KATEGORIE OPIEKI

kategoria opieki to — określona dwuaspektowa specyficzna postać opieki powstająca w wyniku integralnego powiązania się jej w pewnym wymiarze z inną dziedziną życia i działalności.

WYRÓŻNIAMY KATEGORIE OPIEKI:

• rodzinna

• społeczna

• lecznicza

• religijna

• moralna

• prawna

• wychowawcza

• ekonomiczna

RODZINNA – podst. funkcje opieki rodzinnej sprowadzały się do Zach. życia pobudzania rozwoju i doprowadzania młodego pokolenia do samodzielności życiowej jak również do zaspokojenia potrzeb ponadpodmiotowych i podtrzymywania egzystencji osób niedołężnych i starszych .

Pierwotni rodzice, otaczając opieką swe potomstwo rozstrzygali tym samym o zaspokojeniu ówczesnych potrzeb ponadpodmiotowych. Na tym poziomie życia ludzi mogło wystarczać i wystarczało spełnienie funkcji opiekuńczych przez rodziców, rodziny, z pewnymi uzupełnieniami pozarodzinnych form opieki.

Fundamentalna pozycja opieki rodzinnej w strukturze opieki międzyludzkiej

Trzy podstawowe zakresy opieki międzyludzkiej:

• rodzinny

• społeczny

• spontaniczny

OPIEKA SPOŁECZNA- swoisty rodzaj opieki sprawowany przez społ. jego siłami i środkami poprzez powoływanie do tego celu instytucji opiekuńczych

OPIEKA SPONTANICZNA- jest szczególną aktywnością w stosunkach międzyludzkich aktualizującą się nieformalnie dobrowolnie i bezinteresownie w różnych stycznościach miedzy jej formami. opiera się na życzliwości przyjaźni ,koleżeństwie , empatii

SPECYFICZNE WALORY OPIEKI RODZINNEJ:

Istota polega na tym że normalnie funkcjonująca rodzina stanowi układ korzystny i najbardziej dostosowany do potrzeb ponadpodmiotowych zwłaszcza dzieci i młodzieży. Nadaje jej specyficzne wartości niezwykle trudne lub niemożliwe przez inne formy opieki.

OPIEKA RODZINNA ZASPOKAJA POTRZEBY:

-akceptacji takim jakim się jest nie zwracając na wady i braki

-bezpieczeństwa – stan nienaruszalności

-przynależności i miłości

-pozytywnego oddźwięku psychicznego(wiążące się z empatią)

-uznania

-wyłączności

-ekspresji emocjonalnej

-pomocy i oparcia

-pomyślności życiowej

-intymności i rozróżnienia

-stabilizacji

-dobrej perspektywy

ALLOCENTRYZM I ALTRUIZM

Percepcja allocentryczna — postrzeganie rzeczywistości bez narzucania na nią własnych kategorii, utożsamianie się z postrzeganym obiektem.

Altruizm – postawa przeciwstawna egoizmowi, u podstaw której leży bezinteresowna troska o dobro innych osób.

OPIEKA RODZINNA ODZNACZA SIĘ WŁAŚCIWOŚCIAMI:

-jej motywem jest osoba podopieczna- dziecko—potrzeby zachcianki

-jest celem zaspokojenia potrzeb pragnień zachcianek i doprowadzenie go do jak najbardziej korzystnego stanu aktualnie i na przyszłość oraz zabezpieczenie interesu życiowego.

-wartość i prawo dobro dziecka jego szczęście , zadowolenie

-prowadzi to do fetyszyzacji dziecka- dziecko staje się centralną osobą

-dokonuje się często nadmiernymi kosztami życiowymi rodziców ograniczeniem i redukcją własnych potrzeb dużymi wyrzeczeniami

OPIEKA JAKO KATEGORIA MORALNA

Przejawia się w pozytywnym lub negatywnym stosunku do jej określonego urzeczywistniania się w codziennym życiu. Przejawia się w pozytywnym lub negatywnym stosunku do jej określonego urzeczywistniania się w codziennym życiu.

Wg Muszyńskiego nie zasługują na pomoc osoby, których intencje uważamy za moralnie lub społecznie ujemne” oraz jednostki niewystarczająco samodzielne , „ których lenistwo lub wygoda stawiają w położeniu oczekiwania pomocy.

OPIEKA JEST SPOŁECZNA WTEDY GDY jej podmiotem jest społ . i opiera się na jego siłach.

OPIEKA SPOŁECZNA PRZEJAWIA SIĘ w świadomości ludzi a zwłaszcza w ich nastawieniach i oczekiwaniach określonych świadczeni opiekuńczych ze strony instytucji społecznych w przekonaniach o powinności i przekonaniach tych instytucji spełniania określonych funkcji opiekuńczych

-stanie świadomości o posiadanych uprawnieniach do korzystania z tych świadczeń przez pewnych obywateli w poczuciu bezpieczeństwa i poczucia jutra w przypadkach pełnej gwarancji i nie zawodności społecznej interwencji opiekuńczej: odczuciach dezaprobaty i niezadowolenia wobec zaniechania lub ograniczenia należnej ze strony społeczeństwa opieki.

- w odczuciach równorzędności , sprawiedliwości , normalności albo przeciwnie niesprawiedliwości nienormalności w odczuciach społ.

OPIEKA PRAWNA- Kodeks Cywilny Napoleona, Konstytucja Stanów Zjednoczonych, Konstytucja 3 maja w Polsce, Konstytucja Francuska, Deklaracja Praw Człowieka ONZ .

CHARAKTER OPIEKI PRAWEJ system zabezpieczeń i świadczeń prawnie zagwarantowanych..”

dający uprawnienia jednostkom niezdolnym do samodzielnego życia, mieszczących się w kategorii „podopieczny wyczekujący”, świadczenia te wyrażone są w normach prawnych i ujęte w ramy odpowiednich instytucji realizacyjnych,

ZAKRES OPIEKI PRAWNEJ:

• stanowienie prawnych norm opieki – prawodawstwo opiekuńcze,

• nadzór nad jego wdrażaniem i realizacja w praktyce,

• działalność sądów,

• realizacja określonych świadczeń, wynikających z norm prawnych,

• egzekwowanie i wymuszanie w przypadkach ich zaniechania,

Normami prawa można ustanawiać i egzekwować:

 pewne minimum świadczeń materialnych na rzecz podopiecznego,

 niektóre obowiązki opiekunów natury materialno- organizacyjnej,

 ograniczanie i pozbawianie władzy rodzicielskiej i przywracanie jej,

 karanie opiekunów za znęcanie się nad podopiecznymi,

OPIEKUŃCZY SENS WYCHOWANIA:

 Wychowanie nabiera znaczenia opiekuńczego, stając się w tym sensie przejawem opieki i na odwrót;

 Założone funkcje opiekuńcze;

 Końcowe efekty;

 Osobiste dobro życiowe;

 Istnienia i działania przejawem niezbędnej opieki;

 Wartości opieki;

 Dwoistość funkcji;

 Indywidualne dobro;

 Dobrostan.

WYCHOWAWCZY SENS OPIEKI:

 Opieka zyskuje walory wychowawcze jeżeli uwzględnia wartości wychowania, kieruje się podstawowymi normami prakseologicznymi i wywołuje zmiany osobotwórcze;

 Wychowawcze modyfikowanie opieki;

 Pozytywne postawy wychowawcze;

 Celowa modyfikacja wychowawczej opieki;