21.02.2012

Pedagogika społeczna

• Wieloparadygmatyczna i wielowymiarowa nauka

• Refleksja o wychowaniu

• Obszar praktyki społecznej

• Pedagogika (refleksja i obszar praktyki edukacyjnej

Wielowymiarowa:

Wychodzi poza ramy stosunków wychowawca - wychowanek.

Był polistyczny, obejmował przedmiot zainteresowania z różnych punktów widzenia. Nie patrzymy na nią nie jako na jednostkę, ale jako jednostkę wchodzącą w relację ze środowiskiem. Patrzymy na nią jako istotę fizyczną, duchową, społeczną, fizyczną. Patrzymy na niego przez pryzmat całego jego człowieczeństwa.

Wieloparadygmatyczna:

Nie zajmuje się tylko jednym obszarem, wychowanie, a zawiera w sobie też inne dziedziny, tj. socjologia, relacje międzyludzkie, kultura. Nauka na pograniczu innych dziedzin nauk. Subdyscyplina pedagogiki, wiedza o wychowaniu ale także zawiera współczynnik socjologii, kulturoznawstwo, psychologia, biologia, filozofia, resocjalizacja, praca socjalna, historia.

Refleksja o wychowaniu

Pedagogika społeczna jako nauka: rodzaj filozofii w rozpoznawaniu czynników i kontekstów warunkujących przebieg oraz efektywność procesów edukacyjno - wychowawczych jednostki lub grup.

nie tylko opisujemy działanie środowiska, ale także przychodzimy do kwestii zmieniania jego, „jak być powinno”, „co należy zmienić żeby było lepiej”. Wskazujemy na działania które mogą wywołać jakoś zmianę.

Obszar praktyki społecznej

Pomoc powinna być praktyczna, powinny być zakładane instytucje, które będą pokazywać drogę pedagogom i ludziom. Zajmuje się to też badaniem a następnie zmianą, resocjalizacją. Nie może być oderwana od praktyki. Przeczyste działanie jest podstawą tej subdyscypliny. Należy ją odnosić do rzeczywistości. 1. badanie rzeczywistości, 2, działanie, nasza praca polega na zmianie rzeczywistości.

Pedagogiczna społeczna, najważniejsze cechy:

• Diagnostyka warunków i sił społecznych środowiska,

• Antycypacja następstw

• Racjonalizowanie dokonań.

Nas nie interesuje jednostka wyjęta ze środowiska, ale jednostka w środowisku, jak ona działa i funkcjonuje.

Antycypacja - przewidywanie.

Pedagog po badaniu, może przewidzieć, co się może wydarzyć. Jeżeli środowisko nie akceptuje talentów muzycznych, to nie będzie mieć ono nowego Chopina.

Racjonalizacja - racjonalna ocena, ewaluacja. Ocena, całościowy obraz co zostało zrobione do tej pory. Możemy wskazać te problemy, które się ujawniły oraz możemy je naprawić.

Definicje pedagogiki społecznej:

Aleksander Kamiński:

Pedagogika społeczna specjalizuje się w inspirowaniu analizowaniu procesu wychowawczego w toku prac środowiskowych.

Cztery filary:

• Praca opiekuńcza ( opiekunka społeczna, pielęgniarka, wychowawca, świetlica, internat, szkoła, biblioteka, dom kultury, szpital, rodzina zastępcza, hospicjum, dom dziecka, dom małego dziecka, sierocińce, domy starców, adopcje, dzienny dom dziecka, schroniska dla bezdomnych, wolontariat)

• Praca kulturalna - oświatowa (biblioteka, świetlica środowiskowa, szkoły, uczelnie, domy kultury, przedszkola, kolonie, obozy, orliki, zawody sportowe, nauczyciele w szkołach, animacja, animator, kluby różnego typu, uniwersytet otwarty, )

• Praca socjalna - wychowawcza (dom pomocy społecznej, ośrodki terapii, kampanie społeczne, zajęcia pozalekcyjne, świetlica, stołówki, wychowawcy, pracownicy socjalni, pedagog szkolny, pogotowie opiekuńcze, poradnie zdrowia psychicznego, poradnie psychologicznie - pedagogiczne, urzędy pośrednictwa pracy, poradnie wychowawczo - zawodowe)

• Praca resocjalizacyjna (pogotowie opiekuńcze, wiezienie, poprawczak, terapeuta, policja, straż miejska, kurator, pedagog, sąd, prace socjalne, terapia uzależnień, diagnoza - IPSIR, mediator - mediacje są ważne)

Inspiracje są ważne, ponieważ powinniśmy jako pracownicy być inspiracją dla innych. Za inspiracją może iść bardzo dobra praca.

