Wstęp
W Polsce od kilkunastu lat obserwujemy rozwój rynkowego traktowania nie tylko dóbr materialnych czy usług, ale również różnych miejsc, w tym wsi, miast i regionów.
Miasta, rywalizują o uwagę i zaufanie inwestorów, turystów, studentów, wykwalifikowanych pracowników, zainteresowanie mediów czy przywiązanie mieszkańców. W konsekwencji, miasta współzawodniczą o pożądane opinie i odczucia, czyli o właściwy wizerunek.
Na rynku miast można wyróżnić taką grupę miast - regionów, na terenie których tragiczne wydarzenia historyczne zdominowały ich dziedzictwo historyczne i kulturowe. Wizerunek tych miast można uznać za wizerunek negatywny, często stereotypowy, o zasięgu międzynarodowym czy wręcz światowym.
Wizerunek to wyobrażenie o danym miejscu, nie jest to więc obraz rzeczywisty, lecz tylko wytwór wyobraźni odbiorcy. W powszechnym rozumieniu wizerunek oznacza portret, obraz, subiektywne wyobrażenie idei, przedmiotów, ludzi, państw, firm, produktów materialnych i usług.
Niektóre miasta zaistniały w świadomości ludzi poprzez tragiczne wydarzenia historyczne, które najczęściej wiązały się z licznymi ofiarami. Są to obszary, które często utożsamiają się z miejscami tragedii, dramatu, nieszczęścia, często mordu. Kreowanie wizerunku tych miast wymaga podejścia specjalnego, chociażby z powodu wysokiego niebezpieczeństwa pojawienia się efektu bumerangowego.
Efekt bumerangowy - objawia się on wtedy, gdy działania na rzecz kreowania określonego wizerunku przyniosą skutki odwrotne do zamierzonych, na przykład wtedy, gdy w świadomości odbiorcy, zaistnieje konflikt pomiędzy wizerunkiem rzeczywistym, a takim jaki jest kreowany. Rezultatem może być wzmocnienie wizerunku rzeczywistego, który chciano zmienić.
W promocji korzysta się z tradycji i historii zarówno w treści kampanii promocyjnych, jak i w budowaniu wydarzeń, mających na celu rozsławianie danego miejsca. Jednym z takich wydarzeń jest organizowana od 2008 Rekonstrukcja Bitwy pod Mławą.
Mława jest 35-tysięcznym miastem, położonym w województwie mazowieckim, tuż przy granicy z województwem warmińsko – mazurskim.
Do historii Polski przeszła Bitwa pod Mławą, stoczona w dniach 1-3 września 1939 r. pomiędzy 20. Dywizją Piechoty wchodzącą w skład Armii "Modlin" a przeważającymi liczebnie siłami niemieckimi wchodzącymi w skład 3. Armii.
Wojska niemieckie posuwały się w kierunku Warszawy z terytorium Prus Wschodnich z zadaniem jak najszybszego dotarcia do stolicy Polski. Pod Mławą natrafiły na zaciekły opór.
Początkowo ufni w swoją przewagę liczebną i ogniowa (7:1) usiłowali zdobyć pozycję z marszu. Do najbardziej krwawych walk należały próby przebicia w miejscowościach: Mławka, Piekiełko, Uniszki Zawadzkie, Kułakowo.
Atakujący Niemcy kilkakrotnie bombardowali opuszczoną w panice przez ludność cywilną Mławę. Miasto zniszczono w blisko 70 procentach.
Po czterech dniach zmagań, Polacy zostali zmuszeni do odwrotu. W bitwie życie straciło ok. 1,2 tys. żołnierzy polskich i 1,8 tys. niemieckich, ponadto ok. 1 tys. Niemców uznano za zaginionych.
FILMIK o historii Mławy (5:45 – 8:00)
Plakat zapowiadający dwudniowe uroczystości inscenizacji Bitwy.
Rekonstrukcja Bitwy pod Mławą
Rekonstrukcja stanowi opartego o fakty próbę popularnego przedstawienia zmagań pod Mławą.
Poza pokazem bitwy, odbywa się również:
- pokaz oryginalnych motocykli i czołgów,
- szwadronu kawalerii Wojska Polskiego ,
- można wysłać okolicznościową kartę z pocztowym stemplem z pola bitwy,
- kupić sprzęt militarny,
- posiedzieć w okopie,
- zjeść żołnierską grochówkę
- zrobić sobie zdjęcie w bunkrze.
