Wykład 05.10.2012

Regulacje prawne kształtujące system rachunkowości zakładów ubezpieczeń:

• Ustawa z dnia 29 września 1994 o rachunkowości

• KSR i MSSF/MSR

• Ustawa z dnia 22 maja 2003 o działalności ubezpieczeniowej

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji [wydrukować]

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2010 w sprawie kwartalnych i dodatkowych rocznych sprawozdań finansowych i statycznych zakładów ubezpieczeń

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2010 w sprawie kwartalnych i dodatkowych rocznych sprawozdań finansowych i statycznych zakładów reasekuracji

Pojęcie rachunkowości – system identyfikacji i kwantytatywnego pomiaru zdarzeń oraz procesów związanych z gospodarowaniem, ich przetwarzania i analizy oraz komunikowania różnym użytkownikom informacji finansowych o działalności jednostki, potrzebnych do podejmowania decyzji i oceny jego ekonomicznej aktywności.

Pomiar działalności dokonywany jest wykorzystaniem zasad, koncepcji i konwencji oraz norm (standardów) określonych w obowiązujących regulacjach prawnych, a także wyznaczanych przez praktykę i tradycje rachunkowości.

Rachunkowość obejmuje (art. 4 ust. 3 Ustawy o rachunkowości):

• Przyjęte zasady (politykę rachunkowości) w tym:

  • Ustalenie roku obrotowego i okresów sprawozdawczych. Okres sprawozdawczy obejmuje wyłącznie kwartał.

  • Ustalenie sposoby prowadzenia ksiąg rachunkowości w tym:

    • ZPK – Zakładowy plan kont - syntetyczne

    • Wykaz ksiąg rachunkowych – syntetyczne, analitycznych nie trzeba mięć

    • Dokumentacja systemu przetwarzania danych w środowisku informatycznym

    • Opis systemu ochrony danych i zbiorów

  • Prowadzenie(na podstawie dowodów księgowych) ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy zdarzeń gospodarczych w porządku chronologicznym i systematycznym – według zespołów

    • Rodzaje dowodów księgowych: zewnętrzne(własne i obce), wewnętrzne (własne: zbiorcze, korygujące, zastępcze i rozliczeniowe)

    • Księgi rachunkowe umożliwiają zapis operacji gospodarczych, agregacjię danych źródłowych i informacji, kontrolę danych. Obejmują one:

      • Dziennik - chronologiczne

      • Księgę główną - systematycznie

      • Księgi pomocnicze

      • Zestawienie obrotów i sald

      • Inwentarz

  • Okresowe ustalanie lub sprawdzanie za pomocą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów:

    • Konieczne stosowanie określonych zasad i metod inwentaryzacji, jej terminów i właściwe organizacji jej przebiegu oraz jej rozliczenie.

  • Wycenę aktywów pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego:

    • Wycena bieżąca ( moment wpływu, moment rozchodzi/wpływu) i wycena bilansowa, określenie sposobów ustalania wyniku finansowego.

  • Sporządzanie sprawozdań finansowych:

    • Bilans, RZiS, Informacja dodatkowa, RPP- rachunek przepływów pienięznych, Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym, sprawozdanie z działalności jednostki.

  • Gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych i innej dokumentacji,

    • Ochrona danych księgowych

    • Terminy i warunki przechowywania dowodów, dokumentacji polityki rachunkowości, ksiąg rachunkowych, sprawozdań finansowych, dokumentów inwentaryzacyjnych.

  • Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych w ustawie:

    • Obligatoryjne

    • Fakultatywne

Cechy rachunkowości:

• Wyrażona w mierniku pieniężnym

• Zapisy dokonywane są na podstawie dokumentów źródłowych

• Specyficzne urządzenia księgowe

• Zasada podwójnego zapisu

• Moment bilansowy, okresy sprawozdawcze

• Ciągłość ewidencji księgowej, zasad, metod

• Grupowanie i wycena majątku, funduszy, procesów

• Kontrola ewidencji i gospodarowania – inwentaryzacja

Użytkownicy informacji finansowych:

• Wewnętrzni

  • Kierownik jednostki (zarząd, dyrektor)

  • Rada nadzorcza

  • Zarządzający niższych szczebli

• Zewnętrzni:

  • Właściciele majątku (w tym organy założycielskie)

  • Potencjalni inwestorzy

  • Wierzyciele

  • Agendy rządowe

  • Klienci

  • Pracownicy i ich związki

  • Lokalne środowisko

  • Konkurenci

Podmioty zobowiązane z mocy przepisów prawa o rachunkowości do stosowania systemu rachunkowości można podzielić na dwie grupy:

• Jednostki, dla których obowiązek prowadzenia rachunkowości , wynika z ich statusu

• Jednostki dla których obowiązek prowadzenia rachunkowości wiąże się wyłącznie z rozmiarami prowadzonej działalności

Zasady rachunkowości:

• Zasada kontynuacji działalności

• Ciągłości

• Memoriału – w księgach rachunkowych i wyniku finansowym ujmuje się wszystkie przychody dotyczącego danego roku oraz koszty związane z tymi przychodami, niezależnie od terminu ich zapłaty – ujęciu podlegając wszystkie zdarzenia gospodarcze, które miały miejsce w jednostce gospodarczej

• Ostrożnej wyceny

• Wyższości treści nad formą

• Istotności

• Periodyzacji

• Współmierności przychodów i kosztów – przychodom należy przeciwstawić wszystkie koszty ich dotyczące, nawet te które nie zostały jeszcze udokumentowane (poniesione), nie należy przeciwstawiać tych kosztów, które nie dotyczą bieżących przychodów (częściowe zaliczanie kosztów i przychodów do aktywów i pasywów), indywidualnej wyceny.

Warunki jakie powinny spełniać księgi rachunkowe:

• Bezbłędność – zapisy w księgach odzwierciedlają stan rzeczywisty

• Rzetelność – do ksiąg wprowadzono wszystkie kompletne i poprawne dowody księgowe zakwalifikowane do zaksięgowania w danym miesiącu, zapewniono ciągłość zapisów oraz bezbłędne działanie stosowanych procedur obliczeniowych

• Sprawdzalność – Księgi umożliwiają stwierdzenie poprawności dokonanych zapisów, sald oraz działania stosowanych procedur obliczeniowych

• Bieżące prowadzenie –

Specyfikacja rachunkowości ubezpieczeniowej

Rachunkowość jednostek ubezpieczeniowych:

• Rachunkowość finansowa ogólna

• Rachunkowość finansowa ubezpieczeniowa

Zasady rachunkowości ubezpieczeniowej reguluje ustawa o rachunkowości. Regulacje ustawy mają charakter uniwersalny i zawierają zasady rachunkowości obowiązujące wszystkie jednostki.

W działalności ubezpieczeń część operacji gospodarczych jest typowa dla wszystkich jednostek – na przykład:

• Ewidencja majątku trwałego

• Ewidencja aktywów pieniężnych

• Ewidencja rozrachunków poza ubezpieczeniowych

• Ewidencja kapitałów własnych i funduszy specjalnych

• Ewidencja kosztów i przychodów z działalności poza ubezpieczeniowej

• Rozliczanie wynagrodzeń

• Ewidencja podatków

• Ewidencja i rozliczanie ogólnego, rocznego wyniku finansowego

Rachunkowość „ ubezpieczeniowa” – Specyficzne cechy działalności ubezpieczeniowej wymuszają konieczność stosowania szczególnych rozwiązań w zakresie rachunkowości nie stosowanych w innych jednostkach.

Główne cechy rachunkowości ubezpieczeniowej:

• Odmienny układ sprawozdań finansowych . Załącznik nr 3 Ustawy o rachunkowości [wydrukować] oraz bilans.

• Odmienna klasyfikacja i struktura majątku, w tym m.in.:

  • Ewidencja rozliczeń ze sprawcami szkód i wypadków

• Odmienna klasyfikacja i struktura pasywów, w tym m.in.:

  • Ewidencja rezerw techniczno-ubezpiczeniowych

  • Ewidencja rozliczeń z pośrednikami (agentami, brokerami)

• Tytuły przychodów i kosztów wynikające z techniki ubezpieczeniowej, w tym:

  • Ewidencja składek ubezpieczeniowych,

  • Ewidencja odszkodowań i świadczeń ubezpieczeniowych

  • Ewidencja kosztów akwizycji

  • Ewidencja działalności prewencyjnej

• Ustalanie wyniku finansowego w dwóch etapach:

  • Wyniku z działalności ubezpieczeniowej (wynik techniczny),

  • Wyniku ogólnego

• Rozbudowana ewidencja i sprawozdawczość lokat oraz kosztów i przychodów z tego tytułu.

• Specyficzna rozliczenia z reasekuratorami.

• Rozbudowana ewidencja rozliczeń z agentami, brokerami

• Specyficzna księgowa dokumentacja ubezpieczeniowa

• Obowiązek corocznego badania sprawozdań finansowych przez biegłego rewidenta

Czynniki kształtujące system rachunkowości zakładu ubezpieczeń

• Zewnętrzne

  • Regulacje prawne

  • Charakterystyka prowadzonej działalności, wskazująca obszary wymagające odrębnego uregulowania

  • Wymogi informacyjne okresowe i doraźne użytkowników zewnętrznych

• Wewnętrzne

  • Wymogi informacyjne stawiane przez kadrę zarządzającą

  • Wymogi informacyjne stawiane przez innych użytkowników wewnętrznych

  • Funkcjonalność wykorzystywanych systemów informatycznych

Bilans Zakładu Ubezpieczeń

Bilans to dwustronne, równoważne, wartościowe sporządzone na ustalony dzień bilansowy i sporządzone w formie ustalonej przez prawo zestawienie aktywów zakładu ubezpieczeń i źródeł ich finansowania.