Helena Radlińska:

Twórczyni pedagogiki społecznej w Polsce. Główne zasługi:

• Troska o nadanie pedagogice społecznej rangi naukowej

• Nakreślenie głównego przedmiotu i zadań oraz charakteru pedagogiki społecznej

• Ustalenie zasadniczych pojęć |9norma, średnia, wzorzec, siły społeczne, wiek społeczny)

Wg. H. R.

Pedagogika to:

• Nauka praktyczna

• Na skrzyżowaniu nauk o człowieku

• Zainteresowana wzajemnym stosunkiem jednostki i środowiska, wpływem warunków buty i kręgów kultury na człowieka.

Ryszard Wroczyński:

Pedagogika społeczna opierając się na badania empirycznych, analizuje wpływy wychowawcze, których źródłem jest środowisko oraz ustala zasady organizowania środowiska z punktu widzenia potrzeb wychowanka.

Kawula, 4 różnice pedagogiki społecznej na tle innych subdyscyplin pedagogicznych.

• rola i znaczenie środowiska jako czynnik kształtowania osobowości człowieka.

• Analizuje sieć powiązań, relacji, kiedy jednostka wchodzi w relacje ze środowiskiem, instytucjami, osobami, kręgami kultury, a poza tym badamy człowieka z punktu widzenia jego potrzeb.

• Analizujemy te relacje i potrzeby jakie występują w środowisku.

• Aspekt naprawy

• Proces wychowawczy w środowisku, analiza środowiska wychowawczego, koncentracja na problematyce wychowawczego.

28.02.2012

1. wyjaśnij pojęcia środowiska w naukach społecznych

Środowisko - krąg osób, rzeczy i stosunków otaczających człowieka w jego życiu indywidualnym i zbiorowym.

2. środowisko a otoczenie - rozróżnienie Radlińskiej

Środowisko to zespół warunków względnie stałych, podczas gdy otoczenie jest zmienne. Pojęciem obszerniejszym jest otoczenie, środowisko wchodzi w skład otoczenia. Otoczenie to zbiór zmiennych cech, środowisko ma charakter stały. W jedno otoczenie może wejść parę różnych środowisk. Są pewne środowiska nam przypisane, nie możemy ich wybrać sami. Dynamika otoczenia, zmienne środowiska.

3. dwa fakty przy definiowania środowiska i otoczenia

1. wiele czynników wpływa na nas, nasze środowiska

2. charakter środowiska utajony, nie wszystkie elementy mają taką samą siłę równocześnie.

Siła oddziaływania nie zależy od czasu trwania tych czynników. Np. to, że mamy z kimś długi kontakt to nie znaczy, że musi na nas mocno oddziaływać, możemy poznać kogoś nowego, kto wywrze na nas mocniejszy wpływ jednostkowy.

4. czy z wychowawczego punktu widzenia jest istotne dla definicji środowisk

Rzeczywisty wpływ bodźców a nie długość ich trwania, jak to się przekłada na nasze zachowanie

5. podaj definicję środowiska jako współczynnika procesów wychowawczych

Współczynnik wychowawczy jest to wpływ składników środowiska, całokształt bodźców które nas kształtują (wychowują). Są nacechowane świadomie aby nas kształtować.

6. co można przyjąć za podstawę typologii środowisk

Podstawą jest rodzaj bodźców albo cech terytorialne środowiska. Różny pogląd na środowiska i ze względu na jej charakter można wyróżnić podstawę.

