22.09.2013

Arbitraż i mediacja – Jacek Zrałek

Kodeks postepowania cywilnego + kodeks cywilny! Książka – „sąd arbitrażowy”, Rafał Morg „Arbitraż i mediacja” „Międzynarodowy arbitraż handlowy”

Arbitraż – jest to jeden z alternatywnych sposobów rozstrzygania sporów (w stosunku do sądownictwa państwowego). Do tego żeby arbitraż był możliwy potrzebujemy umowy o arbitraż. Natura tej umowy jest sporna, spory leżą w osadzeniu tej umowy w danej gałęzi prawa. Niektórzy uważają ze jest to umowa nienazwana prawa cywilnego lub…………………… umowa procesowa. .??

Mieszana częściowo materialna częściowo procesowa.

VI – jest to umowa autonomiczna!

W praktyce spotykane razem z inną umową np. przy umowie sprzedaży (umowa materialna) i zastrzegają ze spory ma rozstrzygać sad arbitrażowy. Fragment innej umowy.

Musimy zawsze stosować je jako dwie zupełnie inne umowy, odrębne umowy.

Um o abritraz wywiera dwa skutki – pozytywny i negatywny.

Pozytywny – polega na tym ze kompetencje do rozwiązania sporu uzyskuje sąd arbitrażowy.

Negatywny – do rozstrzygnięcie tego sporu przestaje być właściwy sad państwowy. Art. 1165 – skutek negatywny nie występuje automatycznie (potrzebny jest zarzut strony).

Problem właściwości sądu arbitrażowy w postępowaniu arbitrażowym! Powód od razu wnosi pozew do SA ale pozwany twierdzi ze właściwy jest sad państwowy. Sąd arbitrażowy może ten zarzut rozstrzygnąć – sam stwierdza czy jest właściwy. Jeśli SA stwierdzi, że jest niewłaściwy to SP jest już związany tym stwierdzeniem.

175 art. Konstytucji

KOMPETENCJA ARBITRAŻU DO ROZWIĄZYWANIA SPORÓW

Źródła kompetencji arbitrażu

1. Teoria jurysdykcyjna – państwo delegowało kompetencje poza sądownictwo państwowe.

2. Kontraktowa – kompetencja do rozstrzygnięcia sporu wywodzi się z umowy stron.

3. Autonomiczna – Obrót międzynarodowy-najczęściej spotykana. Kompetencja do rozstrzygania sporów przez SA nie wywodzi się z mocy przyznanej przez państwo ale pochodzi z umowy ale umieszcza ją poza ……….

CZY ARBITRAZ PODLEGA KONTROLI PRAWA KRAJOWEGO?

RODZAJE ARBITRAŻU

1. Ad hoc – jeśli strony zapiszą ze spory rozstrzyga SA – jednorazowe nie podlega żadnemu sądowi arbitrażowemu. Jeśli nie podamy sporu zadnej instytucji to wtedy Ad hoc. Mają charakter względnie obowiązujący co do KPC (bo nie ma regulaminu!)

2. Instytucjonalny – polega na tym ze, różne instytucje prowadza sad arbitrażowy. Taka instytucja kreuje regulamin SA, znajdziemy tam też cennik :D Krajowa Izba Gospodarcza w Wwie – sąd arbitrażowy w PL. Przy umowie strony kierują spor do KIG. Jeśli regulamin jest inny niw w KPC to pierwszeństwo ma regulamin.

3. Administrowany – forma pośrednia. Czasem strony nie chcą żeby regulamin regulował postepowanie (wiec jest KPC) ale! Strony decydują się na to żeby jakas instytucja poprowadziła to postepowanie w sensie administracyjnym. Sąd arbitrażowy tak jak w ad hoc ale jakaś instytucja np. IG administruje tym postępowaniem. Merytorycznie ad hoc, administracyjnie instytucjonalny.

1. Arbitraż międzynarodowy – pojawia się element międzynarodowy np. strony z dwóch różnych państw

2. Arbitraż wewnętrzny – pomiędzy stronami z Polski.

Nie mylić z wyrokiem arbitrażowym wydanym za granica a w Polsce.!!!!! – to tylko miejsce wydania wyroku!

Czy sąd państwowy miesza się do postępowania arbitrażowego?

- tak, często jest zaangażowany

1. I etap postępowanie przed postępowaniem arbitrażowym np. w momencie tworzenia sadu arbitrażowego. Skład sądu okreslaja same strony sporu – strony wybierają arbitrów; problem przy wybraniu arbitra np. z wnioskiem o zastępczą nominacje arbitra.

2. w trakcie postępowania arbitrażowego – MUSI BYĆ UMOWA O ARBITRAŻ, brak środków przymusu - może „zaprosić” np. świadka ale nie może go zmusić!! Więc może się zwrócić do SP o przeprowadzenie przesłuchania świadka; np potrzeba zabezpieczenie roszczeń – może się z tym zwrócić do SP

3. Udział SP po zakończeniu postępowania arbitrażowego – skarga o uchylenie wyroku SA; TO NIE JEST APELACJA!! Wyroki SA są ostateczne! Wiec bliżej im do kasacji… Uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroku arbitrażowego! – ten aspekt kontroli raczej dotyczy stron zagranicznych. Przy wyrokach sadow zagranicznych polski KPC przewiduje dla sadów krajowych ograniczony wgląd do wyroku bo musi zostać uznany przez sk. (stwierdzenie wykonalności wyroku).

Treść umowy o arbitraż:

Elementy obligatoryjne:

1. Wskazanie stosunku prawnego (np. grupa umów) lub sporu (konkretne roszczenie) w ramach którego właściwy jest SA

2. Strony – musimy wskazać strony stosunku prawnego

3. Wola poddania sporu sądowi arbitrażowemu

1161 KPC – treść umowy + zasada bezskuteczne…. Które naruszają zasadę równości stron w postepowaniu arbitrażowym – skutkują bezskutecznością postanowienia! Nie całość jest nieważna. Żeby umowa arbitrażowa była skuteczna musi być zawarta na piśmie! 1162 KPC – forma umowy arbitrażowej. Umowa arbitrażowa - zasada zdatności arbitrażowej – ustawodawca przewiduje jakie spory mogą być rozstrzygane w postepowaniu arbitrażowym art. 1157 KPC Mogą być spory ze stosunku prawa pracy ale z ograniczeniem – 1164 po powstaniu sporu i zachowanie formy pisemnej; sprawy alimentacyjne NIE MOGĄ BYĆ ROZSTRZYGANE PRZEZ ARBITRAŻ; mogą spory konsumenckie ale! ->

Związanie osób 3 umową o arbitraż! – nikogo nie możemy zmusić; w praktyce - dana sprawa albo będzie dotyczyć albo bezpośrednio wpływa na os 3. Powstaje np. w przypadku spadkobiercy – umowa arbitrażowa przechodzi; Nabywca wierzytelności w przypadku cesji – on umowy nie zawierał, kupił roszczenie z danej umowy – jest związany tak przeważa zdanie…! Dłużnicy solidarni z różnych podstaw – jeden z dłużników jest związany z wierzycielem umowa o arbitraż – raczej nie wiąże pozostałych dłużników ale w praktyce jest to szereg komplikacji bo wyrok może oddziałowywać na pozostałych…

POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM ARBITRAŻOWYM;

SKŁAD SĄDU POLUBOWNEGO – POWOLANIE ARBITROW, RELACJE STRON Z ARBITRAMI ITD…

III-V ROZDZIAŁ SĄD ARBITRAŻOWY.