Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa jest związana z różnymi typami zapalenia żołądka:

• Wrzód dwunastnicy

• Wrzód żołądka

Choroba wrzodowa jest schorzeniem przewlekłym, charakteryzującym się nawrotami. Wymaga różnicowania z chorobą Leśniowskiego- Crohna, rakiem, chłoniakiem, mięsakiem.

Choroba wrzodowa jest chorobą polietiologiczną.

Helicobacter pyroli jest głównym czynnikiem etiologicznym. Drugim najważniejszym czynnikiem jest zażywanie NLPZ. Pozostałe brane pod uwagę czynniki to kwas solny, pepsyna, palenie tytoniu, czynnik genetyczny.

Czynniki egzogenne NLPZ:

• Zwieszają 3-5 krotnie ryzyko krwawienia z wrzodu trawiennego

• Uszkodzenie błony śluzowej przewodu pokarmowego jest wyrazem zarówno działania ogólnego (hamowanie śluzówkowej syntezy PG) jak i działania miejscowego

• NLPZ opóźniają gojenie wrzodów.

Czynniki ryzyka:

• Czas leczenia NLPZ

• Płeć żeńska

• Choroby reumatyczne, sercowo- naczyniowe

• Palenie tytoniu

• Alkohol

Terapia choroby wrzodowej:

• Zagojenie owrzodzenia

• Zmniejszenie dolegliwości

• Leczenie infekcji Helicobacter pyroli

1. LEKI ZOBOJĘTNIAJĄCE

Oparte na wodorotlenkach glinu i magnezu. Ich zastosowanie praktycznie ograniczone jest ze względu na częste stosowanie (1 godzina po posiłku i na noc), w dużych dawkach.

Działania niepożądane:

• Węglan sodu – uogólniona zasadowica

• Węglan wapnia – hiperkalcemia, retencja fosforanów

• Magnez – biegunka, retencja Mg

• Glin – zaparcia, osteoporoza

Interakcje z innymi lekami poprzez ich wiązanie.

2. LEKI ANTYSEKRECYJNE

A) Antagoniści receptorów H₂

• Mechanizm działania:

  • Zmniejszają zarówno objętość soku żołądkowego, jak i stężenie H⁺ stymulowane histaminą oraz gastryną. Obniżają podstawową, nocną i poposiłkową sekrecję HCL. Ich skuteczność w gojeniu i likwidowaniu objawów wrzodu wynosi 75% w ciągu 4 tygodni.

• Wskazania:

  • Krótkoterminowe leczenie objawów wrzodowych dyspeptycznych oraz refleksowych

• Działania uboczne:

  • Blokowanie cytochromu P 450

  • Zwolnienie metabolizmu leków

  • Ranitydyna: zawroty i bóle głowy, bezsenność, biegunka, nudności, wymioty

  • Famotydyna: zawroty i bóle głowy, bezsenność, biegunka, nudności, wymioty, bóle mięśniowe

B) Inhibitory pompy protonowej IPP

Najczęściej stosowane to Omeprazol, Lanzoprazol, Pantoprazol, Esmoprazol.

• Mechanizm działania:

  • Hamowanie ostatecznego mediatora sekrecji kwasu solnego

  • Hamowanie wydzielania kwasu solnego oraz pepsyny

  • Redukcja dziennej produkcji kwasu solnego o 95%

  • Skuteczniej od antagonistów H₂ redukują objawy wrzodowe

• Wskazania:

  • Leczenie choroby wrzodowej

  • Eradykacja H. pyroli

  • Choroba refluksowa

  • Zespół Zollingera- Ellisona

  • Profilaktyka i leczenie uszkodzeń po NLPZ

  • Zespół krótkiego jelita

• Dawkowanie IPP:

  • Omeprazol 2x 20mg

  • Lanzoprazol 2x 30mg

  • Pantroprazol 2x 40mg

• Działania uboczne IPP:

  • Omerazol: biegunka, ból głowy, wzdęcia, wymioty, zaparcia, wysypka

  • Lanzoprazol: ból brzucha, zawroty głowy, zapalenie gardła

  • Pantoprazol: biegunka, ból głowy, świąd

3. LEKI CYTROPROTEKCYJNE

A) Sukralfat, pochodne bizmutu

• Mechanizm działania:

  • Stymulują produkcję wodorowęglanów, prostaglandyn, angioenezę

  • Absorbują pepsynę i kwasy żółciowe

  • Oddziaływają na wydzielania śluzu żołądkowego

  • Nie wpływają na wydzielanie żołądkowe

• Wskazania:

  • Leczenie nadżerek i owrzodzeń żołądka wywołane zwłaszcza kwasami żółciowymi

• Działania uboczne:

  • Zaparcia

  • Suchość w jamie ustnej

  • Wysypka

• Dawkowanie Sukralfatu: 4x 1g przed posiłkiem

• Interakcje: tetracyklina, digoksyna, ketakonazol, fluorochinolony, lanzoprazol, alkalia, naproksen

B) Analogi prostaglandyn (Mizoprostol)

• Mechanizm działania:

  • Stymulacja proliferacji komórek

  • Stymulacja sekrecji śluzu u dwuwęglanów

• Wskazania:

  • Profilaktyka uszkodzeń po NLPZ

• Działania uboczne:

  • Poronienia

  • Biegunki

• Dawkowanie: 2-4x 200 mg

ERADYKACJA H. PYROLI

Leczenie pierwszego rzutu zakażeń H. pyroli

• IPP, dawki konwencjonalne + amoksycylina + metronidazol, 2 razy na dobę

• IPP, dawki konwencjonalne + klarytromycyna + metronidazol, 2 razy na dobę

• IPP, dawki konwencjonalne + amoksycylina + klarytromycyna, 2 razy na dobę

Leczenie drugiego rzutu zakażeń H. pyroli

• IPP, dawki konwencjonalne + amoksycylina + metronidazol + tetracyklina

• IPP, dawki konwencjonalne + amoksycylina +metronidazol + sole bizmutu

• W leczeniu drugiego rzutu należy przedłużyć terapię do 14 dni, jeśli poprzednia trwała 10 dni

Leczenie trzeciego rzutu zakażeń H. pyroli (jeśli dotychczasowe jest nieskuteczne)

• Ocena wrażliwości izolowanych szczepów na antybiotyki zalecane do leczenia eradykacyjnego (AMX, MTZ, CL, tetracyklina)

• Rozważenie wprowadzenie lewofloksacyny z amoksycyliną

• Dodanie probiotyku

• Przedłużenie leczenia do 14 dni (jeżeli poprzednie terapie były krótsze)