Największą powierzchnię kraju, stanowiącą około 82% całkowitej powierzchni gleb Polski, stanowią kompleksy gleb bielicowych i zbielicowanych oraz brunatnych i płowych. Różnią się one znacznie od siebie w przypadku odmiennego profilu glebowego, oraz rozmiarami poszczególnych poziomów glebowych.
Gleby początkowego stadium rozwoju - nie posiadają ostatecznie i w pełni wykształconego profilu glebowego. Obszarami ich występowania są góry i tereny rekultywowane, przykładem mogą być piaski wydmowe.
Gleby bielicowe - stanowią 25% całkowitej powierzchni gleb Polski. Dzielimy je na gleby o słabym, średnim i silnym stopniu zbielicowania. Gleba bielicowa składa się z kilkucentymetrowej warstwie próchniczej, przechodzącej w poziom wymywania o jasnoszarej barwie. Jest to rezultatem wymycia wodorotlenku żelaza, glinu, manganu i związków próchniczych w niżej leżące warstwy wymywania. Jednakże gleby te są bardzo wymagające, potrzebują starannego nawożenia i długich procesów pielęgnacji.
Gleby brunatne - zajmują powierzchnię 52% całkowitej powierzchni kraju. Leżą głównie pod umiarkowanie wilgotnymi zbiorowiskami lasów iglastych i mieszanych. Proces ich powstawania nosi nazwę brunatnienia - przebiega on jako wietrzenie minerałów w glebie - są to głównie glinokrzemiany obfitujące w żelazo. Ten uwolniony związek otacza cząstki glebowe dając właśnie brunatne zabarwienie. Nie są one zbyt urodzajnym kompleksem, mimo to wiele upraw w Polsce lokuje się właśnie na glebach brunatnych.
Gleby płowe - zajmują powierzchnię 5% terytorium kraju jako odmiana gleb brunatnych. Tu jednak proces wymycia związków żelaza i cząstek ilastych zachodzi o wiele intensywniej.
Czarnoziemy - zajmują powierzchnie 1% powierzchni kraju, charakteryzują się czarna barwą, duża warstwą próchniczą, co wzmaga ich urodzajność. Powstają na terenach pod łąkami i stepami
Czarne ziemie - zajmują powierzchnię 2% powierzchni kraju, składem są bliskie czarnoziemom, a powstają na terenach bagnistych, posiadają dużo próchnicy, co właśnie nadaje im czarną barwę.
Gleby bagienne - zajmują powierzchnię 9% powierzchni Polski. Są glebami torfowymi i mułowo - torfowymi. Warunki beztlenowe umożliwiają rozkład szczątków organicznych, co stwarza im określone właściwości. Są bardzo urodzajne, zwłaszcza ich torfowe odmiany, intensywnie nawożone i meliorowane stają się bardzo żyzne.
Mady - zajmują powierzchnię 5% powierzchni Polski, spotkać je można głównie w dolinach rzecznych, tak się dzieje przykładowo na Żuławach, gdzie woda wylewając okresowo przynosi namuły.
Rędziny - zajmują powierzchnię 1% na skale macierzystej wapiennej i gipsowej. Posiadają wysoką zawartość wapnia a spotkać je można głównie na wyżynach.