Uproszczony wzór bilansu zakładu ubezpieczeń

AKTYWA	PASYWA
A	WNiP
B	Lokaty (trwałe)
C	Aktywa netto ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający
D	Należności (mogą być trwałe)
E	Inne składniki aktywów (mogą być trwałe)
F	Rozliczenia międzyokresowe

WNiP

Nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone na potrzeby jednostki, a w szczególności:

• Wartość firmy – powstała w przypadku nabycia całości lub zorganizowanej części innej jednostki, gdy cena nabycia jest wyższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto tej jednostki lub jej części

• Inne wartości niematerialne i prawne (np. autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje i koncesje, prawa do znaków towarowych, know-how) oraz zaliczki na poczet wartości niematerialnych i prawnych (kwoty przekazane kontrahentom na przyszłe zakupty wartości niematerialnych i prawnych)

Lokaty

Funkcją lokat jest zabezpieczenie interesów ubezpieczonych w sytuacji zaistnienia skutków ryzyka objętego umową ubezpieczeniową. Utrzymywanie lokat w zakładzie ubezpieczeń jest obligatoryjne, lecz nie występuje całkowita swoboda w wyborze formy i rozmiaru poszczególnych rodzajów lokat.

W ZU lokaty odpowiadają definicji inwestycji UoR.

W zakładach ubezpieczeń, w przeciwieństwie do innych jednostek podlegających UoR, można wskazać dwa typy lokat ze względu na ich funkcję:

• Lokaty tzw. Zwykłe

• Lokaty stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych

• Art. 154 Ustawy o działalności ubezpieczeniowej określa, jakie środki gospodarcze mogą być aktywami stanowiącymi pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych

• Papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb Państwa oraz organizacje międzynarodowe, których Polska jest członkiem,

• Akcje, w tym dopuszczone do publicznego obrotu,

• Udziały,

• Listy zastawne,

• Nieruchomości lub ich części, z wyłączeniem wykorzystywanych na potrzeby własne,

• Depozyty bankowe,

• Należności od reasekuratorów,

• Należności depozytowe od cedentów.

Lokaty w bilansie ubezpieczyciela dzielą się na 4 grupy:

1. Nieruchomości – w tej pozycji bilansu prezentowane są zarówno nieruchomości wykorzystywane na cele własne, jak i o charakterze inwestycyjnym (grunty własne oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów, budynki i budowle oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, inwestycje budowlane i zaliczki na poczet tych inwestycji)

2. Lokaty w jednostkach podporządkowanych

3. Inne lokaty finansowe

4. Należności depozytowe od cedentów

Wykład 19.10.2012

Nieruchomości – w tej pozycji bilansu prezentowane są zarówno nieruchomości wykorzystywane na cele własne, jak i o charakterze inwestycyjnym (grunty własne oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów, budynki i budowle oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu inwestycje budowlane i zaliczki na poczet tych inwestycji)

Lokaty w jednostkach podporządkowanych (jednostki podporządkowane to jednostki zależne, współzależne od jednostki dominującej oraz jednostki stowarzyszone ze znaczącym inwestorem). Grupa ta obejmuje udziały i akcje tych jednostek, pożyczki im udzielone oraz dłużne papiery wartościowe przez te jednostki wyemitowane i inne lokaty.

Inne lokaty finansowe (udziały, akcje, inne papiery wartościowe o stałej lub zmiennej kwocie dochodu, dłużne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, wspólne przedsięwzięcia lokacyjne, pożyczki, lokaty terminowe w instytucjach kredytowych, inne lokaty)

• Papiery wartościowe o stałej kwocie dochodu o zagwarantowanej stopie dochodu, niezależnie czy oprocentowanie tych papierów jest ustalone wg zmiennej czy stałej stopy.

• Udziały we wspólnych przedsięwzięciach lokacyjnych – środki powierzone innym podmiotom do wspólnego inwestowania.

• Pożyczki zabezpieczone hipotecznie – pożyczki, których głównym zabezpieczeniem jest ustanowiona hipoteka, nawet jeśli pożyczki te są zabezpieczone dodatkowo polisami.

• Lokaty terminowe w instytucjach kredytowych – depozyty terminowe w bankach i innych instytucjach przyjmujących depozyty i udzielających kredytów.

Należności depozytowe od cedentów – kwoty należne (wyłącznie środki pieniężne) od cedentów i odpowiadające udzielonym gwarancjom wykonania zobowiązań wynikających z zawartych umów reasekuracji czynnej, które zostały złożone u cedentów lub osób trzecich lub przez nich zatrzymane

Rozrachunki depozytowe z cedentami

Są skutkiem zawartych umów reasekuracyjnych, a więc odstąpienia części ryzyka związanego z zawartymi umowami ubezpieczeniowymi przez jeden zakład ubezpieczeń z ubezpieczającymi (tzw. cedenta) drugiemu zakładowi ubezpieczeń (reasekuratorowi) w zamian za część składki ubezpieczeniowej. Strony umowy reasekuracyjnej stosują jako formę zabezpieczenia wywiązania się z warunków umowy tzw. depozyty reasekuracyjne, najczęściej w formie pieniężnej lub papierów wartościowych.

Aktywa netto ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający

To aktywa netto utrzymywane na rachunek i ryzyko ubezpieczającego (umowy ubezpieczenia związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym). W pozycji tej należy wykazać aktywa, których wartość jest wykorzystywana do wyliczenia zysku z umów ubezpieczeniowych połączonych z funduszem kapitałowym.

Lokaty o takim charakterze występują w zakładach ubezpieczeń prowadzących ubezpieczenia działu I-ego, a więc w ubezpieczeniach na życie (te lokaty, których wartością bilansową jest wartość godziwa i od tej wartości zależą przyszłe świadczenia na rzecz ubezpieczającego.)

Należności

- kwoty należne zakładowi ubezpieczeń na podstawie różnych tytułów, które ma otrzymać od swych dłużników:

• Należności z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich – od ubezpieczających, pośredników ubezpieczeniowych i inne,

• Należności z tytułu reasekuracji,

• Inne należności, w tym od budżetu.

Inne składniki aktywów

- obejmują aktywa przeznaczone na realizację potrzeb bieżącej działalności operacyjnej zakładu ubezpieczeń, a w szczególności:

• Rzeczowe składniki aktywów – obejmujące środki transportu, urządzenia techniczne i wyposażenie

• Środki pieniężne – obejmujące zarówno gotówkę w kasie, środki na rachunkach bankowych, jak i weksle, czeki obce oraz środki pieniężne w drodze

• Pozostałe składniki aktywów – materiały oraz rzeczowe pozostałości po likwidacji szkód i przedmioty stanowiące zabezpieczenia udzielonych gwarancji

Rozliczenia międzyokresowe

- podlegające rozliczeniu w ciągu więcej niż jednego okresu rozliczeniowego, a w szczególności:

• Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

• Aktywowane koszty akwizycji – koszty związane z zawieraniem i odnawianiem umów ubezpieczenia w części przypadającej na przyszłe okresy sprawozdawcze

• Zarachowane odsetki i czynsze – to przychody, które należą do okresu bieżącego, lecz jeszcze niewymagalne (zapadalne lub należne – możliwe do zrealizowania – w przyszłości)

• Inne rozliczenia międzyokresowe – głównie koszty poniesione lecz dotyczące następnych okresów (rozliczenia międzyokresowe czynne).

Pasywa zakładu ubezpieczeń składają się z wielu grup, wśród których można wyróżnić dwie podstawowe: kapitały własne i kapitały obce.

Kapitał własny stanowi równowartość środków przekazanych jednostce przez założycieli oraz późniejszych właścicieli, a także wartość majątku wypracowanego w trakcie działalności zakładu i pozostawionego celem rozwoju.

Kapitał własny zakładu ubezpieczeń obejmuje pozycje:

• Kapitał podstawowy

• Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)

• Akcje własne (wielkość ujemna)

• Kapitał (fundusz) zapasowy

• Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

• Pozostałe kapitały rezerwowe

• Zysk (strata) z lat ubiegłych

• Zysk (strata) netto

Kapitał akcyjny spółki ubezpieczeniowej nie może być niższy niż najwyższa minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego wymaganego dla grup ubezpieczeń, w których ZU prowadzi działalność.

Dział i grupa ubezpieczeń	Ubezpieczeniowa spółka akcyjna	TUW 75% KG1, KG2, KG3
Dział I – KG1	3 200 000	2 400 000
Dział II – KG2 Jeżeli działalność jest prowadzona wyłącznie w grupach 1-9 i 16-18	2 200 000	1 650 000
Dział II – KG3 Jeżeli przynajmniej jedno ryzyko z oferty ZU mieści się w grupach 10-15	3 200 000	2 400 000

***NIEAKTUALNE

Rozporządzenie z 28 listopada 2004 roku w sprawie sposobu wyliczenia i wysokości marginesu wypłaconego oraz minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego dla działów i grup ubezpieczeń (ze zmianami)

Kapitał obcy

- stanowi równowartość majątku sfinansowanego lub przekazanego zakładowi ubezpieczeń przez wierzycieli. Kapitał ten, w przeciwieństwie do kapitału własnego, podlega zwrotowi w ustalonych terminach.

Do kapitałów obcych zakładu ubezpieczeń zalicza się:

• ZOBOWIĄZANIA PODPORZĄDKOWANE – zobowiązania, które w przypadku likwidacji lub upadłości zakładu podlegające spłacie w ostatniej kolejności, po zaspokojeniu wszelkich innych roszczeń

• REZERWY TECHNICZNO-UBEZPIECZENIOWE – stanowią zabezpieczenie finansowe zakładu ubezpieczeń w związku z realizacją przyszłych odszkodowań i świadczeń wynikających z zawartych umów ubezpieczenia. To oszacowane przyszłe zobowiązania wobec ubezpieczonych. Powinny posiadać pokrycie w lokatach zakładu ubezpieczeń. Rezerwy: składek, na pokrycie ryzyka niewygasłego, ubezpieczeń na życie, na niewypłacone odszkodowania i świadczenia, inne. (brutto)

Rezerwy – to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne

• UDZIAŁ REASEKURATORÓW W REZERWACH TECHNICZNO-UBEZPIECZENIOWYCH (wielkość ujemna) – część przyszłych zobowiązań z poz. II, podlegających zwrotowi na rzecz zakładu ubezpieczeń z tyt. zawartych umów reasekuracji.

