Dembo H. M. Stosowana psychologia wychowawcza

Wskazówki dla nauczycieli normalnych klas, w których są uczniowie z kalectwem fizycznym lub problemami zdrowotnymi

1.Przejrzyj dokumentację na początku roku i sprawdź, którzy uczniowie mają szcze­gólne problemy zdrowotne.

2.Postaraj się zrozumieć problem zdrowotny ucznia przez odpowiednie lektury i konsultacje ( lekarz, rodzice, poprzedni nauczyciele)

3.Jeśli sytuacja zdrowotna wymagają zmiany śro­dowiska klasowego i/lub technik nauczania - przed rozpoczęciem roku szkolnego przygotuj plan pracy

(materiały, środki dydaktyczne).

4.Traktuj te dzieci jako wartościowych, kompetentnych uczniów, któ­rzy mają swoje zainteresowania i potrzeby - nie pozwalaj im, aby robili mniej, niż są w stanie. Ustal rozsądne wymagania i oczekuj ich wypełnia­nia.

5.Poświęć czas w klasie na kształtowanie właściwych postaw wobec kalectwa, pro­blemów zdrowotnych i sposobów zachowywania się wobec niepełnosprawnych ró­wieśników.

6.Ze względu na zmęczenie uczniowie mogą nie móc uczestniczyć we wszystkich zajęciach, mieć pro­blemy z kończeniem pewnych zadań o czasie. Zasugeruj rodzicom pomaganie dzieciom w domu i postaraj się, jeśli to możliwe, o odpoczynek dla dzieci, które ła­two się męczą.

7. Jeśli uczeń znajdzie się w trakcie roku szkolnego w szpitalu, nawiąż kontakt z nau­czycielem w szpitalu lub prześlij, jeżeli to możliwe, prace domowe do szpitala, aby uczeń mógł je odrabiać. Podtrzymuj kontakt ucznia ze szkołą i zapobiegaj dużym zaległościom

8.Spraw, aby uczeń wracający do szkoły po chorobie czuł się mile powitany, i daj mu wystarczająco dużo czasu na wciągnięcie się do pracy.

Wskazania dla nauczyciela pracującego w klasie z uczniem z zaburzeniami po­rozumiewania się

1. Pokaż poprzez własne zachowanie, że zaburzenia w porozumiewaniu się nie mają znaczenia dla przyjaźni, pozycji w klasie i innych relacji szkolnych.

2.Zachęcaj uczniów z zaburzeniami porozumiewania się do opowiadania o swoich za­jęciach pozaszkolnych.

3.Pamiętaj, że dzieciom z zaburzeniami porozumiewania się może być potrzebne wie­lokrotne usłyszenie prawidłowej wymowy danego słowa, wyrażenia, dźwięku czy ter­minu, zanim będą zdolne lub chętne do jego użycia.

4.Pozwól uczniom wypowiadać się, nie przerywając i nie wywierając nacisku. Nie kończ za nich zdań ani nie dodawaj słów !

5.Zadawaj raczej otwarte pytania niż wymagające odpowiedzi „tak" - „nie". Jeśli nie otrzymujesz odpowiedzi, powtórz pytanie lub stwierdzenie, używając normalnej ge­stykulacji.

6.Słuchaj tego, co uczeń ma do powiedzenia; i rób to uważnie, okazując aktywne za­interesowanie. Nie odwracaj wzroku od ucznia

Wskazó­wki dla nauczycieli pracujących w normalnej szkole, którzy mogą mieć w swojej klasie uczniów upośledzonych umysłowo.

1.Podziel uczenie się na małe kroki, ustaw je we właściwej kolejności i ucz jednora­zowo tylko jednej umiejętności

2.Stosuj ćwiczenia i powtórzenia.

3.Polecaj uczniom, by powtarzali słownie to, czego się uczą. Ta metoda wspomaga ich pamięć.

4.Używaj różnych strategii motywujących. Nowość w prowadzeniu lekcji jest dobrą strategią, ale zbyt wiele zmian może wywoływać u upośledzonych umysłowo uczniów poczucie zagubienia, ponieważ potrzebują oni porządku i tego, co upo­rządkowane i znane.

