PSEUDOMONAS spp. G-, urzęsione pałeczki Nie tworzą przetrwalników, rosną tlenowo Katalazo+, oksydazo+. Niefermentujące: nie rozkładają glukozy beztlenowo. Ze względu na małe wymagania życiowe bakterie Pseudomonas są szeroko rozpowszech(gleba, woda, ścieki, powietrze)T wzrostu 4 - 43°C, pH 7-8.5 Cechą charakter. jest tworzenie rozpuszczalnych w wodzie barwników (błękitno- zielona piocyjanina, żółtozielona fluoryzująca pioverdina, fluoresceina, czerwona piorubina, brązowa melanina) P. aeruginosa na agarze:O/F test (Hugh and Leifson test) Pseudomonas są zdolne do rozkładu (utleniania) cukrów do kw; ten test służy do wykrywania słabych kw powstałych w wyniku utleniania glukozy. Największe znaczenie w mikrobiologii wet mają: P. aeruginosa P. fluorescens P. putida P. stutzeri P. mendoncina P. alcaligenes

Pseudomonas aeruginosa Powszechna w wodzie, ściekach, glebie, ppok ludzi i zwierząt. Wytw niebieski barwnik-piocyjaninę Znaczna oporność na dział środków dezynfek i zwiększone stęż CO₂ Oportunistyczny patogen człowieka, kt może wyw zakażenia przyranne, po poparzeniach, zakażenia dr moczowych, oddechowych, przewodu słuchowego, zatok, spojówek, jelita, ropnie podskórne i narządowe (niebieska ropa)Patogen szpitalny, wykazujący dużą oporność na antybiotyki

Pseudomonas fluorescens Występ: woda, ścieki, gleba Psucie żywności, zwł. pochodz. Zwierzęcego Nieszkodliwe dla zdrowych osób. Mogą wyw: zakażenia dr oddechowych i moczowych, zap opon mózgowo-rdz, kości, szpiku, stawów, oka lub ucha, powstawanie ropni, zap wsierdzia, zatrucia pokarmowe

Inne gatunki : P. fragi, P. putida, P. lundensis – mikroorg psujące żywność.

Pseudomonas spp. są istotne ze względu na psucie się żywności, zwł schłodzonej. Liczebność powyżej 10⁷ CFU/g może powodować pogorszenie smaku, zapachu i wyglądu żywności.

Gnicie mięsa Zmiany rozpadowe powodowane w białkach prod żywnościowych przez enz drobnoustrojów (proteazy, amidazy)Prod małocząsteczkowych związków o nieprzyjemnym zapachu w wyniku rozkł aminokw (merkaptany, siarkowodór, amoniak, aminy). Prod śluzu (zwykle wskazuje na wzrost Pseudomonas, Streptococcus, Bacillus, Micrococcus, Lactobacillus)

CZYNNIKI WIRULENCJI Otoczka alginianowa-czynnik antyfagocytarny i adhezyjny. Pilina (adhezyny)- kolonizacja nabł. Czynniki ułatwiające inwazję tk: proteazy, hemolizyny, cytotoksyna (leukocydyna), fosfolipaza C. Toksyny: egzoenzym S, egzotoksyna A, enterotoksyna. Ochrona przed fagocytozą: otoczka, śluz, biofilm. Gł drobnoustroje odpowiedzialne za psucie żywności o wysokiej A_w. Mimo, iż Pseudomonas spp. mogą początkowo stanowić niewielką część mikroflory żywności, w warunkach sprzyjających ich rozwojowi (a hamujących namnażanie się in. drobnoustrojów) mogą zdominować środowisko. Warunki te to: wysoka A_w, wysokie stęż O₂, niska temp. Niskie temp. wykorzyst są do przechowywania mięsa po uboju i w czasie transportu, oraz sprzedaży (celem opóźnienia rozwoju drobnoustrojów psujących żywność).

Pseudomonasspp. to bakterie psychrotrofowe (zdolne do namnaż się w niskich temp.). Są najczęstszą przyczyną psucia się mięsa przechowywanego w niskich temp.!Początkowo namnażają się na powierzchni, ale stopniowo enz proteolityczne powodują rozkład tk łącznej w mięsie, co umożliwia bakt wnikanie w głąb mięśni.

Wybrane gatunki Pseudomonas – proteoliza żelatyny i kazeiny

Mięso i przetwory mięsne -- Oznaczanie liczby bakterii z rodzaju Pseudomonas Agar z cetrimidem, fucydyną i cefalorydyną (CFC) – posiew powierzchniowy. Pożywka wybiórcza służąca do izolacji Pseudomonas zarówno prod pigmenty jak i nie (kolonie bezbarwne, zabarwione lub fluoryzujące). Hamuje namnażanie się G+ i większości G- bakterii. Pożywka agarowa Kliglera (posiew powierzchniowy + kłuty) Podłoże do hodowli pałeczek G-, pozwalające na określenie zdolności do rozkł glukozy, laktozy i wytw H2S. Pożywka ta zawiera glukozę i laktozę, tiosiarczan i jony żelaza oraz wskaźnik pH. Rozkł glukozy i laktozy objawia się zakwaszeniem i zażółceniem podłoża (rozkł glukozy- barwa w części skośnej różowa; rozkł laktozy- barwa żółta w całym podłożu). Wytw H2S- czarny siarczek żelaza. Próba na oksydazę Na bibułę nasączoną odczynnikiem nanosi się kolonie z pożywki. Zabarwienie powinno pojawić się po ok. 2 min. Odczynnik w wyniku utleniania przez oksydazę przekształcany jest w kolorowy produkt. Kolonie, kt wykazują pozytywną r-cję na oksydazę i rozwijają się wyłącznie na powierzchni pożywki Kliglera (warunki tlenowe) powinny zostać uznane za Pseudomonas

Rodzaj Listeria Należy do rodziny Corynebacteriaceae Rodzaj obejmuje 6 gat patogenne: L. monocytogenes, L. ivanovii i niepatog: L. inocua, L. grayi, L. seeligeri, L. welshimeri G+ pałeczki (0.4-05 μm 1-2 μm)Katalazo+ Zdolność ruchu w temp 20-25ºC Warunki wzrostu: Warunki tlenowe i beztlenowe. Szeroki zakres temp: -0.1 do 45ºC (potrafią przeżyć ponad 60min w 60ºC Szeroki zakres pH: 4-9.5 Wysokie stęż soli (30%)Do optymalnego wzrostu wymagają biotyny, tiaminy, ryboflawiny, aa cukrów WYSTĘP: Szeroko rozpowsz w środ naturalnym (woda, ścieki, gleba, roślinność, ssaki, owady, ptaki) Ponadto: mrożone artykuły spożywcze, mleko, surowe warzywa (kalafior, marchew, sałata, kapusta, brokuły)Źródło- brak higieny podczas prod i przygotowania żywności; kiszonki

Listeria monocytogenes Jeden z najważniejszych patogenów izolowanych z żywności. Wyróżnia się 13 serotypów : 1/2a, 1/2b, 1/2c – najczęściej izolowane z żywności; 1/2b i 4b- ponad 90% przyp klinicznych. Źródło transmisji: * żywność (ponad 90% infekcji)- RTE food, prod mleczne, coleslaw, owoce morza, wędzone ryby. * skóra– wysypka na rękach i ramionach gł. farmerzy i weterynarze (wydzieliny płciowe, martwy płód)- Listerioza. Współczynnik śmiert 20-30%. Najb narażone- os starsze oraz os o obniżonej odporności(65%), kobiety w ciąży i noworodki (23%). O.I. 20h (gastroenteritis), 20-30dni (postać inwazyjna). Wnikanie do kom niefagocytujących. Rozmnażanie się i przemieszczanie w cytozolu kom. Przenikanie z kom do kom. Pokonywanie naturalnych barier organizmu. Zap opon mózgowych i mózgu, bakteriemia. Obumieranie płodu i poronienia