Rezerwa techniczno-ubezpieczeniowa (brutto) po uwzględnieniu udziału reasekuratora to rezerwa na udziale własnym.

• OSZACOWANE REGRESY I ODZYSKI )wielkość ujemna) – wartość oszacowanych należności regresowych z tytułu wypłaconych odszkodowań i świadczeń, które zakład ubezpieczeń ma prawo dochodzić od sprawców szkód lub osób/podmiotów odpowiedzialnych. Pozycja ta prezentowana jest z wyodrębnieniem udziału reasekuratorów.

• POZOSTAŁE REZERWY – rezerwy charakterystyczne nie tylko dla zakładu ubezpieczeń, ale i dla pozostałych podmiotów gospodarczych. A przede wszystkim:

  • Rezerwa na świadczenia emerytalne oraz inne obowiązkowe świadczenia na rzecz pracowników

  • Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

  • Inne rezerwy – rezerwa na pewne lub prawdopodobne straty, rezerwa na skutki toczącego się postępowania sądowego, rezerwa na koszty restrukturyzacji i in.

• ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU DEPOZYTÓW REASEKURATORÓW - charakterystyczne dla zakładu ubezpieczeń będącego cedentem. Przedstawiają wartość depozytów zatrzymanych zgodnie z zawartymi umowami reasekuracyjnymi, celem zabezpieczenia zwrotu części przyszłych odszkodowań i świadczeń objętych umowami reasekuracji.

• POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA I FUNDUSZE SPECJALNE – zobowiązania związane z bieżącą działalnością ubezpieczeniową i pozaubezpieczeniową, a w szczególności:

• Zobowiązania z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich – wobec ubezpieczających, pośredników ubezpieczeniowych i inne

• Zobowiązania z tytułu reasekuracji

• Zobowiązania z tytułu emisji własnych dłużnych papierów wartościowych oraz pobranych pożyczek

• Zobowiązania wobec instytucji kredytowych

• Inne zobowiązania, w tym wobec budżetu

• Fundusze specjalne (głównie zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, fundusz prewencyjny, fundusz organizacyjny)

ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE – podlegające rozliczeniu w ciągu więcej niż jednego okresu rozliczeniowego, a w szczególności:

• Rozliczenia międzyokresowe kosztów – bierne, czyli prawdopodobne zobowiązania przypadające na bieżący okres, których udokumentowanie nastąpi w przyszłości (koszty dotyczące bieżącego okresu). Głównie świadczenia wykonane na rzecz zakładu ubezpieczeń przez jego kontrahentów, gdy kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny.

• Ujemna wartość firmy

• Przychody przyszłych okresów – przychody dotyczące okresów przyszłych. Pozycja ta obejmuje m.in. wartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych, np. otrzymane prowizje reasekuracyjne z tytułu reasekuracji biernej.

Kierownik jednostki

Członek zarządu lub członek innego organu zarządzającego (także członkowie organu wieloosobowego) z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę.

Kierownikiem jednostki jest zatem:

• Wspólnik/wspólnicy prowadzący sprawy spółki jawnej lub cywilnej

• Wspólnik/wspólnicy prowadzący sprawy spółki albo zarząd spółki partnerskiej

• Komplementariusz prowadzący sprawy spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej

• Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą

• Likwidator, syndyk, zarządca ustanowiony w postępowaniu upadłościowym

Kierownik jednostki może powierzyć wykonywanie określonych obowiązków z zakresu rachunkowości innej osobie (podmiotowi). Przekazanie to winno być dokonane na piśmie (nie dot. odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury oraz ustalenie i aktualizację zasad/polityki rachunkowości)

Odpowiedzialność za prowadzenie rachunkowości

• Przejmuje ją GK, gdy potwierdzi to na piśmie

• Jeśli tego nie uczyni, odpowiada przed pracodawcą za prawidłowe i rzetelne wykonywanie swoich obowiązków wynikających z Kodeksu Pracy

Obowiązki kierownika i osoby prowadzącej rachunkowość

Kierownik jednostki

Główny Księgowy

Zapewnienie by sprawozdania finansowe spełniały wymogi prawa bilansowego Prowadzenie rachunkowości zgodnie z wymogami prawa Nadzór nad osobą której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych Ustalenie i aktualizacja polityki rachunkowości Określenie zdolności do kontynuacji działalności Dostępność ksiąg rachunkowych do kontroli Sporządzenie rocznego sprawozdania

Kierowanie działem księgowości Opracowywanie dokumentów polityki rachunkowości Opracowywanie innych dokumentów z zakresu księgowości i finansów Opracowywanie analiz ekonomicznych Nadzór nad przechowywaniem dokumentów księgowych, ksiąg rachunkowych i sprawozdań finansowych Sporządzanie sprawozdań i deklaracji podatkowych Przeciwdziałanie nieprawidłościom w dokumentacji, ewidencji i sprawozdawczości

Sankcje karne niewykonania obowiązków wynikających z przepisów UoR dotyczą kierownika jednostki oraz osób, którym powierzono obowiązki w zakresie rachunkowości

• podawanie nierzetelnych danych (Grzywna lub kara pozbawienie wolności do 2 lat albo obie kary łącznie)

• Niesporządzenie sprawozdania finansowego, sporządzenie niezgodnie z przepisami ustawy, ujmowanie nierzetelnych danych (Grzywna lub kara pozbawienie wolności do 2 lat albo obie kary łącznie)

• Niepoddanie sprawozdania badaniu biegłego rewidenta, udzielanie nieprawdziwych informacji lub ich nieudzielanie w trakcie badania, niedopuszczenie biegłego rewidenta do pełnienia obowiązków, niezłożenie sprawozdania rocznego do ogłoszenia oraz w rejestrze, nieudostępnianie osobom uprawnionym sprawozdania oraz opinii i raportu biegłego rewidenta (Grzywna lub kara ograniczenia wolności)

16.11.2012

Plan kont – zespół kont, stanowiący usystematyzowany zbiór (wykaz) kont. W planie kont podawane są: nazwa konta, Symbol oraz komentarz określający zasady funkcjonowania kont oraz ich powiązania (korespondencja).

Konta w planie kont są uporządkowane według kryterium zbliżonej treści ekonomicznej

Zespół	Nazwa
0	Aktywa trwałe
1	Środki pieniężne i inne krótkoterminowe aktywa finansowe
2	Rozrachunki i roszczenia
3	Materiały
5	Koszty akwizycji i administracji
6	Odszkodowania i świadczenia, rozliczenia międzyokresowe
7	Przychody działalności ubezpieczeniowej i inne przychody
8	Kapitały, rezerwy, fundusze specjalne, wynik finansowy

Nie ma układu rodzajowego kosztów, gdyż w ZU nie prowadzi się ewidencji dwóch układach kosztów. A układ z którego się korzysta jest zbliżony do układu funkcjonalnego (kalkulacyjnego).

W 6 zespole pojawiają się „produkty”

Ogólna charakterystyka kosztów zakładu ubezpieczeń

Koszty – stanowią wyrażone w jednostkach pieniężnych zużycie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych(amortyzacja), zużycie składników zapasów, a także usług obcych i pracy ludzkiej oraz niektóre wydatki, które nie odzwierciedlają zużycia, ponoszone w związku z celową, normalną i efektywną działalności w określonym czasie.

Nakład – zużycie czynników produkcji wyrażone w jednostkach naturalnych

Koszty ZU można podzielić według następujących grup:

• Koszty techniczne

• Koszty działalności lokacyjnej

• Pozostałe koszty operacyjne ( w tym finansowe)

W zespole 5 planu kont zakładów ubezpieczeń wyróżnia się konta kosztów:

• Koszt akwizycji

• Koszty prowizji reasekuracyjnych

• Otrzymane prowizje reasekuracyjne

• Pozostałe koszty techniczne

• Koszty utrzymania nieruchomości

• Koszty innej działalności lokacyjnej

• Koszty administracyjne

Koszty techniczne obejmują (w RZiS):

• Odszkodowania i świadczenia wypłacone

• Zmiany stanu rezerw techniczno – ubezpieczeniowych na udziale własnym

• Premie i rabaty dla ubezpieczonych na udziale własnym łącznie ze zmianą stanu rezerw

• Koszty działalności ubezpieczeniowej (administracyjne, akwizycji oraz korekta z tytułu prowizji reasekuracyjnych i udziału w zysku reasekuratorów)

• Pozostałe koszty techniczne na udziale własnym

• W ubezpieczeniach na życie – koszty działalności lokacyjnej

Koszty działalności lokacyjnej:

• Koszty utrzymania nieruchomości

• Pozostałe koszty działalności lokacyjnej

• Koszty z rewaloryzacji lokat

• Koszty ze sprzedaży lokat

Pozostałe koszty operacyjne:

• Koszty innych operacji finansowych

• Koszty z tytułu wykonywania czynności komisarza awaryjnego – za granicą ubezpieczyciel, z którym polski ZU ma umowę

• Koszty związane z prowadzeniem działalności akwizycyjnej na rzecz OFE

• Likwidację środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

• Utworzenie innych rezerw niż rezerwy techniczno – ubezpieczeniowe

• Odpisanie należności pozaubezpieczeniowych przedawnionych (2-3 lata), umorzonych(współpraca 2ch stron), nieściągalnych,

• Zapłata kar, grzywien, odsetek dla budżetu

• Powstanie ujemnych różnic kursowych

• Przekazanie darowizn

Koszty działalności ubezpieczeniowej wiążą się bezpośrednio z zawieraniem umów ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych. Koszty działalności ubezpieczeniowej wyodrębnia się w technicznym rachunku ubezpieczeń.