7. wymieć 3 typu środowisk wg rodzaju bodźców środowiskowych

naturalne, społeczne i kulturowe

8. co rozumiemy przez pojęcie środowisko naturalne

fizyczne, to co nas otacza, dzieło natury, bez ingerencji człowieka

9. co rozumiemy przez pojęcie środowisko społeczne

ludzie i stosunki społeczne, które otaczają człowieka

10. wymień elementy środowiska społecznego

1. rozmieszczenie

2. liczebność

3. struktura zawodowa

4. grupy wiekowe

5. wykształcenie ludności

11. co rozumiemy przez pojęcie środowisko kulturowe

historyczna działalność człowieka oraz dobra materialne przez niego stworzone,

12. wymień empiryczne wytwory środowiska kulturowego

1. wytwory materialne (rzeźby, budynki)

2. niematerialne (normy, język, wartości)

13. na czym polega sprzężenie środowiska naturalnego, społecznego i kulturowego

wzajemnych relacjach, żadne środowisko nie może istnieć samo, przenikanie wynika z aktywności człowieka

14. co odróżnia pojęcie środowiska od pojęcia środowisko wychowawcze

środowisko to zespół warunków, a środowisko wychowawcze to czynniki nas rozwijające

15. przedstaw typologię środowiska ze względu na właściwości terytorialne środowisk

Możemy podzielić je na: wsie i miasta, a za kryterium można obrać: ilościowe (liczba, gęstość zaludnienia) oraz jakościowe (określające różnicowe cechy wsi i miast).odrębności terytorialnej towarzyszą odrębne stosunki społeczno - kulturowe.

16. wyjaśnij zasadę kręgów środowiskowych (wg J. Pietera)

Czynniki środowiska wychowawczego wywierają na dziecko różne, w zależności od stopnia bezpośredniości z jaką docierają do dziecka.

17. wymień trzy kręgi środowiskowe wg J. Pietera

• okolica, czyli środowisko okoliczne (całokształt warunków środowiskowych, właściwych otoczeniu pozamiejscowemu, danego wychowania)

• lokalne, środowisko miejscowe (całość warunków, w której dane dziecko żyje i wychowuje się)

• domowe (osobiste warunki środowiskowe); rodzinne

socjalizacja a wychowanie

Socjalizacja pierwotna i wtórna, w niej występują elementy naśladowcze, proces który nie musi odbywać się świadomie.

Wychowanie ma charakter intencjonalny, świadomy.

13.03.2012

Indywidualna

Egalitarna - Rodzina egalitarna jest to chyba najbardziej zdrowy sposób zarządzania rodziną, ponieważ polega on na tym, że rodzina zarządzają zarówno matka jak i ojciec i oboje podejmują ważne dla życia rodzinnego decyzje, oraz decyzje, które bardzo ważą na życiu ich dzieci. 

Dezintegracyjna - procesów dezintegracyjnych prowadzących do upowszechnienia się modelu rodziny tzw. "nuklearnej". Jest to rodzina nieliczna, a przy tym bardzo niespójna i łatwo ulegająca rozbiciu. Takich rodzin jest coraz więcej. W nich występuje prawie całkowity zanik więzi wspólnotowych, wspólnotowych jej członkowie żyją swoim własnym życiem- żyją razem ale obok siebie. Ten proces trwa podcinając same korzenie rodziny, która powinna być wspólnotą miłości i najściślejszą na ziemi wspólnotą życia. Procesowi temu należy się zdecydowanie przeciwstawić, broniąc rodziny przed zniszczeniem. 

Główne priorytety, zadania reformy systemu opieki zastępczej

Reforma systemu opieki zastępczej nad dzieckiem oparta o zasadę pomocniczości, zasady:

personalizmu, poszanowania prawa dziecka do życia w rodzinie, prymatu rodziny w wychowaniu

dziecka zgodna jest w swej warstwie aksjologicznej ze standardami prawa międzynarodowego i

wewnętrznego. Jej realizacja w oparciu o powyższe zasady powinna dać w perspektywie pięciu

lat wymierne rezultaty w postaci:

1. Wzrostu liczby dzieci powracających do rodzin naturalnych, zarówno z rodzin zastępczych, jak i z placówek opiekuńczo-wychowawczych;

2. Rozwoju systemu placówek i instytucji wspierających reformowany system opieki: ośrodki

adopcyjne, ośrodki rodzin zastępczych, ośrodki interwencji kryzysowej, placówki

specjalistycznego poradnictwa rodzinnego;

