Gogtowe alfabetycznie 100

*Agresja dzieci BANDURA udowodnił, że dla dzieci w wieku przedszkolnym kontakt z osobą zachowującą się agresywnie jest „zaraźliwy”. Inscenizowano sytuacje, w których część dzieci widziała, jak osoba dorosła atakuje dużą nadmuchiwaną lalkę „Bobo”. Dzieci, które widziały agresję osoby dorosłej, częściej „bawiły się”, atakując lalkę „Bobo” niż dzieci, które nie widziały agresji.

*Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) polega na skrajnym ograniczeniu ilości przyjmowanych pokarmów

*Apetyt czyli pragnienia związane z określonym rodzajem pokarmu. W rezultacie procesów warunkowania

*Abraham MASLOW - opracował pięć poziomową teorię hierarchii potrzeb opartą na założeniu, że potrzeby ujawniają się w pewnym charakterystycznym porządku:

Pierwsza grupa:

potrzeby podstawowe

potrzeby wyższe

Druga Grupa: Poziomy potrzeb

potrzeb to potrzeby samo urzeczywistnienia i samorealizacji

Potrzeba szacunku i uznania

potrzeby miłości i przynależności

potrzeby bezpieczeństwa

potrzeby fizjologiczne

Trzecia grupa:

potrzeba rozumienia

potrzeby estetyczne.

*Potrzeby deficytu – to potrzeby (Abraham MASLOW)

Druga Grupa:

Potrzeba szacunku i uznania

potrzeby miłości i przynależności

potrzeby bezpieczeństwa

potrzeby fizjologiczne

*Alfred ADLER zapoczątkował i nazwał ją psychologią indywidualną

*Adler - Centralnym motywem człowieka zdaniem Adlera jest pragnienie kompensacji poczucia małej wartości

*Adler - Dążenie do mocy ma być pragnienie dziecka stanie się kimś silnym

*Alberta wystąpiła generalizacja bodźca.

*Alfred ADLER - twierdził że naczelnym dążeniem człowieka jest „dążenie do mocy”, które jest wynikiem dążenia do pozbycia się „kompleksu małej wartości”. Adler zapoczątkował kierunek zwany psychologią indywidualną.

*ATKINSON sformułował i potwierdził w badaniach hipotezę, że najsilniejsze dążenie do osiągnięć wiąże się z wyborem zadań średnio trudnych. Osoby, u których dominuje lęk przed niepowodzeniem chętniej wybierają zadania bardzo łatwe albo bardzo trudne.

*ATKINSON i David C. McCLELLAND - Wskaźniki siły dążenia do sukcesu i siły tendencji do unikania porażki - Motywacja osiągnięć to dążenie do uzyskiwania coraz lepszych wyników w jakiejś dziedzinie.

*Amnezja dziecięca - brak wspomnień dotyczących wydarzeń pierwszych dwóch, trzech lat życia

*Analizę zachowania lub Analizę behawioralna – nawiązuje współcześnie do podejścia Skinnera

*Analizą zachowania rozróżniają dwa typy bodźców, na które wrażliwe są zwierzęta i ludzie apetytywny i awersyjny.

*Analiza zachowania wzmocnień negatywnych - występuje po zwiększeniu bodźców awersyjnych

*Analiza zachowania wzmocnień pozytywnych - zwiększyła się na skutek wzmocnień pozytywnych otrzymanych bodźcami apetytywnych.

*Analizie zachowania - poszukuje się kar negatywnych w stosunku do danego zachowania, o ile jego częstość zmniejszyła się (zmalało prawdopodobieństwo jego pojawienia się). Kar negatywnych poszukuje się wśród bodźców apetytywnych, które zniknęły bądź osłabły jako skutek tego zachowania.

*Anna Freud (1895-1982). Stworzyła ona m.in. listę tzw. mechanizmów obronnych czyli nieświadomych zabiegów pozwalających zwalczyć lęk.

*ARYSTOTELES (IV wiek p.n.e.) napisał pierwszą filozoficzną rozprawę na temat duszy Duszę określał jako formę ciała. Pogląd Arystotelesa na relacje ciała i duszy nazwano hylemorfizmem.

*ARYSTOTELES (IV wiek p.n.e.) cztery prawa rządzące skojarzeniami (cztery prawa asocjacji).

1. prawo styczności w czasie - Kojarzenie się ze sobą to co jest bliskie w czasie.

2. prawo styczności w przestrzeni - to co występuje razem w tym samym miejscu

3. prawo podobieństwa – to co przypomina coś drugiego

4. prawo kontrastu – to co jest krańcowo różne, odmienne

*Arystotelesowskie rozróżnienie przyczyny sprawczej i celowej można odnieść do używanego współcześnie rozróżnienia zachowań reaktywnych i zachowań celowych

*Arystoteles rozróżniał „rozum (umysł) czynny” i „rozum (umysł) bierny”. Pierwszy uważał za nieśmiertelny a drugi za śmiertelny, ginący wraz z ciałem

*Aktualistyczna teoria duszy to traktowanie duszy przez psychologów jako ogóły procesów psychicznych, nie zaś jako szczególny rodzaj substancji stanowiącej „nośnik” procesów psychicznych. Teoria została opisana przez Wilhelm Wundta w 10 tomowym dziele Psychologia ludów

*Badania podstawowe to badania zmierzające do sprawdzania wartości teorii.

*Bartlett odkrył w ten sposób, że przypominanie sobie wydarzeń jest aktywnym konstruowaniem obrazu przeszłości, zawierającym dodatki pochodzące z posiadanej wiedzy

*Behawioryzm został zapoczątkowany – w 1913 r. artykułem Watsona w którym wysunął postulat, by psycholodzy badali tylko to, co da się badać obiektywnie, czyli zachowanie ludzi i zwierząt.

*Behawioryzm według Watsona powinien badać związki S-R czyli ustalać, jaki bodziec wywołuje jaką reakcję.

*Bodźce apetytywny to bodźce pożądane, pozytywne, do których dąży

*Bodźce awersyjne czyli bodźce wzbudzające niechęć, których unika się lub od których ucieka się

*Bodziec warunkowy lub sygnał warunkowy – Podanie pokarmu lub dzwonek. Bodziec warunkowy jest sygnałem określonej sytuacji, oznacza że zwierzę może lub powinno wykonać konkretny ruch aby móc zaspokoić jakąś swoją potrzebę np. otrzymać pożywienie.

Stukanie metronomu nazywano bodźcem warunkowym, a ślinienie się w odpowiedzi na stuk metronomu nazywano reakcją warunkową.

*Bodziec warunkowy – bodziec pierwotnie obojętny (neutralny), który zaczął wywołać reakcję typową dla bodźca bezwarunkowego, ponieważ występował (był stosowany) wraz z bodźcem bezwarunkowym.

Przykłady bodźców początkowo obojętnych, które stawały się bodźcami warunkowymi, jeśli szereg razy występowały z bodźcami bezwarunkowymi: stukanie metronomu, dźwięk dzwonka, zapalanie lampki, zetknięcie się Alberta ze szczurem.

*Bodźcem warunkowym u Alberta – był widok szczura

*Bodźcem bezwarunkowym u Alberta - W procesie wytwarzania strachu przed szczurem był silny hałas.

*Bodziec bezwarunkowy to bodziec, który bez uprzedniego łączenia go z jakimkolwiek innym bodźcem, wywołuje odruchową reakcję. organizm nie musi się go uczyć a reakcje na niego są automatyczne, natychmiastowe i schematyczne.

Przykłady bodźców bezwarunkowych to: podanie pokarmu; wlanie psu do pyska kilku kropel kwasu; ukłucie; silny hałas

*BRENTANO Napisał Na miejsce wielu psychologii musimy wprowadzić jedną psychologię

*BRONFENBRENNER - Im więcej osób przejawiających dane zachowanie, tym silniejsze naśladownictwo - siła przykładu (Badania BRONFENBRENNER)

*BMI norma jest wskaźnik w granicach 18,5 – 24,9.

*Bulimia (żarłoczność psychiczna) wiąże się z napadowymi epizodami objadania się.

*Centralnym motywem człowieka zdaniem Adlera jest pragnienie kompensacji poczucia małej wartości

*Czynnik wzmacniający - zachowanie stało się częstsze.

