ZAGADNIENIA OBOWIĄZUJĄCE DO EGZAMINU Z PODSTAW EKONOMII

1. Definicje ekonomii.

1-nauka o gospodarowaniu

2-nauka o tym jak ludzie radzą sobie z rzadkością czyli nieograniczonością potrzeb przy ograniczonych możliwościach ich zaspokajania

3-nauka o tym, jak ludzie rozwiązują trzy problemy: (co? jak? dla kogo?)

1. Mikro- a makroekonomia.

2. Podstawowe problemy makroekonomiczne.

3. Miejsce ekonomii w systemie nauk.

4. Powiązania ekonomii z innymi naukami.

5. Cele i narzędzia makroekonomii.

6. Ekonomia pozytywna a ekonomia normatywna.

7. Podział czynników produkcji.

8. Koszt alternatywny.

ilość produktów, z których trzeba zrezygnować, aby uzyskać określoną ilość innego dobra. Koszt, który ponosimy, wybierając daną możliwość; jest to wartość najbardziej cenionej przez nas możliwości, nie wybranej w związku z decyzją wyboru innej możliwości.

Wartość najlepszej ale nie wybranej alternatywy

1. Krzywa możliwości produkcyjnych – definicja, wykres.

Zbiór kombinacji różnych wielkości produkcji dwóch dóbr, przy których przedsiębiorstwo lub kraj w pełni wykorzystuje posiadane zasoby

WEKRES

1. Czynniki przesuwające krzywa możliwości produkcyjnych.

2. Wykorzystanie krzywej możliwości produkcyjnych do analizy całej gospodarki.

3. Ruch okrężny w gospodarce – narysować i opisać schemat

4. Sektory w gospodarce narodowej

5. Podmioty w gospodarce narodowej.

Producenci

Konsumenci

Rząd

1. Polityka monetarna państwa: restrykcyjna i ekspansywna

2. Narzędzia polityki monetarnej

3. Dewaluacje, rewaluacja, deprecjacja i aprecjacja

4. Rodzaje pieniądza

Pieniądz symboliczny – środek płatniczy, którego wartość, czy też siła nabywcza, znacznie przewyższa koszt jego wytworzenia lub wartość jako towaru w innych niż pieniądz zastosowaniach.

Pieniądz symboliczny, któremu nadano status prawnego środka płatniczego - jest w imieniu prawa środkiem stanowiącym akceptowany środek zapłaty.

Pieniądz bezgotówkowy – jest to środek wymiany, którego podstawą jest wierzytelność przedsiębiorstwa prywatnego lub osoby fizycznej.

1. Współczesny system bankowy

Pośrednik finansowy – to instytucja, która stanowi ogniwo ułatwiające kontakty pomiędzy kredytodawcami i kredytobiorcami (np. banki, instytucje ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne i towarzystwa budowlane).

Banki komercyjne – pośrednicy finansowi, którym Państwo udzieliło licencji na działalność polegającą na udzielaniu kredytów i przyjmowaniu depozytów, włączając w to wkłady, w których ciężar mogą być wystawiane czeki.

System clearingowy – ogół porozumień, na mocy których wzajemne zobowiązania i należności banków rozlicza się przez zestawienie wszystkich transakcji dokonanych w danym okresie i dokonanie spłaty zobowiązań netto powstałych w rozliczeniach międzybankowych.

Płynność – szybkość i pewność, z jaką dana pozycja aktywów może być z powrotem zamieniona na pieniądz w dowolnym momencie , w którym zażyczą sobie tego jaj posiadacze. Z tego punktu widzenia składnikiem aktywów o najwyższej płynności jest sam pieniądz (gotówka).

Wkłady a vista mogą być wycofywane na każde żądanie, a dowolnym momencie określonym przez właściciela wkładu.

Wkłady terminowe – wycofanie pieniędzy z banku możliwe jest tylko z zachowaniem pewnego minimalnego okresu wypowiedzenia.

Certyfikaty depozytowe – to krańcowa forma wkładu terminowego. Bank zaciąga u społeczeństwa pożyczkę na ściśle określony czas, co oznacza, że dokładnie wiadomo, kiedy pożyczka musi zostać spłacona.

1. Rola banków w współczesnej gospodarce

2. Rola i zadania banku centralnego

3. Rola i zadania Giełdy Papierów Wartościowych

4. Kreacja pieniądza przez banki

5. Metody walki z inflacją

6. Podstawowe rodzaje papierów wartościowych

7. Funkcje pieniądza

Jednostka rozrachunkowa – jest to jednostka w której są wyrażone ceny i są prowadzone rozliczenia.