CZYNNIKI WIRULENCJI Internaliny.Listeriolizyna. Fosfolipazy Metaloproteinaza. BiałkoActA
Horyzontalna metoda wykrywania obecności i oznaczania liczby Listeria monocytogenes Wstępne namnaż selektywne- pożywka pół-Frasera; Agar Oxford(hydroliza eskuliny); Agar PALCAM(hydroliza eskuliny, fermentacja mannitolu) Próbka analityczna + Rozcieńczalnik do przygotowania zawiesiny wyjściowej (zbuforowana woda peptonowa lub pożywka pół-Frasera)->Regeneracja uszkodzonych kom 1h / 20ºC->Posiew powierzchniowy na ALOA 37ºC / 24-48h->Identyfikacja i oznaczenie liczby->Posiew na TSYEA 37ºC / 24h

Testy potwierdzające przynależność do Listeria spp. Test na katalazę, Barwienie Grama, Test na zdolność ruchu

Testy potwierdzające przynależność do L. monocytogenes: Test na hemolizę, Test na zdolność rozkładu węglowodanów, Test CAMP

PACIORKOWCE G+ bakt o sferycznym kształcie (0.5-1µm), zwykle rosnące w parach lub łańcuszkach, nieruchliwe, nie tworzące przetrwalników. Względne beztlenowce, katalazo-. Duże wymagania pokarmowe - preferują bogate pożywki, dlatego rosną dobrze w żywności takiej jak mleko, ser, mieszane sałatki z mięsem, jajkiem, owocami morza. Klasyfikacja: podział na grupy wg Lancefield (na podst Ag cukrowych w ścianie kom)

Grupa A: S. pyogenes, nieliczne szczepy S. anginosusi S. constelatus

Grupa B : S. agalactiae

Grupa C: S. dysgalactiae, S. equi, S. equi subsp. zooepidemicus

Grupa D :to 5 gatunków : E. faecalis, E. faecium, S. durans, S. avium, S. bovis

Grupa F: S. milleri

Grupa G: S. canisi inne zwierzęce paciorkowce ropotwórcze

Klasyfikacja paciorkowców wg Shermanna(na podst cech fizjolog)

Paciorkowce ropotwórcze (S. pyogenes, S. equi, S.equisubsp. zooepidemicus, S. dysgalactiaesubsp. equisimilis, S. agalactiae) – izolowane z ropy, wrażliwe na penicylinę. Enterokoki, in. paciorkowce kałowe (E. faecalis, E. faecium,) – tolerujące sole żółciowe, oporne na penicylinę Paciorkowce mleczne(L. lactis, L. cremoris) Viridans (S. viridans) – α-hemolityczne (zielony odcień)Pneumokoki (S. pneumoniae)

Podział ze względu na rodzaj hemolizy

Hemolizyny – wytw przez paciorkowce ropotw (S. pyogenesi in.).

β-hemoilza – hemolizyny powodują rozpuszczenie krwinek całkowite przejaśnienie wokół kolonii (S. pyogenes, S. agalactiae, S. equisimilis)

α-hemoliza – krwinki nie ulegają pełnemu rozpadowi strefa nieprzejrzysta i wyraźnie zazieleniona (S. mitis, S oralis, S. pneumoniae)

Streptococcus pyogenes Najczęstszy i najważniejszy czynnik etio infekcji wśród przedstawicieli Streptococcus spp. Może stanowić część flory bakt (bez obj chorobowych). Zakażenie- dr kropelkowa, kontakt, zakażone przedmioty. Wyw infekcje miejscowe– stany zap ropne i gardła oraz migdałków podniebiennych, ropne zap w.chł i ucha środkowego, ropne infekcje skóry (liszajec, róża, ropne zap tk. łącznej podskórnej)Uogólnione zakażenia: zakażenie połogowe, posocznica, Szczepy wytw toksynę erytrogenną- płonica, STSS. Następstwami zakażeń mogą być: gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zap nerek. infekcje uogólnione: posocznica, zakażenie połogowe, ostre zap wsierdzia, infekcje miejscowe: rumień guzowaty, liszajec, cellulitis, róża. schorzenia wynikające z oddziaływania SPE A:szkarlatyna, STSS. późne powikłania: gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zap nerek

CZYNNIKI WIRULENCJI S. PYOGENES Otoczka hialuronowa. Białko M– wiąże Fb z surowicy ułatwiając adhezję i blokuje wiąz dopełniacza do peptydoglikanu hamowanie fagocytozy. Enz: streptolizyna O, streptolizyna S, streptokinazy, nukleazy, hialuronidaza, peptydaza serynowa, proteazy, glikohydrolaza NAD. Toksyny ertytrogenne: toksyna A (pirogenna, immunomodulująca), toksyna B (proteaza cysteinowa)

Str. agalactiae(paciorkowiec bezmleczności) Składnik fizjolog flory bakt j ustnej, nosogardzieli, p. pok, pochwy. Może wyw niebezpieczne zak noworodków– bakteriemia, zap płuc, zap opon mózgowo-rdz. U dorosłych (diabetycy, alkoholicy)- z p. moczowego, odmiedniczkowe zap nerek

Streptococcus pneumonia –pneumokoki Czynnik etio płatowego zap płuc. Najczęstsza przyczyna bakt zap płuc u człowieka. Jeden z 3 najważniejszych drobnoustrojów wyw ropne zap opon mózgowo-rdz. Ponadto: ostre zap zatok, zap ucha środkowego, zap wsierdzia, otrzewnej, osierdzia, tk łącznej, ropień mózgu. Może być izolowany z gardła zdrowych osób α-hemoliza!

Paciorkowce jamy ustnej-grupa viridans

Grupy: S. mitis, S. mutans, S. salivarius, S. milleri Naturalna flora j ustnej i gardła W przyp przedostania się do krwi stają się przyczyną ciężkich zakażeń: posocznica, zap wsierdzia, kości i szpiku k, zap płuc (grupa S. milleri– najczęściej S. anginosus) Paciorkowce z grupy S. mutans odp. za tworzenie plytki nazębnej i inicjowanie próchnicy zębów (obfite wytw śluzu zewkom.- lewanu i dekstranusilne wł. adhez)

Enterococci- paciorkowce kałowe G+ ziarniaki (2.5µm), brak zdol ruchu, względne beztlenowce, nie wytw katalazy. T wzrostu 10- 45ºC, niekt mogą przetrwać T pasteryzacji Należą, z kilkoma wyj, do grupy D wg Lancefield. Bakt mają kształt kulisty lub owalny, występ jako pojedyn kom, dwoinki lub krótkie łańcuszki. Szeroko rozpowszech (woda, powietrze, ścieki, gleba,)Rodzaj obejmuje kilkanaście gat. Składnik flory jelitowej, czasem spotykane w j ustnej. Patogeny oportunistyczne- mogą być przyczyną zakażeń dr moczowych, bakteriemii, zap wsierdzia. W materiale klinicznym dominują: E. faecalis(80-90%), E. faecium (10-15%); sporadycznie E. avium, E . casseliflavus, E. durans, E. gallinarum, E. raffinosus Mogą powodować α lub β hemolizę, najczęściej nie hemolizują

Enterococcus faecalis, Enterococcus faecium Obj kliniczne: kurczowe bóle brzucha, głowy, biegunki, podwyższona temp. Ciała. Są istotnym parametrem zanieczyszczenia, jeżeli jest obecny w liczbie przewyższającej bakt grupy coli sugeruje to zanieczyszczenie wody kałem zwierzęcym lub ściekami poch z ferm hodowlanych. Dłuższa przeżywalność w wodzie i większa odporność na działanie chloru niż bakterie grupy coli

CZYNNIKI WIRULENCJI Subst agregująca- umożliwia agregację kom bakt i adhezję do kom gosp. Kw.lipotejchowy- wiąz enterocytów, limf, leukocytów i nabł, stymuluje wydzielanie cytokin Cytolizyny (hemolizyny)Żelatynaza– hydroliza żelatyny, kolagenu, kazeiny, hemoglobiny, biofilm Hialuronidaza– degradacja mukopolisacharydów i uszk tk. Białko Esp– adhezja do powierzchni abiotycznych, biofilm. Podczas analizy mikrobiolog wody łatwiejsza od próby analizy wszystkich mirkoorg w niej obecnych, jest analiza organizmów wskaźnikowych: E.coli. Bakterie grupy coli Paciorkowce kałowe Laseczki z rodzaju Clostridium redukujące siarczyny: Powinny być stale obecne w p pok ludzi i zwierząt. Liczebność w jelicie i kale ludzi oraz zwierząt powinna być duża. Identyfikacja przy pomocy łatwych metod. Długość życia w środowisku zew powinna być większa niż bakt chorobotw. Nie powinny rozmnażać się w środowisku wodnym

