Metoda ITGL

1. Dla każdego poziomu genetycznego danej gleby kkreślić wartość wskaźnika:

- zawartość frakcji części szkieletowych (Iszk)

- zawartość frakcji pyłu (I_pył)

- zawartość frakcji części spławianych (I_czs)

- odczynu (I_pH) (w H₂O)

- wymiennych kationów zasadowych (I_kat) (S)

- stopnia rozkładu materii organicznej (I_C/N)

Uwaga: sumę zasad (S) należy przeliczyć na jednostkę objętościową;

D=1,3772*e^-0,54*x

gdzie D – gęstość objętościowa w g/cm³

x- zawartość węgla organicznego w %

e- 2,7182

1. Obliczyć sumę wskaźników (I_suma) w każdym poziomie genetycznym, gdzie:

I_suma= I_pył+ I_czs+ I_pH+ I_kat+ I_C/N- I_szk

1. Obliczyć średnią ważoną wymienionych wskaźników dla całego profilu glebowego. Wagą jest miąższość poziomów genetycznych wyrażona w centymetrach.

• Zakwalifikować daną glebę do odpowiedniej kategorii trofizmu i typu siedliskowego lasu

• Uszeregować analizowane gleby pod względem żyzności

Kategorie gleb leśnych	Wartość ITGL
Gleby dystroficzne	Do 10,0
oligotroficzne	10,1-16,0
mezotroficzne	16,1-26,0
eutroficzne	26,1-36,0
hipertroficzne	Ponad 36,0

Objaśnienia znaków i symboli:

Poziomy główne:

Wyróżnia się 10 poziomów głównych odzwierciedlających cechy i właściwości dominujących procesów glebotwórczych:

O- poziom organiczny,

A-poziom próchniczny- mineralny,

E-poziom wymywania (eluwialny),

B- poziom wzbogacania, wietrzeniowy lub wmywania (iluwialny)

C-skała macierzysta (substrat, materiał macierzysty)

G- poziom glejowy,

P- poziom bagienny,

M- poziom murszowy, organiczny,

D- podłoże mineralne (w glebach organicznych)

R- podłoże skalne (lita skała)

Poziomy główne dzieli się na organiczne, zawierające powyżej 20% wagowych materii organicznej (powyżej 11,6%C) i mineralne- zawierające poniżej 20% wagowych materii organicznej (poniżej 11,6%C).

Poziomy główne organiczne:

O- poziom organiczny: warstwa materiału organicznego (ektopróchnica) na powierzchni gleby mineralnej, niekiedy w profilu glebowym pod powierzchnią i na podłożu mineralnym. Gdy powstaje na powierzchni gleby mineralnej przy pełnym dostępie powietrza, wówczas składa się z sypkich lub wojłokopodobnych warstw resztek rozdrobnionych organów roślin i martwych organizmów glebowych oraz ich odchodów. Gdy zaś tworzy się na podłożu mineralnym w warunkach pełnego nasycenia wodą, składa się z warstw torfu, gytii oraz innych organicznych osadów o różnym stopniu storfienia i rozkładu. Patrz również poziom diagnostyczny histic.

Zależnie od miąższości poziomu organicznego wyróżnia się: gleby mineralne- poziom O do 15 cm, gleby mineralno- organiczne- poziom O od 15 do 30 cm i gleby organiczne- poziom O powyżej 30 cm. Przejście do niżej leżącego poziomu lub sąsiadujących poziomów mineralnych i podłoża jest zazwyczaj ostro zaznaczone barwą.

P- poziom bagienny: powierzchniowa część profilu gleby organicznej, podlegająca bagiennemu procesowi akumulacji torfu, mułu lub gytii. Zazwyczaj tworzy się pod wpływem wysokiego lustra wód- co najmniej w strefie kapilarnego podsiąkania- okresowo zalewających powierzchnię.

M- poziom murszowy: powierzchniowa część profilu gleby organicznej znajdująca się, przynajmniej okresowo, pod wpływem tlenowych procesów rozkładu materiałów organicznych, np. torfu, mułu i gytii oraz ich agregacji wskutek procesów wysychania. Zależnie od stopnia zmuszenia i zagregowania materii organicznej wyróżnia się podpoziomy będące podstawą wydzielania odmiany podtypów gleb murszowych. Patrz również poziom diagnostyczny melanic.

Poziomy główne mineralne:

A-poziom próchniczny: powierzchniowy mineralny lub organiczno- mineralny poziom, ciemno zabarwiony (ciemniejszy od niżej położonych), zawierający zhumifikowaną materię organiczną w różnym stopniu związana z mineralnymi składnikami gleby, zazwyczaj o strukturze agregatowej.