*Czynnik karzący - zachowanie stało się rzadsze.*Czynność to zachowanie ukierunkowane na osiągnięcie określonego stanu końcowego i zorganizowane ze względu na możliwość osiągnięcia tego stanu”. (Tomaszewski ostatnia teoria)

*Cztery typy konsekwencji - wzmocnienie pozytywne, wzmocnienie negatywne, kara pozytywna i kara negatywna

*Dążenie do mocy (Adler) ma być pragnienie dziecka stanie się kimś silnym

*DEMOKRYT Filozof grecki z Abdery żył na przełomie V i IV wieku p.n.e. Demokryt był pierwszym przedstawicielem monizmu materialistycznego, czyli poglądu, że rzeczywistość ma jednolitą naturę (monizm) i że nie istnieje nic poza materią (materializm).

*Doświadczenie Ebbinghausa - wykonywał sam na sobie. Wymyśliwszy duży zapas (2300) tzw. „zgłosek (sylab) bezsensownych” czyli takich, które nie nasuwają skojarzeń ze znanymi słowami (np.: ryr, pef, caw, gih ) łączył je w zestawy i uczył się ich na pamięć.

* Dogodne zapamiętanie teksu - teksty zapamiętywane są lepiej przez te osoby, dla których te teksty są „dogodne”. (Mika)

*Druga faza procesów pamięciowych to przechowywanie informacji (ang. storage, retention) Jest to utrzymywanie informacji przez pewien czas, po upływie którego jest ona ponownie wykorzystywana. Ten proces jest całkowicie niedostępny bezpośredniej obserwacji przez badaczy, co najwyżej można snuć domysły na temat tego procesu.

*Efekt samej ekspozycji – Przykładem działania pamięci utajonej jest zjawisko zwane efektem samej ekspozycji. Bodźce, z którymi osoby badane stykały się wielokrotnie, wydawały się im potem ładniejsze niż bodźce, z którymi stykały się rzadko. (Zajonc)

*Efekt pierwszeństwa – Większa łatwość zapamiętania pierwszych informacji.

*Efekt świeżości - większa łatwość zapamiętania ostatnich informacji.

*Engram - zmiany w układzie nerwowym, nie zlokalizowane gdzie się znajdują w mózgu.

*Elementarną jednostką działania to jest zbiór operacji TOTE. Twórcą tego pojęcia jest George MILLER opisanego w książce „Plany i struktura zachowania”

TOTE wyjaśnienie skrótu: TEST = sprawdź, OPERATE = zadziałaj, TEST = sprawdź, EXIT = zaprzestań działania, „wyjdź”

*Eksperyment małego Alberta – zachodzi zjawisko generalizacji bodźca.

Watson i jego asystentka pokazywali jedenastomiesięcznemu chłopcu z bliska białego szczura. Chłopiec początkowo nie bał się szczura Wszedł” on do historii psychologii jako „mały Albert” Po pewnym czasie, kiedy Albert bawił się ze szczurem, badacze wywoływali przestrach chłopca uderzając młotkiem w stalowy pręt (reakcja strachu na nagły, silny hałas ma charakter wrodzony). Albert zobaczywszy szczura rzucił się do ucieczki, chociaż tym razem nie rozlegał się żaden przeraźliwy dźwięk. Okazało się, że reagował strachem również, widząc białego królika, którego wcześniej nie bał się. Strachem reagował też, kiedy pokazywano mu inne rzeczy „futrzane”, a ściślej - przypominające skórę białego szczura:

*Eksperyment małego Alberta Kiedy „mały Albert” zaczął bać się szczura, okazało się, że boi się też szeregu bodźców, które najwidoczniej przypominają mu szczura (królik, biały futrzany płaszcz, kłębek bawełny, siwa głowa Watsona i maska św. Mikołaja). Podobieństwo pewnych cech tych bodźców (biały lub zbliżony do białego kolor; „włochatość” przypominająca sierść szczura) do cech bodźca warunkowego wywołującego strach (biały szczur), pozwala uznać, że u Alberta wystąpiła generalizacja bodźca.

*Eksperyment z Piotrusiem – miał na celu spowodować zanik strachu.

Inna współpracowniczka Watsona wykazała, że u dziecka, można spowodować zanik reakcji strachu Piotruś w wieku około 3 lat. bał się królika, szczura, futra, piór i bawełny. Kiedy Piotruś jadł ciastka i cukierki pokazała mu z daleka królika. Po chwili królika minimalnie przysunięto. Potem znów położono królika nieco bliżej. Gdy zauważano, że Piotruś boi się, królika zabierano. Gdy okazywało się, że Piotruś nie protestuje, królik pozostawał w tym samym miejscu, a po jakimś czasie przysuwano go znowu nieco bliżej Reakcja strachu na widok królika (a potem innych obiektów) zaczęła zanikać, gdyż kiedy Piotruś patrzył na królika, nie działo się nic, co wywoływałoby jego strach. Idea stopniowego przybliżania się do bodźców awersyjnych (odpychających) jest wykorzystywana do dziś w terapii.

*Etologia to naukowe badanie zwierząt w ich naturalnym środowisku.

*Freud - Ludzie mogą poszukiwać satysfakcji seksualnej jako sposobu rozładowania napięcia spowodowanego innymi przyczynami.

*Freud : uważał, że libido to energia leżąca u podstaw popędu seksualnego rozumianego szerzej niż się to zazwyczaj rozumie: jako dążenie do wszelkiego rodzaju przyjemności. Pod wpływem libido człowiek kieruje się tzw. „zasadą przyjemności” czyli pragnieniem maksymalizacji przyjemności.

*Genetyką zachowania - Psychologia biologiczna do niej należą też studia nad dziedziczeniem cech psychicznych. Współcześnie nazywa się ten dział „

*Generalizacji bodźca to: wytworzenie odruchu warunkowego reakcję warunkową wywołuje nie tylko bodziec warunkowy, ale również bodźce podobne do niego.

*Generalizacja reakcji - polega na tym, że oprócz czynności (szeregów reakcji), które przyniosły dobre skutki, zwierzę zaczyna wykonywać działania podobne do tych, które okazały się korzystne.

*Grupy spotkaniowe *Rogers prowadził też tzw. „grupy spotkaniowe uwrażliwiał ludzi na znaczenie właściwej komunikacji, wyrażania prawdziwych uczuć, zamiast „przywdziewania masek” i „grania ról”.

*HORNEY różne potrzeby człowieka mogą „rozrosnąć się” do tego stopnia, że człowiek nigdy nie odczuje, że zaspokoił je w wystarczającym stopniu. Takie potrzeby uważała za chorobliwe, neurotyczne.

* Hylemorfizm to pogląd, że aktywność duszy (psychika) jest przejawem działania materialnego ciała, które ma bardzo złożoną (w porównaniu ze zwierzętami) formę (budowę). Arystoteles w sprawie relacji ciało-dusza zajmował stanowisko monistyczne - przyjmował, że człowiek składa się z jednego rodzaju tworzywa.

*Identyfikacja dziecka z rodzicem - powstanie superego jest wynikiem nieświadomego pragnienia, by stać się takim, jak ojciec czy matka.

*Ideałem ja zwane też Ja Idealne - Ludzie również świadomie tworzą wyobrażenie siebie w wersji udoskonalonej

* Im więcej osób przejawiających dane zachowanie, tym silniejsze naśladownictwo - siła przykładu (Badania BRONFENBRENNER)

*Imprinting – zjawisko podążania za człowiekiem (gęsi Gęgawa gdy po wykluciu się z jaj nie stykają się one ze swą matką, a jedynie z tym człowiekiem) (obserwacje LORENZ’a).

*Inspiracją WATSONA do prowadzonych badań były badania rosyjskiego uczonego PAWŁOWA nad wytwarzaniem tzw. odruchów warunkowych u psów.

*Instynkty - to biologicznie uwarunkowanych tendencji.

*Indywidualizacja - Jung: Głównym dążeniem człowieka jest świadome lub nieświadome dążenie do tzw. indywiduacji, czyli do stawania się sobą (do samorealizacji, do osiągania pełni istnienia) przez integrację wszystkich składników swojej psychiki.

*Introspekcja to metodą badawczą psychologów końca XIX czyli samoobserwacja, zaglądanie do wnętrz.

*Ja Idealne zwane też ideałem ja - Ludzie również świadomie tworzą wyobrażenie siebie w wersji udoskonalonej.

*Jung: Głównym dążeniem człowieka jest świadome lub nieświadome dążenie do tzw. indywiduacji, czyli do stawania się sobą (do samorealizacji, do osiągania pełni istnienia) przez integrację wszystkich składników swojej psychiki.

*Junga uważa się za inicjatora nowego nurtu w psychoanalizie określanego jako psychologia analityczna.