Mięso i przetwory mięsne. Bad mikrobiolog. Wykrywanie obecn i oznaczanie liczby enterokoków :Izolacja i identyfikacja. Klasyczne metody diag przynależności grupowej– wg Lancefield. Obecnie najczęściej do diagnozowania przynależności grupowej stosuje się testy lateksowe. Testy PYR, CAMP, wrażliwości na STX, bacytracynę, krążki z optochiną

Wykrywanie enterokoków – pożywki wybiórcze: Jako czynniki działające wybiórczo najczęściej stos są: azydek sodu, antybiotyki (kanamycyna, gentamycyna, wankomycyna), fiolet krystaliczny, sole żółciowe, Tween-80. Przykładem są pożywki Edwardsa i McKenzie. Pożywka z azydkiem sodu i fioletem krystalicznym Zawiera fiolet krystaliczny (hamuje wzrost G+ bakt z wyj. enterokoków i niekt streptokoków), azydek sodu (hamuje wzrost G- bakt) jako skł selektywne oraz glukozę i purpurę bromofenolową (wskaźnik pH). Inkubację przeprowadza się w temp. 37ºC, przez 48h. Wynikiem dodatnim jest zmiana barwy pożywki z fioletowej na żółtą. Pożywka Slanetza-Bartleya: Nie inhibuje laktokoków, kt mogą być obecne w żywności. Wskaźnikiem jest tutaj redukcja TTC (chlorku trifenylotetrazolu) do formazanu, co objawia się czerwonym zabarwieniem kolonii. Służy do określania liczby enterokoków metodą rozcieńczeń. Test na ciepłooporność 0,1 ml hodowli inokuluje się probówkę z bulionem odżywczym i glukozą, a następnie ogrzewa w łaźni wodnej w temp. 63ºC przez 30 min. Probówkę schładza się, a następnie inkubuje w temp. 37ºC przez 18h. Wynikiem potwierdzającym obecność enterokoków jest zmętnienie hodowli.

Clostridium spp. G + laseczki .Bezwzględne beztlenowce.T wzrostu 10-50°C (f wegetatywne). Wytw endospor w niekorzystnych warunkach. Chorobotw bakt z rodzaju Clostridium: Clostridium tetani – tężec, Cl. botulinum- botulizm, Cl. difficile– antibiotic-associated diarrhea (AAD) Cl. perfringens

Cl tetani Wytw silną neurotoksynę- tetanospazminę porażenie spastyczne .OI od kilku dni do m-ca. Rezerwuar ścieki, odchody, koniowate

Cl difficile Najczęstsza przyczyna rzekomobłoniastego zap jelit (obecn szarych błon rzekomych na powierzchni bł śluz). Namnażanie związane ze stos antybiotyków o szerokim spektrum działania. 10serotypów– największa toksynotw serotyp F. Obj: biegunka, ból brzucha, gorączka,w ciężkich przyp odwodnienie i wstrząs

Cl botulinum Intoksykacja- spożycie żywności zanieczyszczonej formą wegetatywną lub sporami nie wyw zatrucia. Nie inwazyjny- nie wnika do tk i nie namnaża się w organizmie. Produkuje 9 typów egzotoksyn AG Botulizm u ludzi- typy A, B, E, F Botulizm dziecięcy Toksyna botulinowa: Egzotoksyna – gromadzona we wnętrzu kom i uwalniana po jej śmierci i w wyniku autolizy podczas sporulacji Źródła zatrucia: żywność mało kwaśna, nie poddana sterylizacji, produkowana z surowców mięsnych niepeklowanych przechowywana w warunkach beztlenowych w temp. powyżej 10⁰C. Figi, brzoskwinie, fasola, szparagi, szpinak, ryby, domowe konserwy. Inaktywacja 5-10min 85°C Neurotoksyna- hamuje uwalnianie ACh do szczeliny synaptycznej i skurcz włókien mięśniowych powodując porażenie i zwiotczenie mięśni ( zatrzymanie akcji serca i paraliż mięśni oddechowych śmierć Obj (18-96h):wymioty, biegunka, zaparcia, podwójne widzenie, niemożność połykania, zaburzenia mowy. Dawka infek 0.001 ng/ kg m.c.

Cl perfringens Toksykoinfekcja . Dawka infek 10⁵ – 10⁶ kom/g. W optymalnych warunkach b. krótki czas generacyjny .W zależności od szczepu mogą przeżywać w 100ºC od 5min do 5h. U ludzi jest przyczyną następujących chorób: gangreny (zgorzel gazowa)martwiczego zap jelit u dzieci. zatruć pokarmowych AAD. Toksyny: Cl. perfringens wytw przynajmniej 12 toksyn, w tym 4 letalne (hemolizyny, proteazy, neuraminidazy, toksyny nekrotyczne)oraz enterotoksyny. Szczepy Cl. Perfringens podzielono na 5 typów prod toksyny letalne (A do E), oraz enterotoksyczny typ F. Enterotoksyny są wytw przez szczepy należące do typu A i F (chorobotw dla Ho)Typy BE– patogeny zwierząt. Szczepy Cl perfringens i ich Toksyny: Szczep Typ A : alfa, enterotoksyna (CPE).Typ B: alfa, beta, epsilon.Typ C : alfa, beta .Typ D : alfa, epsilon.Typ E : alfa, iota. Typ F enterotoksyna (CPE). alfa, beta – toksyny nekrotyczne CPE Uwalniana w czasie sporulacji f wegetatywnych w p pok. Powoduje zmianę przenikliwości bł cytoplazmat., zahamowanie transportu glukozy, utratę jonów Ca²⁺ i białek, uszkadzając nabł jelitowy zwiększenie wydzielania płynów w j czczym (biegunka)Inaktywacja 5 min/ 60ºC Cl perfringens: rezerwuar: Spory Cl perfringens są szeroko rozpowsz w środowisku, występ w: ziemi ,p pok zwierząt i Ho, ściekach oraz w prod spożywczych (mięso, konserwy, sosy, zupy, rośliny strączkowe). powoduje zatrucia pokarmowe. Podczas obróbki termicznej żywności (gotowanie, pieczenie) giną f wegetatywne bakt, lecz przetrwalniki nie są inaktywowane! powolne wychładzanie (powyżej 2h) w temp. pokojowej ,kiełkowanie spor, gwałtowny rozwój f wegetatywnych ,brak lub nieodpowiednia powtórna obróbka termiczna < 75⁰C zatrucia pokarmowe. Źródła zatruć pokarmowych Cl perfringens: Prod żywnościowe [zupy, pieczenie mięsne (brak lub b niska koncentracja tlenu)] przygotowywane w dużych il, a następnie przechowywane przez długi okres czasu (> 2h) w temp. pokojowej. obj zatrucia łagodny charakter zatrucia. obj pojawiają się po 8-24h od spożycia żywności: gwałtowne b. silne bóle brzucha, wzdęcia, niewielka biegunka (często z domieszką krwi), najczęściej ustępują po 12-24h przy dużej koncentracji enterotoksyny mogą powodować silną biegunkę odwodnienie. Z reguły objawy zatrucia charakt: brak gorączki (w odróżnieniu od zatruć pałeczkami Salmonella) oraz brak wymiotów (w odróżnieniu od gronkowcowych zatruć pokarm). Typ A prod toksynę β2 –poważniejsze obj (długotrwała biegunka, niekiedy z domieszką krwi 1-2 tyg). Typ C- nekrotyczne zap j. cienkiego, obj wstrząsu i toksemii, często śmierć. Diagnoza: wywiad, obecn drobnoustrojów w kale w il co najmniej 10⁶jtk/1g (skł mikroflory jelitowej), obecn enterotoksyn w kale– test ELISA. Leczenie zatruć pokarmh Cl perfringens: Zapobieg odwodnieniu, Antybiotykoterapia rzadko stos