Do kosztów działalności ubezpieczeniowej, ujmowanych w zespole 5 ZPK zalicza się:

• Koszty akwizycji

• Koszty administracyjne

• Otrzymane / naliczone prowizje reasekuracyjne i udziały w zyskach reasekuratorów

Koszty akwizycji – koszty związane pośrednio oraz bezpośrednio z zawieraniem i odnawianiem umów ubezpieczeń

Koszty bezpośrednie akwizycji obejmują:

• Prowizje pośredników ubezpieczeniowych

• Wynagrodzenia wraz z narzutami pracowników zajmujących się akwizycją

• Koszty badań lekarskich

• Koszty atestów i ekspertyz przy ocenie ryzyka ubezpieczeniowego

• Koszty druków, wystawienia polis

• Koszty włączenia umowy do portfela

• Koszty podróż służbowych związanych z akwizycją

Koszty pośrednie akwizycji obejmują:

• Koszty reklamy i promocji produktów ubezpieczeniowych

• Koszty ogólne związane z badaniem wniosków i wystawianiem polis

• Koszty działania placówek zakładu ubezpieczeń, w którym prowadzona jest wyłącznie działalności akwizycyjna

Koszty administracyjne – koszty działalności ubezpieczeniowej niezaliczane do kosztów akwizycji, odszkodowań i świadczeń lub kosztów działalności lokacyjnej związane z:

• Inkasem składek

• Zarządzaniem portfelem umów ubezpieczenia, umów reasekuracji

• Ogólnym zarządzaniem zakładem ubezpieczeń np:

  • Amortyzacja

  • Koszty utrzymania biur i nieruchomości wykorzystywane na własne potrzeby

  • Koszty pocztowe i telekomunikacyjne

  • Zużycie materiałów i energii

  • Wynagrodzenia pracowników wraz z pochodnymi

  • Koszty usług obcych

  • Koszty reklamy z wyłączeniem reklamy produktów ubezpieczeniowych

  • Koszty podróży służbowych

EWIDENCJA KOSZTÓW DZIAŁALNOŚCI UBEZPIECZENIOWEJ W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ

Kasa Koszty administracyjne Wynik finansowy

(1) (9)

Pozostałe rozrachunki

VAT naliczony

(2a)

(2b,7b)

(7a)

Koszty akwizycji

Rozrachunki z tyt. (10)

wynagrodzeń

(3a)

(3b)

Rozrachunki z

budżetem

(4a)

(4b)

Umorzenie środków

trwałych

(6)

Rozrachunki z pośrednikami

Ubezpieczeniowymi

(5)

Kasa

(8)

1. Zakupiono za gotówkę materiały biurowe

2. Otrzymano fakturę za zużytą w administracji energię elektryczną

1. Wartość netto

2. Podatek VAT naliczony w fakturze

ZU nie ma prawa do rozliczenia podatku VAT w fakturach dostawców, więc podatek naliczony jest kosztem administracyjnym (ewidencja jak na schemacie na VAT naliczony, a potem przeniesiony na koszty, albo bezpośrednio na koszty administracyjne w wartości brutto)

1. Naliczono wynagrodzenia pracowników

1. Pracowników administracji

2. Zajmujących się zawieraniem umów ubezpieczenia

1. Naliczono narzuty na wynagrodzenia pracownicze

1. Pracowników administracji

2. Zajmujących się zawieraniem umów ubezpieczenia

1. Otrzymano rachunek lub fakturę pośrednika ubezpieczeniowego z tytułu prowizji za zawarte umowy ubezpieczenia

2. Naliczono amortyzację od budynków

3. Otrzymano fakturę za reklamę produktów ubezpieczeniowych

1. Netto

2. Podatek VAT naliczony w fakturze

1. Zapłacono gotówką za zakupione druki polis ubezpieczeniowych

2. Przeniesienie kosztów na wynik finansowy

3. Przeniesienie kosztów na wynik finansowy

Koszty prowizji reasekuracyjnych

Występują w umowach reasekuracji czynnej. Obejmują należne cedentom i brokerom od zakładu ubezpieczeń będącego reasekuratorem prowizje związane z pozyskaniem umów ubezpieczenia, które objęte zostały zawartymi umowami reasekuracyjnymi. Pozycja ta obejmuje zazwyczaj także przypadające na rzecz cedenta udziały w zysku ubezpieczyciela jako reasekuratora.

EWIDENCJA KOSZTÓW PROWIZJI REASEKURACYJNYCH

Rozrachunki z cedentami Koszty prowizji reasekuracyjnych Wynik Finansowy

1, 3

2

4

Treść operacji gospodarczych:

1. Naliczenie prowizji reasekuracyjnej należnej cedentowi

2. Storno prowizji reasekuracyjnej należnej cedentowi

3. Naliczenie udziałów w zyskach należnych cedentowi

4. Przeniesienie kosztów prowizji reasekuracyjnych na wynik finansowy

W RZiS koszty prowizji reasekuracyjnych traktowane są jak koszty akwizycji

Otrzymane prowizje reasekuracyjne u cedenta

Obejmują otrzymane w ramach reasekuracji biernej prowizje reasekuracyjne i udziały w zyskach reasekuratorów. Prowizje reasekuracyjne podlegają rozliczeniu w czasie analogicznie do rozliczanych w czasie kosztów akwizycji ponoszonych z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia odpowiednio objętych umowami reasekuracyjnymi.

EWIDENCJA OTRZYMANYCH PROWIZJI REASEKURACYJNYCH

Wynik Finansowy Otrzymane prowizje reasekuracyjne Rozrachunki z tyt.

reasekuracji

(4) (1),(3)

(2)

Treść operacji gospodarczych:

1. Prowizja reasekuracyjna należna od reasekuratora

2. Storno prowizji reasekuracyjnej należnej od reasekuratora

3. Udziały w zyskach reasekuratora

4. Przeniesienie otrzymanych prowizji reasekuracyjnych na wynik finansowy

W rachunku wyniku otrzymane prowizje, mimo, że stanowią przychody wykazywane są jako korekta kosztów akwizycji

Pozostałe koszty techniczne to grupa kosztów pośrednich działalności ubezpieczeniowej obejmująca:

• Wpłaty na Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

• Wpłaty na koszty organów nadzoru nad działalnością ubezpieczeniową

• Wpłaty na koszty działalności Rzecznika Ubezpieczonych

• Wpłaty członkowskie na rzecz Polskiej Izby Ubezpieczeń

• Wpłaty na rzecz Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych

• Wpłaty na cele ochrony przeciwpożarowej

• Odpisy z tytułu tworzenia funduszu prewencyjnego lub koszty prowadzenia działalności prewencyjnej

• Odsetki od zatrzymanych reasekuratorom depozytów

• Odpisy aktualizujące należności z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich oraz reasekuracji, także odpisanie tych należności jako przedawnionych, nieściągalnych i umorzonych

• Ujemne różnice kursowe z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich i reasekuracji

EWIDENCJA POZOSTAŁYCH KOSZTÓW TECHNICZNYCH

Pozostałe rozrachunki Pozostałe koszty techniczne Wynik finansowy

(1) (6)

Rachunek bieżący

(2)

Fundusze specjalne

(3)

Odpisy aktualizujące

należności ubezpieczeniowe

(4)

Rozrachunki depozytowe

z reasekuratorami

(5)

1. Naliczenie wpłat obowiązkowych

2. Wpłaty obowiązkowe zapłacone bezpośrednio z rachunku bieżącego

3. Odpis z tytułu utworzenia funduszu prewencyjnego

4. Utworzenie odpisu aktualizującego należność ubezpieczeniową

5. Naliczenie odsetek należnych reasekuratorowi od złożonego depozytu składkowego

6. Przeniesienie pozostałych kosztów technicznych na wynik finansowy

Koszty działalności lokacyjnej to wewnętrzne i zewnętrzne koszty wynikające z prowadzonej przez ZU działalności lokacyjnej, w tym koszty zarządzania lokatami, prowizje bankowe, prowizje biur maklerskich oraz amortyzacja i koszty utrzymania nieruchomości, z wyłączeniem wykorzystywanych na własne potrzeby.

Koszty utrzymania nieruchomości – obejmujące bezpośrednie i pośrednie koszty związane z utrzymaniem nieruchomości niewykorzystywanych na własne potrzeby jednostki oraz ich administrowaniem (amortyzacja, zużycie materiałów i energii, prądu, gazu, wody, usługi remontowe, transportowe, wynagrodzenia, świadczenia na rzecz pracowników, podatek od nieruchomości).

EWIDENCJA KOSZTÓW UTRZYMANIA NIERUCHOMOŚCI

Pozostałe rozrachunki Koszty utrzymania nieruchomości Wynik finansowy

(1) (6)

Rachunek bieżący

(2)

Umorzenie nieruchomości

inwestycyjnych

(3)

Rozrachunki z tyt.

wynagrodzeń

(4)

Rozrachunki

publiczno-prawne

(5)

1. Faktury rachunki za: zużycie energii, wody, zakup środków czystości itp. W nieruchomości zaliczonej do inwestycji

2. Zapłacony przelewem podatek od nieruchomości

3. Miesięczna rata amortyzacji nieruchomości inwestycyjnej

4. Lista płac pracowników obsługi nieruchomości inwestycyjnej

5. Narzuty na wynagrodzenia pracownicze (dot. op. 5)

6. Przeniesienie kosztów utrzymania nieruchomości na koniec okresu

Koszty innej działalności lokacyjnej

Koszty składek członkowskich z tytułu uczestnictwa w giełdach, wynagrodzeń i opłat za pośrednictwo, usług maklerów giełdowych, opinii i konsultacji w związku z nabywaniem udziałów i akcji oraz pozostałą działalnością lokacyjną, koszty prowizji od operacji na rachunkach depozytów bankowych i inne opłaty, o ile nie wchodzą one w cenę nabycia lokat.