*Karanie negatywne (jako czynność osoby, która chce wyeliminować jakieś zachowanie zwierzęcia lub człowieka bądź spowodować zmniejszenie jego częstości) to usuwanie po tym zachowaniu działającego bodźca apetytywnego

*Karanie pozytywne - (jako czynność osoby, która chce wyeliminować jakieś zachowanie zwierzęcia lub człowieka bądź spowodować zmniejszenie jego częstości) to podawanie po tym zachowaniu bodźca awersyjnego.

*Karol Gustaw JUNG - przekonywał, że istnieje nie tylko nieświadomość poszczególnych osób. Jest również nieświadomość zbiorowa, zawarta jest ona w symbolach, mitach, legendach itp. Poszczególne składniki nieświadomości zbiorowej to tzw. archetypy czyli wyobrażenia, uosobienia, symbole ujmujące coś ważnego dla pewnej zbiorowości lub nawet ogółu ludzi

Dwa typy dystrybucji energii psychicznej Junga na zewnątrz i ku wnętrzu podmiotu.

Introwertyk to osoba skupiona na swych myślach i przeżyciach, unikająca tłumu, poszukująca głębokiej przyjaźni z niewielu osobami.

Ekstrawertyk woli aktywność zewnętrzną, potrzebuje ruchu, gwaru, szuka kontaktu z wieloma osobami, nawet jeśli są to kontakty powierzchowne.

*KARTEZJUSZ-em(XVII w.) w Polsce określany był Rene Descartes, który kontynuował dualizm platoński Przyjął, że nieśmiertelna dusza „kontaktuje się” ze śmiertelnym ciałem w miejscu, w którym znajduje się szyszynka

*KINSEY Na podstawie rozmów z kilkunastoma tysiącami (ok.18 000) ludzi, w większości młodych zespół Kinseya opublikował w połowie XX wieku dwie książki: Książki te znane są jako tzw. „Raport lub raporty Kinseya”.

* KINSEY - Zarzucono badaniom KINSEYA, że dobór osób badanych nie odzwierciedlał rzeczywistego składu społeczeństwa amerykańskiego oraz nie etyczność badań nad seksualnością małych dzieci.

*KINSEY rozróżnia cztery fazy reakcji fizjologicznych w trakcie aktywności seksualnej:

podniecenie, plato , orgazm oraz odprężenie (Plato oznacza jednakowy poziom pobudzenia pisownia plateau)

*Kompleksu Edypa - Skomplikowane uczucia małego chłopca wobec rodziców. Mitycznym prawzorem jest Edyp, grecki król Teb, który, nie znając swoich biologicznych rodziców, zabił ojca, a potem ożenił się z matką i miał z nią dzieci. Ma to być powszechne zjawisko wśród dzieci między 4 a 6 rokiem życia (faza falliczna rozwoju psychoseksualnego), polegające na pragnieniu seksualnego związku z rodzicem płci przeciwnej, przy jednoczesnej chęci pozbycia się rodzica tej samej płci, jako rywala seksualnego.

*Kompleksem Elektry – złożone uczucia dziewczynki do rodziców nazwać występujące u dziewczynek (3-6 lat) podświadoma i stłumiona skłonność płciowa do ojca i strach przed odwetem matki, jako rywalki budzącej nieuświadomioną wrogość dziecka.

*KÖHLER obserwował na wyspie Teneryfie młode szympansie sprawdzając, jak radzą sobie z sytuacjami, kiedy nie mogą dosięgnąć owocu.

*Krzywa Ebbinghausa – dotyczy stopniowego ubytku pamięciowego przedstawionego w formie wykresu

Po 20 minutach tracimy około 40 % potem ubytki są stopniowo coraz mniejsze.

*Laboratoria psychologiczne założono w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku w Polsce jako trzy pionierskie (w Krakowie, Lwowie i Warszawie).

*Lashley sądził, że poszczególne miejsca w korze mózgowej mają takie same możliwości przechowywania śladów pamięciowych

*LEONTIEW rozwinął teorię czynności zajmując się nią niezależnie od Tomaszewskiego w tym samym czasie.

*Libido Freuda – forma energii, za pośrednictwem której popędy życia spełniają swoje funkcje. Libido (eros) to energia życiowa, energia seksualna, która występuje w sprzeczności z tanatos — energią wywołującą wszelkie procesy destrukcyjne. Sprzeczność między libido a tanatos miała według niego powodować wewnętrzny konflikt: jeżeli zaspokojone zostanie libido — superego sprawia, że odzywają się wyrzuty sumienia. Początkowo Freud uważał, że jedynym popędem jest dążenie do przyjemności (libido), potem uznał, że w człowieku działa również popęd agresji, śmierci.

*łuk odruchowy- Kartezjusz wprowadził to pojęcie. Łukiem odruchowym nazywał drogi nerwowe biegnące od organów zmysłów poprzez rdzeń kręgowy do mięśni.

*Lista 40 potrzeb - Murray sporządził listę 40 potrzeb: w tym około 30 potrzeb psychogennych (tzn. potrzeb pochodzenia psychicznego).

*ŁURIA był jednym z najwybitniejszych neuropsychologów w skali światowej. A. R. ŁURIA

*MAHLER autorka tzw. „teorii relacji z obiektem”, uważanej za współczesną wersję psychoanalizy

*Marksizm - w krajach kapitalistycznych do marksizmu przyznawali się nieliczni psycholodzy.

*McCLELLAND porównywał społeczeństwa, w których było dużo katolików i społeczeństwa z przewagą protestantów. Rzeczywiście, kraje protestanckie lepiej prosperowały gospodarczo.

*McCLELLAND i John W. ATKINSON - Wskaźniki siły dążenia do sukcesu i siły tendencji do unikania porażki - Motywacja osiągnięć to dążenie do uzyskiwania coraz lepszych wyników w jakiejś dziedzinie.

*Mapa poznawcza Tolmana - szczury, pokonując drogę w labiryncie, nie uczą się tylko kolejnych ruchów, lecz tworzą sobie ogólny obraz przestrzeni, w której znajdują się, coś w rodzaju „mapy”.

*Mnemotechnika oznacza zwykle jakiś jeden określony sposób ułatwienia zapamiętania.

*Modelowanie to naśladowanie zachowania. Modelowanie jest silniejsze, jeżeli obserwowana osoba jest nagradzana za to, co robi, a mniejsze, gdy model jest karany.

*Motyw zastępczy - to motyw, który pojawia się zamiast motywu, który mógłby doprowadzić do usunięcia obiektywnych źródeł napięcia motywacyjnego.

*Murray sporządził listę 40 potrzeb: w tym około 30 potrzeb psychogennych (tzn. potrzeb pochodzenia psychicznego).

*MURRAY twórca jednego z najgłośniejszych narzędzi diagnostycznych w psychologii tzw. Testu Apercepcji Tematycznej (zbioru obrazków, do których osoba badana układa opowiadania) próbował zinwentaryzować ludzkie potrzeby. Wspomniana metoda diagnostyczna znana jest pod skrótową nazwą TAT.

*Motywacja osiągnięć to dążenie do uzyskiwania coraz lepszych wyników w jakiejś dziedzinie.

W latach pięćdziesiątych XX w. amerykańscy psycholodzy John W. ATKINSON i David C. McCLELLAND opracowali wskaźniki siły dążenia do sukcesu i siły tendencji do unikania porażki oparte na treści opowiadań układanych przez ludzi do obrazków

*Narodzin psychologii naukowej 1879. Wilhelm WUNDT założył na Uniwersytecie w Lipsku pierwsze w świecie laboratorium psychologiczne.

*Negatywność - wzmocnienia i karania wiąże się z „ZANEGOWANIEM” bodźca apetytywnego lub awersyjnego (bodziec taki NIE POJAWIA SIĘ, ZNIKA lub SŁABNIE

*Neopsychoanaliza to kierunki nawiązujące do psychoanalizy ukształtowane na skutek zainteresowania antropologów, filozofów i socjologów, ale zarazem odstępujących od pewnych tez Freuda.

*Neuronauka - zainteresowania psychologów o orientacji biologicznej dotyczące w dużej mierze układu nerwowego. *Neuropsychologia jest działem psychologii praktycznej, który związany jest z oceną uszkodzeń centralnego układu nerwowego na podstawie symptomów neurologicznych (zaburzenia mowy, porażenia, niedowłady). Ponadto neuropsycholodzy zajmują się rehabilitacją chorych z zaburzeniami neurologicznymi (pomoc w przywracaniu utraconych funkcji i sprawności). Analiza zaburzeń związanych z różnymi uszkodzeniami centralnego układu nerwowego poszerza wiedzę podstawową (teoretyczną) z zakresu psychofizjologii mózgu i innych części centralnego układu nerwowego.

*Odruch bezwarunkowy – powstaje na skutek bodźców bezwarunkowy kierowanych na organizm.

