SEPLENIENIE MIĘDZYZĘBOWE

 

SEPLENIENIE MIĘDZYZĘBOWE -  polega na tym, że podczas artykulacji głosek detalizowanych szeregu syczącego (s z c dz) czubek języka wsuwa się między przednie siekacze. Przyczyną tego zaburzenia jest często nieprawidłowy zgryz tzw. zgryz otwarty.

Ćwiczenia oddechowe:
1. Wdech nosem (usta zamknięte ) i wydech ustami
2. Dmuchanie na płomień świecy, piłkę pingpongową, kulę z waty zaczepioną na
nitce i tworzącą wahadełko, dmuchanie na wiatraczek, przez rurkę do szklanki z wodą, itd.

Ćwiczenia usprawniające narządy mowy:
1. Ułożenie języka za dolnymi zębami, cofanie języka w głąb jamy ustnej
2. Wykonujemy ruchy języka na przemian do górnych i dolnych dziąseł (przy opuszczonej
dolnej szczęce)
3. Rozchylanie warg jak w uśmiechu - wargi płaskie, przylegające do zębów (zęby widoczne)
4. Wypowiadać a przed lustrem (język powinien leżeć na dnie jamy ustnej) i stopniowo
unosić żuchwę pilnując, aby język zachował swoją płaską pozycję.
5. Stojąc przed lustrem wymawiać sss (zwracać uwagę, aby zęby górne były zbliżone do dolnych,
wargi rozchylone, spłaszczone przylegające do zębów, zęby widoczne, język niewidoczny,
znajduje się za zębami )

Gdy są problemy z prawidłowym wykonaniem ćwiczenia nr 4 można spróbować wykonać
następujące ćwiczenie: włożyć dziecku zapałkę poprzecznie między siekacze tak,
by wypowiadało ono s nie gubiąc zapałki.). Ćwiczenie to wykonuje się tylko w miarę
możliwości dziecka.

 

 

ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NARZĄDY MOWY PRZY SEPLENIENIU MIĘDZYZĘBOWYM

 

 

      ĆWICZENIA WARG:

 

      - wysuwanie i spłaszczanie warg złączonych „i”, ,,u”

 

      - zakładanie wargi dolnej na górną i odwrotnie

 

      - cmokanie

 

      - dmuchanie przez wargi w kształcie dzióbka i z zębami górnymi na dolnej wardze „f

 

      -parskanie

 

      - półuśmiech: odciąganie na przemian kącików warg

 

      - nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza ustami lub nosem

 

      ĆWICZENIA JĘZYKA

 

      - przesuwanie języka od kącika do kącika

 

       - unoszenie czubka języka do wałka dziąsłowego (również z artykulacją głoski „l")

 

      - kląskanie językiem (czubkiem i środkiem)

 

       - odrywanie czubkiem języka chrupki przyklejonej do wałka dziąsłowego

 

       - oblizywanie wewnętrznej strony zębów ruchem okrężnym

 

      - liczenie zębów (dotykanie i cofanie języka)

 

      - szeroki język „łopatka"

 

      - lizanie podniebienia przy otwartych ustach

 

      - wypychania językiem policzków

 

 

ĆWICZENIA

 

Część wstępna:

 

    * Swobodna rozmowa z dzieckiem w celu zapoznania się i wprowadzenia do zajęć (rozmowa na temat pory roku, zabaw, zabawy choinkowej).

    * Ćwiczenia warg (rozchylanie warg jak przy uśmiechu - wargi płaskie, przylegające do zębów, zęby widoczne) – uśmiechanie się do siebie

    * Ćwiczenia oddechowe:

 

      ZAGADKA – co może wydawać taki dźwięk?

 

      Wypuszczanie powietrza z balonika (długie sss) – wdech nosem, wydech ustami.

 

      Rozmowa o balonikach. 