EWIDENCJA KOSZTÓW INNEJ DZIAŁALNOŚCI LOKACYJNEJ

Rachunek bieżący Koszty innej działalności lokacyjnej Wynik finansowy

(1) (4)

Rozrachunki z tyt.

Wynagrodzeń

(2)

Pozostałe rozrachunki

(3)

1. Opłacone przelewem składki z tytułu uczestnictwa w giełdzie, opłaty i prowizje bankowe od rachunków depozytowych

2. Rachunek umowy zlecenie za usługi konsultanta giełdowego

3. Rachunek za usługę pośrednictwa w zakupie papierów wartościowych

4. Przeniesienie poniesionych kosztów innej działalności lokacyjnej na koniec okresu sprawozdawczego

Wynik ujemny z rewaloryzacji lokat –

Prezentuje wartość utworzonych w okresie sprawozdawczym odpisów aktualizujących lokaty

Wynik ujemny ze sprzedaży (realizacji) lokat –

Obejmuje ujemną różnicę pomiędzy przychodem ze sprzedaży lokat, a kosztem własnym sprzedaży tych lokat uwzględniającym obok ceny nabycia, ewentualnie po przeszacowaniu, również koszty transakcji realizacji lokat.

EWIDENCJA POZOSTAŁYCH KOSZTÓW OPERACYJNYCH

Środki trwałe/WNiP Pozostałe koszty operacyjne Wynik finansowy

(1) (8)

Rachunek bieżący

(2,7)

Pozostałe rozrachunki

(3,6)

Odpisy aktualizujące należności

pozaubezpieczeniowe

(4)

Pozostałe rezerwy

(5)

1. Wartość netto likwidowanych środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

2. Zapłata odsetek z tytułu zaległości podatkowych

3. Poniesione koszty realizacji zadań komisarza awaryjnego i działalności akwizycyjnej na rzecz OFE

4. Utworzenie odpisu aktualizującego należność pozaubezpieczeniową

5. Utworzenie rezerw (za wyj. rezerw techniczno-ubepzieczeniowych)

6. Odpisanie pozaubezpieczeniowych należności przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych

7. Zapłacone kary, grzywny i odszkodowania

8. Przeniesienie pozostałych kosztów operacyjnych na wynik finansowy

ROZLICZANIE KOSZTÓW AKWIZYCJI W CZASIE

Problemy związane z ewidencją kosztów akwizycji:

• Rozbieżność czasowa pomiędzy przypisem składki (zarejestrowaniem przychodu) a złożeniem rachunku (faktury) lub sporządzeniem list wynagrodzeń za akwizycję lub inkaso składek ubezpieczeniowych,

• W niektórych zakładach ubezpieczeń prowizja akwizycyjna przysługuje pośrednikom wyłącznie od składki zainkasowanej.

Zgodnie z nadrzędną zasadą rachunkowości – współmierności przychodów i kosztów uzyskania tych przychodów – w tym samym okresie w którym został przypisany (zaksięgowany) przychód z tytułu składki ubezpieczeniowej, powinien zostać zaksięgowany koszt akwizycji dotyczący tej składki. Taki ujęcie kosztów jest niezależne od tego, czy zakład ubezpieczeń otrzymał do tego odpowiedni dokument.

Prowizję akwizycyjną księguje się:

• Pod datą zaksięgowania przypisu składki i w wysokości obliczonej od przypisu, bez względu na datę wypłaty prowizji,

• Bieżąco w ciągu okresu sprawozdawczego księgowaniu podlega prowizja, na którą otrzymano właściwe rachunki (faktury) od pośredników, a pod datą ostatniego dnia okresu sprawozdawczego dokonuje się doksięgowania kosztów akwizycji od tych składek ubezpieczeniowych przypisanych w okresie sprawozdawczym, od których jeszcze nie zaksięgowano prowizji (koszty akwizycji jeszcze nie poniesione, a dotyczące składki zarobionej w okresie sprawozdawczym)

Rozporządzenie dopuszcza w ubezpieczeniach obydwu działów rozliczanie kosztów akwizycji w czasie, jeżeli przewiduje to zakładowy plan kont.

Rozliczenie kosztów akwizycji w czasie polega na przeniesieniu całości lub części kosztów akwizycji na przyszłe okresy sprawozdawcze (lata obrotowe) stosownie do okresu, za jaki składka została przypisana (a nie pobrana).

W ubezpieczeniach działu II poniesione w okresie sprawozdawczym koszty akwizycji w części przypadającej na przyszłe okresy sprawozdawcze mogą być rozliczone w czasie na zasadzie obowiązującej przy tworzeniu rezerwy składek.

W ubezpieczeniach działu I poniesione w okresie sprawozdawczym koszty akwizycji w części przypadającej na przyszłe okresy sprawozdawcze mogą być rozliczone w czasie. Rozliczanie w czasie kosztów akwizycji w ubezpieczeniach działu I jest dokonywane wyłącznie przy zastosowaniu metod aktuarialnych.

Konta zespołu 1,2 Koszty akwizycji Wynik finansowy

(1) (5a)

(5b)

Rozliczenia międzyokresowe rozliczenia międzyokresowe

Kosztów akwizycji czynne kosztów akwizycji bierne

(2)

(3)

(4)

1. Poniesione koszty akwizycji (rachunki pośredników ubezp., listy płac, reklamy)

2. Poniesione koszty akwizycji przeniesione do rozliczenia w czasie

3. Rata poniesionych kosztów akwizycji rozliczanych w czasie, dotyczących bieżącego okresu

4. Naliczenie kosztów akwizycji jeszcze nie poniesionych a dotyczących składki zarobionej w bieżącym okresie

5. Przeniesienie kosztów akwizycji na wynik finansowy

Odszkodowanie – kwota należna poszkodowanemu w celu rekompensaty poniesionych szkód, obrażeń w wyniku zajścia określonego zdarzenia objętego umową ubezpieczenia. Pojęcie to stosuje się w odniesieniu do naprawy skutków zdarzeń o charakterze rzeczowym. Nie obejmuje ono natomiast rekompensaty z tytułu obrażeń cielesnych.

Świadczenia – koszty, które ponosi ZU w związku z zawartymi umowami ubezpieczenia w przypadku realizacji zdarzeń losowych objętych ochroną ubezpieczeniową w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach na życie.

Odszkodowania i świadczenia z reasekuracji czynnej – należne cedentom odszkodowania i świadczenia wynikające z zawartych umów reasekuracji czynnej. Ujmowane bądź jako odrębna grupa kosztów, bądź łącznie z odszkodowaniami i świadczeniami z ubezpieczeń bezpośrednich.

Schemat. Elementy kształtujące wysokość wypłacanych odszkodowań

Wysokość szkody
Wartość ubezpieczenia		Wysokość wypłaconych odszkodowań
Suma ubezpieczenia

Z punktu widzenia rachunkowości odszkodowania i świadczenia dzieli się na:

• Odszkodowania i świadczenia wypłacone (brutto oraz udział reasekuratorów)

• Odszkodowania i świadczenia niewypłacone – tzw. rezerwy na niewypłacone odszkodowania i świadczenia

Na wynik techniczny zakładu ubezpieczeń z tytułu odszkodowań i świadczeń wpływają:

• Odszkodowania i świadczenia brutto wypłacone ubezpieczonym lub osobom uprawnionym (koszt)

• Udział reasekuratorów w wypłaconych odszkodowaniach i świadczeniach (korekta kosztów – charakter przychodowy)

• Poniesione koszty likwidacji szkód i windykacji regresów (koszt)

• Udział reasekuratorów w poniesionych kosztach likwidacji szkód i windykacji regresów (korekta kosztów)

• Uzyskane regresy i zwroty odszkodowań (korekta kosztów)

• Udział reasekuratorów w uzyskanych regresach i zwrotach odszkodowań (koszt)

Układ technicznego rachunku wyników:

• Odszkodowania i świadczenia wypłacone na udziale własnym:

  • Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto

  • Udział reasekuratorów w odszkodowaniach i świadczeniach wypłaconych

• Zmiana stanu rezerwy na niewypłacone odszkodowania i świadczenia na udziale własnym:

  • Zmiana stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia brutto

  • Udział reasekuratorów w zmianie stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia

W praktyce przyjęto zatem zasady ewidencji odszkodowań w tzw. szyku rozwiniętym, który umożliwia oddzielne ujmowanie kosztów brutto i oddzielne – udział reasekuratorów w tych kosztach.

Zakres kosztów technicznych odszkodowań i świadczeń przedstawia

	Wypłacone odszkodowania i świadczenia na udziale własnym
Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto		Udział reasekuratorów w wypłaconych odszkodowań i świadczeniach (-)
Odszkodowania i świadczenia wypłacone w ramach ubezpieczeń bezpośrednich
Odszkodowania i świadczenia wypłacone w ramach reasekuracji czynnej
Koszty likwidacji szkód i windykacji regresów
Regresy i zwroty odszkodowań (-)

Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto obejmują wszystkie wypłacone w bieżącym okresie sprawozdawczym w ramach ubezpieczeń bezpośrednich odszkodowania i świadczenia ubezpieczeniowe za szkody i wypadki powstałe w okresach: bieżącym i ubiegłych.