Zapobieg zatruciom Cl perfringens kiełkuje w temp. od 10⁰ C do 60⁰ C. Żywność powinna być przetrzymywana w niższej lub wyższej temp. Żywność po obróbce termicznej– schładzamy najpóźniej w ciągu 2h do temp <4⁰C .Przed bezpośr spożyciem ponownie ogrzewamy >75⁰C. Oznaczanie liczby Cl. Perfr –metoda liczenia kolonii- 1. wykonanie 20g próbki+180ml wody peptonowej, mieszamy i rozdrabniamy (rozcieńczenie 1:10) 2. Kolejne dziesiętne rozcieńczenia. 3.przesiewamy- 1ml z danego rozcieńczenia na płytke petriego i zalewamy 2krotnie pożywką agarową z siarczanem (IV) i cykloseryną CS ink. 37C/20-22h w warunk beztlenowych. 4. Liczymy podejrzane kolonie cl. Perfringens otoczone czarną obwódką precypitatu spowodowaną redukcją siarcznu do siarczków, zabarwienie też kolnii. 5. Potwierdz obecn podejrzanych kolonii jako Cl perfringens z zastos pożywki laktozowo- siarczanowej lub –żelatynowej lub poprzez bad zdol ruchu i redukcji azotanów. Schemat: 1. Podejrzane kolonie przesiewamy do płynnej pożywki z tioglikanem ink. 37C/24h w.beztlen. po ink 5 kropel hodowli do płynnej pożywki laktozowo- siarczanowej ink łaźnia wodna 46C/24h. wynik + wypełnienie gazem probówek Durhmana w >1/4 oraz obecn czarnego precypitatu

Bacillusspp. G+ tlenowa (względnie beztlen) laseczka ,Zdoln ruchu (wyj B. anthracis). Wytw przetrwalniki (tylko w warunkach tlen). Katalazo+. Psychrofilne, mezofilne i termofilne (zal od gat 5-75ºC). Niskie wymagania pokarm, wzrost w prostych pożywkach. Do identyf i różnicowania gat Bacillus wykorzyst się: cechy morfolog (wlk, kształt, położenie przetrwalnika, otoczka, rzęski-ruch). Wł biochem (lecytynaza, hemoliza typu β). wrażliwość na penicylinę

Bacillus subtilis- laseczka sienna Cechy: małe kom, brak otoczki, hemoliza typu β, nie wytw lecytynazy, wrażliwy na penicylinę. Saprofit występ w glebie. Odpowiedzialny za śluzowacenie pieczywa (szare, maziste, ciągnące, nieprzyjemny zapach). B. anthracis- laseczka wąglika Cechy: otoczka, prod lecytynazy, brak hemolizy typu β, wrażliwy na penicylinę. Wyw śmiertelną chorobę u zwierząt (gł. Bo, Eq, Cap, Ov) źródło –pasze. Ludzie- zoonoza (wełna, futra, skóry, mączka kostna, hodowla zwierząt, weterynarze): skórna (o.i. 4-5dn)- zmiany na skórze rąk, twarzy, szyi. jelitowa- krwawe wymioty i biegunka, ból brzucha, zaparcia. płucna– kaszel, gorączka, dreszcze, krwista plwocina, duszność i sinica (zgon 24-36h)

B cereus- laseczka woskowa Cechy: brak otoczki, hemoliza typu β, lecytynaza, oporny na penicylinę. Wzrost 5-50ºC. Występ: ziemia, zbiorniki słodkowodne, ppok ludzi (10%). Termooporność– kilka minut 100ºC (olej sojowy121ºC/ 30min). Namnaża się w prod gotowanych, przetrzymywanych w temp. >15ºC. Toksykoinfekcja – liczba bakt niezbędna do wytw dawki tox od 10³/g do 5x 10¹⁰/ml. Zatrucia– 2 zespoły obj klinicznych: biegunkowa- o.i. 8-16h, gł. biegunka (symptomy podobne do Cl. perfringens). wymiotna- o.i. 1-6h, złe samopoczucie, nudności, wymioty, brak biegunki i gorączki (ustępują po 24h). biegunkowa- toksyny. Toksyny syntetyzowane w fazie logarytmicznego wzrostu. Źródło: zupy, potrawy mięsne, sosy, produkty mleczne. Ciepłowrażliwe– 5 min/ 56ºC. Enterotoksyna hemolityczna uszk kom. nabł jelitowego, dermonekrotyczne, hemolityczne. Enterotoksyna niehemolityczna– silne działanie cytotoksyczne (podobne do werotoksyn). Cytotoksyna K- silne wł. cytotoksyczne, nekrotyczne i hemolityczna, liza enterocytów j. cienkiego biegunka. wymiotna- toksyny Cereulidyna - toksyna syntetyzowana w fazie stacjonarnej wzrostu (gł. serotyp 1). Źródło: potrawy z ryżu. Najsilniej syntetyzowana w 12-15ºC.Oporna na wysokie temp (nie traci wł nawet 90 min w 126ºC). Wyw zmiany strukturalne w mitochondriach i wzmaga przewodnictwo w kom przez tworzenie potasowych kanałów wzrost przepuszczalności bł

GRONKOWCE G+ bakt o kształcie sferycznym, rosnące zwykle w postaci gron. Nieruchliwe, nie tworzące przetrwalników. Mogą tworzyć otoczki. Względne beztlenowce, katalazo+ (większość). Rosną na pożywkach prostych. Gronkowce wchodzą w skład naturalnej flory bakt skóry i j nosowo-gardłowej. Występ w przedsionku nosa(!), w przewodzie słuchowym, na włosach i  na skórze, w ppok, moczowo- płciowym, w okolicy pach i pachwin. Szeroko rozpowszechnione w środowisku: w powietrzu, kurzu, glebie, ściekach. Nosicielstwo S,aureus nos- gł nisza ekologiczna S.aureus u ludzi „nasalcarriers”- zwiększone ryzyko zakażeń tym patogenem. Eradykacja S.aureus z nosa- zmniejsza ryzyko infekcji u pacjentów poddawanych leczeniu operacyjnemu i hemodializie (zwykle izolaty- z nosa oraz wyw zakażenie- ten sam genotyp/ typ fagowy) nosicielstwo w przedsionku nosa (zdrowi dorośli):trwali nosiciele 20% tymczasowi 30% „non- carriers” 50%. Ok.80% infekcji szpitalnych S.aureus ma charakter endogenny! Są one wyw przez bakt obecne na skórze / bł śluz jeszcze przed przyjęciem na oddział szpitalny!

Zdolne do prod dużej liczby zewnątrzkom enz i toksyn. Dość odporne na czynniki zew (wysychanie, temp.)- otoczka! Warunki wzrostu: temp. 7 - 47,8ºC, z optimum przy 37ºC; pH 4,5 - 9,3 z optimum przy ok. 7. Gronkowce są zdolne do wzrostu przy aktywności wody niższej niż 0,95 (do 0,85).To drobnoustroje halotolerantne!

RODZAJ STAPHYLOCOCCUS Obecnie ponad 40 gat. Wśród nich 6 gat. Koagulazo+:S. aureus, intermedius, pseudintermedius, hyicus, schleiferi subsp. Coagulans, delphini. Szczepy koagulazo+ uznawane są za b chorobotw, co jednak nie zawsze jest uzasadnione. Gronkowce koagulazo- CNS preferowane miejsca: S.capitis- głowa. S.cohnii- stopy. S.saprophyticus- ukł moczowo płciowy i ppok. S.epidermidis- skóra. Najczęściej z próbek klinicznych izolowane są: CNS- coagulase-negativestaphylococci