      

 

Część zasadnicza:

 

    * Ćwiczenia języka (język powinien układać się spokojnie (jak przy wymowie „a”) za dolnymi zębami, nie opierając go jednak o zęby; czubek (apex) języka położyć nisko, wargi muszą być lekko rozchylone, płaskie przylegać do zębów jak przy lekkim uśmiechu, zęby widoczne, zwarte)

 

Sprzątanie przed zabawą – Języczek przygotowuje się do balu i sprząta swoje mieszkanko:

 

1. Języczek myje okienko – ruchy okrężne języka po czerwieni warg

 

2. Języczek wymiata śmieci – czubek języka schowany za dolnymi zębami, wykonanie ruchu „wymiatania” zza ząbków

 

3. Języczek czyści sufit z pajęczyny– przesuwanie czubkiem języka po podniebieniu do tyłu

 

4. Języczek niecierpliwie biega od okienka do okienka – język dotyka w lewy i prawy kącik ust, buzia otwarta; język wysunięty na brodę

 

5. I jeszcze raz musi wymieść listki, które wdmuchnął wiatr przez okno – czubek języka schowany za dolnymi zębami, wykonanie ruchu „wymiatania” zza ząbków

 

Teraz Języczek może spokojnie czekać na przybycie gości, ponieważ jego domek lśni czystością.

 

    * Wypowiadanie sylab i logotomów (na wydechu): - za poprawnie wypowiedzianą sylabę dziecko otrzymuje „pchełkę” – w ten sposób gromadzi dotykalny dowód swoje pracy:

 

 

 

   SA,  SE,  SO,  SU,  SY

 

          ASA  ESA   OSA   USA   YSA

 

          ASE  ESE   OSE   USE   YSE

 

          ASO  ESO   OSO   USO   YSO

 

          ASU  ESU   OSU   USU   YSU

 

          ASY  ESY   OSY   USY   YSY

 

    * Wskazywanie różnic między obrazkami – za poprawne odpowiedzi dziecko w nagrodę wypowiada zaprezentowany przez logopedę logotom (proste rysunki różniące się kilkoma róznicami).

 

Część końcowa:

 

    * Na pożegnanie – rozwiązanie zagadki i syczenie przy prawidłowym układzie artykulatorów.

 

   1. NIE CHODZI, A PEŁZA, SYCZY GROŹNIE WCIĄŻ, BO TO JEST …

 

   2. CICHO PEŁZNIE W TRAWIE. PRĘŻY SIĘ I ZWIJA. PODOBNY DO ŻMII, ALE TO NIE ŻMIJA.

 

 

 

 

 

 

Oto kilka prostych ćwiczeń, które można wykonywać w domu. Warto pracować z lustrem, które zapewnia większą precyzję:

•         sięgamy językiem do nosa, a potem do brody;

•         robimy „ryjek”, posyłamy całuski, wymawiamy u (ryjek) – i (uśmiech);

•         wymawiamy kolejno i, y, e;

•         kląskamy;

•         dmuchamy przez zęby na wierzch dłoni;

•         próbujemy zrobić z języka rulonik (trąbkę);

•         czubkiem języka liczymy po kolei wszystkie dolne zęby;

•         wdechy i wydechy (zabawa w wąchanie kwiatów);

•         ćwiczenia w dmuchaniu (nadmuchiwanie balonika, puszczanie baniek mydlanych, dmuchanie przez rurkę do szklanki wody).

W prawidłowej artykulacji s może pomóc przedłużona wymowa f.
Zbliżamy zęby dolne i górne, wyszczerzamy je i w trakcie wymawiania ffff... polecamy rozszerzyć wargi lub próbujemy rozciągnąć je palcami. Kiedy dziecko zrozumie, w jaki sposób „działają” jego narządy mowy, zaczynamy ćwiczyć głoskę s w izolacji, tzn. bawimy się w węża. Wymawiamy najpierw krótkie, a potem długie s.

Ćwiczymy sylaby:
sa, so, su, sy, si;
as, os, us, ys, is;
asa, osa, usu, ysy, isy.

Kiedy dziecko radzi sobie z sylabami, możemy wprowadzać wyrazy z głoską s, która znajduje się na początku, w środku i na końcu wyrazu np. sok, kasa, kos.

 

 

 

 

ĆWICZENIA ODDECHOWE

- wdech nosem, wydech nosem;
- wdech jedną dziurką nosa, wydech drugą;
- zdmuchiwanie kawałków waty na gładkiej powierzchni;
- powolne nadmuchiwanie balonika;
- wąchanie kwiatków (wdech nosem, wydech ustami);
- puszczanie baniek mydlanych;
- zanurzamy rurkę w wodzie, nabieramy powietrza przez nos, wydychamy przez rurkę;
- zdmuchiwanie świeczki tak aby nie zgasł płomień (wdech nosem - wydech ustami),
- ćwiczenia w oddychaniu przeponą,
- ćwiczenia oddechowe wspomagane ruchem rąk, nóg.