W zakresie reasekuracji czynnej do kosztów odszkodowań i świadczeń należą:

• pokryte (refundowane) przez jednostkę w ramach reasekuracji odszkodowania i świadczenia ubezpieczeniowe za powstałe szkody i wypadki które wypłacił cedent ( w kwocie przypadającej na udział reasekuratora)

Do odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto z ubezpieczeń bezpośrednich zalicza się:

• Wszelkie jednorazowe lub okresowe (np. mające charakter rent), zaliczkowe i wyrównawcze wypłaty dokonane w okresie sprawozdawczym z tytułu odszkodowań i świadczeń za szkody lub wypadki, bez względu na datę ich powstania.

• Dokonane w okresie sprawozdawczym wykupy całkowite lub częściowe polis lub zwroty składek w ubezpieczeniach na życie.

• Poniesione w okresie sprawozdawczym wszelkie bezpośrednie koszty likwidacji szkód i wypadków oraz dochodzenia roszczeń regresowych (łącznie z kosztami postępowania sądowego w sprawach odszkodowawczych)

• Korekty o kwoty uzyskane z tytułu: zwrotów odszkodowań i świadczeń, regresów, sprzedaży pozostałości lub odzysków po szkodach i wypadkach.

Ewidencja odszkodowań i świadczeń następuje – zgodnie z zasadą obciążenia szkodami i wypadkami tego okresu sprawozdawczego, w którym powstały:

• Bieżąco w księgach rachunkowych ZU ujmowane są kwoty odszkodowań i świadczeń wypłaconych wraz z kwotami poniesionych bezpośrednio kosztów likwidacji szkód i wypadków oraz dochodzenia roszczeń regresowych; bieżąco w ewidencji ujmowane są również uzyskane przez ZU wpływy z tytułu regresów, zwrotów. (np. regresy, koszty likwidacji szkód)

• Pod datą ostatniego dnia okresu sprawozdawczego (np. miesiąca, kwartału, nie rzadziej niż rok) – tworzona jest rezerwa na niewypłacone odszkodowania. Rezerwa ta dotyczy zarówno nieuregulowanych odszkodowań i świadczeń z okresu sprawozdawczego, jak i nieuregulowanych odszkodowań i świadczeń z okresów poprzednich.

Koszty likwidacji szkód i windykacji regresów to wszelkie koszty osobowe i rzeczowe związane z wykonywaniem czynności w zakresie:

• Ustalania przyczyn i okoliczności wypadków ubezpieczeniowych

• Ustalania wysokości szkód i rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych

• Ustalania roszczeń regresowych

Do bezpośrednich kosztów likwidacji szkód zalicza się:

• Wynagrodzenie rzeczoznawców za ocenę i wycenę szkody, lekarzy za wykonane badania, ekspertyzy, opinie i atesty

• Koszty obsługi procesu likwidacji szkody, koszty wypłaty odszkodowania

• Koszty postępowania spornego w sprawach o odszkodowania i świadczenia lub w sprawach o regresy (łącznie z wszelkimi opłatami, zasądzonymi karami i odsetkami)

• Wynagrodzenia pośredników wraz z narzutami na wynagrodzenia, w przypadku gdy likwidowali oni szkody, pośredniczyli przy wypłacie odszkodowań lub dochodzeniu roszczeń regresowych

Koszty pośrednie likwidacji szkód zaliczane są do kosztów ogólno ubezpieczeniowych – kosztów administracyjnych.

Do ewidencji odszkodowań i świadczeń oraz wszelkich związanych z tym operacji gospodarczych

Przykładowe nazwy kont:

• Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto:

  • z ubezpieczeń bezpośrednich

  • z reasekuracji czynnej

• Udział reasekuratorów w wypłaconych odszkodowaniach i świadczeniach

• Oszacowane regresy i odzyski brutto

• Udział reasekuratorów w oszacowanych regresach i odzyskach

• Regresy i zwroty odszkodowań brutto

• Udział reasekuratorów w regresach i zwrotach odszkodowań

• Koszty likwidacji szkód i windykacji regresów brutto

• Udział reasekuratorów w likwidacji szkód i windykacji regresów

• Przeniesienie rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia

Ewidencja kosztów wypłaconych odszkodowań i świadczeń z tyt. ubezpieczeń bezpośrednich

Koszty likwidacji szkód i windykację regresów

/

Kasa/rachunek bieżący Odszkodowania i świadczenia Wynik finansowy

Wypłacone brutto z ub. bezpośrednich

(1) (7)

Rozrachunki z pośrednikami Poz. Rozrach. z

ubezpieczeniowymi pracownikami

(2) (6)

Rozrach. Z ubezpieczającymi

pozostałe rozrachunki

(3)

Rozrachunki z tyt. wynagrodzeń

(4)

Rozrachunki z budżetem

(5)

1. Dokonane wypłaty odszkodowań i świadczeń. Poniesione koszty likwidacji szkód i windykacji regresów

2. Odszkodowania i świadczenia wypłacone przez pośredników ubezpieczeniowych łącznie z poniesionymi kosztami likwidacji szkód i windykacji regresów

3. Naliczenie przyznanych odszkodowań i świadczeń, także kompensata oraz otrzymane rachunki, faktury za poniesione koszty likwidacji szkód i windykację regresów

4. Lista płac, umowy zlecenia likwidatorów szkód i osób zajmujących się wypłatą odszkodowań i świadczeń

5. Narzuty na wynagrodzenia, dot. op. (4)

6. Zwroty odszkodowań przypisane z tyt. odpowiedzialności materialnej pracowników

7. Przeniesienie na wynik finansowy

Do konta „tego” należy wprowadzić podział analityczny według

1. Grup, podgrup i rodzajów ubezpieczeń

2. Układowi rodzajowemu statystki ubezpieczeniowej

3. Okresu którego dotyczą te odszkodowania i świadczenia

Reasekuracja czynna jest prowadzona według schematu

Rozrach. z tyt. reasekuracji Odszkodowania i świadczenia Wynik finansowy

z reasekuracji czynnej

(1a) (3)

(2a)

Rozrach. z brokerami

(1b)

(2b)

(1a) przypadające na udział zakładu ubezpieczeń odszkodowania i świadczenia wypłacone przez cedentów

(1b) przypadające na udział zakładu ubezpieczeń odszkodowania i świadczenia wypłacone przez brokerów reasekuracyjnych

(2) udział zakładu ubezpieczeń w uzyskanych przez cedentów regresach, zwrotach i odzyskach po szkodach:

1. rozliczanych bezpośrednio z cedentami

2. rozliczanych za pośrednictwem brokerów reasekuracyjnych

(3) przeniesienie kosztu wypłaconych odszkodowań i świadczeń na koniec okresu sprawozdawczego

Otrzymana przez cedenta refundacja wypłaconych odszkodowań i świadczeń (przez reasekuratora) stanowi przychód ZU

Po stronie kredyt kont grupujących udziały reasekuratorów ujmuje się naliczoną należną od reasekuratorów kwotę zwrotu odszkodowań

Po stronie debet jej korekty oraz przeniesienie na wynik finansowy

Konta te prezentują raczej salda kredytowe, a więc poziom zmniejszenia kosztów cedenta z bezpośredniej działalności ubezpieczeniowej.

Ewidencja kosztów wypłaconych odszkodowań i świadczeń z tyt. reasekuracji biernej (u cedenta)

Udział reasekuratorów w wypłaconych

odszkodowania i świadczeniach

Udział reasekuratorów w regresach

i zwrotach odszkodowań

Udział reasekuratorów w kosztach

Wynik finansowy likwidacji szkód i windykacji regresów Rozrach. z tyt. reasekuracji

(3) (1a)

(2b)

Rozrachunki z brokerami

(1b)

(2b)

1. naliczony udział reasekuratorów w odszkodowaniach i świadczeniach wypłaconych oraz w poniesionych kosztach likwidacji szkód

   1. rozliczanych bezpośrednio z reasekuratorem

   2. rozliczanych za pośrednictwem brokerów reasekuracyjnych

2. naliczony udział reasekuratorów w uzyskanych regresach i zwrotach odszkodowań

   1. rozliczanych bezpośrednio z reasekuratorem

   2. rozliczanych za pośrednictwem brokerów reasekuracyjnych

3. przeniesienie udziału reasekuratora na wynik finansowy

Zainkasowany regres pomniejsza wartość wypłaconych odszkodowań i świadczeń.

Należności z tytułu regresów ujawniane są w ewidencji księgowej. Regres występuje w zasadzie wyłącznie w ubezpieczeniach majątkowych.

Regres stanowi przychód w podatku dochodowym od osób prawnych z chwilą jego otrzymania.

Odzysk – dająca się wycenić rynkowo pozostałości po szkodzie. Występują w ubezpieczeniach majątkowych i powinny być ujmowane w specjalnym rejestrze odzysków ze względu na ich wartość materialną.

Ewidencja regresów i zwrotów odszkodowań

Odszkodowania i świadczenia Regresy i zwroty

wypłacone brutto odszkodowań brutto Środki pieniężne

(5) (1)

Rozrachunki z pośrednikami

(3)

Przychody przyszłych okresów

(4)

Materiały

(2)

1. Otrzymane (zainkasowane) regresy i zwroty odszkodowań w formie pieniężnej

2. Otrzymane (zainkasowane) regresy i zwroty odszkodowań w postaci materialnej (dot. pozostałości po szkodach)

Ewidencja taka prowadzona jest jeśli wcześniej nie zaksięgowano należności z tych tyt.

1. Regresy i zwroty odszkodowań zainkasowane za pośrednictwem pośredników ubezpieczeniowych

2. Rozliczenie otrzymanych regresów i zwrotów odszkodowań, które w poprzednich okresach zostały ujęte na kontach należności

3. Przeniesienie na koniec okresu

Koszty windykacji regresów – koszty ściągania należności regresowych: koszty wniesienia pozwu sądowego w sprawie o zwrot odszkodowania, wynagrodzenie komornicze za ściąganie należności regresowych.

