Co obejmował etap inventio w schemacieklasycznym procesu tworzenia wypowiedzi retorycznej ?
Etap ten polega na dotarciu do danych źródłowych tematu wystąpienia, zebraniu ich i poddaniu 3 etapowej analizie :
1) polega na uświadomieniu treści tematu wypowiedzi poprzez sprowadzenie go do pytania, odpowiedź jako formułę twierdzącą lub przeczącą i sformułowanie tematu w postaci hasłowego skrótu ( Czy biznes i polityka mają ze sobą coś wspólnego- TAK lub NIE – biznes polityczny)
2)wybór rodzaju- polega na odwoływaniu się do przygotowanej wcześniej konstrukcji logicznej jakiegoś rozumowania ( Będziesz się kochać, bo warunkiem łączącej nas miłości jest kochanie się) oraz do stwierdzeń materialnych jako udokumentowanych faktów i zdarzeń ( Będziesz się kochać, bo Ci za to płacę
-emocjonalne – polega na odwołaniu się do strefy emocjonalnej już zastanej u odbiorcy ( Bd się kochać, bo kochasz) lub na umiejętności jej werbalnego wywoływania (Kocham Cię najdroższa, więc będziemy się kochać) – istnieje też możliwość wywoływania pozawerbalnego stanu emocjonalnego
-etyczna- przekazywanie swoim morlano-etycznym charakterem ( „ Nie lękajcie się – Jan Paweł II ‘’ ) lub odwoływanie się do obligatoryjnych i rozpoznanych norm ( obyczajowych, moralnych, prawnych) wspólnych dla nadawcy i odbiorcy ( Będziesz się kochac, bo jesteś zoną .)
3) etap analizy-polega na wynajdywaniu toposów ( miejsca) –są to dane językowe o dużej sile perswazyjnej w stosunku do do odbiorcy, typu : ustalone definicje, fakty historyczne, niekwestionowane wydarzenia, prawa oraz ustalone dane biograficzne ( odbiorca słysząc je , uznaje je automatycznie )
LUB
Inventio- wynajdywanie, poszukiwanie tematu, szczegółowe określenie zagadnienia, ustalenie okoliczności, zebranie materiału;
3.Zdanie analityczne, to zdanie uznawane na mocy znaczeń występujących w nim terminów, niezależnie od faktów.
„Każdy kawaler jest nieżonaty”
5 pytanie z fałszywym założeniem-. Pytanie niedostosowane do sytuacji. Na przykład “Co ostatnio kupiłeś na prezent dla swego dziecka?” Odpowiedź: “Nie mam dzieci”. Respondent udzielił innej odpowiedzi niż wymagało pytanie, ponieważ było ono niedostosowane do jego sytuacji
7. Podchwytliwe pytanie, -to jeden z sofizmatów (błędów logicznych), popełniany przy zadawaniu pytania, które zakłada (przypuszcza) coś, co nie zostało udowodnione lub zaakceptowane.
Przykład: "Czy nadal bijesz swoją żonę?" Pytanie to, w przypadku odpowiedzi "tak" lub "nie", zakłada, że odpowiadający nie tylko ma żonę, ale że bił ją w przeszłości.
Indukcja (łac. inductio) wprowadzenie w jakiś stan, wzbudzenie jakiegoś zjawiska.
Indukcja,
w filozofii jedna z metod poznania i ustalania prawdy, wnioskowanie, polegające na wyprowadzeniu ogólnych wniosków z przesłanek, które są poszczególnymi przypadkami tych wniosków.
34. Porównaj pod względem siły argumentacyjnej argumentum ad signa z demonstartio ad oculus.
DEMONSTRATIO AD OCULUS (demonstracja naoczna) – to argumentacja poprzez naoczne okazanie jakiegoś stanu rzeczy (widzenie jest zawsze tylko pośrednim sprawozdaniem z rzeczywistości). To argumentacja wedle schematu werbalnego: „jest tak, jak widać i jak widzisz”.
ARGUMENTUM AD SIGNA (argument ze znaku lub oznaki) – polega na odwoływaniu się znaków lub oznak jakiś stanów rzeczy, z którymi pozostają w silnie utrwalonym społecznie związku. To argumentacja wedle schematu werbalnego: „ Jest tak, bo to wynika ze znaku lub oznaki tego” (doświadczyła stosunku seksualnego, bo jest w ciąży).
petitio principii – log. błąd logiczny polegający na przyjęciu za przesłankę zdania bezpodstawnie uznanego za prawdziwe, którego wartość logiczna nie jest jeszcze zbadana (szczególnym przypadkiem takiego błędu jest błędne koło w dowodzeniu); łac. żądanie początku. [KSJP]
petitio principii – śrdw.łac., dosł. domaganie się (przedstawienia) początku (dowodu); błąd logiczny polega¬jący na przyjmowaniu tezy, której ma się dopiero dowieść, za jedną z przesłanek dowodu; błędne koło w dowo¬dzeniu (por. circulus vitiosus; paralogizm).
56. Dlaczego należy powtarzać pewne treści w przemówieniu
bo powtarzane twierdzenie przemyka do umysłu, aż w końcu zostaje uznane za dowiedzioną prawdę
Definicje:
- nominalne (metajęzyk, łącznik przyjmuje postać „znaczy tyle co”, definicje słownikowe, czyli językiem o języku)
- realne (przedmioty, zjawiska, relacje, cechy, czynności, występuje w nich łącznik „jest to”)
- projektujące (konstrukcyjne, wyrazy czy pojęcia, które dopiero mają wejść w obieg)
Schemat definicji według Arystotelesa:
Człowiek jest to istota myśląca. -> definicja klasyczna
definiendum łącznik definiens
(kategoria definiowana) (pojęcia definiujące)
Można dokonywać zmiany, gdy definicja jest równościowa (po zmianie zdanie ma takie samo znaczenie). Tylko takie definicje poddają się pod weryfikację (prawda/fałsz). Łatwiej jest określić rodzaj, gorzej natomiast różnicę gatunkową.
Stół jest to mebel -> definicja równościowa.
* Inne definicje nieklasyczne:
- regulujące (określa zakres nazwy nieostrej)
- przez postulaty (w zdaniach stosujemy pojęcie definiowane, są prawdziwe przy założeniu treści słowa definiowanego -> „owoc jest to jabłko, wiśnia, gruszka…”)
- kontekstowe (w uwikłaniu, definiendum występuje w postaci szerszego pojęcia)
• Pseudodefinicja: przez okazanie przedmiotu, opisu, metafory i przykładu.
• Nie należy zaczynać wystąpienia od definicji, ponieważ może stać się przedmiotem sporu.
• Trudne słowa w oparciu o przykłady, definicja nie jest argumentem.
• Jeśli definiować to adekwatnie („kto wszystkiego dowodzi, niczego nie dowodzi”)