ĆWICZENIA JĘZYKA

- kierowanie języka w kąciki ust w prawo i w lewo;
- unoszenie języka na górne zęby i cofanie go do podniebienia miękkiego;
- dotykanie językiem zębów trzonowych dolnych i górnych;
- liczenie językiem zębów dolnych i górnych;
- lizanie językiem miodu ze spodka, lizaka, loda;
- mlaskanie czubkiem język, środkiem języka;
- przyssanie języka do podniebienia miękkiego przy szeroko otwartych ustach;
- masowanie językiem podniebienia;
- czubek języka unosimy do góry zębów, otwieranie i zamykanie ust z takim samym położeniem języka (to samo ćwiczenie, kiedy język dotyka dolnych zębów);
- czubek języka unosimy raz do góry, raz na dół;

ĆWICZENIA WARG

- szerokie otwieranie i zamykanie warg;
- wysuwanie warg do przodu jak przy "u", rozchylanie jak przy "e";
- złączyć wargi płasko - rozciąganie warg przez cofnięcie kącików ust;
- układanie górnej wargi na dolnej i odwrotnie;
- ssanie wargi górnej i dolnej;
- wysunąć wargi do przodu, ściągnąć je i przesuwać w kąciki ust w prawo, w lewo, wykonywać ruch okrężny;
- dolną wargą zasłonić zęby górne, dolną zęby dolne -w takiej pozycji otwieramy i zamykamy buzię;
- dmuchanie prze złączone wargi;
- nadymanie policzków;
- ściągamy wargi jak do głoski "u", robimy ryjek i podciągamy górną wargę do nosa;
- ściągamy wargi jak wyżej i wciągamy policzki do wewnątrz buzi; dodajemy cmokanie.

WPROWADZENIE GŁOSKI "S" I KOLEJNYCH SYCZĄCYCH

wywołanie głoski z utrzymaniem języka za zębami (w razie problemów przyciśnięcie czubka języka patyczkiem - wytworzenie szczeliny);
ćwiczenia głoski "s" w sylabach w nagłosie, śródgłosie i wygłosie
sa, so, se, su, sy,
asa, oso, ese, usu, ysy,
as, os, es, us, ys,
ćwiczenia głoski "s" w grupach spółgłoskowych
psa, pso, pse, psu, psy,
apsa, opso, epse, upsu, ypsy,
aps, ops, eps,ups,yps,
ćwiczenia w wyrazach, zdaniach,
np.
sad, sala, sanki, sałata
masa, kasa, pasek, wesele,
las, kaktus, owies, autobus,
słodki sok, jasna smuga, miejski autobus,
Na wiosnę Stach postanowił przestawić budę psa Kosmatka do sadu.
analogiczne wprowadzenie głosek z,c,dz,
utrwalenie głosek syczących - zastosowanie wierszyków, zagadek, piosenek;

WPROWADZENIE GŁOSKI "SZ" I KOLEJNYCH SZUMIĄCYCH

wywołanie głoski "sz" (np. przez podniesienie języka lub stosując inne sposoby);
ćwiczenia głoski "sz" w sylabach (nagłos, śródgłos, wygłos);
ćwiczenia głoski w grupach spółgłoskowych;
ćwiczenia głoski w wyrazach;
ćwiczenia w zdaniach;
analogiczne wprowadzenie pozostałych głosek szumiących;
utrwalenie głosek szumiących.

RÓŻNICOWANIE GŁOSEK SYCZĄCYCH I SZUMIĄCYCH

ćwiczenia w różnicowaniu głosek

Ponieważ terapia logopedyczna powinna być również dostosowana do możliwości pacjenta, jego osobowości i motywacji założyłam, że w trakcie realizacji jej układ, rodzaj ćwiczeń może ulec zmianie. Działania logopedyczne powinny być nastawione na powodzenie. Zatem jeśli przy którymś z proponowanych przeze mnie ćwiczeń zabrakło sukcesu i wystąpiło zniechęcenie u chłopca - dawało mi to nowe wskazówki do pracy i spowodowało zmianę kierunku działań logopedycznych.

NAJCZĘSTSZE WADY WYMOWY U DZIECI SZEŚCIOLETNICH

1. SEPLENIENIE ( SYGMATYZM)

W obrębie sygmatyzmu (seplenienia) występują:

A) substytucje głosek, czyli zastępowanie jednych głosek dentalizowanych innymi, realizowanymi prawidłowo.

