwasica, zatrzymanie akcji serca, zejście śmiertelne.
TABELKA PIERWSZA
Odruchy |
Okres 1 |
Okres 2 |
Okres 3 stopień 1 |
Okres 3 stopień 2 |
Okres 3 stopień 3 |
Okres 3 stopień 4 |
Okres 4 |
Oddychanie |
Szybkie, nieregularne, piersiowo brzuszne |
Bardzo nieregularne, piersiowo brzuszne |
Wolne, regularne piersiowo brzuszne |
Wolne, regularne piersiowo brzuszne |
Głównie brzuszny, opóźniony piersiowy |
Płytki brzuszny |
bezdech |
Tętno |
częste |
częste |
norma |
norma |
częste |
Częste, małe |
Zatrzymanie krążenia |
Ciśnienie tętnicze |
wysokie |
wysokie |
norma |
spadek |
spadek |
spadek |
dupa |
Błona śluzowa |
Czerwona, wilgotna |
Czerwona, wilgotna |
Czerwona, wilgotna |
Czerwona, wilgotna |
Blada, sucha |
Blada. sucha |
Blado sina |
Rogówka |
Błyszcząca |
Błyszcząca |
Błyszcząca |
Błyszcząca |
wysychająca |
sucha |
sucha |
Źrenica (na slajdach są obrazki) |
średnia |
średnia |
mała |
Bardzo mała szczelina |
średnia |
duża |
Bardzo dużą |
Ruchy gałki ocznej |
dowolne |
Oczopląs u koni i bydła |
|
Rotacja u psów |
|
Ustawienie centralne |
Ustawienie centralne |
Napięcie mięśni |
+/- |
+ |
+/- |
+/- |
- |
- |
- |
TABELKA ZWEI
Odruch |
Okres 1 |
Okres 2 |
Okres 3 stopień 1 |
Okres 3 stopień 2 |
Okres 3 stopień 3 |
Okres 3 stopień 4 |
Okres 4 |
Powiekowy |
+ |
+ |
+/- |
+/- |
- |
- |
- |
Rogówkowy |
+ |
+ |
+ |
+/- |
- |
- |
- |
Źreniczny |
+ |
+ |
+ |
- |
- |
- |
- |
Krtaniowy |
+ |
+ |
+/- |
- |
- |
- |
- |
Połykania |
+ |
+ |
+/- |
- |
- |
- |
- |
Skórny |
+ |
+ |
- |
- |
- |
- |
- |
ZNIECZULENIE INFUZYJNE
-wprowadzanie leków anestetycznych bezpośrednio do krążenia - względnie kontrolowane
wtedy jest gwałtowne działanie na układ krążenia i oddychania
-wprowadzanie paraenteralnie sc. I.m. i.p. dojądrowo(to do kastrowania, wycinamy wtedy części środka przy usuwania zbędnej części konia) - bez kontroli!
Anestetyki łatwo penetrują barierę krew-mózg, a efekt ich działania pojawia się w czasie przejścia krwi od miejsca podania do mózgu.
Zazwyczaj te środki nie posiadają antagonistów więc podajemy w następujący sposób:
najpierw pół dawki, później dawki frakcjonowane według efektu działania.
Spadek stężenia środka następuje powoli, poprzez usuwanie środka przez organizm.
ZNIECZULENIE WROCŁAWSKIE SIVE WARSZAWSKIE
Premedytacja: detomidyna 10 ug/kg i butorfanol 15 ug/kg
Mieszanina A 25 g gwajamaru + 232,5 ml 5% glukozy
podgrzać do rozpuszczenia, po ocgłodzeniu uzupełnić do 250 ml dodając 5 ml 10% ketaminy i 37,5 2% ksylazyny (dawki dla koni)
Mieszanina B
50g gwajamaru,
197,5 ml 5% glukozy po podgrzaniu do rozpuszczenia gwajamaru.
Po schłodzeniu do temperatury pokojowej uzupełnić do 250 ml 15 ml10% ketaminy i 37,5 ml 2% ksylazyny.
indukcja 0,53 ml/kg
Podtrzymująca to 0,007 ml/kg/min
PODZIAŁ W ZALEŻNOŚCI OD LICZBY ŚRODKÓW
-monoanastezja (1 środek) znieczulenie pojedyncze
-znieczulenie złożone, przy użyciu kilku środków n.p. premedytacja, indukcja (środek
zwiotczający) oraz uzupełnienie środkiem do narkozy wziewnej.
-znieczulenie potęgowane to znieczulenie z premedytacją
-znieczulenie mieszane, kilka środków jednakową drogą
-znieczulenie kombinowane, w przypadku podania kilku środków różnymi drogami.
RYZYKO OPERACYJNE
1 stopień - pacjent nie ma żądnych chorób narządowych, nie ma ryzyka
2 stopień - z lekkimi chorobami narządowymi, bez objawów, zabieg bezpieczny
3 stopień - z wyraźną chorobą narządową, objawy kliniczne widoczne, najpierw trzeba
poradzić sobie z choroba narządową zanim przystąpi się do zabiegu.
4 stopień - poważna choroba narządowa z niewydolnością narządową, na naszym wykładzie
mówił, żeby najpierw wyleczyć, w zeszłym roku, że się nie da wyleczyć.
5 stopień - niezależnie co zrobimy pacjent i tak zejdzie, najczęściej podczas podawania
znieczulenie