S.epidermidis- zakażenia zw. z użyciem cewników, wkłuć centralnych, sztucznych zastawek, endoprotez; zdolność do tworzenia biofilmu, znaczny odsetek szczepów wielolekopornych. S.saprophyticus- zakażenia ukł moczowo-płciowego F! Z przyp infekcji Ho izoluje się też: S. haemolyticus, S.warneri, S.caprae, S.lugdunensis. CNS czynnik etio także: endocarditis (NVE, PVE), endophthalmitis, BSI, SSI, foreign body-related infections, mastitis. cns –bogactwo gat S.carnosus, S.capitis, S.sciuri, S.lutrae, S.microti, S.muscae. CNS- specyfika gat. CNS jako składnik kultur starterowych: Kultury starterowe– odpowiednio wyselekcjonowane drobnoustroje (bakterie, pleśnie lub drożdże), dodawane do żywności w celu poprawy jej wyglądu, zapachu, smaku lub wydłużenia trwałości. Stos przede wszystkim w mleczarstwie i wędliniarstwie: S.xylosus, S.carnosus, S.pasteuri, S.equorum. Drobnoustroje te odpowiadają za rozwój korzystnego zapachu oraz powstanie odpowiedniej barwy prod. S.aureus Wśród wszystkich przedstawicieli rodzaju Staphylococcus najb chorobotw gronkowiec złocisty. Zanieczyszczenie żywności S. aureus może stanowić zagrożenie dla zdrowia konsumenta ze względu na enterotoksyny prod przez wiele szczepów. Jeden z najczęstszych patogenów człowieka (zatrucia pokarmowe, zakażenia skóry i tk podskórnych, syndrom szoku toksycznego, infekcje ukł moczowego i oddechowego, zap wsierdzia, szpiku k i kości, opon mózgowych, m sercowego). Wytw szereg czynników wirulencji (zewnątrzkom toksyny i enzymy, otoczka i białka powierzchniowe). Zdolny do nabywania oporności na antybiotyki (MRSA – metycylinooporny Staph aureus)

Czynniki wirulencji Otoczka– chroni przed fagocytozą. Białko A– wiąże fragment Fc p/ciał z IgG, hamując tym samym odpowiedź immunolog. Katalaza– enz rozkł H₂O₂ (ochrona przed makrofagami) Toksyny: α, β (uszk erytrocyty), γ (uszk lizosomy), leukocydyna (niszczy leukocyty) Eksfoliatyna- powoduje powstawanie rozległych pęcherzy i złuszczanie naskórka. Toksyna zespołu wstrząsu toksycznego TSST-1, superantygen, odpowiada za wstrząs toksyczny

Koagulaza– tworzy warstwę fibryny wokół bakt (ochrona przed fagocytozą ) CF– clumpingfactor (koagulaza związ ze ścianą kom); powoduje agregację bakt w obecn Fb. Próba na CF: metodą szkiełkową - na szkiełku podstawowym umieścić obok siebie dwie krople soli fizjolog. W obu kroplach zawiesić ezą bakterie (zawiesina powinna być koloru mleka). Do jednej kropli dodać ezą osocza króliczego i wymieszać. Wynikiem dodatnim jest aglutynacja.

Food- borne diseases o charakterze toksycznym/ zakaźnym spowodowane bądź przypuszczalnie spowodowane spożyciem wody lub żywności. obecnie znanych ponad 250 FBD. 2/3 zachorowań ma etiologię bakt. najczęstsze obj: biegunka i wymioty. FBD outbreak- 2 lub więcej przyp podobnej choroby, wynikających ze spożycia tej samej żywności. Zatrucia w PL: 1.Salmoneloza 2. E.coli biegunkotw. 3.Kampylobakterioza. 4.Gronkowce. 5.Botulizm. 6.Czerwonka bakt (szigeloza). W przyp zatruć wyw przez gronkowce w ponad 30% przyp niezbędna była hospitalizacja

Intoksykacja- przyczyną zatrucia są toksyny już obecne w żywności w chwili jej spożywania. Do rozwoju objawów zatrucia nie jest konieczne dostanie się do org samego zarazka, kt je wytworzył! Toksykoinfekcja pokarm: do uruchomienia całej kaskady proc chorobotw i wystąp zatrucia pokarmowego niezbędna jest inwazja drobnoustroju. Subst o charakterze toksyn, wyzwalające obj chorobowe, wydzielane są dopiero w org gospodarza

Żywność zagrożona: Sery, prod ze skorupiaków i mięczaków, mleko w proszku i serwatka w proszku Ciasta i wyroby cukiernicze Rzadziej mięso drobiowe, wędliny, kiełbasy dojrzewające. Żywność szczególnie zagrożona występowaniem enterotoksyn: produkty garmażeryjne, sosy majonezowe, sery, kremy

Enterotoksyny gronkowcowe Wyw obj zatrucia pokarmowego po spożyciu zanieczyszczonej żywności, Superantygeny ( aktywują limf T– uwalnianie cytokin). Ciepłooporne (nawet 100ºC), Oporne na hydrolizę w kwaśnej treści żołądka, Oporne na enz proteolityczne takie jak trypsyna i pepsyna, Stymulują ośrodek wymiotny, Prod przez S. aureus oraz prawdopodobnie przez niekt szczepy gronkowców koagulazo-. 23 czynniki lub potencjalne czynniki patogenne Wszystkie obecnie znane enterotoksyny są superantygenami! Obj gronkowcowego zatrucia pokarmowego Występ dość szybko (2-6h) po spożyciu zanieczyszczonej żywności. Mdłości, wymioty, kurczowe bóle brzucha, w cięższych przyp bóle głowy, kurcze mięśni i zmiany ciś krwi (zal to od ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz od spożytej il). Czasem krwawe wymioty i stolec. Dawka tox wynosi zwykle ok. 1 μg (osiągana gdy liczebność bakt przekroczy 10⁶jtk/g żywności), choć może być tak niska jak 100-200 ng. Źródła zanieczyszczenia żywności: Kontakt bezpośr (skóra), dr kropelkowa (j nosowo-gardłowa),Zanieczyszczone powierzchnie i narzędzia.

ZAPOBIEG: Kontrola stanu skóry pracowników (ropiejące rany na rękach). odzież ochronna (maski na twarz). Odpowiednia dezynfekcja narzędzi i powierzchni. Nie wszystkie szczepy S. aureus prod enterotoksyny. Nieobecn żywych S. aureus w żywności nie wyklucza obecn enterotoksyn. Warunki niesprzyjające wzrostowi bakt mogą doprowadzić do ich śmierci, podczas gdy dostateczna do wyw choroby il enterotoksyn pozostanie w żywności. Żywność podlega bad w kierunku enterotoksyn gdy liczba S.aureus przekracza 10⁵ jtk/g bad żywności. Wykrywanie enterotoksyn w żywności– met serolog. Immunodyfuzja w żelu. Testy lateksowe ELISA. Mikrobiologia żywności i pasz -- Horyzontalna metoda oznaczania liczby gronkowców koagulazo+ (Staphylococcus aureus i in gat)- Część 1: Met z zastos pożywki agarowej Baird-Parkera Część 2: Met z zastos pożywki agarowej z plazmą króliczą i fibrynogenem Część 3: Wykrywanie obecn i oznaczanie małych liczb metodą NPL :pożywka Giolitti i Cantoni (Pożywka wybiórcza do izolowania i namnażania gronkowców):Chlorek litu hamuje rozwój G- bakt. Telluryn potasu hamuje wzrost G+ laseczek. Pirogronian sodu w poł z glicyną stymuluje wzrost gronkowców. Gronkowce przy wzroście na płynnej pożywce Giolitti-Cantoni powod wytw szarego lub czarnoszarego osadu, bądź zaczernienie całej pożywki. Pożywka baird-parkera. W przyp wyniku + na pożywce Giolitti i Cantoni, przesiewa się bakt na podłoże Bairda i Parkera celem potwierdzenia obecn S. aureus Zawiera chlorek litu, telluryn potasu z glicyną, pirogronian sodu oraz emulsję jaja kurzego- S. aureus jest w stanie rozkładać żółtko (lipaza). Na pożywce Bairda-Parkera rosną w postaci czarnych, błyszczących kolonii, zwykle otoczonych matową lub przejrzystą strefą (szczepy prod lipazę). próba na katalazę Na szkiełko podst nałożyć kroplę soli fizjolog. Zawiesić ezą bakterie w płynie fizjolog. Dodać kroplę H2O2. Wynikiem dodatnim jest wytw bąbelków. próba na wytw koagulazy Do jałowej probówki przenieść 0,1 cm³ hodowli, dodać 0,3 cm³ plazmy krwi króliczej. Po 4-6h ink w 37ºC obserwować ścinanie się plazmy. Jeżeli wynik jest ujemny ink wydłużyć o 24h.