*Okazjonalizm to pogląd filozoficzny w którym zdarzenia fizyczne i zjawiska psychiczne są skoordynowane dlatego, że Bóg stale (na bieżąco) je koordynuje. Okazją do działania Boga są ludzkie decyzje oraz procesy zachodzące w ciele. MALEBRANCHE

*Oporne na wygaszanie to akie gdy nagradzanie występuje w sposób nieregularny.

*Osoby ważne są bardziej naśladowane – siła przykładu (Badania BRONFENBRENNER)

* Osoby podobne są bardziej naśladowane – siła przykładu (Badania BRONFENBRENNER)

*Osobowości autorytarna - to określenie ludzi, którzy z jednej strony podporządkowują się bezkrytycznie silniejszym a pogardzają słabszymi od siebie. Uważa się, że wśród nazistów mogło być wiele takich osób

Taką teorię współtworzył ADORNO (1950).

*Opóźnienie bodźca bezwarunkowego w stosunku do bodźca warunkowego – sekundę lub krócej

*Pamięć biologiczna czyli wewnętrzna - to zbiór informacji przechowywanych w układzie nerwowym (według Kozieleckiego)

*Pamięci echoiczna - pamięć słuchowa

*Pamięci ikonicznej – informacje wzrokowe

*Pamięć ultrakrótka lub krótkotrwała, rejestr sensoryczny to magazyn przechowujący ślady bodźców zmysłowych np. wzrokowych lub słuchowych przez bardzo krótki czas (od 0,5 do 2 sekund). Np. Pamięć echoiczna - słuchowa, Pamięć ikoniczna - wzrokowa.

*Pamięć krótkotrwała - magazyn przechowujący informacje przez czas do ok. 20 sekund, górną granicę pojemności (zakresu) pamięci krótkotrwałej wynoszącą od 5 do 9 elementów możemy określić jako „siedem, plus lub minus dwa” (elementy).

*Pamięć długotrwała (long-term memory, stąd skrót LTM) to przechowanie informacji na czas rzędu dni, tygodni, miesięcy, lat, dziesiątków lat lub na całe życie.

* Pamięć zewnętrzna - to zbiór informacji przechowywanych w nośnikach znajdujących się poza ciałem (np. papier, płótno, taśma magnetyczna, płytka krzemowa itd.) dzięki takim znakom jak litery, cyfry, nuty, znaki informacyjne oraz rysunki, schematy, itd. (według teorii Kozieleckiego)

*Pamięć proceduralna, wiedza proceduralna - to pamięć sposobu wykonywania jakiegoś działania,

*Pamięć deklaratywna, wiedza deklaratywna - to pamięć szeroko rozumianych faktów.

*Pamięć epizodyczna, autobiograficzna - to pamięć zdarzeń z własnego życia, można bowiem powiedzieć, że życie jest sumą zdarzeń czyli epizodów. Pojęcie wprowadzono na początku lat siedemdziesiątych.

*Pamięć semantyczna - rodzaj pamiętanych informacji, który jest powiązany z przyswojonymi pojęciami według teorii poziomów przetwarzania są - najlepiej zapamiętywane są informacje przetwarzane na poziomie semantycznym, gorzej informacje przetwarzane na poziomie akustycznym, a najgorzej informacje przetwarzane tylko na poziomie fizycznym

*Pamięć fleszowa - to wyraziste zapamiętanie scen z własnego życia, w momencie, w którym wydarzyło się coś bardzo ważnego dla nas. Wtedy pamiętamy dużą liczbę nawet bardzo drobnych szczegółów.

*Pamięć utajona - to pamiętanie informacji, z którego nie zdajemy sobie sprawy.

Przykładem działania pamięci utajonej jest zjawisko zwane efektem samej ekspozycji. Bodźce, z którymi osoby badane stykały się wielokrotnie, wydawały się im potem ładniejsze niż bodźce, z którymi stykały się rzadko. (Badania przeprowadzane przez Zajonca). Dawniej badano zjawisko pamięci utajonej (choć nie używano tej nazwy), stosując procedurę tzw. „ponownego uczenia się”. Badania nad pamięcią utajoną prowadzi się często przy użyciu procedury tzw. Poprzedzania

*Pamięć jawna to – pamiętanie zdarzenia w pełni świadome.

*Pierwsza faza procesów pamięciowych to procesy kodowania informacji (ang. encoding). Dawna nazwa tej fazy, używana jednak do dziś to: zapamiętywanie. Są to procesy związane z przyjmowaniem i obróbką informacji, które mają być utrwalone.

*Pamięć Elementy początkowe oraz elementy końcowe zapamiętywane są lepiej niż położone w środku szeregu.

*Procedura ponownego uczenia – dawniej badanie zjawisko pamięci utajonej.

*Procedury Poprzedzania - badania nad pamięcią utajoną.

*Pamięć mimowolna to zapamiętywanie bez intencji zapamiętania.

*Pamięć dowolna to zapamiętywanie intencjonalne.

*Panteista uważa , że zjawiska fizyczne i psychiczne są to dwie strony tych samych zjawisk to jakby dwa aspekty tej samej boskiej rzeczywistości. SPINOZA jest uważany za panteistę utożsamiającego wszechświat z Bogiem.

*Paralelizmu psychofizyczny to równoległość tego, co dzieje się w ciele i w duszy. LEIBNITZ

*PAWŁOW - Za odkrywcę odruchów warunkowych uważa się rosyjskiego fizjologa PAWŁOWA przyjęto obecnie nazywać opisane przez Pawłowa procesy wytwarzania odruchów warunkowych „warunkowaniem klasycznym”, albo „warunkowaniem pawłowowskim”.

*Psychoterapia skoncentrowana na osobie (klienta) : Uważa, że człowiekowi należy okazywać tzw. bezwarunkową akceptację. (ROGERS)

*Pięć faz rozwoju Freuda okres: oralny, analny, falliczny, latencji i genitalny

Oralna - na pierwszy plan wybija się tutaj dążenie do zaspokojenia głodu i szukanie przyjemności poprzez wargi oraz język. Jest to faza ścisłej symbiozy z matką.

Analną - Koncentruje się na treningu czystości, czyli wymuszaniem przez rodziców wstrzymywania swoich potrzeb fizjologicznych, a co za tym idzie czerpania, w pewnym sensie, przyjemności quasi-seksualnej z tego powodu.

Falliczną - czas połączenia różnych popędów, pod prymatem narządów płciowych. Okres ten wiąże się z pierwszymi próbami masturbacji. Dochodzi też do przeżywania kompleksu Edypa. Jest to zdecydowanie decydujący okres w życiu człowieka. Pozytywne rozwiązanie skutkuje prawidłową identyfikacją płciową. W tej fazie dochodzi też do wytworzenia się superego oraz sumienia. Dziecko próbuje bardziej racjonalnie tłumaczyć świat.

Latentcja – pomiędzy 6-12 rok życia tym okresie następuje względna stabilizacja i uharmonizowanie popędów płciowych. Na pierwszy plan wychodzi socjalizacja grupowa, zdobywanie wiedzy, rozwój fizyczny. Jest to związane z marginalizacją roli rodziców w życiu dziecka. Potrzeby i pytania skierowane są do świata zewnętrznego, a nie, jak było dotychczas - do rodziców, którzy są w pewnym sensie jedynymi osobami z którymi dziecko może się identyfikować.

Genitalna – pomiędzy 13 a 15 rokiem życia Jest to ponowne uaktywnienie się popędu seksualnego, który odgrywa najważniejszą rolę. Jako prawidłowy proces powinien nieść za sobą umiejętność miłości, wyzwolenia z zahamowań oraz pojawienia się zdolności altruizmu. Brak dojrzałości pod tym względem, jest dla szkoły freudowskiej oznaką fiksacji na którejś z faz (najczęściej fallicznej).

*Piotruś – wygasanie strachu przed królikiem widzianego z obojętnej odległości było spowodowane tym, że nie towarzyszył temu żaden bodziec.

*PLATON (V / IV wiek p.n.e.) był dualistą: zakładał istnienie w człowieku dwóch niezależnych od siebie pierwiastków: duchowego i materialnego. Dusza ludzka nie ma początku i końca.

*Podejście psychodynamiczne - często używane jest w stosunku do klasycznej psychoanalizy i kierunków pochodnych określenie

*Polskie Stowarzyszenie Psychologów Chrześcijańskich, powstało 90-ych latach.

*Poznawcza teoria motywacji to siła dążenia do danego celu zależy od dwóch czynników pierwszy to:

Od użyteczności sukcesu czyli wartości stanu rzeczy związanego z osiągnięciem celu, zwanej też wartością gratyfikacyjną sukcesu.

