Za dojrzewanie, a następnie prawidłowe realizowanie funkcji płci odpowiedzialny jest układ hormonalny. Składa się z trzech poziomów:
Podwzgórze – komputer wszystkich operacji
Przysadka mózgowa – regulator
Jądra (gonady) – odpowiedzialne za produkcję dokrewną
Podwzgórze produkuje:
Liberyny (RH) – hormony uwalniające (pobudzające)
Statyny (IH) – hormony hamujące
Hormony podwzgórza:
Hormony uwalniające gonadotropiny -
Gonadoliberyna (LH-RH) - pobudza lutropinę
Gonadoliberyna (FSH-RH) – pobudza folitropinę
Prolaktoliberyna – hormon uwalniający prolaktynę
Prolaktostatyna – hormon hamujący prolaktynę
Kortykoliberyna - hormon uwalniający kortykotropinę
Przysadka mózgowa:
Lutropina (LH-RH)
Pobudza rozwój i czynności hormonalne komórek śródmiąższowych jądra, wzmaga wydzielanie testosteronu. Brak tego hormonu powoduje zmniejszenie (atrofię) jąder i zanik ich czynności.
Folitropina (FSH-RH)
Pobudza wzrost nabłonka rozrodczego, rozwój komórek podporowych, kanalików nasiennych, produkcję białka wiążącego testosteron, odpowiada za wszystkie stadia produkcji plemników.
Prolaktyna (PRL)
Niezbędna do prawidłowej produkcji hormonów płciowych w jądrach. Nadmierne stężenie obniża poziom testosteronu, hamuje spermatogenezę i prowadzi też do impotencji.
Kortykotropina - odpowiedzialną za pobudzenie nadnerczy do produkcji hormonów wpływających na metabolizm.
Jądra:
Androgeny – pobudzają rozwój prącia z cewką moczową, aparatu głośniowego krtani, zawiązków owłosienia łonowego i pachowego. Za jego przyczyną kształtuje się owłosienie i zarost twarzy mężczyzny. Nadmiar androgenów powoduje zakończenie wzrostu kończyn.
Testosteron – należy do androgenów, jest odpowiedzialny za powstanie plemników, ich ruchliwość i czas życia. Pod wpływem testosteronu rozwijają się i utrzymują męskie cechy płciowe. Zwiększa syntezę białek, przyspiesza przyrost masy mięśniowej.