3. Rozwinięcia nowych potrzebnych form pracy z rodziną: terapia rodzin, praca kontraktowa;

4. Rozwoju systemu rodzin zastępczych nie spokrewnionych, w tym rodzin specjalistycznych;

5. Zmniejszenia liczby domów dziecka oraz zmniejszenia ich wielkości;

27.03.2012

Główne nurty teoretyczne:

Teorie psychologiczne: t. frustracji, t. uczenia się, t. poznawczo-motywacyjna, t. psychoanalityczna

Teorie socjologiczne: t. anomii, t. subkultur, t. społecznego uczenia się, t. etykietowania, t. indywidualizacji,

t. społecznego uczenia się: zachowania nabywane są poprzez uczenia w procesie interakcji i społecznej komunikacji. Prewencja: ograniczenie wpływu negatywnych modeli zachowania społecznego, prezentowanie w procesie komunikacji pozytywnych wzorców.

Kultura szkoły- spaja ludzi

Klimat szkoły - wpływ na ucznia, jak on odbiera.

03.04.2012

Pojęcie upełnomocnienia (Empowerment).

Wzmocnienie (upełnomocnienie) oznacza sposób w jaki „ludzie instytucje oraz społeczeństwa uzyskują panowanie nad swoim życiem”. Geneza upełnomocnienia leży w podstawach politycznych i filozoficznych naszej kultury (amerykańskiej) „Idee demokracji oraz jej wcielenie w życie poprzez instytucje polityczne oparte są na zasadzie upełnomocnienia obywateli do uczestniczenia w decyzjach dotyczących ich pomyślności. Wzmocnienie (upełnomocnienie) odnosi się do stanu umysłu takiego jak poczucie własnej wartości i kompetencji lub też odczuwania nad sobą władzy i kontroli ponadto ono realokacji władzy przez modyfikację struktury społecznej.

KOMPETENCJE

Kompetencja społeczna jest konstrukcją teoretyczną i nie występuje bezpośrednio w rzeczywistości psychospołecznej, próby definicyjne odwołują się do konkretnych, możliwych do zaobserwowania zachowań.

POCZUCIE KOHERENCJI

Spójności, który oznacza globalną orientację człowieka, wyrażającą stopień, w jakim ma on trwałe, choć dynamiczne poczucie pewności, że:

bodźce napływające w ciągu życia ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego mają charakter ustrukturowany, przewidywalny i wytłumaczalny (zrozumiałość);

• dostępne są zasoby, które pozwolą mu sprostać wymaganiom stawianym przez bodźce (zaradność);

• wymagania te są dla niego wyzwaniem wartym wysiłku i zaangażowania (sensowność).

KOMPETENCJE:

• intelektualne

• psychologiczne

• społeczne

• uczenia się

• komunikacyjne

• samodzielnego podejmowania decyzji

• poznawcze i osobowościowe

• kulturalne

• twórcze

• moralne

• organizatorskie

• emocjonalne

POCZUCIE KOHERENCJI:

To pewna ogólna orientacja, nastawienie orientacyjne, które wyraża przekonanie o przewidywalności świata i własnego życia.

EMPOWERMENT

W literaturze określane jest jako uprawomocnienie.

17.04.2012

1. Pojęcie grupy: jest to więc organizm społeczny wyróżniony spośród innych nie ze względu na cechę demograficzną - wieku, lecz ze względu na typ więzi, bliskie, nacechowane wzajemną aprobatą uczestnictwo.

2. Rozróżnienie grupy rówieśniczej: dziecięca i młodzieżowa; pierwotna i wtórna

Dziecięca: niskie potrzeby,

Młodzieżowa: poczucie przynależności, wspólne cele, podobny wiek,

3. Cechy grupy w rozumieniu pedagogicznym:

4. Właściwości grup rówieśniczych: pierwotnych i wtórnych:

Pierwotna:

• spontaniczna

• dominują więzi osobowe i powszechna wzajemna identyfikacja

• niewielkie rozmiary

• poczucie przynależności i odrębności wobec otoczenia

• ustala wartości i wzorce o różnorodnych implikacjach

• umowny system kontroli i doraźnie określone sankcje

• przywództwo wynika z cech osobowych i aprobaty grupy

Wtórna:

• członkowie pochodzą z rekrutacji

• dominują więzi rzeczowe i stosunki organizacyjne

• wielkie rozmiary grupy o rozgałęzionej strukturze

• struktura wewn. Sformalizowana z układem hierarchicznym

• własne cele i interesy dominujące nad interesami jednostek

• formalne wzory zachowań egzekwowane formalnymi sankcjami

• centralizacja decyzji, koordynacja działalności i uniformizm organizacyjny

• wyspecjalizowane kierownictwo i wyalienowani przywódcy

5. cechy grupy rówieśniczej wg Znanieckiego

Spontaniczna, dynamiczna, żywiołowa, nastawiona na zabawę, brak wysokich celów, brak celowości, wysoki poziom konfliktowości.

