Udar cieplny u psa

Po długiej zimie na którą wszyscy tak narzekali nadeszła wiosna a potem przyjdzie gorące lato. Niestety lato i związane z nim upały są śmiertelne dla wielu naszych zwierzaków. Co roku w wyniku udarów cieplnych i słonecznych ginie wiele psów.
Na udar cieplny składa się wiele zaburzeń wynikających przede wszystkim z niewydolności krążeniowo-oddechowej. Szczególnie niebezpieczne jest nadmierne przegrzanie głowy w wyniku czego następuje podrażnienie opon mózgowych, które prowadzi do przekrwienia i w następstwie ich zapalenia.

Objawy udaru

Głównym objawem jest hipertermia czyli bardzo wysoka temperatura dochodząca do 42C. W ciężkich przypadkach notuje się utratę przytomności i silne drgawki.
Druga grupa objawów związanych z przegrzaniem wynika z zaburzeń gospodarki wodno -mineralnej. Zwierzęta tracą temperaturę poprzez nadmierne zianie, które powoduje silne parowanie wody i minerałów. W jej wyniku powstaje nadmierny deficyt wodny i jeszcze groźniejszy dla życia zwierzęcia niedobór minerałów niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek a szczególnie nerwowych i mięśniowych. W czasie upałów zwierzęta tracą nadmierne ilości sodu, potasu, magnezu. Nadmierne spożycie wody uzupełnia niedobory wodne natomiast pogłębia utratę elektrolitów. Dlatego zalecane jest w czasie tych dni uzupełnianie elektrolitów poprzez pojenie zwierząt wodą mineralną niegazowaną, oraz podawanie preparatów potasowo magnezowych (np. Aspargin, Kalipoz, Kalium effervescens).
Można też do pojenia zwierząt w upalne dni używać wody odcedzonej z gotowanych ziemniaków, która zawiera sporo sodu i potasu.(Woda oczywiście musi być schłodzona).
Utrata wody i elektrolitów może doprowadzić do wstrząsu hipowolemicznego i śmierci zwierzęcia.

Trzecim zagrożeniem związanym ze słońcem są oparzenia słoneczne skóry i rozwijające się w ich wyniku procesy nowotworowe zwłaszcza czerniaki.
Na oparzenia szczególnie narażone są zwierzęta bez okrywy włosowej np. grzywacze chińskie, które szczególnie trzeba chronić przed tego typu zagrożeniami.
Nadmierna skłonność do czerniaków notuje się natomiast u zwierząt albinotycznych i innych z białą sierścią.

Zapobieganie przegrzaniu

Najczęściej udarowi cieplnemu ulegają psy pozostawione przez bezmyślnych właścicieli w samochodach. Podczas upałów w samochodzie temperatura potrafi wzrosnąć do 70C i krótki pobyt właściciela w sklepie może zakończyć się śmiercią jego czworonoga.


1. Zwierzęta przebywające w mieszkaniach należy pozostawić w pokojach północnych.
2. Należy pozostawić dużą miskę z wodą mineralną niegazowaną.
3. Spacerować z samego rana i późnym wieczorem, a spacery na siusiu w godzinach południowych ograniczać do kilku minut.
5. Kojce sytuować wyłącznie w zacienionych miejscach.
6. Zaleca się strzyżenie psów nawet mieszańców aby łatwiej traciły ciepło.

Jak rozpoznać udar

Pierwsze objawy udaru to pobudzenie zwierzęcia (może biegać, szczekać), szybki oddech, drgawki toniczno kloniczne. Potem następuje utrata przytomności. Charakterystyczne jest podniesienie temperatury ciała do 41-42 C. Także: drżenie mięśniowe, wymioty, ziajanie, ślinotok oraz zasinienie języka. Charakterystyczne jest to, że pies nie kładzie się, ale siedzi na rozstawionych przednich łapach, bądź stoi, często już nie chce pić

Postępowanie przy udarze

Pacjenta należy przenieść w chłodne zacienione miejsce. Rozpocząć chłodzenie okładając ciało zwierzęta zwłaszcza głowę zimnymi ręcznikami lub kostkami lodu. Można zrobić także lewatywę z chłodnej wody, co przyspiesza powrót temperatury ciała do normy.
Jak najszybciej dostarczyć zwierzę do lecznicy. Leczenie udaru cieplnego polega na podawaniu dożylnym schłodzonych roztworów elektrolitowych, glikosterydów przeciwdziałającym rozszerzającemu się obrzękowi mózgu, leków nasercowych, leków moczopędnych.

Udar cieplny należy zawsze traktować jako poważne zagrożenie życia i trzeba mieć świadomość, że mimo podjętego leczenia możemy przegrać tą nierówną batalię.



lek.wet. Zbigniew Mozga
www.vetmozga.com