Oznaczanie obecności pałeczek Salmonella spp. w żywności

Enterobacteriaceae(enterobakterie-pałeczki jelitowe)

To G- bakterie jelitowe o kształcie pałeczek, niesporulujące, fermentujące glukozę i tworzące kwas. Kom bakt są dość duże, urzęsione (nieliczne wyjątki). Niekt szczepy są otoczkowe.To względne beztlenowce. Hoduje się je na prostych podłożach, w warunkach normalnej atmosfery. Rodzina Enterobacteriaceae- kilkadziesiąt rodzajów bakterii: Salmonella Proteus Escherichia Hafnia Enterobacter Citrobacter Yersinia Klebsiella Shigella Serratia Enterobacter (Cronobacter) sakazakii. Są to ruchliwe, należące do rodziny Enterobacteriaceae. Dobrze rosną w warunkach tlenowych i beztlenowych. Nie tworzą przetrwalników. Ich temp rozwojowe mieszczą się w granicach 5- 45°C. Są wrażliwe na wysoką temp, ale wykazują dużą wytrzymałość na wysuszanie. Wykazują wrażliwość na wysokie stęż NaCl (tolerancja do 9%) oraz niskie pH.

Charakterystyka pałeczek z rodzaju Salmonella Fermentują glukozę, natomiast nie fermentują laktozy i sacharozy, co jest ważną cecha podczas ich identyf. Są zdolne do dekarboksylacji lizyny, ornityny i argininy. Redukują azotany, wytw H2S. Nie upłynniają żelatyny i nie rozkł mocznika (cecha różnicująca z Proteusspp.- test na wytw ureazy).Salmonella spp: obejmuje 2gat: S. enterica i S. bongori. Gat. S.enterica podzielony został na 6 podgat, a każdy z nich, ze względu na różnice w bud antygenów, na typy serologiczne- tzw. Serowary. S. bongori (20 serowarów). Zaliczamy tu niezwykle rzadko występujące serowary, o znikomej lub niezbadanej patogenności dla człowieka. Serowary te izolowane są najczęściej od zwierząt zmiennocieplnych, takich jak węże czy niekt gat żółwi i jaszczurek. Systematyka pałeczek Salmonella spp. S. enterica- w obrębie gat wyróżniamy 6 podgat (subspecies): enterica(ponad 2500 serowarów)salamae arizonae diarizonae houtenae indica.Salmonella entericaspp. enterica: Do gł serowarów należą: S. Enteritidis, S. Typhimurium(S. Virchow, S. Hadar– odpowiedzialne za zap jelita cienkiego i grubego) S. Typhi- wyw dur brzuszny (durowe)S. Paratyphi– wyw dury rzekome(durowe). Istnieją także gat specyficzne serowary Salmonella spp. S. Dublin- cielęta(durowe) S. Gallinarum, S. Pullorum- drób(durowe) S. Typhi- człowiek. S.choleraesuis(durowe) Dominujące serowary w zatruciach ludzi: S.Enteridtidis (45%) i S. Typhimurium(22.4%). Występ Pałeczki Salmonella spp. najczęściej zasiedlają ppok zwierząt domowych oraz dzikich, drobiu hodowlanego, ptaków, owadów, a także gryzoni. Dużą rolę w przenoszeniu pałeczek Salmonella odgrywają produkty roślinne, szczególnie z terenów nawożonych fekaliami (krążenie pałeczek jelitowych w przyrodzie). Źródłem zanieczyszczenia żywności mogą być także ludzie chorzy i nosiciele tych bakterii. Z racji dużej oporności na wysuszanie, pałeczki te mogą przeżywać przez długi czas w kurzu, paszach, suszonej żywności. Zarazki te bardzo dobrze radzą sobie także w prod płynnych i mrożonych, w których przeżywają przez długi czas w stanie anabiozy. Najczęściej izolowane są z jaj oraz prod je zawierających (lody, ciastka, kremy, czekolada). Salmonella in food (najwyzszy indeks niezgodnosci): mielone mięso drobiowe i wyroby z niego pochodzące przeznaczone do spożycia po obróbce termicznej, mięso mielone i wyroby mięsne przeznaczone do spożycia na surowo, owoce morza, surówki warzywne i sałatki owocowe (RTE food),produkty jajeczne, wyroby mięsne i drobiowe przeznaczone do spożycia po obróbce termicznej, prod mleczne (z mleka niepasteryzowanego lub poddanego łagodne obróbce termicznej)

Salmonelloza- toksykoinfekcja pokarmow a o uruchomienia całej kaskady proc chorobotw niezbędna jest inwazja drobnoustroju. Substancje o charakterze toksyn, wyzwalające obj chorobowe, wydzielane są dopiero w org gosp, a nie w żywności, jak w przyp gronkowcowych zatruć pokarmowych.

Czynnikami wirulencji zarazka są: organella i struktury kom o wł adhezyn i białek inwazyjnych (np. OMP), umożliwiające mu bezpośri kontakt z kom makroorg (adherencję) lub wnikanie do ich wnętrza. Subst o charakterze toksyn wyzwalające obj chorobowe. Do subst o charakterze toksyn zaliczamy: LPS ściany kom (charakter endotoksyny, działanie pyrogenne), Ciepłooporne i ciepłowrażliwe enterotoksyny identyczne z enterotoksynami ST i LT E.coli, wpływające na zmianę aktywności sekrecyjnej i enterosorpcyjnej nabł jelitowego. Cytotoksyny wyw nasilone zmiany zap i destrukcję kom nabł jelitowego np. Shiga T

2podstawowe formy kliniczne salmonellozy: 1.zatrucie pokarmowe-gastroenteritis; jest to postać lokalna choroby 2. gorączki durowe, przebiegające pod postacią infekcji uogólnionych. Dawka infek dla człowieka to ok. 10⁵kom/g zanieczyszczonej żywności. Dla osób starszych i niemowląt już 10² kom/g (100 kom/1g) może się okazać wystarczające do wyw choroby. Po przedostaniu się do ppok Salmonella spp. zdolne są do namnażania w j cienkim, kolonizacji i przenikania w głąb ściany jelita. Po uwolnieniu endotoksyn zawartych w kom widoczne są obj salmonellozy: gorączka, bóle brzucha, biegunka, wymioty. Obj widoczne są po12-48h od wprowadzenia zarazka do org. Salmonelloza- toksykoinfekcja pokarmowa. Krótko po wystąpieniu obj zarazki pojawiają się w kale, natomiast b. rzadko dochodzi do ich wysiewu do krwi. Najczęściej do uogólnienia proc chorobowego dochodzi w przypadku zakażeń S. Choleraesuis, wtedy następuje gwałtowna zwyżka temp (nawet do 40C), a zarazki można wyodrębnić w posiewach z krwi. Z krwiobiegiem Salmonella przenoszona jest do różnych narządów, np. płuc, stawów, serca, powodując lokalne zap (pneumonia, osteomielitis, endocarditis, meningitis) W przyp implantacji w pęcherzyku żółciowym, rekonwalescent staje się długotrwałym nosicielem i siewcą zarazka.

Horyzontalna metoda wykrywania Salmonellaspp. Oznaczanie obecności pałeczek Salmonella sp. w próbkach żywności obejmuje kilka etapów: I. Przednamnażanie na wodzie peptonowej II. Namnażanie selektywne na pożywce półpłynnej III. Różnicowanie na podłożach agarowych IV. Identyfikacja w oparciu o testy biochem i serolog. Schemat postępowania: Badana próbka->Zbuforowana woda peptonowa 37 ºC /18h->Zmodyfikowana pożywka półpłynna Rappaport-Vassiliadis 41.5 ºC / 24h->Agar selektywny XLD + BGA lub pożywka bizmutawo-siarczynowa 37 ºC / 24h Badania potwierdzające. Salmonella sp. - stos podłoża: Zbuforowana woda peptonowa- pożywka stos w celu nieselektywnego namnażania pałeczek Salmonella sp., sprzyja regeneracji kom uszk podczas proc technolog. Zmodyfikowana pożywka półpłynna Rappaport-Vassiliadis (MSRV)– silnie selektywna, zawiera w swoim składzie zieleń malachitową i chlorek sodu, kt hamują wzrost mikroflory towarz. Pożywka XLD– zawiera laktozę, L-lizynę, ksylozę, dezoksycholan sodu. Typowe kolonie Salmonella sp. są lekko przezroczyste z czerwonym brzegiem i czarnym centrum. Pożywka BGA- z zielenią brylantową, czerwienią fenolową, laktozą, sacharozą. Typowe kolonie Salmonella sp. są koloru podłoża (różowe) i otoczone jasno-czerwoną strefą.