25.01 kolokwium

Rezerwy:

• rezerwy na zobowiązania

• bierne rozliczenia miedzyokresowe kosztów

• rezerwy techniczno- ubezpieczeniowe

Rezerwy definiowane są jako zobowiązania których termin wymagalności lub kwota nie są pewne.

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe – powinny one zapewnić pełne pokrycie bieżących i przyszłych zobowiązań, jakie mogą wynikać z zawartych umów ubezpieczeniowych.

Zmiana stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych zaliczana jest do kosztów operacyjnych ZU.

Rezerwy technioczno-ubezpieczeniowe są prezentowane w szyku rozwiniętym, tzn. w wartości brutto oraz odrębnym wykazaniem udziału reasekuratora w tych rezerwach.

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na udziale własnym czyli po korekcie o udział reasekuratorów, zwane są funkcją ubezpieczeń i stanowią zazwyczaj 60-65% pasywów.

Rezerwy techniczno- ubezpieczeniowe są:

• zobowiązaniem ZU wynikającymi z zawartych umów ubezpieczenia

• kosztem ZU, chociaż nie pociągają za sobą automatycznego rozchodu środków trwałych

Metody tworzenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych:

• indywidualna (dla każdej umowy odrębnie)

• ryczałtowa

• aktuarialna

Rezerwa składek- jest tworzona w związku z zachowaniem zasady współmierności. Rezerwy te tworzy się jako składkę przypisaną przypadającą na następne okresy sprawozdawcze, proporcjonalnie do okresu na jaki składka została przypisana, a w ubezpieczeniach w których ryzyko nie jest rozłożone równomiernie, proporcjonalnie do przewidywanego ryzyka w następnych okresach sprawozdawczych (m. Indywidualna, ewentualnie ryczałtowa).

Rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia dotyczą ustalonych lub przewidywanych przyszłych wypłat odszkodowań i świadczeń związanych z powstałymi w bieżącym okresie szkodami. Tworzona jest na następujące typy szkód (m. Indywidualne, ryczałtowa, aktuarialna):

• szkody zgłoszone do dnia, w którym tworzona jest rezerwa, gdyż wartość odszkodowania lub świadczenia została ustalona lub możliwa do oszacowania

• szkody zgłoszone, ale brak jest wystarczających danych pozwalających na oszacowanie odszkodowania

• szkody zaistniałe, lecz jeszcze nie zgłoszone do ZU

• w przypadku odwołania się ubezpieczonego lub uprawnionego od odmowy wypłaty przez ZU odszkodowania lub świadczenia, gdy szkody zostały ponownie wznowione do rozpatrzenia.

W ramach pozostałych rezerw techniczno-ubezpieczeniowych wyróżnia się rezerwy na ryzyko wyjątkowe i rezerwy na ryzyko (szkody) katastrofalne.

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe za wyjątkiem rezerw na wyrównanie szkodowości, ustala się nie później niż na dzień bilansowy.

Rezerwy na wyrównanie szkodowości ustala się nie później niż na dzień kończący rok obrotowy.

Ewidencja rezerw techniczno-ubezpieczeniowych

WF Zmiana stanu rezerw Rezerwy tech.-ubezp.

Techniczno-ubezp.

(3a) (2)

(1)

( 3b)

1. utworzenie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w wysokości ustalonej na koniec okresu obrachunkowego

2. wyksięgowanie tzw. „rezerwy wyjściowej”

3. przeniesienie zmiany stanu rezerwy techniczno-ubezpieczeniowej na koniec okresu

   1. zmniejszenie stanu rezerw

   2. zwiększenie stanu rezerw

Ewidencja udziału reasekuratora w rezerwie techniczno-ubezpieczeniowej (konta bilansowe w pasywach „- ”)

Udział reasekuratorów udział reasekuratorów w zmianie WF

W rezerwach tech-ubezp. Stanu rezerw tech-ubezp.

3a

2

1

3

1. udział reasekuratorów w rezerwie techniczno-ubezpieczeniowej utworzonej na koniec okresu

2. wyksięgowanie udziału reasekuratorów w rezerwie techniczno-ubezpieczeniowej na początek okresu

3. przeniesienie udziału reasekuratorów w zmianie stanu rezerwie techniczno-ubezpieczeniowej:

   1. zmniejszenie stanu udziału reasekuratorów w rezerwie

   2. zwiększenie stanu udziału reasekuratorów w rezerwie

Wykład 04.01.2013

Przychody ZU można podzielić według następujących grup:

• Głównie składki

• Przychody techniczne - przychody z tytułu składek ubezpieczeniowych

• Przychody działalności lokacyjnej

• Pozostałe przychody operacyjne ( w tym finansowe)

Biorąc pod uwagę ubezpieczenia bezpośrednie i pośrednie można wyróżnić:

• Składki pochodzące od ubezpieczających w przypadku ubezpieczeń bezpośrednich

• Składki pochodzące od cedentów w przypadku ubezpieczeń pośrednich ( ma miejsce u reasekuratora)

Składka ubezpieczeniowa:

• stanowi podstawowy przychód ZU

• jest ceną ochrony ubezpieczeniowej

• to świadczenia pieniężne ubezpieczającego na rzecz ZU za świadczenie w postaci ochrony ubezpieczeniowej.

W ewidencji przychodów z tytułu składek w ZU obowiązuje zasada składki przypisanej.

Metody kalkulacji składek ubezpieczeniowych:

• repartycyjnej - składki która ustalana jest po zakończeniu okresu ubezpieczenia, kiedy znane są wszystkie koszty, gdy znane są koszty odszkodowań i świadczeń, odszkodowania są wypłacane po opłaceniu ochrony

• stałej - ( najczęściej ) kalkulowana z góry w odniesieniu do ryzyka, składka nie może być zmieniona. Polega na jej planowaniu z góry i niezmienności w czasie trwania umowy.

• Mieszanej - ( repartycyjny i stały) na początku płaci się składkę zaliczkową, nam sam koniec się dopłaca lub nie

O wysokości zbioru składki przypisanej w okresie sprawozdawczym decydują takie czynniki jak:

• Rodzaj i liczba zawartych umów ubezpieczenia

• Poziom taryfowy składek ( wraz z systemem zwyżek i zniżek)

Wysokość składki powinna być ustalana z uwzględnieniem poziomu ryzyka ponoszonego przez ZU. Konieczne są w tym przypadku analizy statystyczne i stosowanie odpowiednich metod szacowania ryzyka. Szczególnie istotne są informacje na temat szkodowości poszczególnych rodzajów ubezpieczeń.

Określenie wysokości składki jest trudne ze względu na odwrócony „cykl produkcyjny” – przychód wyprzedza ponoszenie kosztów jakie mogą wystąpić w związku z zaistnieniem zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową.

Składki ubezpieczeniowe powinny być tak skalkulowane, aby zapewniły:

• Sfinansowanie wszystkich zobowiązań, jakie mogą wyniknąć z zawartych umów

• Pokrycie kosztów wykonywania działalności ubezpieczeniowej oraz wypracowanie zysku finansowego

SKŁADKA BRUTTO	Ryzyko- składka	SKŁADKA NETTO
	Rezerwa matematyczna
	Koszty akwizycji
	Koszty administracji
	Zysk ZU

Składka netto - ( składka czysta, ryzyko- składka) przeznaczona jest wyłącznie na pokrycie odszkodowań i świadczeń ubezpieczeniowych. W długoterminowych ubezpieczeniach na życie składka czysta obejmuje poza ryzyko- składką tzw. składkę oszczędnościową, która tworzy rezerwę matematyczną.

Składka brutto - stanowi rzeczywistą cenę, jaką uiszcza ubezpieczający za świadczoną ochronę ubezpieczeniową. To składka netto skorygowana o dodatki korekty. To kwota składki należnej z tytułu zawartej umowy.

Wyróżnia się pojęcia składki:

1. Przypisanej

2. Zarobionej

3. Brutto ( przed korektą reasekuratora)

4. Na udziale własnym

Składka przypisana - to składki należne z tytułu zawartych umów ubezpieczenia( zarówno w okresie bieżącym jak i w okresach poprzednich ), niezależnie od tego czy zostały faktycznie opłacone oraz odnoszą się w całości lub części do następnych okresów sprawozdawczych. ( inaczej identyfikuje się w dziale I i w dziale II, ponadto inaczej w ubezpieczeniach majątkowych i Osobowych )

W dziale II

( na egzaminie) Składką przypisaną jest składka należna za cały okres odpowiedzialności, niezależnie od jego długości, jeżeli w umowie została określona długość okresu odpowiedzialności, bez względu na fakt czy składka ta została opłacona

Np. umowa na 3 lata, 1000zł na rok, płatność jeden raz w roku. Z perspektywy ZU Składa przypisana = 3000zł. ( rezerwa składek ) to konto służy do rozbicia przychodów w czasie

W dziale I i II

Składką przypisaną jest składka należna w okresie sprawozdawczym, jeżeli w umowie nie określono długości okresu odpowiedzialności, bez względu na fakt czy składka ta została opłacona

Metoda kasowa – ma tylko zastosowanie do odszkodowań i świadczeń

Składka na udziale własnym to składka przypisana ( lub zarobiona) pomniejszona o udział reasekuratora.

Ustalenie składki przypisanej z ubezpieczeń bezpośrednich na udziale własnym

Składka brutto z ubezpieczeń bezpośrednich - udział reasekuratora = Składka przypisana z ubezpieczeń bezpośrednich na udziale własnym

Ustalenie składki przypisanej z reasekuracji czynnej na udziale własnym

Składki z reasekuracji czynnej - udział reasekuratorów ( retro cesjonariuszy ) w składkach reasekuracyjnych = Składki przypisane z reasekuracji czynnej na udziale własnym

Składka zarobiona - to składka przypisana w danym okresie sprawozdawczym skorygowana o zmianę stanu rezerwy składek na koniec okresu sprawozdawczego i powiększona o stan rezerwy składek na początek okresu sprawozdawczego.