• spółgłoski: sz, ż, cz, dż - zastępowane są szeregami: s, z, c, dz ;
  (przykład: myszy - mysy, szafa - safa, żaba - zaba, czekolada - cekolada)

• oba szeregi: s, z, c, dz, i sz, ż, cz, dż - zastępowane są przez szereg : ś, ź, ć, dź ;
  (przykład: szafa - śafa, żaba - źaba, czekolada - ćekolada, dżungla - dźungla)

• spółgłoski: c, , ć, , cz, - mogą też być zastępowane przez spółgłoski : s, ś, sz ;
  (przykład: cebula - sebula, ćma - śma, , czapka - szapka,)

B). elizje, czyli opuszczenie dźwięku- głoski dentalizowane w ogóle nie są realizowane przez dziecko, nie istnieją w jego systemie fonetycznym (przykład: szafa - afa, koza - koa, świnka - finka).

C) deformacje głosek, czyli seplenienie właściwe. Polega na nieprawidłowej (zdeformowanej) wymowie głosek dentalizowanych. Deformacje są wynikiem zmiany miejsca artykulacji głosek, co powoduje zniekształcenie ich brzmienia. Najczęstsze postacie takich deformacji to:

• seplenienie międzyzębowe
  Przy artykulacji głosek dentalizowanych (niektórych lub wszystkich) język wsuwa się między zęby w linii środkowej lub bocznej. W taki sam sposób mogą być wypowiadane głoski : t, d, n.

• seplenienie przyzębowe
  Charakteryzuje się płaskim ułożeniem przodu języka, który zbyt mocno przylega do wewnętrznej strony siekaczy. Nie tworzy się wzdłuż języka rowek i dlatego powietrze przechodzi szerokim strumieniem. W efekcie brzmienie głosek jest przytępione, szmer powstający na krawędziach dolnych siekaczy jest osłabiony lub w ogóle się nie pojawia.

• seplenienie boczne
  Artykulacja polega na niesymetrycznym ułożeniu całego języka, szczelina nie tworzy się w linii środkowej lecz z boku przy kłach, zębach przedtrzonowych lub trzonowych.

• seplenienie świszczące
  Cechuje się bardzo ostrym brzmieniem głosek dentalizowanych, które powodują silny prąd powietrza powstały w wyniku utworzenia się głębokiego rowka wzdłuż linii środkowej języka.

• seplenienie podniebienne
  W wyniku zbliżenia czubka języka do podniebienia twardego powstaje trący, nieprzyjemny szmer. Wymowa głosek : sz, ż(rz), cz, dż zbliżona jest do wymowy miękkich: ś, ź, ć, dź .

2. ROTACYZM

W obrębie rotacyzmu występuje:

A) zastępowanie (substytucja ) głoski r innymi głoskami wymawianymi prawidłowo np.: j, ł, d, w, l; (przykład: rower - jowej, rower - łoweł, rower - dowed, rower - wowew, rower - lowel).

B) opuszczenie (elizja) głoski r. Głoska r w systemie fonetycznym dziecka nie istnieje. (przykład: ryba - yba).

C) deformacja głoski r, czyli tworzeniu dźwięku nie występującego w systemie fonetycznym naszego języka. Na skutek zmiany miejsca artykulacji głoska r powstaje w innym miejscu i brzmienie jej jest zdeformowane. Najczęstsze deformacje tego rodzaju to:

• reranie języczkowe
  Zamiast czubka języka, drgania wykonywane są przez języczek znajdujący się na końcu podniebienia miękkiego.

• reranie międzyzębowe
  Polega na drganiu czubka języka wsuniętego między zęby.

• reranie policzkowe lub boczne
  Prąd powietrza skierowany jest w bok, wprawiając w drgania policzki. Przy takiej realizacji głoski r drga czubek języka lub krawędzie języka oraz jeden lub dwa policzki.

• reranie podniebienne
  Polega na zbliżeniu tylnej części języka do podniebienia miękkiego. Podczas artykulacji wibruje całe podniebienie miękkie.

• reranie gardłowe
  Powstaje między nasadą języka a tylną ścianą gardła (możliwe testowanie ręką). Wymowa głoski r gardłowa z wibracją języka i podniebienia miękkiego - zbliżona jest do wymowy francuskiej dźwięku r.