Salmonella- wzrost na pożywce XLD Na pożywce XLD typowe kolonie Salmonella mają czarne środki i są otoczone lekko przezroczystą strefą koloru jasnoczerwonego; wokół kolonii zwłaszcza przy gęstym wzroście Salmonella widoczna jest strefa różowoczerwona, różnej szerokości. Czarne zabarwienie centralnej części kolonii wynika ze zdolności do prod H2S. Barwa różowa pożywki wokół kolonii dowodzi zdolności dekarboksylacji lizyny obecnej w pożywce XLD .Szczepy Salmonella nie wytw siarkowodoru np. (S.Paratyphi A) rosną na pożywce XLD w postaci różowych kolonii z ciemniejszymi, różowymi środkami

Salmonella- wzrost na podłożu BGA Charakter kolonie są koloru podłoża (różowe) i otoczone jasno-czerwoną strefą. Ponieważ bakterie z rodzaju Salmonella nie fermentują laktozy (poza nielicznymi szczepami) ani sacharozy, dochodzi do alkalizacji podłoża i różowego wybarwienia pożywki. Escherichia coli on BGA Agar. E. coli rozkłada laktozę zawartą w pożywce. Doch do zakwaszenia podłoża i zmiany barwy pożywki na cytrynowo- żółtą.

Właściwości biochem–podłoże TSI (Kliglera):agar trójcukrowy (glukoza, laktoza, sacharoza)TSI- podłoże ma postać słupka i półskosu, posiewy wykon się w dwojaki sposób: na powierzchni skosu i wgłębnie. - dokonujemy obserwacji fermentacji glukozy (barwa słupka), laktozy (barwa skosu), wytw gazu (pęcherzyki gazu, porozrywany agar) oraz wytw H₂S (barwa czarna). Całe żółte: E.coli (calość zolta: fermentacja glukozy i laktozy) Salmonella i Proteus(czerwony skos, czarny slupek: fermentacja laktozy i wytwarzanie H2S) Shigella(skos czerwony, slupek zolty: fermentacja glukozy)

Podłoże SS Salmonella- Shigella Zawiera laktozę, cytrynian sodu, cytrynian żelazowy, oraz czerwień obojętną i zieleń brylantową To podłoże wybiórcze stos do izolacji pałeczek Salmonella i Shigella. Zahamowany jest wzrost flory G+ oraz częściowo E. coli Drobnoustroje laktozo+ (E. coli) rosną w postaci czerwonych kolonii lub bezbarwnych, z czerwonymi środkami Salmonella i Shigella tworzą kolonie bezbarwne, przejrzyste, a szczepy wytw H2S tworzą kolonie z czarnymi środkami. Proteus wzrost obfity, w formie gładkiej, tworzy kolonie duże, płaskie koloru żółtego. Szczepy wytw H2S tworzą również kolonie z czarnym środkiem.

Wytw ureazy na pożywce Christensena. Dekarboksylacja lizyny. Wykrywanie ß-galaktozydazy. R-cja Vogues-Proskauera (VP). Wytw indolu na pożywce z tryptofanem Bad serologiczne kolonii podejrzanych o przynależność do Salmonella spp. Podst klasyfikacji pał Salmonella są różnice we wł antygenowych. Met bad: aglutynacja szkiełkowa. Określamy obecn Ag somat (O), rzęskowych (H) oraz otoczkowych (Vi). Wykluczamy szczepy zdolne do autoaglutynacji (roztarcie niewielkiej il hodowli z agaru odżywczego z kroplą soli fizjologicznej). Czas oczekiwania 30-60s., obserwacja szkiełka na czarnym tle, lupa powiększająca. Pierw bad na obec Ag rzęskowego (H). Następnie ocena r-cji z surowicami anty-O. Używamy kolejno surowicy poli- i monowalentnej. W przyp bad żywności nie używamy surowicy grupowo specyficznej anty-OA ( S.Typhi, S. Paratyphi- serowary te nie są specyficzne dla żywności). Korzystamy z surowic anty- OD, OB, OC i OE (bo niemal 100% szczepów izolowanych z żywności należy do tych serogr). Wykryw obecn Ag otoczkowych Vi. Potwierdz ostateczne: Szczepy, określone jako Salmonella lub podejrzane o przynależność do rodz. Salmonella, w razie niejasności, należy przesłać do ośr referencyjnego dla tego drobnoustr, w celu wykonania ostatecznego typowania. Do przesłanego drobnoustr należy dołączyć wszelkie info na jego temat.

Oznaczanie obecn pałeczek Campylobacterspp. w żywności

Campylobacterspp. Gł czynnik etio biegunek u Ho na całym świecie. W 2010 kampylobakterioza była najczęściej występ chorobą odzwierzęcą w EU-212,064 przypadków (raport EFSA 2012). Problem dot nawet 0,8% ludzi każdego roku! Charakterystyka ogólna drobnoustr. Cienkie zakrzywione (seagullwing, corkscrew), G- pał, niewytw przetrwalników. Pojedyncza rzęska, uni- lub bipolarnie, więc zdoln do ruchu; w świeżych prep wysoce ruchliwe, ruch skokowy (mikroskop z ciemnym polem widzenia lub kontrastowo-fazowy). Katalaza+, oksydaza+ Nie fermentują glukozy. Campylobacterales: Helicobacter spp. Czynniki zjadliwości- rola w rozwoju proc zap: adhezyny, Ag A CagA, VacA wytw rzęsek, białka blok. wytw kw soku żołądkowego, mucynaza, katalaza, ureaza, SOD. Charakter ogólna drobnoustrojów: Bakterie termofilne i mikroaerofilne. Optymalny wzrost w atmosferze o zreduk zawart tlenu, w temp. 42˚C (war. panujące w pp. ptaków!). Brak wzrostu w temp pokojowej. Wrażliwość na czynniki środ(wysychanie, pH<5.0, NaCl> 2.5%) znacznie większa niż Salmonella sp. lub E.coli. Powolne namnaż- okr ink podłoży: 48-72h! Trudna hodowla drobnoustr- wymaga podłoży wzbogaconych, z dodatkiem czynników selektywnych (antybiotyki), aparatów do ink posiewów w atm. mikroaerofilnej (anaerostatów). Więc rzeczywista liczba przyp zatruć na tle Campylobacter spp. znacznie niedoszacowana! W obrębie rodzaju zidentyfikowano wiele gat i podgat. Patogenne dla człowieka są:C.jejuni ssp jejuni, C. coli, C.jejuni ssp doylei, C. lari, C.fetus ssp fetus, C. hyointestinalis, C. concisus. Campylobacter sp:. C.helveticus C.lari C.canadensis. Rezerwuary Campylobacter spp. Drób- zak Campylobacter spp. W zak ptaków dominują C.jejuni i C.coli. Infekcja u drobiu najczęściej przebiega bezobj. U młodych os możliwe stany zap jelit (enteritis) i biegunki. Często jedynie obniż prod stada. Pozostałe gat ptaków: wróble i jaskółki- najwyższy % nosicielstwa: od 50-100% wrony do 89% gołębie miejskie do 60% mewy ok. 50%. Campylobacter spp. może także kolonizować p pok wielu innych gat zwierząt: Bo: C. jejunii C. hyointestinalis oraz C.fetus ssp. veneralis (ch mętwikowa) Ov: C.fetus ssp fetus (enzootyczne ronienia owiec). Su: C.coli, rzadziej C.larii C.upsaliensis; C. mucosalis i C.hyointestinalis są skład normalnej flory jelitowej. Rezerwuary Campylobacter spp. Wysokie nosicielstwo wśród zwierząt towarz! Koty- prewalencja do 92%, dominuje C. helveticus. Psy- do76% zakażonych, dominuje C. upsaliensis. Kliniczne obj zakażenia u kociąt i szczeniąt (biegunka); zarazki przez cały okres trwania choroby wydalane są wraz z kałem do otoczenia. Zwierzęta te mogą być źródłem zak zwł dla dzieci (brak dostatecznej higieny, np. po zabawie z pupilami). Czynniki zjadliwości zarazka Campylobacter spp: Ruchliwość i chemotaksja (mutanty pozbawione tych cech nie były w stanie kolonizować enterocytów). Adhezja i inwazyjnoś (doch do r-cji pomiędzy adhezynami na powierzchni kom bakt a rec na powierzchni kom eukariotycznych gosp). Zdolność do prodi enterotoksyn i cytotoksyn(VT-like), toksyna LT(biegunka sekrecyjna). Po dostaniu się do jelita większość szczepów Campylobacter spp. przedostaje się przez warstwę śluzu, przyczepia się do kom nabł jelitowego i do nich wnika. F-cję adhezyn spełniają białka rzęski, białka bł zewn oraz glikolipidy. Białka bł zewn, (np. CadF- białko wiążące fibronektynę) umożliwiają proc internalizacji kom bakt. Reszty cukrowe glikolipidów i glikoprotein biorą udział w stymulacji odpowiedzi immunologicznej gospodarza.