To kwota składki odpowiadająca świadczeniu ochrony ubezpieczeniowej wyłącznie za dany okres.

Dokumenty stanowiące podstawę ewidencji składek ubezpieczeniowych:

• Dotyczące ubezpieczeń bezpośrednich:

  • Kopia polisy

  • inne dokumenty potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia ( np. aneks do umowy ubezpieczenia ) dokumenty ubezpieczeniowe

• Dotyczące ubezpieczeń pośrednich

  • Zbiorcze dokumenty ubezpieczeniowe ( np. rejestr składek)

Ewidencja składek ubezpieczeniowych dokonywana jest wg daty wymagalności, czyli daty ( miesiąca) pierwszego dnia odpowiedzialności ZU.

W ubezpieczeniach długoterminowych za datę wymagalności przyjmuje się datę płatności poszczególnych rat.

Ewidencja składek ubezpieczeniowych jest w tzw. szyku rozwiniętych czyli wyodrębnieniem składek przypisanych brutto oraz udziały reasekuratorów w tych składkach

Ewidencję składek przypisanych należy prowadzić w sposób umożliwiający identyfikację umowy ubezpieczenia, której składka dotyczy.

Zakładowy plan kont może dopuszczać w wyjątkowych sytuacjach ewidencję składek według systemu składki zainkasowanej, ale tylko w przypadku czasowego i kwotowego pokrywania się przypisu z inkasem składki.

System składki zainkasowanej nie może być stosowany w przypadku:

• Odroczenia terminu płatności

• Rozłożenia płatności na raty

• Opłacenia składki poza kasą ZU

• Inkasowanie składek przez pośredników

Wynik Finansowy Składka przypisana brutto Rozrachunki ubezpieczeniowe

(5) (1)

(2)

Przychody przyszłych okresów Środki pieniężne w kasie/banku

(4)

(3)

(1) przypis składki ubezpieczeniowej z tyt. Zawartych umów ubezpieczenia ( dotyczy także ubezpieczeń pośrednich; reasekuracja)

(2) wpływ środków z tyt. Składek ubezpieczeniowych

(3) wpływ składki ubezpieczeniowej za okresy ubezpieczenia, która rozpoczną się w następnych okresach sprawozdawczych

(4) przeniesienie składek zainkasowanych wcześniej w związku z rozpoczęciem trwania ochrony ubezpieczeniowej. ( SKŁADKA przypisana bieżącego okresu)

(5) przeniesienie składek przypisanych na WF

Ewidencja udziału reasekuratorów w składkach przypisanych

Rozrachunki z tyt reasekur udział reasekuratorów w składkach ubezp WF

(1) (2)

(1) udział reasekuratorów w składkach przypisanych brutto

(2)przeniesienie udziału reasekuratorów w składkach przypisanych na WF

Na kolokwium : 3 zadania

Bilans, księgowanie, tabela (dekretacja), 50% zaliczenie

Egzamin test jednokrotnego wyboru przykład : warunek składki przypisanej np. czasowo i kwotowo – 50%

Ewidencja składek reasekuracji czynnej

Wynik finansowy Składki ubezp w reasekur czynnej Bieżące rozrachunki z cedentami

(4) (1)

(3a)

Rozrachunki z brokerami

reasekuracyjnymi

(2)

(3b)

(1)Składki przypisane z ubezpieczeń pośrednich- na podstawie rejestru polis otrzymanych od cedenta

(2)Składki przypisane z reasekuracji czynnej, akwirowane( rozliczane) przez brokerów reasekuracyjnych

(3)Storno składek przypisanych z reasekuracji czynnej

3a) z cedentami

3b) z brokerami reasekuracyjnymi

(4)przeniesienie przychodów ze składek na WF

Przychodów w postaci składki ubezpieczeniowej wymaga prawidłowego ujęcia w okresach sprawozdawczych okresie objętym ochroną ubezpieczeniową

Często składka jest pobierania jednorazowo, w umowa ubezpieczeniowa dotyczy roku ( tzn. kolejnych 12-sty miesięcy)

Zasada współmierności- obowiązek tworzenia odpowiednich rezerw techniczno- ubezpieczeniowych

Rezerwa składek – konieczność prawidłowego obliczenia przychodów danego okresu oraz zabezpieczenia środków na ewentualną wypłatę odszkodowań i świadczeń dotyczących umów zawartych w poprzednich okresach. Rezerwa składek związana jest z pojęciem „składki przypisanej”

Rezerwa składek jest tworzona jako ta część składki przypisanej, która przypada na przyszłe okresy sprawozdawcze proporcjonalnie do okresu, za jaki została przypisana

Ze względu na to, iż wielu umowach ubezpieczeniowych ryzyko nie jest rozłożone równomiernie w trackie trwania umowy rezerwę składek tworzy się jako te część składki przypisanej, która przypada na następne okresy sprawozdawcze, proporcjonalne do przewidywanego ryzyka.

W ubezpieczeniach majątkowych rezerwa ta nazwana jest również przeniesieniem składki, gdyż umowy ubezpieczeniowe najczęściej dotyczą roku, ale są zawierane przez cały rok.

Często więc okres trwania umowy ubezpieczeniowej nie pokrywa się z okresem sprawozdawczym ZU i przechodzi na kolejny tok obrotowy.

Odpowiedzialność ZU względem ubezpieczeniowego nie wygasa z końcem z roku obrotowego.

ZU musi na koniec okresu sprawozdawczego część składek, która pozostaje po zapłaceniu odszkodowań, przeznaczyć na pokrycie świadczeń mogących powstać w przyszłości z tytułu zawartych umów w poprzednich okresach

W dziale ubezpieczeń na życie odpowiednikiem rezerwy składek jest rezerwa ubezpieczeń na życie ( rezerwa matematyczna). Jest ona tworzona indywidualnych dla każdej umowy. Wynika to ze specyfiki umowy ubezpieczenia na życie.

Umowy są zawierane na długie okresy ( np. 20 lat) i ustalona w umowie stawka dotyczy całego okresu umowy, chociaż ryzyko w tym okresie nie rozkłada się równomiernie. Na ogół ryzyko zaistnienia zdarzenia określonego w umowie wzrasta z każdym rokiem, a składka jest obliczana jako przeciętna za cały okres ubezpieczenia i pobierana jest w tej samej wysokości. Dlatego składka pobierana w początkowym okresie jest wyższa niż wynikałoby to z istniejącego ryzyka, z kolei w końcowym okresie jest za niska.

FUNDUSZE SPECJALNE

W ZU występują fundusze specjalne:

• Organizacyjny

• Prewencyjny

• ZFŚS

Fundusz organizacyjny przeznaczony przez właścicieli na pokrycie kosztów organizacji ZU. Środki funduszu organizacyjnego winny zostać zaewidencjonowane jako fundusze specjalne ( strona Wn konta „ rachunek bankowy- środki funduszu organizacyjnego” strona Ma konta „ Fundusze specjalne” – fundusz organizacyjny.

Tak jak w przypadku innych funduszy specjalnych przychody ze środków funduszu organizacyjnego zwiększają jego wartość

Przepisy prawa nie określają wprost okresu wydatkowania środków tego funduszu, zależne jest od przebiegu procesu organizacji działalności ZU

Może on być bezzwrotny lub zwrotny

Gdy jest bezzwrotny niewykorzystana jego cześć ( po rozliczeniu) może powiększyć kapitał rezerwowy,( konieczna stosowna decyzja władz zakładu)

Sposób tworzenia i rozwiązania fundusz, kwestie zwrotności i bezzwrotności, termin rozliczenia środków powinny być uregulowane w statucie, akcie założycielskim ZU lub też właściwą uchwałą władz ZU

Kap. rezerwowy Fundusz organizacyjny Rachunek bankowy

Funduszu organizacyjnego

(4) (1)

(3)

Pozostałe rozrachunki

(2b)

(2a)

(1)Przelew środków przez założycieli na poczet utworzenia f. organizacyjnego

(2) Wykorzystanie środków f. organizacyjnego na pokrycie kosztów utworzenia ZU

(2a) otrzymane faktury, rachunki

(2b) dokonana zapłata

(3) zwrot części środków niewykorzystanego f. organizacyjnego

(4) przeznaczenie części niewykorzystanego f. organizacyjnego na zwiększenie kapitału rezerwowego.

Fundusz prewencyjny – przeznaczony na realizację działalności prewencyjnej. Wykorzystywany jest na pokrycie wydatków z tytuły prowadzonych akcji zapobiegawczych, umorzenia pożyczek, odpisania należności i poniesionych strat nadzwyczajnych z tytułu działalności zapobiegawczej

środki funduszu gromadzone są na odrębnym rachunku bankowym

Może być tworzony poprzez:

• Odpisy w ciężar kosztów

• Podział dodatniego WF

• Otrzymane odsetki bankowe od środków funduszy prewencyjnego zgromadzonych na rachunkach bankowych

• Odsetki, kary za zwłokę i odszkodowania należne od osób trzecich w związku z prowadzona działalnością prewencyjną.

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych - tworzony na podstawie ustawy o ZFŚS, w jednostkach które zatrudniają co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty oraz w jednostkach działających w oparciu o prawo budżetowe (bez względu na liczbę pracowników).

Przeznaczony jest na pokrycie wydatków na rzecz pracowników znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, zdrowotnej, osobistej itp., ale również na pożyczki mieszkaniowe niskoprocentowe dla pracowników

Z funduszu tego pokrywane są np. zapomogi, dopłaty do wczasów i kolonii

Jego funkcjonowanie w ewidencji księgowej jest podobne do funduszu prewencyjnego.

Nieruchomości własne w koszty administracyjne

Umorzenie nieruchomości inwestycyjnych Koszty utrzymania nieruchomości

Umorzenie własnych nieruchomości:

Umorzenie środków trwałych Koszty administracyjne