• reranie boczne
  Wadliwa, boczna realizacja głoski r. Strumień powietrza przeciskając się między krawędzią boczną języka a górnymi dziąsłami, powoduje powstanie nieprzyjemnego brzmienia.

• reranie krtaniowe
  Polega na wadliwej, krtaniowej realizacji głoski r.

ETAPY TERAPII LOGOPEDYCZNEJ

1. Terapię logopedyczną rozpoczyna się od ćwiczeń narządów mowy, które mają usprawnić głównie pracę języka i warg, by umożliwić prawidłową wymowę głoski.

2. Równocześnie z takimi ćwiczeniami należy usprawniać słuch fonematyczny ( fonemowy), który pozwala różnicować głoski. Jest to szczególnie ważne w przypadku substytucji głosek.

3. Potem następuje etap wywołania głoski.

4. Kolejny etap to żmudny proces utrwalania dźwięku: najpierw w izolacji, potem w sylabach i wyrazach.

5. Terapia jest zakończona jeżeli dziecko realizuje poprawnie głoskę w mowie spontanicznej ( w czasie codziennych czynności).

EFEKTY TERAPII UZALEŻNIONE SĄ MIĘDZY INNYMI OD :

• Częstotliwości i systematyczności ćwiczeń .

• Zaangażowania, cierpliwości rodziców i współpracy z logopedą .

• Motywacji dziecka do spełnienia zaleceń ( dostosowanie formy ćwiczeń do potrzeb dziecka , dbanie o atrakcyjność ćwiczeń, wprowadzenie elementów zabawy).

• Stworzenia właściwych warunków do ćwiczeń ( wyciszone miejsce, poświęcenie wyłącznej uwagi dziecku przez 15-20 minut dziennie).

• Zauważenia i docenienia najmniejszych sukcesów dziecka.

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE

SZEREG SYCZĄCY „S , Z , C , DZ”

ĆWICZENIA SŁUCHU FONEMOWEGO

ĆWICZENIA NARZĄDÓW MOWY Wargi ćwiczenia na samogłoskach , rozciąganie i zwężanie warg - na przemian , to samo z wymową u-e , krzywienie ust w lewo , prawo Język wysuwanie języka na brodę i cofanie do buzi płaskiego , oblizywanie dolnej wargi , oblizywanie dolnych zębów , wahadełko ( język w kącikach ust ) , język unosimy i opuszczamy za dolne zęby PRZYGOTOWANIE DO WYWOŁANIA GŁOSKI rozciągamy wargi i wypowiadamy eeee język leży za dolnymi zębami , zęby zbliżamy do siebie , utrzymując podany układ ust przed lustrem wypowiadamy sssssss-eeeeee

Wymawianie głoski s i tej z którą dziecko ją utożsamia . Wymawianie głoski w sylabach : sa - sza + wskazywanie klaśnięciem , stuknięciem w stół , itp. sylaby sa(później ćwiczenie asa - asza , as - asz ) . Klaśnij w ręce , gdy usłyszysz s na początku wyrazu . sala sad szyba sałata szum sobota szmata ser sosna szopa sen kosz los pies mysz lis grosz wąs pas kapelusz tygrys wirus basen pasek depesza ptaszek kosa oset pasza ĆWICZENIA NA SYLABACH 1. Powtarzanie sylab sa sa sa so so so se se se su su su sy sy sy asa oso usu ese ysy as os us es ys 2 .Zabawy w wymyślanie słów zaczynających się na wyćwiczone sylaby : sa (samolot) so (sos) se (serek) su (sum) ĆWICZENIA NA WYRAZACH sad , sala , salon , sanki , sałata , samolot , samochód , sok , sobota , sól , sufit , sowa , sopel , supeł , sukienka , sen , syn masa , kasa , pasek , basen , fasola , nosek , piosenka , włosy , wesele , pisanka , wąsy , mięso , osada , kosa as , las , kwas , hałas , nos , los , włos , pies , autobus , lis , napis , kaktus , kleks , konkurs , sos , spis , sosna , sposób

SZEREG CISZĄCY „Ś , Ź , Ć , DŹ”

1. ĆWICZENIA NARZĄDÓW MOWY .

