1. Podstawowe cechy współczesnych organizacji -są systemami otwartymi
-są systemami celowymi
-są wewnętrznie uporządkowane
-są systemami uczącymi się, zdolnymi do podnoszenia sprawności funkcjonowania oraz do wprowadzania zmian
-są systemami adaptatywnymi, zdolnymi dostosować się do zmiennych uwarunkowań zewnętrznych
-są systemami mogącymi osiągać podobne efekty w drodze różnych działań
-są systemami sformalizowanymi
2. Istota teorii X 1) Przeciętna istota ludzka z natury nie lubi pracować i będzie unikać pracy, gdy tylko to będzie możliwe. 2) Aby ludzie ponosili wystarczające wysiłki zmierzające do osiągnięcia celów organizacji, trzeba ich zmuszać, kontrolować, kierować nimi, a nawet grozić im karami. 3) Przeciętna jednostka ludzka jest leniwa; woli aby nią kierowano, pragnie unikać odpowiedzialności, ma stosunkowo niewielkie ambicje, a nade wszystko pragnie bezpieczeństwa
3. Istota teorii Y 1) Wysiłek fizyczny i umysłowy w pracy jest równie naturalny, jak w zabawie lub wypoczynku. 2) Zaangażowanie w cele jest funkcją nagród, związanych z ich osiągnięciem. 3) Ludzie w służbie celów, w odniesieniu do których angażują się, sprawują samokierowanie i samokontrolę. 4) Przeciętny człowiek uczy się we właściwych warunkach nie tylko przyjmować na siebie odpowiedzialność, ale i dążyć do niej. 5) Wyobraźnia, twórczość i pomysłowość, potrzebne do rozwiązywania problemów organizacji, są rozpowszechnione w populacji pracowników. 6) W warunkach współczesnego życia przemysłowego intelektualne możliwości przeciętnej istoty ludzkiej są jedynie częściowo wykorzystane.
4. Podstawowe funkcje spełniane przez cele organizacji
1) Nadają jasny, jednolity kierunek działalności organizacji
2) Jasność celów sprzyja dobremu planowaniu działalności
3) Jasno sformułowane, przejrzyste cele stanowią motywację dla pracowników organizacji
4) Jasno sformułowane cele stanowią podstawę skutecznego mechanizmu oceny i kontroli działania organizacji
5. Wyjaśni pojęcie zarządzanie -to działalność lub proces polegający na stałej koordynacji i integracji używanych zasobów dla osiągnięcia celów organizacji, przy zachowaniu zasady racjonalnego gospodarowania.
6. Wyjaśni pojęcie planowanie polega na wytyczaniu celów organizacji i określaniu sposobów najlepszej ich realizacji z uwzględnieniem przewidywanych, przyszłych uwarunkowań funkcjonowania organizacji
7. pojęcie organizowanie decydowanie o najlepszym grupowaniu działań i zasobów oraz o spotkaniach koordynacji działań między poszczególnymi elementami organizacji.
8. Podstawowe elementy struktury organizacyjnej wg H. Mintzberga
Wierzchołek strategiczny - naczelne organy władzy, rada nadzorcza, menedżerowie wyższego szczebla. Linia środkowa - menedżerowie liniowi miedzy rdzeniem operacyjnym a wierzchołkiem, kierujący bezpośrednio procesami wykonawczymi. Rdzeń - pracownicy operacyjni zatrudnieni w obrębie działalności podstawowej. Technostruktura - pracownicy odpowiedzialni za uaktualnianie i kontrolę standardów obowiązujących w organizacji. personel pomocniczy - pracownicy sztabowi i obsługi służący radą.
9. Wyjaśni pojęcie sprawności działania Atrybuty sprawności działania : korzystność, racjonalność (efektywność, gospodarność) skuteczność. Ogólna zasada racjonalności :
Działalność racjonalna to taka, dzięki której zamierzone efekty realizuje się przy minimalnych nakładach lub przy danych nakładach osiąga się maksymalne efekty. Działanie skuteczne to takie, dzięki któremu osiągane są zamierzone cele.