*Poznawcza teoria motywacji to siła dążenia do danego celu zależy od dwóch czynników pierwszy to:

Drugi: szans osiągnięcia sukcesu

*Poznawcza teoria motywacji powstała dzięki badaniom nad tzw. motywacją osiągnięć

*Potrzeby psychogenne - Murray sporządził listę 40 potrzeb: w tym około 30 potrzeb psychogennych (tzn. potrzeb pochodzenia psychicznego).

*Potrzeby wzrostu to potrzeb to potrzeby samo urzeczywistnienia i samorealizacji

*Potrzeby i zadania - Tadeusz TOMASZEWSKI na początku lat sześćdziesiątych XX wieku Wstępie do psychologii” (1963) po raz pierwszy rozróżnił dwa rodzaje motywów: potrzeby i zadania.

*Pozytywność wzmocnienia i - ma związek z OBECNOŚCIĄ bodźca apetytywnego bądź awersyjnego (z jego POJAWIENIEM SIĘ bądź NASILENIEM SIĘ)

*Prawo efektu – czynności prowadzące do pożądanych skutków utrwalają się, tzn. zwierzę w razie potrzeby szybko podejmuje te czynności i wykonuje je z coraz większą łatwością. Sformułował Thorndike.

*Prawo Webera głosi, że dla pojawienia się nieco silniejszego wrażenia (doznania) niż to, które wynika z działania bodźca o intensywności I, niezbędny jest przyrost intensywności bodźca, czyli delta I (czytaj: delta I ), który musi pozostawać w stałym stosunku do intensywności I bodźca dotychczas działającego. Ten stały stosunek oznacza się literą k i nazywa się „stałą Webera”. Symboliczny zapis prawa Webera to: delta razy i równa się i razy k a Wielkość stałej Webera wyraża wzór: k równa delta razy i podzielone przez I

Stała Webera wynosi: k równa jedna setna dla natężenia światła (od którego zależą doznania jasności)

*Prawo WEBERA-FECHNERA - aby siła wrażenia (doznania) rosła w ciągu arytmetycznym, siła bodźca musi rosnąć w ciągu geometrycznym.

Formuła S = k log I

S – siła wrażenia, I - intensywnością bodźca, k - stałą Webera.

*Problem psychofizyczny między sferą psychiczną (duszą) a sferą cielesną, przez różnych filozofów; ujmowany w sześć sposobów

Jeden Monizm materialistyczny Człowiek to tylko ciało DEMOKRYT, De la METTRIE

Dwa Monizm idealistyczny Człowiek to tylko dusza BERKELEY

Trzy Hylemorfizm Ciało i dusza stanowią jedną substancję, dusza to forma ciała ARYSTOTELES, św. TOMASZ z Akwinu

Cztery Panteizm Procesy fizyczne i procesy psychiczne to dwie strony tych samych zjawisk SPINOZA

Pięć Interakcjonizm Dusza i ciało są niezależne, ale oddziałują na siebie PLATON, KARTEZJUSZ

Paralelizm

Sześć Psychofizyczny Procesy fizyczne (w ciele) i procesy psychiczne (w duszy) są równoległe, ale bezpośrednio nie zależą od siebie LEIBNITZ, MALEBRANCHE

*Proces warunkowania klasycznego może być drogą, na której kształtuje się olbrzymia liczba reakcji emocjonalnych człowieka, a więc reakcji, które są przyczyną wielu naszych upodobań i awersji w tym także lęków

*Przedmiotem zagadnień psychologii ogólnej są:

zagadnienia dotyczące całej psychologii jako nauki. Oraz zagadnienia funkcjonowania człowieka dorosłego, niezaburzonego.

*Przykłady wtórnych czynników wzmacniających - małpy wykonują różne czynności, jeżeli otrzymują za to żetony, które mogą wymieniać na przysmaki do jedzenia (na „pierwotne czynniki wzmacniające”)

*Przyczyna celowa to zdarzenie, które ktoś stara się wywołać

*Przyczyna sprawcza to zdarzenie wywołujące skutek w postaci innego zdarzenia

*Przyjęto włączać behawioryzm do szerszej kategorii kierunków psychologicznych określanych jako teorie uczenia się.

*Psychoanaliza - zbiór teorii dotyczących struktury psychiki człowieka, jego rozwoju i funkcjonowania, próbujących wyjaśniać powstawanie różnych aktów psychicznych. Freud zakłada koncepcje koncepcję psychiki zakładającą, że duża część psychiki ma charakter nieświadomy, po drugie zaś, metodę terapeutyczną polegającą na docieraniu do nieświadomych treści po to, by w ten sposób doprowadzić do wyleczenia pewnych zaburzeń psychicznych (nerwic).

*Psychofizyka to badania nad określaniem ilościowych relacji między siłą bodźców a intensywnością doznań.

* Psychologia akademicka jest wykładana w szkołach wyższych, przedstawiana jest w akademickich podręcznikach psychologii.

*Psychologię akademicką nazywa się też psychologią teoretyczną.

*Psychologia analityczna – kierunek zapoczątkowany przez Junga

*Psychologia analityczna – Jung uważa się za inicjatora nowego nurtu w psychoanalizie określanego jako psychologia analityczna.

*Psychologia biologiczna „psychobiologia” czy „biopsychologia” ustalaniem powiązań między zjawiskami biologicznymi a zachowaniem i stanami psychicznymi. Dawniej używano raczej określeń „psychologia fizjologiczna”, „psychofizjologia

*Psychologia ekonomiczna to stosunkowo nowy obszar zastosowań wiedzy psychologicznej do takich problemów, jak wpływ wynagradzania na wyniki pracy; przesłanki decyzji konsumentów przy zakupie towarów i usług; prawidłowości skutecznej reklamy (psychologia reklamy) itd.

*Psychologia ma długą przeszłość, ale krótką historię” napisał EBBINGHAUS

*Psychologia narodziła się w 1879 , Uniwersytecie w Lipsku po raz pierwszy tej nazwy użył.

*Psychologia kliniczna zajmuje się prawidłowościami leczenia zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Chodzi przede wszystkim o leczenie metodami wpływającymi na sferę psychiki (różne odmiany psychoterapii).

*Psychologią postaci Gestalt - pierwotnymi składnikami psychiki są nie drobne elementy, lecz pewne większe całości, czyli tzw. Postacie.

*Psychologia postaci Gestalt i reprezentujący ją psycholodzy. Odkryli prawidłowość polegającą na tym, że w tym, co spostrzegamy, wyróżniamy zazwyczaj tzw. „figurę” (coś, co jest „na pierwszym planie”, bliżej nas) i „tło” (coś, co znajduje się „na drugim planie”, nieco dalej).

*Psychologii poznawczej zwolenników ulubioną metaforą umysłu stał się komputer. Na człowieka zaczęto patrzeć jako istotę, która tak jak komputer odbiera informacje i przetwarza je.

* Psychologia poznawcza jest Uważa się, że autorem nazwy psychologia poznawcza jest NEISSER. Współcześnie psychologia poznawcza „odkryła na nowo” nieświadomość Zjawiska nieświadome bada się poprzez sprawdzanie skutków pokazywania na ekranie komputera różnych bodźców działających przez tysięczne części sekundy

*Psychologia pracy zajmuje się optymalizacją warunków wykonywania pracy (ten dział psychologii pracy nazywa się ergonomią lub psychologią inżynieryjną), doborem pracowników (badania przydatności), zasadami motywowania pracowników, zasadami oceniania. Część psychologów zajmuje się pracą w przemyśle, dlatego mówi się o psychologii przemysłowej. Są też węższe dziedziny psychologii pracy, np. psychologia transportu drogowego.

Psychologia organizacji jest związana z tworzeniem zespołów pracowniczych i zadaniowych, poprawianiem atmosfery stosunków międzyludzkich, skutecznymi sposobami kierowania zespołem. Psychologia organizacji jest pokrewna psychologii zarządzania.

*Psychologia praktyczna lub psychologia stosowana Dotyczy to psychoterapii behawioralnej” czyli stosowania pewnych procedur wpływania na zmianę zachowania, które opracowano w badaniach naukowym.

*Psychologia rozwojowa zajmuje się zmianami w psychice i zachowaniu, które zachodzą regularnie wraz z wiekiem bądź wraz ze zmianą warunków życia. Interesuje się całym życiem ludzkim od okresu przed urodzeniem się aż do śmierci.

* Psychologia sądowa ma wiele różnych działów.