Środek przechowywania wartości (tezauryzacji) – można go wykorzystać do dokonania zakupów w przyszłości.

Miernik odroczonych płatności – funkcja jednostki rozrachunkowej w dłuższym okresie

1. Pojęcie pieniądza

Pieniądz - środek wymiany, za pośrednictwem którego ludzie dokonują wymiany dóbr i usług.

Pieniądz jest to pewien powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonujemy płatności za dostarczone dobra lub wywiązujemy się ze zobowiązań (np. spłata długu). Inaczej mówiąc, jest to środek wymiany

1. Kategorie dochodu narodowego: PKB, PNB, PKN, PNN (DN), PKB per capita

2. PKB i PNB w cenach rynkowych i w cenach czynników wytwórczych

3. Sposoby kalkulacji PKB: od strony wydatków, od strony dochodów i od strony wartości produkcji

4. Ceny nominalne i realne, PKN i PNB w ujęciu nominalnym i realnym

5. Deflator PKB i deflator PNB

6. Alternatywne sposoby mierzenia dochodu narodowego (DEN)

7. Dług publiczny i deficyt budżetowy

8. Równowaga, nadwyżka i deficyt w bilansie handlu zagranicznego – pojęcia

9. Równowaga, nadwyżka i deficyt w bilansie handlu zagranicznego – zaznaczenie na wykresie

10. Polityka fiskalna państwa: restrykcyjna i ekspansywna

11. Rodzaje bezrobocia

dobrowolne, zwane również klasycznym, pojawia się wówczas, gdy mimo wolnych miejsc pracy osoby należące do zasobu siły roboczej nie wykazują chęci podjęcia tejże

frykcyjne ma charakter przemijający i nie jest niebezpieczne dla stabilności gospodarki. Wynika nowiem z niedoskonałości rynku pracy.

strukturalne opiera się na założeniu, że siła robocza nie jest kategorią jednorodną a strumienie popytu i podaży nie są kompatybilne.

koniunkturalne zwane keynesowskim związane jest z zależnością pomiędzy stopą bezrobocia a inflacją. Według makroekonomicznej teorii Johna Keynesa stopa bezrobocia jest zależna od popytu globalnego na dobra i usługi

Monopolistyczne względnie rzadkie zjawisko związane z występowaniem monopolu na rynku pracy. Tworzą go bowiem związki zawodowe i korporacje, które decydują o przynależności do struktur i warunkach pracy.

1. Stopa bezrobocia

to odsetek siły roboczej pozostającej bez pracy,

1. Krzywa Philipsa - wykres

2. Inflacja

jest utrzymującym się przez dłuższy czas procesem wzrostu cen w gospodarce narodowej, połączonym z dużą utratą wartości pieniądza. Występuje wówczas duży wzrost podaży pieniądza i szybkości obiegu pieniądza oraz ucieczki od danej waluty do innych wartości pieniężnych i rzeczowych. Jeżeli procesom inflacyjnym towarzyszy stagnacja gospodarcza mówi się o stagflacji, natomiast w przypadku wystąpienia recesji gospodarczej o slumpflacji.

1. Cykl koniunkturalny – wyjaśnienie pojęcia, fazy, zasady działania

2. Cykl koniunkturalny - wykres

3. Struktury rynkowe: konkurencja doskonała, konkurencja niedoskonała, monopol, oligopol

4. Sposób zachowania przedsiębiorcy działającego w warunkach konkurencji doskonalej

5. Sposób zachowania przedsiębiorcy działającego w warunkach monopolu

6. Cele działania przedsiębiorstwa

7. Pojęcie bilansu

8. Pojęcie rachunku zysków i strat

9. Elementy składowe rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa

10. Elementy składowe bilansu przedsiębiorstwa

11. Kto odpowiada za politykę fiskalna, a kto za monetarną w gospodarce? Kiedy maja one charakter ekspansywny a kiedy restrykcyjny?

12. Podstawowe instytucje występujące na rynkach finansowych i ich rola

13. Cele działania przedsiębiorstwa

14. Wymienić podstawowe sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa

15. Możliwości postępowanie nieetycznego przedsiębiorstwa w monopolu

16. Możliwości postępowania nieetycznego przedsiębiorstwa w doskonalej konkurencji

17. Zmowy cenowe – wytłumaczenie pojęcia i wskazanie na strukturę rynkową, która sprzyja ich tworzeniu

18. Możliwości manipulowania wynikami bilansu

19. Konsekwencje zwiększania ilości pieniądza w gospodarce – argumenty za i przeciw

20. Dylematy etyczne związane z działalnością przedsiębiorstwa