5.Używaj spójnego systemu wzmocnień, szczególnie kształtując umiejętności uczenia się (np. nagradzanie za samodzielne uczenie się i kończenie zadań).

6.Stale oceniaj postępy ucznia, tak aby można było dokonywać zmian celów i/lub me­tod nauczania.

7.Dostarczaj stałych i natychmiastowych informacji zwrotnych w odniesieniu do wszyst­kich czynności związanych z uczeniem się.

Wskazówki dla nauczycieli pomagających dzieciom słabosłyszącym w osiąganiu sukcesów w nauce

1.Pozwól uczniom dowolnie zmieniać miejsca, w których siedzą w klasie, tak aby mo­gli zająć najlepszą pozycję dostosowaną do odbioru bodźców wzrokowych i słucho­wych.

2.Staraj się ograniczać do minimum wszystkie wzrokowe i słuchowe czynniki zakłóca­jące (hałasy z ulicy, korytarza czy innych pomieszczeń).

3.Optymalizuj możliwości czytania z ust, zachowując odległość od uczniów nie więk­szą niż 3 metry. Kiedy mówisz do uczniów, zwracaj twarz w ich kierunku.

4.Ułatwiaj czytanie z ust, mówiąc w sposób naturalny

5.Niektórzy uczniowie z osłabieniem słuchu wycofują się z udziału w dyskusji w klasie, ponieważ nie wszystko słyszą lub krępują się w związku z wła­sną nieprawidłową wymową. Włączaj ich do grup, w których otrzymują wsparcie od innych uczniów. Zadawaj pytania wymagające jedynie krótkich odpowiedzi, budując zaufanie uczniów do samych siebie.

6.Niektórzy uczniowie nauczyli się takich technik radzenia sobie, że sprawiają wrażenie, jakby rozumieli, co się dzieje, pod­czas gdy naprawdę nie rozumieją (np. podnoszenie ręki do góry, kiedy robią to inni w klasie, śmianie się, kiedy inni się śmieją). Zwracaj się po imieniu do każdego ucznia, który ma od­powiadać, aby słabosłyszący wiedzieli, kto będzie mówił.

7. Zachęcaj uczniów do zadawania pytań.

8.Staraj się jak najczęściej używać pomocy wizualnych (np. rzutnika pisma lub tabli­cy). Dostarczaj plan lekcji na piśmie, poproś innych uczniów w klasie, aby robili notatki z kopią

Wskazówki dla nauczyciela pracującego w klasie z dzieckiem z zaburzeniami wzroku

Na widzenie mają wpływ takie czynniki, jak jasność, rozmiar obrazu, kontrast, czas i odległość.

1.Niektórzy uczniowie funkcjonują lepiej przy ograniczeniu normalnego oświetlenia. Właściwe umiej­scowienie w klasie może zapobiec odblaskowi pojawiającemu się w pobliżu okna.

2.Wiel­kość drukowanych symboli jest bardzo ważna w przypadku uczniów z osłabieniem wzro­ku. Wielu wydawców wydaje książki z dużą czcionką.

3.W przypadku słabowidzących uczniów najlepszy kontrast uzyskujemy przy białych obiektach na czarnym tle lub czarnych obiektach na białym tle.

4.Niektórzy uczniowie potrzebują częstych okre­sów odpoczynku dla oczu

5.Słabowidzący uczniowie muszą siedzieć z przodu, bli­sko tablicy lub tak, aby mogli lepiej widzieć.

6.W celu rozbudowywania w uczniach poczucia samowystarczalności wymagaj, aby sami dbali o swoje pomoce.

7.Słabowidzących traktuj tak samo, jak ich widzących rówieśników; takie same wyma­gania muszą być zachowane wobec wszystkich uczniów.

8.Zachęcaj do osobistych kontaktów pomiędzy niewidomymi i ich widzącymi rówieśni­kami.

9.Zachęcaj uczniów do uczestniczenia w tak wielu zajęciach, jak tylko będzie to moż­liwe. Jeśli nie będzie możliwe, aby wykonywali to, co reszta klasy, proponuj im inne zajęcia.

10.Dawaj słabowidzącym tego samego rodzaju zadania specjalne i obowiązki, jakie dajesz innym uczniom w klasie.

1

---