Psychologia kryminologiczna to stawiająca sobie za cel poznanie przyczyn popełniania przestępstw, interesuje ją też przewidywanie, czy ktoś ponownie popełni przestępstwo czyli tzw. prognoza kryminologiczna.

Psychologia kryminalistyczna, to zastosowanie psychologii do wykrywania sprawców przestępstw (tym zajmuje się dział zwany psychologią śledczą) oraz do dowodzenia winy (analiza prawdomówności podejrzanych).

Psychologia zeznań ustala zasady rozróżniania zeznań szczerych i kłamliwych.

Psychologia penitencjarna interesuje się, jak postępować z więźniami, aby zapobiec niekorzystnym zjawiskom w życiu więziennym (bunty, ucieczki, samookaleczenia). Psycholodzy zajmujący się pomocą sądom rodzinnym i cywilnym (mówi się w tym przypadku o psychologii w prawie rodzinnym i cywilnym dostarczają przesłanek do podejmowania decyzji o tym, z kim ma mieszkać dziecko po rozwodzie rodziców; albo np. czy zgoda sądu na chirurgiczną zmianę płci nie grozi niczym złym osobie, która takiej zmiany pragnie; czy osoba, która pozostawiła testament, podejmowała decyzję świadomie i bez nacisku.

Psychologia sądowa” wypierana jest na Zachodzie przez określenie „psychologia i prawa”.

*Psychologia społeczna Bada wpływ otoczenia społecznego na człowieka, nastawienia ludzi wobec innych, zjawiska zachodzące u człowieka w obecności innych ludzi, zjawiska zachodzące w różnego typu grupach itd.

*Psychologia środowiskowa interesuje się wpływem środowiska naturalnego (klimat, ukształtowanie terenu i inne czynniki geograficzne) i wpływem środowiska sztucznego (zabudowa, architektura, gestość zaludnienia, hałas, obecność substancji toksycznych) na samopoczucie i zachowanie mieszkańców danego obszaru.

*Psychologię świadomości zarazem psychologię introspekcyjną, atomistyczną i asocjacyjną) nazywana jest także psychologią klasyczną albo wundtyzmem.

*Psychologia” to „nauka o duszy”. (Etymologicznie)

*Psychologia to nauka o wyższych czynnościach istot żywych, interesuje się zarówno zjawiskami psychicznymi jak zachowaniem się. (Tadeusz Tomaszewski 1963)

*Psychologia transpersonalna to nurt psychologii, który wyłonił się z psychologii humanistycznej. Podstawowe dziedziny zainteresowań psychologów transpersonalnych określają takie hasła, jak: „odmienne stany świadomości”, „duchowość”, „rozwój duchowy”.

*Psychologia Wychowawcza to psychologia nauczania i wychowania. Ze względu na to, że duża część problemów nauczania i wychowania wiąże się z funkcjonowaniem szkoły, wyodrębnia się jako dział psychologii wychowawczej i szkolnej.

*Psychologia zdrowia (dawniej określana jako psychologia lekarska lub medyczna) interesuje się psychiczną stroną schorzeń somatycznych (schorzeń ciała), w tym profilaktyką zachorowań somatycznych, psychologicznym przygotowaniem chorych do zabiegów, rehabilitacją chorych somatycznie.

*Psychologia zwierząt (etologia) Bada zachowanie różnych gatunków zwierząt i towarzyszące mu procesy fizjologiczne. Wyniki wykorzystywane są dla porównań różnych gatunków zwierząt i człowieka

*Psychofizjologia Analizuje związki między cechami przeżyć i zachowań a stanami organizmu rejestrowanymi najczęściej przy pomocy aparatury pomiarowej. Na przykład aktywność elektryczna mózgu (przy pomocy elektroencefalografu), stany mózgu rejestrowane przy pomocy neuroobrazowania (skanery emisji pozytronów, tomografia komputerowa), reakcje elektrodermalne (przewodnictwo elektryczne skóry), czynność elektryczna mięśni, reakcje serca i naczyniowe

*Psychometria jest to: dział psychologii ogólnej zajmujący się pomiarem właściwości psychicznych, w szczególności zaś przy pomocy testów i kwestionariuszy

*Psychopatologia Zajmuje się opisem, klasyfikacją i wyjaśnianiem zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, a także interesuje się prawidłowościami procesów leczenia tych zaburzeń.

*Racjonalizacja (jako mechanizm obronny) polega na szukaniu rozsądnych uzasadnień różnych stanów rzeczy po to, by nie myśleć o prawdziwym stanie rzeczy.

Racjonalizacją może być przypisywanie szlachetnych pobudek swoim mało szlachetnym czynom Racjonalizacją jest też wmawianie sobie, że zła sytuacja ma dobre strony tzw. racjonalizacja typu ‘słodka cytryna’, albo że nie osiągnięcie celu nic nie szkodzi tzw. racjonalizacja typu ‘kwaśne winogrona’

*Reakcja bezwarunkowa lub odruch - to odruchowa reakcja na bodziec bezwarunkowy, występuje ona bez uczenia się, w sposób niezmienny, utrwalony dziedzicznie. ; pokarm zaś jest bezwarunkowym bodźcem dla tej reakcji.

Przykłady reakcji bezwarunkowych: wydzielanie śliny pod wpływem pokarmu; wydzielanie śliny pod wpływem wlania kropel kwasu do pyska psa; odsunięcie kończyny od bodźca bólowego; płacz małego dziecka pod wpływem silnego hałasu.

*Reakcją bezwarunkową u Alberta - był płacz i strach (spowodowany hałasem)

*Reakcją warunkową to jest to samo co odruch warunkowy. – Pies się ślini zawsze gdy dostaje pokarm lub gdy słyszy dzwonek. Wcześniej jednak pies słyszał dźwięk dzwonka kiedy otrzymywał pokarm.

*Reakcja warunkowa – odruchowa reakcja, podobna do analogicznej reakcji bezwarunkowej, pojawiająca się w odpowiedzi na bodziec, który stał się bodźcem warunkowym.

Przykłady reakcji warunkowych: wydzielanie śliny pod wpływem stukania metronomu (któremu poprzednio towarzyszyło podanie pokarmu lub wlanie kropel kwasu do pyska psa); płacz pod wpływem zetknięcia się dziecka ze szczurem (o ile poprzednio stykaniu się ze szczurem towarzyszył silny hałas).

*Reakcją warunkową u Alberta – płacz i strach

*Rejestr sensoryczny, pamięć ultrakrótka lub krótkotrwała. to magazyn przechowujący ślady bodźców zmysłowych np. wzrokowych lub słuchowych przez bardzo krótki czas (od 0,5 do 2 sekund). Np. Pamięć echoiczna słuchowa, Pamięć ikoniczna - wzrokowa.

*Reprodukcja / odtworzenie – zadanie przypomnienia

*Rozpoznawanie informacji jako znanej jest najłatwiejszym z zadań pamięciowych.

*REYKOWSKI J. otwarcie wymieniał marksizm jako własny światopogląd i jako proponowany przez niego filozoficzny układ odniesienia dla psychologii.

*REYKOWSKI Janusz - rozwinął koncepcję zadania jako motywu zadania wiążą się ze stawianiem celów i programowaniem działań wiodących do tych celów w dwu sytuacjach:

W pierwszej

a) kiedy jakiś stan rzeczywisty jest gorszy od wyobrażenia tzw. stanu normalnego (typowego);

Janusz REYKOWSKI rozwinął koncepcję zadania jako motywu zadania wiążą się ze stawianiem celów i programowaniem działań wiodących w drugiej sytuacji

b) kiedy jakiś stan rzeczywisty jest gorszy od wyobrażenia tzw. stanu idealnego.

klasycznego apetyty mogą być uruchamiane przez różne bodźce sytuacyjne (miejsca, okoliczności realne i wyobrażone)

*ROGERS Psychoterapia skoncentrowana na osobie (klienta) : Uważa, że człowiekowi należy okazywać tzw. „bezwarunkową akceptację.

*Rogers prowadził też tzw. „grupy spotkaniowe uwrażliwiał ludzi na znaczenie właściwej komunikacji, wyrażania prawdziwych uczuć, zamiast „przywdziewania masek” i „grania ról”.

*Różnicowanie bodźców zachodzą wtedy, gdy bodziec bezwarunkowy nie następuje po bodźcach podobnych do warunkowego a pojawia się tylko na właściwy bodziec warunkowy.