10. Podstawowe sposoby pokonywania oporu w stosunku do zmian Współuczestnictwo ,Uświadamianie i komunikacja ,Ułatwienia dostosowań do nowych wymagań spowodowanych zmianami, Analiza pola siłowego.
11. Podstawowe style kierowania zgodnie z tzw. siatką kierowniczą Blake’a
- styl zadaniowy - w którym kierownik przejawia wyłączne i duże zainteresowanie zadaniami;
- styl osobowy - wyłączne i duże zainteresowanie ludźmi;
- styl unikowy - brak zainteresowania ludźmi i zadaniami;
- styl zachowawczy - średnie zainteresowanie zadaniami i ludźmi;
- styl optymalny - duże zainteresowanie zadaniami i ludźmi
12. Hierarchia potrzeb Maslowa potrzeby fizjologiczne- bezpieczeństwa, przynależności- szacunku - samorealizacji
13. Model konkurencji M.E. Portera – Dostawcy (siła przetargowa dostawców), Nowi konsumenci ( groźba nowych wejść), Klienci ( siłą przetargowa klientów)Substytuty (zagrożenie ze strony subsytutów) Narzędzia konkurencji między istniejącymi organizacjami ( Na środku)
14. Podstawowe źródła władzy w organizacji
władza ekspercka : wynikająca z posiadanych kwalifikacji i władzy władza nagradzana : możliwość nagradzania za wykonane zadania władza wymuszania : możliwość stosowania kar w przypadku złego wykonywania zadań władza formalna, z mocy prawa : wynikająca z miejsca zajmowanego w ramach formalnej struktury organizacyjnej władza odniesienia : dobry przykład naśladowany przez podwładnych
15. Najważniejsze kwestie jakie powinny być uwzględniane w ramach systemu ocen kwalifikacje, efektywność, cechy behawioralne- wytrwałość ( lojalność) osobowościowe ( kreatywność, odpowiedzialność)
16. Podstawowe formy prawne organizacji jednoosobowa własność ,spółki prawa handlowego (np. z o.o., akcyjna) ,spółdzielnie ,przedsiębiorstwa państwowe ,jednostki administracji państwowej i samorządowej ,instytucje publiczne ,stowarzyszenia, fundacje, itp.
17. Zasady naukowego zarządzania wg Taylora
1) naukowo opracować każdy element pracy na danym stanowisku w miejsce praktykowanych metod typu „mniej więcej” 2) naukowo dobierać pracowników i następnie szkolić ich do wykonywania pracy zgodnie z zasadą 1. 3) nadzorować pracowników, by mieć pewność, że będą się stosować do przypisanych im metod wykonywania pracy 4) dalej planować pracę, ale wykorzystywać robotników do faktycznego wykonywania pracy
18. Wyjaśnić istotę behawioralnej szkoły zarządzania sprowadza się do twierdzenia, iż ludzkie zachowania w miejscu pracy uwarunkowane są wieloma czynnikami natury psychologicznej czy społecznej. Zatem znajomość i uwzględnienie tych czynników ma zasadnicze znaczenie dla wydajności pracy.
19. Istota i główne cele organizacji strategicznej przedsiębiorstwa Strategia to sposób postępowania albo plan integrujący główne cele polityki i działania we wspólną całość. Dobrze sformułowana strategia pomaga porządkować i alokować zasoby organizacji w unikalny sposób nawiązujący do posiadanych kompetencji i braków, przewidywanych zmian otoczenia oraz możliwych ruchów inteligentnych przeciwników.
20. Podstawowe warianty strategii zgodnie z tzw. macierzą SWOT 1.dokładne zdefiniowanie przedsiębiorstwa i jego pozycji (charakter przedsiębiorstwa, geograficzny zasięg działania, pozycja konkurencyjna, orientacja zarządu przedsiębiorstwa) 2.analiza otoczenia (czynniki ekonomiczne, społeczne, demograficzne, dotyczące produktu i technologii, sytuacja rynkowa i konkurencyjna) 3.prognozy zmian otoczenia 4.identyfikacja silnych stron i słabości (np.wykorzystując analizę łańcucha wartości) 5.generacja alternatywnych możliwości działania 6.dokonanie wyboru opcji strategicznego działania 7.sprawdzanie poprawności dotychczasowych ustaleń 8.przygotowanie propozycji alternatywnych działań w stosunku do wariantu podstawowego.
