28. Zaburzenia ruchowe w uszkodzeniach układu nerwowego.
| Objaw | Uszkodzenie ośrodkowy neuronu ruchowego | Uszkodzenie obwodowy neuronu ruchowego |
|---|---|---|
| Niedowład | Rozkład piramidowy Nieproporcjonalne osłabienie sprawności |
Rozkład korzeniowy Zgodny z przebiegiem m. obwodowych lub globalnych |
| Zanik | Nie występuje (z wyjątkiem zaniku z nieczynności) | Występuje w przewlekłym uszkodzeniu |
| Napięcie | Wzmożone – spastyczność piramidowa, sztywność pozapiramidową | Prawidłowe lub obniżone |
| Odruchy ścięgniste | Wygórowane (czasami konusy) | Osłabione lub zniesione |
| Odruch podeszwowy | Zniesione (występowanie objawu Babińskiego, Rossolimo) | Nie występuje lub osłabiony |
Udar mózgu - rodzaje, obraz kliniczny, rehabilitacja neurologiczna wczesna i późna.
Udar - incydent naczyniowy spowodowany zakłóceniem dopływu krwi do mózgu w wyniku :
- zablokowania
- pęknięcia tętnicy zaopatrującej mózg w krew.
Termin ten używa sie dla określenia ostrych i nieodwracalnych (lecz nie
nieuleczalnych),neurologicznych objawów choroby naczyń mózgowych która powoduje
przerwanie dopływu krwi do mózgu.
„Gwałtowne wystąpienie objawów ogniskowego lub ogólnego zaburzenia czynności mózgu
trwające ponad 24h albo powodującego zgon przy braku innych, wyraznych przyczyn ni_
pochodzenia naczyniowego.” – Światowa Organizacja Zdrowia
Rodzaje udarów :
1) Niedokrwienny udar – zawał mózgu
Zakrzepowy
Zatorowy
Ogólnoustrojowy
żylny zakrzepowy
2) Krwotoczny udar
Śródmózgowy
Podpajeczynówkowy
Okresy choroby:
okres ostry,
okres poprawy, regeneracyjno-kompensacyjny
okres przewlekły
Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego:
Do niemodyfikowalnych zaliczamy
wiek – ryzyko zwiększa się dwukrotnie co 10 lat, od 55 roku życia,
płeć męska,
etniczne (rasa czarna i żółta),
predyspozycje rodzinne i genetyczne (udar w rodzinie w wywiadzie, genetycznie uwarunkowane zespoły predysponujące do stanów zakrzepowych, hiperhomocysteinemia),
przebyte udary.
Modyfikowalne to:
nadciśnienie tętnicze,
choroby serca (migotanie przedsionków),
zaburzenia gospodarki lipidowej,
cukrzyca,
zakażenia,
choroby naczyń,
zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej,
dysplazja włóknisto-mięśniowa,
palenie papierosów,
nadużywanie alkoholu,
otyłość,
dna moczanowa,
zespół bezdechu sennego,
zaburzenia krzepnięcia w tym polekowe
Czynniki ryzyka udaru krwotocznego:
-nadciśnienie
-tętniaki
-malformacje naczyniowe
-skaza krwotoczna
-zaburzenia krzepnięcia
-przerzuty nowotworowe
Objawy udaru mózgu:
Najczęstszymi objawami udaru mózgu jest nagłe wystąpienie:
niedowładu lub porażenia mięśni twarzy, ręki i/lub nogi, najczęściej po jednej stronie ciała
"znieczulenia" twarzy, ręki i/lub nogi, najczęściej po jednej stronie ciała
zaburzeń mowy, z trudnościami w zrozumieniu słów oraz w wypowiadaniu się
zaburzeń widzenia w jednym lub obu oczach
zaburzeń chodzenia z utratą równowagi i zawrotami głowy
silnego bólu głowy bez znanej przyczyny, wymiotów
Objawy udaru zależą od umiejscowienia uszkodzenia w mózgu oraz od jego rozległości. Dlatego u poszczególnych osób objawy mogą się różnić. Udar mózgu często jest niebolesny.
Małe udary krwotoczne, przebiegające z niewielkimi zaburzeniami świadomości, może cechować zależnie od umiejscowienia:
płat czołowy – ból okolicy czołowej, kontrlateralny niedowład połowiczy lub rzadko monopareza
płat ciemieniowy – ból okolicy ciemieniowo-skroniowej, zaburzenia czucia
płat skroniowy – bóle okolicy skroniowej, niedowidzenie kwadrantowe
płat potyliczny – ból oka po stronie udaru, niedowidzenie połowicze
Rehabilitacja:
Rehabilitacja wczesna na etapie leczenia szpitalnego i poszpitalnego to terapia pielęgnacyjna, nauka podstawowej mobilności w obrębie łóżka, nauka zmian pozycji, stopniowej pionizacji. Nieodłącznym elementem naszych działań jest udzielanie porad rodzinie pacjenta w zakresie aranżacji otoczenia pacjenta, pozycji ułożeniowych, pomocy w wykonywaniu czynności codziennych (spożywanie posiłków, toaleta, itp.).
Rehabilitacja późna ma na celu odzyskanie utraconych funkcji ruchowych, naukę poruszania się i samoobsługi, naukę prawidłowego wzorca chodu, poprawę równowagi. W przypadku istniejących zmian strukturalnych w pierwszej kolejności zmniejsza się przykurcze mięśniowe i ograniczenia ruchomości stawów.
Cele rehabilitacji :
- zapobieganie przykurczom, zesztywnieniom, odleżynom, powikłaniom układowym, nieprawidłowym wzorcom ruchowym
- kształtowanie pamięci ruchowej
- odzyskiwanie sprawności funkcjonalnej
- nauka chorego , aby nie starał się niepotrzebnie i w sposób szkodliwy dla zdrowia
kompensować niepełnosprawność przy pomocy zdrowej części ciała
- usamodzielnienie pacjenta
Okres ostry: Ćw. bierne Oddechowe Samowspomagane Synergistyczne Izometryczne przeciwzakrzepowe |
Okres regeneracyjno-kompensacyjny: Ćwiczenia w pozycji leżącej - nauka obracania na boki (rotacja tułowia) - nauka siadu płaskiego - rozciąganie wydłużanie tułowia po stronie porażonej Ćwiczenia w pozycji siedzącej - ćwiczenia równoważne i koordynacyjne - przemieszczanie ciężaru ciała na chorą stronę - pochylanie tułowia ku przodowi Pionizacja: W przypadku udaru krwotocznego pionizacje przeprowadza się po 6 tygodniach. W przypadku udaru niedokrwiennego w 3-4 dobie. Reedukacja chodu Rehabilitacja ręki nauka czynności dnia codziennego zabiegi cieplne, elektrostymulacja Metody: PNF VOJTA BOBATH Dobranie pomocy ortopedycznych |
Okres stabilizacji: Dalsze ćw. Ręki oraz chodu Ćw. W wodzie Rehabilitacja zawodowa |
|---|