*Różnicowanie reakcji - U zwierząt trenowanych przez Skinnera z biegiem czasu następowało „różnicowanie reakcji”, gdy uczyły się odróżniać reakcje „właściwe” (nagradzane pokarmem) od reakcji podobnych do nich (lecz nie nagradzanych) Zwierzęta uczyły się też zauważać, czym różnią się sytuacje, w których dane zachowanie przynosiło im dobre skutki od sytuacji, w których takie samo zachowanie nie przynosiło im dobrych skutków albo przynosiło im złe skutki. Cechy różniące korzystne i niekorzystne sytuacje Skinner nazywał „bodźcami dyskryminacyjnymi” czyli pozwalającymi na różnicowanie.

*Samorealizacja, do osiągania pełni istnienia - Jung: Głównym dążeniem człowieka jest świadome lub nieświadome dążenie do tzw. indywiduacji, czyli do stawania się sobą (do samorealizacji, do osiągania pełni istnienia) przez integrację wszystkich składników swojej psychiki.

*Socjobiologia stosuje metody matematyczne (symulacje) do sprawdzania różnych przypuszczeń odnośnie czynników wywołujących zmiany ewolucyjne u zwierząt.

*Strategie zapamiętywania, czyli specjalne czynności, które mają ułatwić zapamiętanie, utrwalenie się lub przypomnienie informacji. Najprostszą strategią prowadzącą do zapamiętania informacji jest wielokrotne powtarzanie jej.

*Symbolem psychologii jest grecka litera „psi”

*Synonim kary - dawniej traktowano jako wzmocnienie negatywne.

*Ślady pamięciowe – to zmiany w układzie nerwowym przyjęto nazywać engramami (liczba pojedyncza – engram). do dziś nie zidentyfikowano ani samych engramów, ani miejsc w mózgu, w których mogą znajdować.

*Święty TOMASZ z Akwinu żyjący w XIII wieku nawiązał do Arystotelesa. Uważał, że dusza jest formą ciała a więc ciało i dusza stanowią jedność traktował duszę jako stworzoną, ale nieśmiertelną. Pogląd, że rozumna dusza jest formą ciała, uznano za składnik oficjalnej nauki kościoła rzymskokatolickiego. W wyznaniu wiary (Credo) przyjętym w kościele rzymskokatolickim jest mowa o zmartwychwstaniu ciała.

*Tadeusz Tomaszewski jest przedstawicielem tzw. „szkoły lwowskiej”. Składającej się grona naukowców będących uczniami pracującego we Lwowie polskiego filozofa Kazimierza TWARDOWSKIEGO

*Tadeusz TOMASZEWSKI na początku lat sześćdziesiątych XX wieku Wstępie do psychologii” (1963) po raz pierwszy rozróżnił dwa rodzaje motywów: potrzeby i zadania.

*Testu Apercepcji Tematycznej TAT – narzędzie, metoda diagnostyczna w psychologii (zbioru obrazków, do których osoba badana układa opowiadania) próbująca zinwentaryzować ludzkie potrzeby. (twórca metody MURRAY)

*Tantanos - popęd śmierci popęd destrukcyjny, realizujący nieświadome pragnienie śmierci.

*Teoria czynności Tomaszewskiego - Pierwsza wersja (1963).

Czynność jest to proces ukierunkowany na osiągnięcie wyniku o strukturze kształtującej się stosownie do warunków, tak że możliwość osiągnięcia wyniku zostaje utrzymana”

KREUTZ definicję poddaje krytycznej analizie.

*Teoria czynności Tomaszewskiego - Druga wersja (1975):

Czynność” w ujęciu „zadania” i „wyniku”. Z (S - R) W.

„Zadanie” (Z) to sytuacja, którą człowiek chciałby zmienić, aby osiągnąć jakiś pożądany stan rzeczy.

„Wynik” (W) to pożądany stan rzeczy, który człowiek chciałby osiągnąć.

( S ) – bodziec

( R ) – reakcja odpowiedz

*Teoria poziomów przetwarzania - najlepiej zapamiętywane są informacje przetwarzane na poziomie semantycznym, gorzej informacje przetwarzane na poziomie akustycznym, a najgorzej informacje przetwarzane tylko na poziomie fizycznym.

Przeżycia, którym towarzyszy spostrzeganie bądź wyobrażanie sobie, mogą być zapisywane jednocześnie w obu systemach (jednocześnie w kodzie obrazowym i werbalnym), mają zatem lepsze warunki do utrwalenia się w pamięci. Stąd wskazówka, że aby ułatwić sobie zapamiętanie warto przetworzyć zapamiętywane informacje tak, aby rezultatem tego przetwarzania był jakiś obraz (wyobrażenie tego, co ma być zapamiętane).

*Teoria czynności - Najważniejszym wkładem A. N. LEONTIEWA do psychologii jest jego teoria czynności.

*LEONTIEW - Teoria czynności to najważniejszym wkładem A. N. LEONTIEWA.

*Teoria doboru krewniaczego - Zgodnie z teorią Hamiltona te istoty żywe, które przejawiają zachowania altruistyczne wobec osobników spokrewnionych, a więc będących nosicielami wielu identycznych genów, zwiększają szanse na przeżycie tych spokrewnionych osobników i posiadanie przez nich potomstwa. W ten sposób osobnik poświęcający się dla osobników spokrewnionych, nawet gdy sam zginie i nie będzie miał własnego potomstwa, przyczynia się do reprodukcji genów podobnych do własnych.

*Teoria hierarchii MASLOWA

Pewien stopień zaspokojenia potrzeb niższych w hierarchii jest niezbędny po to, by pojawiła się potrzeba o szczebel wyższa.

Pierwszą grupę potrzeb „potrzebami wynikającymi z braku czegoś” albo „potrzebami typu D”

Drugą grupę potrzeb „potrzebami związanymi z byciem”, albo „potrzebami typu B” Potrzebami typu B są potrzeby samorealizacji

*Topografie koncepcji Freuda:

Pierwsza topografia:

Podział psychiki na Świadomość, Nieświadomość i Przedświadomość.

Świadomość widoczna dla człowieka część psychiki procesy, które mogą być przywołane do świadomości, gdy tego chcemy.

Nieświadomość składają się głównie treści, które kiedyś były świadome, ale ze względu na to, że budziły lęk lub wstyd, zostały ze Świadomości „wyparte”, wyrzucone i stawiają „opór” przy próbach ich ponownego uświadomienia sobie. Zjawisko polegające na usuwaniu ze świadomości pewnych treści oraz na obronie przed ich

ponownym uświadomieniem sobie nazywa się „wyparciem lub „represją

Przedświadomość to treści, które są chwilowo nieobecne w świadomości, ale w każdej chwili mogą się w niej pojawić na wskutek przywołania do świadomości gdy tego chcemy.

Druga topografia:

podział psychiki na Ego, Id i Superego.

Ego - jest „siedliskiem” procesów świadomych: świadomej percepcji, myślenia, decyzji. Kieruje się „zasadą rzeczywistości”

Id - to pierwotne „siedlisko” biologicznych popędów, Id kieruje się „zasadą przyjemności” skłania do działań natychmiastowych, impulsywnych, bez zważania na konsekwencje.

Superego - to nabyte w toku wychowania „siedlisko” nieświadomych powściągów: przyswojonych norm społecznych. Freud uważał, że na superego składają się wymagania przejęte od rodziców lub innych osób sprawujących władzę i opiekę nad dzieckiem.

*Towarzystwo Psychologiczne (PTP) Największe polskie stowarzyszenie zrzeszające psychologów to. koniec 2006 roku PTP zrzeszało ponad 4100 członków zwyczajnych Członkiem zwyczajnym [PTP] może zostać osoba mająca dyplom magistra psychologii. Aby zostać członkiem PTP należy wpisać się na listę psychologów, po ukończeniu studiów należy odbyć „podyplomowy staż zawodowy.

*Trzecią fazę procesów pamięciowych określa się obecnie jako wydobywanie informacji lub odzyskiwanie informacji (ang. retrieval, retrieving). Jest to spontaniczne ujawnienie się przechowanych informacji lub ujawnienie się tych informacji będące skutkiem świadomych starań człowieka.

*U Alberta wystąpiła generalizacja bodźca.

* Uczenie się zależne od stanu – polega na tym, że przypominaniu sobie informacji sprzyja podobieństwo między cechami sytuacji, w której odbywało się kodowanie i w której zachodziło wydobywanie z pamięci (Gordon BOWER)

*Ustawę o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów uchwalono 2001 r. w tym samym przyjęto która jednak obowiązuje od 1 stycznia 2006 r. Brak jest aktów wykonawczych ze względu ba brak samorządu.

*Uzależnienie od seksu zauważono w ostatnich latach XX wieku.

*Warunkowaniem drugiego rzędu nazywa się takie postępowanie, w którym dla wytworzenia nowego bodźca warunkowego używa się - zamiast bodźca bezwarunkowego - bodźca, który w pierwszym warunkowaniu stał się bodźcem warunkowym.