W scenkach rodzajowych można zobaczyć:
- żołnierzy pracujących przy umocnieniach,
- szturm hitlerowskiej piechoty,
- polski kontratak i odejście żołnierzy Wojska Polskiego z linii Mławy.
Wrażenie na widowni robią efekty pirotechniczne, m.in.
- podczas wysadzania bunkra,
- palące się wiejskie chaty,
- wystrzały z armaty.
Widowisko historyczne, odtworzone jest jako jedyne w Polsce na bazie istniejących bunkrów z 1939 roku. Jest to niezapomniana lekcja historii, dzięki której zawsze w ostatni weekend sierpnia każdego roku można poczuć ducha przeszłości sprzed 70. lat. Spotyka się to z bardzo dobrym przyjęciem, zarówno przez odbiorców widowiska jak i środki masowego przekazu. Szacuje się , że widowisko ogląda kilkadziesiąt tys. widzów.
Mławska rekonstrukcja przy swym rozmachu stawiana jest na pozycji jednej z największych w Europie rekonstrukcji z czasów II wojny światowej.
FILMIK z pól
Grunwald (pole bitwy) – obszar położony w odległości 2 km na południowy wschód od wsi Grunwald, w powiecie ostródzkim, w województwie warmińsko-mazurskim.
Bitwa pod Grunwaldem – Historia
Bitwa pod Grunwaldem została stoczona 15 lipca 1410r. Była to największa w historii średniowiecznej Europy (pod względem liczby uczestników), bitwa między siłami Zakonu krzyżackiego (ok. 21 tys.), pod dowództwem Wielkiego Mistrza Ulricha von Jungingena, a połączonymi siłami polskimi, litewsko-ruskimi i oddziałami czeskimi, pod dowództwem króla Władysława II Jagiełły, liczącymi w sumie ponad 34 tysiące żołnierzy.
Bitwa rozpoczęła się późnym przedpołudniem przez atak krzyżaków, odepchnięty w zażartej walce przez wojska sprzymierzonej koalicji w kierunku gęstego lasu.
Bój trwał osiem godzin, a przewagę na placu boju miały wojska dowodzone przez króla Polski i Litwy.
Wynik bitwy miał zasadniczy wpływ na stosunki polityczne w ówczesnej Europie. Nie tylko ostatecznie załamał potęgę Zakonu, ale również wyniósł dynastię jagiellońską do rangi najważniejszych na kontynencie.
Rekonstrukcja Bitwy pod Grunwaldem
Impreza jest częścią obchodów Dni Grunwaldu organizowanych przez gminę Grunwald z siedzibą w Gierzwałdzie.
Celem jest krzewienie historii, odtwarzanie kultury, tradycji oraz rzemiosła dawnego, a także przyciągnięcie jak największej liczby turystów, w celu zainteresowania ich swoim regionem.
Od 1998 roku na pola Grunwaldu wychodzi ponad 1400 rycerzy aby wziąć udział w największej plenerowej inscenizacji bitwy średniowiecznej na terenie naszego kraju.
A wszystko to dzieje się na oczach ponad 100 tyś widzów.
Dla uczczenia rocznicy sześćsetlecia Bitwy pod Grunwaldem w 2010 roku zaangażowane zostały olbrzymie środki finansowe, wykorzystanych zostało wiele mediów i wiele kanałów komunikacji marketingowej.
Plakat reklamujący uroczystości obchodów jubileuszu 600lecia Bitwy
Firma Platige Image wykonała serię spotów reklamowych promujących uroczystości obchodów 600-lecia Bitwy pod Grunwaldem. Kampania reklamowa robi wrażenie swoim rozmachem oraz jakością wykonania
FILMIKI
Nowy wizerunek Grunwaldu
O istnieniu Grunwaldu, zwykle wielu turystów przypomina sobie raz w roku - w lipcu - podczas rocznicy zwycięskiej bitwy Polaków z krzyżakami. Niestety, po niej życie na grunwaldzkich polach zamiera - na następne 12 miesięcy. Turystów, którzy docierają na pole bitwy, witał niedbały budynek, bardzo skromne muzeum oraz pomnik upamiętniający to doniosłe wydarzenie.
Władze województwa warmińsko-mazurskiego, postanowiły zmienić obecny wizerunek Grunwaldu i ogłosiły ogólnopolski konkurs na zagospodarowanie pól. Celem miały być całoroczne atrakcje turystyczne, na skalę europejską oraz stworzenie miejsca przyciągającego turystów przez cały rok, a wartość inwestycji to prawie 30 milionów złotych.