21. Podstawowe kryteria grupowania stanowisk
grupowanie wedle wyrobów :
korzyści : łatwość integracji i koordynacji działań, szybkość i skuteczność decyzji, łatwość oceny wyników
wady : nadmierna koncentracja na konkretnych wyrobach, wzrost kosztów działań pomocniczych
grupowanie funkcjonalne – grupowanie stanowisk wymagających podobnych lub takich samych czynności :
korzyści : możliwość obsadzenia poszczególnych komórek specjalistami, łatwy nadzór, łatwa koordynacja w ramach każdej komórki
wady : nadmierna koncentracja na wykonywanych czynnościach, trudności oceny wyników i określenia odpowiedzialności
grupowanie według klientów
grupowanie według lokalizacji
22. Podstawowe techniki koordynacji działań w ramach struktury organizacyjnej
hierarchia organizacyjna ,reguły i procedury ,rola łącznikowa (menedżer koordynator) ,zespoły zadaniowe
23. Podstawowe zalety i wady funkcjonalnej struktury organizacyjnej ZALETY : Fachowość decyzji, skrócenie kanałów komunikacyjnych, wzrost elastyczności i szybkości reakcji na zmiany WADY : Niejasność uprawnień decyzyjnych, skomplikowana, wielokanałowa sieć komunikacyjna, trudności koordynacji
24. Podstawowe zalety i wady macierzowych struktur organizacyjnych ZALETY : Dobre wykorzystanie wiedzy i umiejętności pracowników, skracanie kanałów komunikacji, silna motywacja związana z partycypacją w rozwiązywaniu problemów. WADY : Trudności w projektowaniu ze względu na skomplikowany charakter uprawnień i odpowiedzialności, wielokrotne podporządkowanie może zakłócać funkcjonowanie organizacji i rodzić konflikty.
25. Etapy procesu kadrowego Planowanie zatrudnienia -Rekrutacja i selekcja -Wprowadzenie do pracy -Szkolenie i rozwój pracowników -Ocena pracowników -Motywacja i wynagradzanie -Odejście z pracy
26. Podstawowe modele polityki kadrowej W modelu sita przyjmuje się, iż zmienić człowieka jest bardzo trudno i dlatego główny nacisk w procesie kadrowym kładzie się na rekrutację i selekcję. Model ten ma zastosowanie głównie w warunkach rynku pracodawcy. W modelu kapitału ludzkiego przyjmuje się założenie, iż człowiek zmienia się w miarę zdobywania doświadczenia i nabywania wiedzy. Polityka kadrowa traktująca ludzi jako cenny zasób zmierza do długofalowego zatrudnienia oraz tworzenia warunków do rozwoju pracowników.