6. przyczyny buntu wobec dorosłych

dziecięce: normy z postrzeganiem czasu społecznego.

Rodzice oburzają się, że dzieci zajmując się zabawa, zaniedbują obowiązki domowe, starsi narzekają na hałasy, zamącają spokój, grupy religijne niechętnie widzą samorzutne zrzeszenia młodzieży, wymykają się spod ich władzy, prowadzą do profanacji rzeczy i czynności sakralnych. Łamią prawo, w szkole odciągają jednostki od nauki.

7. formy adaptacji/integracji

Dorośli przenikają do grup rówieśniczych lub starają się kontrolować płaszczyzny aktywności. Kościoły i związki wyznaniowe organizują grupy rówieśnicze, usiłują włączyć w nurt życia duchowego danej religii, łącząc ich naturalne potrzeby idealizacji i przynależności z elementami zabawy i animacji kulturowej. Szkoła użycza materialnej pomocy, zajęcia pozalekcyjne, itp.

8. typy grup rówieśniczych

• dziecięce grupy zabawowe, bandy

• młodzieżowe paczki, kliki

• młodzieżowe grupy dewiacyjne (gangi, bandy przestępcze)

9. elementy struktury

• układ hierarchii wewnętrznej grupy

• układ decyzji i systemów kanałów informacyjnych

• układ i rodzaj więzi między członkami grupy.

10. typy przywództwa (charyzmatyczny)

• przodownictwo (charyzmatyczny)

• przywództwo (kwalifikacje, kompetencje by być przywódca)

• panowanie (władza, despotyczne dążenie do kierowania grupą, siła)

specyfika grupy młodzieżowej:

Dlaczego mówi się że młodzież stanowi barometr stanu społeczeństwa?

Po niej można poznać jakie jest dane społeczeństwo.

W maju za 3tyg: esej na wybrany temat pytania 1str A4.

Za tyg.: właściwości grupy rówieśniczej, typ przywództwa, omówić własną grupę

24.04.2012

Środowisko lokalne:

Sąsiedzi, grupa zamknięta, mała

Środowisko lokalne: wspólnota (wyznaniowa, majątkowa, itp.), organizacja, więzi osobowe, dobrowolna, przynależność; kultura, poczucie bezpieczeństwa, integralność, hermetyczność, izolacja, odrębność.

Siły społeczne

Solidarność: mechaniczna i organiczna

Więzi: osobowe, rzeczowe

Środowisko lokalne: 2 typy idealne:

08.05.2012

Wyobraźnia jako platforma działania

cal.org.pl

Cal, wybrać 1 z przykładów inicjatyw na rzecz środ. lokalnych. Zapoznać się z nią, wyłuskać z opisu cel inicjatywy, metody działania i czy są skutki działania.

Animacja społeczna:

1. poznaj środowisko lokalne, ocena, zbieranie informacji o zasobach, siłach społecznych, treściach kultury, potencjał (co nim może być),

2. zbieranie informacji o potrzebach danego środowiska i jego problemach, zagrożeniach,

3. sonda, krótka rozmowa z mieszkańcami,

4. wykorzystanie narzędzi: np. aparat, dyktafon, telefon, zebrać ulotki; wszystko co cenne, wartościowe dla projektu.

15.05.2012

Animacja społeczno - kulturalna:

Czym jest jako metoda społeczno - edukacyjnego działania w środowisku lokalnym?

Animator społeczno - kulturalny:

Refleksyjny praktyk:

1. co podlega refleksji?

2. jakie płaszczyzny działania uwzględnia praca edukacyjno 0 rozwojowa animatora?

3. co składa się na kapitał podmiotowości?

---