Prace przy realizacji projektu zakończono w maju 2010 roku, czyli przed jubileuszem 600-lecia bitwy.
Kompleks grunwaldzki podzielono na dwie części. Jedną stanowi wzgórze pomnikowe, gdzie przeprowadzono:
- remont amfiteatru,
- modernizację istniejącego muzeum,
- renowację kaplicy pobitewnej.
Drugi element, zajmuje tzw. część muzealno-rozrywkowa.
Oświęcim - miasto w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim.
Zasłynęło głównie z tego, że w czasie II Wojny Światowej było miejscem gigantycznego zjazdu ludności żydowskiej z całej Europy.
Miasto kojarzone jest na całym świecie poprzez fakt założenia i funkcjonowania na jego terenie największego w historii ludzkości obozu masowej zagłady Auschwitz.
Obóz koncentracyjny został założony w 1940 r. Dwa lata później był wyznaczony przez niemieckich narodowych socjalistów na centrum „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. W sumie w Auschwitz zginęło ponad milion osób. Popioły ze spalonych ludzkich zwłok zakopywano w dołach, ale także rozsiewano po polach, wrzucano do rzeki oraz stawów.
Wizerunek Oświęcimia
Dotychczasowe badania wykazały, że nazwa „Oświęcim” najczęściej kojarzy się z miejscem męczeństwa narodu polskiego. Co dziewiąty dorosły mieszkaniec Polski ma lub miał bliskich, którzy byli więźniami obozu Auschwitz-Birkenau.
Zarówno słowo „Oświęcim” jak i „Auschwitz” dla wielu obecnych i przyszłych pokoleń jest symbolem największego w dziejach ludzkości ludobójstwa, morderstwa, zbrodni, poniżenia, cierpienia i wyniszczenia. Miasto traktuje się jak miejsce, które należy i wypada zwiedzać, gdyż jest świadectwem wojny, namacalnym dokumentem historii, dowodem zbrodni.
Turyści zagraniczni, odwiedzający Muzeum Auschwitz-Birkenau, często w ogóle nie zdają sobie sprawy z tego, że obok obozu funkcjonuje 42-tysięczne miasteczko. Zastanawiają się, jak można żyć w takim depresyjnym miejscu, czy da się normalnie funkcjonować w pobliżu zbiorowej mogiły.
Dlatego mieszkańcy pragną, aby Oświęcim nie był utożsamiany już z Auschwitz, gdyż przynosi to szkodę miastu i odstrasza potencjalnych inwestorów.
Kreowanie pozytywnego wizerunku Oświęcimia
W Strategii Rozwoju Miasta Oświęcim na lata 2008-2013 zapisano w analizie SWOT, iż do mocnych stron Oświęcimia zalicza się:
bogate dziedzictwo kulturowe i historyczne,
międzynarodowy charakter miasta jako, rozpoznawalnego punktu na mapie Polski, Europy i świata,
istotny czynnik budowania platformy dialogu i współpracy między narodami i religiami oraz podnoszenia prestiżu miasta na arenie międzynarodowej.
Ostatecznie sformułowana misja miasta wskazuje na projektowany wizerunek pozytywny dla miasta
„Oświęcim miastem nowoczesnym, atrakcyjnym do mieszkania, prowadzenia działalności gospodarczej i spędzania wolnego czasu, realizującym światową ideę tolerancji i pokoju uwidocznioną w haśle
>>Oświęcim − Miasto Pokoju<<”.
W kierunku nowego docelowego obrazu, bazującego na dotychczasowych negatywnych skojarzeniach zakorzenionych w świadomości ludzi, uzyskano formę wizerunku
„Oświęcim – Miasto Pokoju”.
Oświęcim ma prawo, aby być postrzegane jako Miasto Pokoju, gdyż swoją tragiczną historią wojenną oraz współczesnym rozwojem udowodniło, że człowieczeństwo i dobro zwyciężyło.
Wizerunek Miasta Pokoju można rozbudowywać na inne pokrewne obszary:
• miasto spotkań ludzi różnych tradycji, religii, przekonań, języków,
• miejsce dialogu i pojednania,
• miejsce wielu inicjatyw i działań pokojowych,
• miejsce, skąd płynie nauka o tolerancji,
• miejsce, które świadczy o zwycięstwie człowieczeństwa.