E- poziom wymywania (eluwialny): mineralny, zazwyczaj miedzy poziomami O, A i B, o zabarwieniu jaśniejszym od poziomów sąsiadujących, zubożony o półtora tlenki i frakcje ilaste wymyte do poziomy B, bezpośrednio pod nim leżącego. Zawiera mniej materii organicznej od poziomów O i A, więcej kwarcu i krzemianów od poziomu B. Granica z poziomem B zazwyczaj nierówna, lecz ostra, natomiast z poziomem A- dyfuzyjna. Patrz również poziomy diagnostyczne luvic i albic.
B- poziom wzbogacania wietrzeniowego lub iluwialnego: mineralny, pedogenicznie całkowicie przekształcony poziom brunatny, iluwialny lub ilasty- leży między poziomami A lub E od powierzchni i poziomami C, G lub R od dołu, o zabarwieniu ciemniejszym i intensywniejszym, wyróżniającym go od poziomów sąsiednich.

C – Poziom skały macierzystej

Poziom lub warstwa mineralne w dolnej części profilu glebowego, nieskonsolidowana, o zabarwieniu jaśniejszym, uzależnionym od składu mineralnego. Nie ma cech identyfikacyjnych innych poziomów glebowych. Charakteryzuje się cechami sedymentacyjnymi i/lub wietrzenia abiotycznego. Zawiera składniki łatwo rozpuszczalne. W stropie występują cechy wtórne, pedogeniczne – nałożone nagromadzenia różnych wtórnych form węglanu wapnia i magnezu oraz plamy nagromadzeń różnych soli, lokalnie wywołujące scementowienia.

G – Poziom glejowy

Mineralny, stalowoszary, odcienie-niebieskawe, zielonkawe, oliwkowe, brunatne, jednolite lub plamiste, marmurkowate na całej powierzchni, wskazujące na dominację w tej części profilu glebowego procesów redukcyjnych i oksydacyjno-redukcyjnych bez cech barwy skały macierzystej i poziomów A, E lub B z zachowanymi strukturami sedymentacyjnymi.

D – podłoże mineralne, luźne gleb organicznych

R – Podłoże skalne. Lita lub spękana skała występująca w podłożu gleb mineralnych i organicznych; cechy fitogeniczne, niezmienione przez procesy pedogenezy.

Poziomy mieszane i przejściowe

Część profilu glebowego z morfologicznymi cechami sąsiadujących poziomów głównych, tworzące pas przejściowy o szerokości większej niż 5 cm z wyraźnie zaznaczającymi się zazębieniami i innymi przejściami barwy określamy jako poziomy mieszane. Wyróżnia się je symbolami; A/E, E/B, A/B, A/C, B/C wg kolejności poziomów głównych od powierzchni.

Części profili z równocześnie widocznymi cechami morfologicznymi dwóch sąsiadujących poziomów głównych, nazywane są poziomami przejściowymi. Oznacza się je zapisanymi obok siebie symbolami kolejnych, sąsiadujących poziomów głównych np. AE, EC, BC. Pierwsza litra określa poziom do którego jest bardziej podobny poziom przejściowy.

Cechy i właściwości poziomów, podpoziomów i warstw.

Cechy i właściwości poziomów głównych i warstw widoczne są w morfologii profilu glebowego i wskaźnikowe dla pedogenezy, określa się małymi literami łacińskimi dodawanymi po symbolach poziomów głównych, mieszanych, przejściowych i podpoziomów oraz warstw glebowych.

a – dobrze zmumifikowana próchnica zakumulowana w mineralnej części gleby w warunkach hydrom orficznych. Stosuje się np. do poziomu głównego A (np. Aa)

an – (antropogeniczny) poziom lub warstwa wytworzona przez człowieka w skutek działalności człowieka.

b – poziom kopalny, stosuje się do poziomów i gleb kopalnych (np. Ab)

bi – poziom biologicznie aktywny, zawierający liczne kretowiny, chodniki dżdżownic, kanaliki pokorzeniowe – stosuje się w połączeniu z poziomami głównymi, przejściowymi i podpoziomami.

br - akumulacja na miejscu, nieiluwialna, typowa dla gleb brunatnych – stosuje się w połączeniu w poziomem głównym B (Bbr)

ca – pierwotne (litogeniczne) i wtórne (pedogeniczne) nagromadzenia węglanu wapnia – stosuje się w połączeniu z różnymi poziomami głównymi, przejściowymi i podpoziomami oraz warstwami glebowymi np. (Cca, Bca)