*Warunkowaniu entego rzędu rolę bodźca bezwarunkowego pełniłby bodziec warunkowy rzędu „en do pierwszej

*Warunkowanie instrumentalne to jest to samo co warunkowanie sprawcze.

*Warunkowanie instrumentalne i warunkowanie sprawcze to: proces, w którym następuje uczenie się związków między aktywnymi działaniami a ich pozytywnymi lub negatywnymi konsekwencjami. Działanie staje się (sprawczym) instrumentem służącym zapewnieniu sobie pozytywnych skutków; działanie może stać się także (sprawczym) instrumentem służącym uniknięciu negatywnych skutków.

*Warunkowanie klasyczne lub warunkowanie pawłowowskie – to są procesy wytwarzania odruchów warunkowych.

*Warunkowaniem sprawczym - uczenie zwierząt wykonywania czynności po przez (np. otrzymanie pokarmu). Wykorzystywane jest np. podczas szkolenie psów. SKINNER jego współpracownicy i uczniowie wykonywali swe doświadczenia na gołębiach i na szczurach.

*WEBER twierdził, że wyznawcy kalwinizmu bardziej zabiegają o sukcesy w działalności gospodarczej niż katolicy

*Wskaźnik masy ciała (BMI – Body Mass Index). Oblicza się go według wzoru: BMI = masa ciała (w kg) / kwadrat wzrostu. norma jest wskaźnik w granicach 18,5 – 24,9.

*Wskaźniki siły dążenia do sukcesu i siły tendencji do unikania porażki - Motywacja osiągnięć to dążenie do uzyskiwania coraz lepszych wyników w jakiejś dziedzinie.

W latach pięćdziesiątych XX w. amerykańscy psycholodzy John W. ATKINSON i David C. McCLELLAND opracowali wskaźniki siły dążenia do sukcesu i siły tendencji do unikania porażki oparte na treści opowiadań układanych przez ludzi do obrazków

*Wiarygodne koncepcje kompleksu Edypa - Według niektórych autorów Freud zaczął formułować powyższe mało wiarygodne koncepcje dotyczące kompleksu Edypa w momencie, w którym stracił odwagę, by bronić swojego rzeczywistego odkrycia naukowego, że u podłoża dolegliwości nerwicowych trapiących niektóre osoby dorosłe, leży fakt ich seksualnego wykorzystywania w dzieciństwie.

*Wielomagazynowy model pamięci - teoria ta zakłada, że istnieją trzy magazyny pamięciowe (stores): „rejestr sensoryczny”, „pamięć krótkotrwała” i „pamięć długotrwała”.

*Właściwości reakcji występuje sytuacjach warunkowania instrumentalnego występują również prawidłowości związane z wygasaniem, generalizacją, różnicowaniem i wygasaniem. W tym przypadku owe zjawiska dotyczą nie właściwości bodźców lecz właściwości reakcji.

*WYGOTSKI jest określany jako twórca podejścia „kulturowo-historycznego” w psychologii (koncepcji zakładającej, że człowieczeństwa ludzie nabierają, przyswajając sobie dziedzictwo kulturowe). Ponadto, wprowadził on do psychologii rozwojowej ważne pojęcie „strefy najbliższego rozwoju te umiejętności, do kształtowania których dziecko już dojrzało, i które warto w nim rozwijać.

*Wygasanie Bodźca – na skutek zaprzestania pojawiania się bodźca bezwarunkowego reakcja warunkowa słabnie, a nawet zanika.

*Wymuszenie bodźca różnicującego - Współpracowniczka Pawłowa „wymuszała” u psa różnicowanie koła od elipsy. Po pokazaniu koła podawała psu pokarm, a po pokazaniu elipsy nie podawała pokarmu Badaczka pokazywała następnie elipsę coraz bardziej przypominającą koło. Gdy koło i elipsa stały się zbyt podobne (gdy stosunek osi elipsy wynosił 8 do 9), zwierzę zaczynało przejawiać reakcje nerwicowe: wyrywało się, wyło, nie chciało jeść mimo głodu, itd.

*Wyparcie (represja) to całkowite zapomnienie o czymś, co wzbudzało lęk, wstyd lub inne przykre uczucia

* Wyuczona bezradność - Gdy następstwa zachowań stają się niezależne od tego, co zwierzę lub człowiek robi, zwierzę lub człowiek staje się apatyczne.

*Wzmocnienie bodźca warunkowego – Wytwarzany odruch jaki wytwarza się dzięki wielokrotnemu kojarzeniu się bodźca (np. dźwięku dzwonka) z podawaniem pokarmu.

*Wzmacnianie negatywne - spowodować wystąpienie jakiegoś zachowania człowieka bądź wzrost jego częstości działaniu bodźca awersyjnego.

*Wzmocnienie negatywne dawniej – kara.

*Wzmacnianie pozytywne - jako czynność powodująca wystąpienie zachowania bądź wzrost jego częstości po podaniu bodźca apetytywnego

*Wzmocnieniem zastępcze – przejmuje osoba obserwowana

*Zachowania celowe formuła (Z-W)

*Zachowanie molarne TOLMAN’a - Na daną reakcję wpływa cały układ bodźców. Zachowanie to układ złożony z różnych reakcji i działań, który ma wyznaczony cel, do którego zmierza dany osobnik w danym zachowaniu. Zachowanie traktuje jako strukturalną całość. Przypisuje także jednostce pewne wartości, które określają cel jego działania. Schemat S-R S – bodziec R – reakcja. Np. Zachowaniem molarnym w tym przypadku są próby wydostania się kota z klatki.

*Zachowania reaktywne formuła (S-R).

*Zachowanie reaktywne (reakcja) to odruch będący automatyczną odpowiedzią na jakiś bodziec. Zachowanie celowe to dążenie do osiągnięcia określonego celu.

*Zadanie – to zmiana niekorzystnej sytuacji na korzystną dla człowieka.

Wynik – osiągnięcie zamierzonego celu w wyniku działania na człowieka bodźców

(S) wywołujące jego reakcje (R). Wiedząc, jakie bodźce wywołują u niego jakie reakcje (S₁-R₁ lub S₂-R₂ lub S₃-_,R₃ itd.), człowiek musi tak sterować swoim zachowaniem, aby stykać się z bodźcami, które wywołają reakcje ułatwiające mu osiągnięcie wyniku (na przykład z bodźcem S₁, który wywoła pożądaną reakcję R₁), natomiast musi unikać stykania się z bodźcami, które wywołają reakcje utrudniające lub uniemożliwiające mu osiągnięcie wyniku (na przykład z bodźcem S₂, który mógłby wywołać niepożądaną reakcję R₂).

*Za odkrywcę odruchów warunkowych uważa się rosyjskiego fizjologa PAWŁOWA przyjęto obecnie nazywać opisane przez Pawłowa procesy wytwarzania odruchów warunkowych „warunkowaniem klasycznym”, albo „warunkowaniem pawłowowskim”.

* Zapamiętywaniem mechanicznym - utrwalanie informacji przez powtarzanie ich, jeśli nie towarzyszy temu rozumienie informacji

*Zapamiętywanie logiczne wiąże się z poszukiwaniem jakichś sensownych związków między informacjami.

*Zapamiętanie – zapamiętywali coś w dobrym nastroju, lepiej przypominali to sobie, gdy byli w dobrym nastroju; natomiast zapamiętanie czegoś w złym nastroju powodowało, że ludzie przypominali sobie te treści łatwiej, będąc w złym nastroju.

*Zadanie przypomnienia sobie odtworzeniem / reprodukcją

*Zadanie rozpoznania polega na stwierdzeniu, czy podawana aktualnie informacja jest taka sama, jak odebrana już wcześniej

*Zdaniem Freuda każdy błąd ma sens, wyraża jakąś nieświadomą tendencję.

*Zasadnicze cechy psychologii określone przez Zimbardo - to strukturalizm funkcjonalizm i ewolucjonizm

*Zasady, prawidłowość Premacka” – wzmocnieniem pozytywnym jest umożliwienie wykonania ulubionej czynności (David PREMACK)

*Zjawisko phi - pozorny ruch wynikający z szybkiej zmiany statycznych obrazów. Należący do psychologów WERTHEI w postaci MER.

*Zjawisko wglądu – KÖHLER’a , młode niedoświadczone zwierzę, nie mogąc dosięgnąć odległego owocu, analizuje sytuację i często nagle wpada na pomysł, jak poradzić sobie, np. stawia dwie podstawki jedną na drugiej, albo łączy dwa krótkie kije.