• wysuwanie i cofanie języka za zęby - płaszczyzna pozioma ,

• liczenie zębów dolnych językiem ,

• opieranie czubka języka o dolne zęby i wypychanie go ,

• ściskanie warg w dzióbek ,

• rozszerzanie warg w uśmiechu ,

• wciąganie i wypychanie policzków do środka i na zewnątrz

jamy ustnej ,

• ruchy wargi dolnej w prawo i w lewo

2. PRZYGOTOWANIE DO WYWOŁANIA GŁOSKI

• przedłużanie głoski „i” lub „x’” powoli zbliżając siekacze ,

• wymawianie przedłużonego „s” i cofanie języka od zębów w głąb jamy ustnej

3.SŁUCH FONEMATYCZNY .

• klaśnij w ręce , gdy usłyszysz „ś”

samolot , śnieg , skarpety , sierp , samochód , siekiera , siatka , sieć , sadzawka , serce , sen , sień , siano , sopel , śmiech , sosna , sarna , siać , siennik , siedem , samowar

4.ĆWICZENIA NA SYLABACH.

• i , i , ichi , ichi

• sia , sio , sie , siu

• asia , asio , asie , asiu

• esia , esio ,esie , esiu

• osia , osio , osie , osiu

• aś , oś , uś , eś , yś , iś

5.ĆWICZENIA NA WYRAZACH .

• siano , siatka , siodło , sierp , siedem , siniak , sito ,

• nasiona , gosposia , mamusia , jesień , sąsiad

• oś , coś , ktoś , struś , tatuś , łoś , wieś , miś , ptyś , ryś

• ślad , ślub , ślina , śliwka , śmiech , ślimak , śmietnik , świat, śnieg , śniadanie , śpiew , światło , świerk , środa

• maślak , myśl , taśma , pieśń , wiśnia , naleśnik , baśń , uśmiech , myśliwy , huśtawka , jaśmin , maślanka

SZEREG SZUMIĄCY

ĆWICZENIA NARZĄDÓW MOWY

1. Wargi

• samogłoski

• demonstracja układów ( u-i , o-e )

• cmokanie

• gwizdanie

• buziaczki

• nadmuchiwanie policzków ( balonik )

1. Język

• wysuwanie języka do przodu i chowanie go

• j. szeroki i wąski

• dotykanie j. wargi dolnej i górnej

• oblizywanie warg

• wahadełko

• kląskanie

• otwieranie i zamykanie zębów bez odrywania j. od podniebienia

SŁUCH FONEMATYCZNY

1. Klaśnij w ręce , gdy usłyszysz sz

• szafa sala szop sok szopa solniczka sad szabla

• szyja syn szeroki serek sen szew supeł szuflada

• synek szynka sól szufelka szampon sanki

ĆWICZENIA POCZĄTKOWE

1. Przygotowanie do wywołania głoski .

• wymowa a-l , l-a (samym j. )

• sylaby la la , la

lo , lo , lo

le ,le , le

• układ ( j. dotyka górnych dziąseł , zęby zwarte , ryjek )

• szum wiatru szszsz

2. Ćwiczenia na sylabach .

• sza szo sze szu szy

• asza oszo uszu esze yszy

• asz osz usz esz ysz isz

3. Ćwiczenia na wyrazach .

• szafa szata salik szachy szabla

• szopa szorty szofer szop

• szum szuflada szufla szuwary

• szelki szef szept szewc szereg

• szyja szyba szyna szynka szydełko

GŁOSKA „R”

ĆWICZENIA NARZĄDÓW MOWY

1. Język

• wysuwanie i chowanie j.

• j. szeroki - wąski

• j. dotyka górnej i dolnej wargi

• j. dotyka górnych i dolnych dziąseł

• kląskanie

• masaż j. między zębami

ĆWICZENIA PRZYGOTOWAWCZE

• unoszenie j. do dziąseł + dmuchanie

• wymowa a-l

• j. między parskające wargi

• gra na trąbce

• parskanie

• zimno br

• la la la

• lo lo lo

• lu lu lu

• le le le

• llllllllllll

• wymowa dziąsłowa : tttttttt ddddddd nnnnnnnn td td td td tdn tdn tdn

tda tda tda tdo tdo tdo tdu tdu tdu tde tde tde

udu odo ada tedu tedo teda

trla trla trla trlo trlo trlo

tra tro tru atra atro atru otro otru otra otre edre edru edro

• dmuchanie na papierek przyklejony do czubka j. (wymowa tr t tr )

ĆWICZENIA POCZĄTKOWE

• tra tro tru tre try atra atro utru etre ytry otro

• dra dro dru dry dre dry adra adro odro udru edre ydry

• ra ro re ry ara oro uru ere yry ar or er yr