Campylobacter spp. aspekt epidemiologiczny Epidemie pokarmowe u ludzi

Co roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności publikuje raport dot. zoonoz u ludzi Raport opiera się o dane przekazywane przez państwa członkowskie EU. Istotną częścią tego opracowania jest info dot. występ zatruć pokarmowych u ludzi o charakterze epidemicznym, wyw przez chorobotw bakt, wirusy i pasożyty. Raport zawiera info nt liczby epidemii pokarmowych, ich źródeł w postaci żywności (…) oraz dr zakażeń człowieka. Epidemie pokarmowe u Ho: Epidemia pokarmowa (food-borne outbreak) to epidemia, kt źródłem jest żywność; zachorowania obejmują 2 lub więcej przyp, a ich wystąp jest związane lub prawdopodobnie związane z tym samym źródłem zakażenia. Zatrucia na tle termofilnych pał Campylobacter spp.- na III m-cu liczba przyp systematycznie wzrasta (coraz lepsza diagnostyka!). Camylobacterspp. –żywność zagrożona mięso drobiowe i jego prod (niepoddane odpowiedniej obróbce termicznej) skóra drobiu po uboju wilgotna, pokryta śluzem; zarazki te izolowane są nawet ze 100% tuszek, w 1g skóry drobiu po uboju nawet 100- 10000 tyś. pałeczek). mleko i przetwory mleczne (zwł mleko niepasteryzowane! Pasteryzacja łatwo niszczy zarazek). Owoce oraz warzywa- pola nawożone obornikiem i gnojowicą. Niedogotowane mięso wieprzowe, wołowe, dziczyzna, baranina, podroby. Jaja Owoce morza (ostrygi, małże) Woda. Jakiekolwiek inne pokarmy zanieczyszczone poprzez kontakt z surowym mięsem drobiowym

Zatrucia ludzi- przebieg i objawy To toksykoinfekcja pokarmowa. Dawka infek-500 bakt! Do zakażeń ludzi dochodzi relatywnie łatwo i często. Okr ink: 2-5dn od spożycia zakażonej żywności. Zwykle postać zap żoł i jelit lub zap jelit (gastroenteritis/enteritis). Najczęściej biegunka>>krwawa, poł z bólem brzucha i gorączką. Ponadto nudności, wymioty, ogólne osłabienie Samowyleczenie w ciągu 3-6dn i dłużej(!) Uogólnione zakażenie- rzadko U dzieci obj mogą sugerować zap wyrostka robaczkowego. Lek z wyboru: azytromycyna lub erytromycyna. Zatrucia ludzi- przebieg i obj. Zatrucie może mieć groźny przebieg w przyp osób w złym stanie ogólnym, chorych na raka, zakażonych HIV, diabetyków i ludzi starszych W USA każdego roku z powodu kampylobakteriozy notuje się ok. 1000 zgonów. Późne konsekwencje zak pał Campylobacter spp. Jak zapob zatruciom? Przestrzeganie zasad higieny podczas przygotowywania, podawania posiłków oraz przechowywania żywności (dot to w szczególności potraw z drobiu). Wystarczająco długa obróbka cieplna dań z drobiu (sok wypływający z nakłutego mięsa winien być klarowny). Wydziel osobnych desek i tacek używanych tylko do przygotowywania potraw z drobiu (aby nie doszło do ew. zakażenia krzyżowego pozostałych dań, zwł tych, które nie będą już poddawane obróbce termicznej). Dokładne mycie rąk

przed przystąpieniem do przygotowywania posiłków, w trakcie i po zakończeniu prac kuchennych. po kontakcie z os wykazującą obj zatrucia pokarmowego, po zabawie ze zwierzętami domowymi. Jak najszybsze schładzanie potraw (do2 h po przyrządzeniu). Rozmrażanie drobiu w lodówce, nie w temp pokojowej (zwróć uwagę aby sok nie skapywał na produkty na niższych półkach); gdy nie ma wystarczająco dużo czasu- należy użyć mikrofalówki.

Horyzontalna metoda wykrywania obecn i oznaczania liczby Campylobacter spp. Met ta ma zastos do bad żywności i pasz oraz próbek środowiskowych z obszaru produkcji żywności i obrotu żywnością. Wykrywanie obecn bakterii z rodzaju Campylobacter wymaga wykonania następujących etapów badań: Namnażanie na selektywnej pożywce płynnej. Izolowanie i wybór do potwierdzeń. Potwierdzenie. Pobieranie próbek. Próbka powinna być w pełni reprezentatywna, nie może ulec uszk ani zmianie podczas transportu lub przechowywania. Bakt z rodzaju Campylobacter są wrażliwe na mrożenie, ale stos dobrze przeżywają w warunkach chłodniczych, niewskazane jest stos mrożenia, zaleca się przechow próbek w temp. +3˚C (±2C). Próbki należy poddać bad tak szybko, jak to możliwe; Chronić przed wysuszeniem. Wielkość naważki, zawiesina wyjściowa i rozcieńczenia. Aby przygotować wyjściowa zawiesinę należy zmieszać określona il próbki (masa lub objęt) z 9krotną objęt płynnej pożywki namnażającej (bulion Boltona) 1.Namnażanie: Bulion Boltona- płynna pożywka namnażająca Ink w warunkach mikroaerofilnych 37˚C przez 4-6h, a następnie w 42˚C przez 44 ±4 h 2. Izolacja Hodowlę z pożywki namnażającej przesiewamy na 2różne selektywne pożywki agarowe: 1.agar CCDA (charcoal cefoperazone deoxycholate agar). 2.pożywkę agarową różniącą się zasadniczo od CCDA: do wyboru: Agar Skirrow, Agar Karmali, Agar Prestona. ink w atm. mikroaerofilnej, w 41,5°C, 44h po tym czasie sprawdzić obecn typowych/ podejrzanych kolonii Campylobacter na płytkach. CCDA Agar :Typowe kolonie są szarawe, często z metalicznym połyskiem, płaskie i wilgotne, z tendencją do rozlewającego wzrostu. 3. Potwierdz gat Campylobacter spp. Bakt żywotne jedynie w atm. mikroaerofilnej, wszystkie czynności wykonywać możliwie szybko! Do bad wybieramy 1podejrzaną/ typową kolonię; gdy wynik- pobieramy kolejne 4kolonie. Przesiew wybranej kolonii na pożywkę agarową Columbia z krwią. Ocena cech morfolog i zdoln do ruchu pod mikroskopem. Ocena zdoln do wzrostu w temp. 25˚C w atm. mikroaerofilnej na pożywce Columbia z krwią. Ocena zdoln do wzrostu w temp. 41,˚5C w atm. tlenowej na pożywce Columbia z krwią. Wykryw oksydazy- część wybranej charakterystycznej kolonii rozetrzeć na bibule filtracyjnej nasączonej odczynnikiem na oksydazę. R-cja +, gdy w ciągu 10s fioletowe lub ciemnoniebieskie zabarwienie. 4. Identyfikacja gat(nieobligatoryjna) wykryw katalazy określanie wrażliwości na kw nalidyksowy i cefalotynę, wykryw zdoln hydrolizy hipuranu, wykryw zdoln hydrolizy octanu indoksylu