Procesy poznawcze jako zdolność do odbierania informacji, przetwarzania i wykorzystywania do kierowania zachowaniem.
- Jakie czynności zaliczamy do procesów poznawczych?
Percepcja ( uwaga, pamięć i uczenie się, kontrola poznawcza, funkcje wykonawcze, myślenie i rozwiązywanie problemów, język, komunikacja )
Procesy przetwarzania informacji zachodzące w OUN służące do tworzenia i modyfikowania wiedzy o otoczeniu, kształtując zachowanie.
Uwaga – Mechanizm niezbędny dla powiazania w całość informacji analizowanych / Mechanizm redukcji nadmiaru informacji.
Uwaga a świadomość ( Pole uwagi nie równa się z polem świadomości )
- Czynności automatyczne.
- Procesy przeduwagowe ( nieświadoma obróbka bodźców prezentowanych )
Rodzaje uwagi.
( Bottom up – sterowanie oddolne )
- Mimowolna – gdy bodziec jest dostatecznie silny, pobudza aktywność mózgu i uwagę.
( Top-down attention – sterowanie odgórne )
- Dowolna – działa gdy świadomie zwracamy uwagę na bodźce wzmacniające ich przetwarzanie w polach sensorycznych kory – wiąże się z podjęciem aktywności celowej.
Podstawowe funkcje dowolnej uwagi – Czynność – zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca ( sygnału ) przy jednoczesnym ignorowaniu pozostałych bodźców (szum ) – Nie ulegać fałszywym alarmom.
Funkcje uwagi:
- Selektywność – Zdolność do wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji, lub ciągu myśli przy pominięciu innych.
- Przeszukiwanie – Systemtyczne przeszukiwanie pola percepcyjnego w celu wykrycia obiektów specjalnych złożone kryterium ( aktywne poszukiwanie określonej informacji ) Utrudniony przez dystraktory ( bodźce zakłócające )
Kontrola czynności jednoczesnych.
- Przerzutność uwagi ( wymaga skutecznego mechanizmu przełączania uwagi z jednej na drugą.
- Podzielność uwagi ( Nakierowanie uwagi na 2 aspekty otoczenia równocześnie )
Czynności wykonywane w tym samym czasie spowalniają się wzajemnie ( Psychologiczny okres refrakcji )
Zaburzenia uwagi.
- Zespół pomijania stronnego – niezauważanie obiektów w lewym polu widzenia przeciwstronnie do uszkodzenia mózgu. Objawy mogą dotyczyć też modalności słuchowej i czuciowej oraz wyobrażeń.
* Zespół nadpobudliwości ruchowej z zaburzeniami uwagi – ADHD.
- Zaburzenia uwagi.
- Niepokój ruchowy.
- Impulsywność.
- Wrażliwość na stres.
- Umiejętność tworzenia i realizacji planów.
- Częste u chłopców ( mężczyzn )
- Duże problemy diagnostyczne.
- Wysoka dziedziczność.