27. Zasady sprawnego zarządzania Fayola , podział pracy, autorytet, dyscyplina, jedność rozkazodawstwa, jedność kierownictwa, podporządkowanie interesu osobistego interesu ogółu, wynagrodzenie, centralizacja, hierarchia, ład, sprawiedliwość, stabilizacja personelu, inicjatywa, harmonia
28. Podstawowe elementy składowe bezpośredniego otoczenia właściciele, konkurenci, klienci, dostawcy, sojusznicy strategiczni, regulatorzy, związki zawodowe, instytucje finansowe
29. Podstawowe cechy planu - wymienić i wyjaśnić
pola planu (liczba dziedzin czy problemów objętych planem, ogólny kompleksowy plan rozwoju całej organizacji, plan przychodów ze sprzedaży, plan działalności marketingowej) zakres planu (liczba zmiennych ujętych w planie o danym polu)
30. Cechy idealnej biurokracji wg Webera
organizacja powinna przyjąć wyraźny podział pracy, a każde stanowisko powinno byc obsadzone przez eksperta -organizacja powinna stworzyć spójny zestaw zasad postępowania w celu zapewnienia jednolitego wykonywania zadań -organizacja powinna ustanowić hierarchię stanowisk tworzącą linię podporządkowania od góry do dołu organizacji -menedżerowie powinni kierować przedsiębiorstwem w sposób bezosobowy i utrzymywać dystans z podwładnymi
31. Etapy rozwiniętej procedury selekcji kandydatów do pracy 1.Ocena pisemnych ofert pracowników 2.Wstępna rozmowa kwalifikacyjna 3.Testy psychologiczne 4.Weryfikacja informacji podanych przez kandydatów 5.Ostateczna rozmowa kwalifikacyjna 6.Podjęcie decyzji o zatrudnieniu lub odrzuceniu oferty
32. Cechy skutecznych systemów kontroli A. Ścisłość (dokładność, pomiar nie może byd na oko) B. Aktualność C. Obiektywizm i zrozumiałość D. Koncentracja na strategicznych punktach kontroli E. Realizm ekonomiczny (sprawowanie kontroli kosztuje, powinno to być działanie efektywne) F. Realizm organizacyjny ( dostosowanie systemu kontroli do istniejącej struktury organizacyjnej) G. Koordynacja (zapewnienie odpowiedniej współpracy pomiędzy poszczególnymi komórkami organizacji) H. Elastyczność I. Akceptacja (system kontroli powinien być akceptowany przez pracowników)
33. Podstawowe czynniki decydujące o rozpiętości kreowania kompetencje przełożonych i podwładnych .fizyczne rozproszenie podwładnych .zakres pracy kierownika innej niż nadzorcza .stopień pożądanej interakcji .zakres występowania standardowych procedur .podobieństwo nadzorowanych zadań .częstość występowania innych problemów .preferencje przełożonych i podwładnych
34. Podstawowe rodzaje kontroli 1. Kontrola wstępna : realizowana przed podjęciem zadania, której celem jest sprawdzenie czy zamierzone działania zostały dobrze przygotowane. 2. Kontrola sterująca : której celem jest stwierdzenie odchyleń od norm w trakcie realizacji określonych czynności i dokonanie koniecznej korekty. 3. Kontrola akceptująca lub odrzucająca : której celem jest przyjęcie określonych aspektów (parametrów) umożliwiające kontynuację procesów lub spełnienia dodatkowych wymagać, aby proces kontynuować. 4. Kontrola końcowa : której celem jest pomiar wyników zakończonego procesu, analiza odchyleń, ustalenie przyczyn powstałych odchyleń, sformułowanie wniosków na przyszłość.
35. Główne przyczyny oporu w stosunku do zmian w organizacji Poczucie niepewności .Zagrożenie osobis. interesów .Odmienne postrzeganie rzeczywistości .Poczucie straty w rezultacie wprowadzonych zmian
36. Podstawowe rodzaje strategii konkurencyjnej Portera strategia przywództwa kosztowego ,strategia odróżniania się ,strategia koncentracji
37. Cechy dobrego kierownika (przywódcy) rozwiązywanie problemów, czyli funkcje związane z zadaniami ,działania na rzecz podtrzymywania trwałości grupy
38. Istota zarządzania (planowania strategicznego) to uporządkowany zbiór czynności (procesów) myślowych wykonywanych przez powołany do tego zespół ludzi (planistów), którzy zajmują się przygotowaniem i uruchomieniem działań mających doprowadzić do osiągnięcia świadomie wybranych stanów obiektu planującego.
39. Podstawowe elementy składowe struktury organizacyjnej 1. Podział pracy 2. Grupowanie stanowisk 3. Hierarchia 4. Koordynacja
40. Podstawowe czynniki decydujące o wyborze struktury organizacyjnej 1.charakter stosowanej techniki (np. produkcja jednostkowa, wielkoseryjna, ciągła) 2.charakter otoczenia (stabilne lub burzliwe, zmienne). W zależności od charakteru otoczenia oraz dostosowania do niego organizacji wyróżnić można dwa odmienne ich modele (typy) : mechanistyczną i organiczną. 3.wielkośd organizacji i cykl jej życia 4.strategia realizowana przez organizację