LIFE FESTIVAL OŚWIĘCIM. Zmienić wizerunek miasta naznaczonego historią
17 czerwca 2010 roku odbył się trzydniowy Live Festival Oświęcim. Impreza została wymyślona stworzona i prowadzona przez Darka Maciborka, rodowitego oświęcimianina, prezentera RMF FM.
Life Festival miał zmienić wizerunek tego miasta. Organizatorzy imprezy mieli nadzieję , że dzięki niej Oświęcim nie będzie kojarzony już tylko i wyłącznie z tragiczną historią byłego obozu.
Pokojowe przesłanie z miasta, miał na celu wyzbycie się patrzenia na świat przez pryzmat różnic kulturowych, rasizmu i antysemityzmu.
FILMIK bardzo humorystycznie zrobiony, zachęcający do obecności na Life Festival, rozśmieszający
Sztutowo jest to duża wieś o charakterze małomiasteczkowym, położona w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, w gminie Sztutowo na obszarze Żuław Wiślanych.
Sztutowo – historia
Podczas II wojny światowej w Sztutowie znajdował się Obóz Koncentracyjny Stutthof.
W okresie jego istnienia przez „Bramę Śmierci” przeszło ponad 110 tysięcy więźniów.
Obóz Stutthof
Obóz Stutthof był pierwszym obozem w Polsce, gdyż funkcjonował już 2 września 1939r.
Umiejscowienie obozu było z góry zamierzone i celowe. Był nisko położony, w depresji, na powierzchni cienkiej warstwy piasku i niezdrowych bagien oraz torfowisk.
Woda była pozbawiona wapnia co powodowało poprzez jej picie obrzmienia nóg tzw. flegmona co kończyło się śmiercią. Zaś klimat sprzyjał chorobom płuc.
W 1940 roku zaczęto masowo zwozić więźniów politycznych. Na powitanie każdy więzień dostawał 25 bykowców (baty, bicze), następnie 2 dni kwarantanny, oględziny lekarskie i do pracy.
W Stutthofie było także krematorium, w którym palono do 200 ciał dziennie.
W styczniu 1945 roku rozpoczęto ewakuację obozu, rozpoczął się tzw. Marsz Śmierci a dla nie których tzw. Rejs Śmierci, w którym zginęły następne tysiące ludzi.
Wizerunek Sztutowa
Pamięć o obozie koncentracyjnym Stutthof, jak i konieczność wytworzenia nowej nowego wizerunku stanowią istotny element tkwiący w świadomości mieszkańców.
Tożsamość regionalna mieszkańców Sztutowa ulega procesowi swoistego rozdwojenia:
- sztutowianie, z jednej strony kształtują powojenny krajobraz kulturowy i społeczny wsi, a więc posiadają świadomość bezpośredniego obcowania z elementami świadczącymi o Zagładzie,
- z drugiej zaś, są nieustannie konfrontowani z problemami codzienności, która często daje przyczynę do zaprzeczania tragicznemu charakterowi przestrzeni.
Podsumowanie
Miasto jako produkt marketingowy składa się z elementów fizycznych, usług oraz przeżyć czy doznań (a zatem doświadczeń).
Promocja, która posługuje się wątkami zaczerpniętymi wydarzeń historycznych, nie tylko rozsławia dane miejsce, ale przede wszystkim ożywia tradycje i przypomina o ich istnieniu.
Sposobem na taką promocję powinno zatem być poszukiwanie wyjątkowości poprzez odkrywanie lub reinterpretowanie przeszłości, np. poprzez rekonstrukcje historyczne.
Wyjątkowego znaczenia nabiera tożsamość miast o tragicznej przeszłości, które przez ich pryzmat są negatywnie kojarzone na całym świecie.
Coraz więcej miast dzięki odpowiednim działaniom, mającym na celu wykreowanie korzystnego i atrakcyjnego wizerunku próbuje zmieniać ukute stereotypy czy odwracać uwagę od negatywnego wizerunku miasta.
Oświęcim pokazał, że tragiczne wydarzenia historyczne mogą stanowić taki wyróżnik tożsamości miasta, na którym można budować pozytywny wizerunek. Na bazie złych wydarzeń historycznych odnalazł ideowe prawo do stania się symbolem dobra, pokoju i pojednania, nie naruszając przy tym obowiązku i prawa do poszanowania historii.