SPA, czyli zdrowie przez wodę
Historia SPA
Terapeutyczne właściwości wody doceniali już starożytni Rzymianie. To właśnie oni byli pierwszymi propagatorami idei korzystania z jej dobrodziejstw i towarzyszących temu przyjemności.
Kąpiel w świeżej, źródlanej wodzie stanowiła w tamtych czasach swoisty rytuał. Z tego okresu pochodzą miejsca znane jako „aquae”, czyli łaźnie, sauny czy termy, w których Rzymianie spędzali wiele czasu, relaksując się i lecząc różnorodne dolegliwości. Z tego też powodu wykonywane w nich zabiegi określano mianem „Sanus per Aquam” - zdrowie przez wodę.
W XIV wieku w Belgii u podnóża Ardenów, powstało miasto Spa, które swoją nazwę zawdzięcza właśnie znajdującym się w okolicy leczniczym źródłom. XIX wiek to czas coraz powszechniej rozwijającej się mody wykorzystywania wody źródlanej czy morskiej, hydroterapii i sztuki masażu, jako swoistych sposobów uspokajania, jak i zapobiegania różnorodnym dolegliwościom.
SPA dzisiaj
W dobrym tonie wśród ludzi z wyższych sfer staje się jeżdżenie „do wód”, między innymi do Baden-Baden, czy wymienionego już Spa, które do dzisiejszego dnia stanowi jeden z bardziej znanych kurortów europejskich. Jest to uzasadnione, ponieważ jak dowodzą liczne badania naukowe, terapia wodna nie tylko wzmacnia odporność organizmu, ale także zapewnia relaks i wyciszenie.
W dzisiejszych czasach skrót SPA na dobre zagościł w kosmetyce i kosmetologii. Co rozumiemy pod tym pojęciem? Wydany w 2004 roku przez PWN „Wielki słownik wyrazów obcych” zamieszcza, hasło zapisane jako spa, podając dla niego kilka definicji. Pierwsza z nich obejmuje zabiegi pielęgnacyjne, mające na celu nawilżenie i regenerację skóry. Pod tym pojęciem kryją się również kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji ciała recepturowane na bazie wód mineralnych, jak również ośrodki je oferujące. Skrót ten może dotyczyć także wanny z hydromasażem.
Generalnie można powiedzieć, że idea SPA łączy rozmaite sposoby pielęgnacji, poprzez odpowiednio dobrane zabiegi, najczęściej oparte na terapiach wodnych i masażach.
Niezależnie od pojawiających się definicji zakres znaczeniowy tego skrótu systematycznie poszerza się, obejmując zabiegi i terapie wykorzystujące nie tylko wodę - morską, źródlaną, termalną - ale także różnorodne wyciągi morskie, mineralizowane błota, sole, glinki itd. Co istotne coraz częściej obejmuje on zarówno filozofię, jak również miejsca, w których jest ona realizowana. Tworzone centra pielęgnacyjne zapewniają nie tylko właściwą kondycję całego ciała, ale także relaks, spokój, równowagę. W dzisiejszych czasach, podobnie jak we wcześniejszych stuleciach, stanowią synonim luksusu i holistycznej troski zarówno o fizyczne, jak i psychiczne zdrowie człowieka. Zabiegi tam wykonywane są indywidualnie dopasowywane do potrzeb konkretnego klienta. Obok tradycyjnych zabiegów związanych z wodą, oferowane są także usługi z wykorzystaniem najnowocześniejszych urządzeń.
SPA i kosmetyki
Wraz z rozwojem zabiegów SPA powstał również segment towarzyszących im kosmetyków. Początkowo dotyczył on produktów gabinetowych, tzw. profesjonalnych, obecnie coraz częściej obejmuje także szeroką gamę produktów przeznaczonych do realizacji koncepcji SPA w zaciszu domowym.
Kosmetyki SPA obejmują pełen asortyment wyrobów przeznaczonych do pielęgnacji zarówno włosów, twarzy, jak i całego ciała. Klienci oczekują różnorodnej ich aktywności, takiej jak: rewitalizacja, odświeżanie, stymulacja, ujędrnianie, wyszczuplanie...
W pakiecie SPA powinny pojawić się kremy, maseczki i balsamy nawilżające, stanowiące podstawę codziennej pielęgnacji skóry. Powinien on ponadto zawierać żele do kąpieli, peelingi do ciała, preparaty do masażu, żele ujędrniające i produkty relaksujące.
Nawilżanie to podstawa
Nieodzownym warunkiem pięknej skóry jest jej prawidłowe nawilżenie. Odpowiednie zabezpieczenie wody wpływa korzystnie na jej wygląd, powoduje, że staje się ona miękka, gładka, elastyczna. Zbyt niski poziom wilgoci w skórze może powodować poważne zakłócenia w jej funkcjonowaniu, m.in. degenerację struktur kolagenowych i elastynowych.
W efekcie niedoboru wody następują niekorzystne zmiany w naskórku, takie jak zahamowanie jego odnowy, szorstkość, a nawet pękanie. Odwodniona skóra traci jędrność, naturalny połysk i zdrowy koloryt. Osłabia się jej napięcie, staje się wiotka, pojawiają się zmarszczki. W rezultacie skóra szybciej się starzeje.
W wielu wypadkach szczególny wyznacznik kosmetyków SPA stanowią naturalne wody termalne. Ze względu na swoją wyjątkową czystość, a także znaczącą zawartość cennych składników, m.in. mikroelemntów, stanowią doskonałą bazę dla tego typu wyrobów. Pozyskiwane z różnych źródeł cechują się wielokierunkowym działaniem profilaktyczno-leczniczym, ułatwiają zachowanie dobrej kondycji skóry.
Wody termalne jako składnik kosmetyków
Wody termalne stają się nieodzownymi surowcami: kremów, maseczek, szamponów, toników, zmywaczy, płynów do kąpieli i higieny intymnej oraz wielu zabiegów i kuracji upiększających. Powstają całe serie kosmetyków wykorzystujące właściwości regenerujące różnorodnych wód.
Do surowców pojawiających się w preparatach kosmetycznych należy między innymi woda z uzdrowiska w Iwoniczu Zdroju, która zawiera duże ilości krzemionki, magnezu i wapnia. Stosowana zewnętrznie przyspiesza odnowę komórkową, działa przeciwzapalnie, łagodzi podrażnienia, uelastycznia naskórek. Polecana jest w przypadku skóry wrażliwej, skłonnej do podrażnień, trądzikowej.
Kolejny chętnie wykorzystywany składnik preparatów kosmetycznych stanowi woda pochodząca La Roche Posay we Francji. Zawiera ona pośród składników selen, charakteryzujący się działaniem antyoksydacyjnym, przeciwrodnikowym. Stosowana zewnętrznie łagodzi podrażnienia, ogranicza swędzenie, zmniejsza zaczerwienienia skóry. Wpływa korzystnie na jej wygląd, uelastycznia, opóźnia procesy starzenia. Bywa pomocna
w przypadku łuszczycy i trądziku.
Do cennych układów należy woda pochodząca z Vichy, znanego uzdrowiska w środkowej Francji.
Zawiera ona wiele składników mineralnych, m.in.: wapń, miedź, żelazo, magnez, mangan, potas i cynk.
Zawarta w kosmetykach wzmacnia odporność skóry na działanie wolnych rodników, wpływa korzystnie na jej metabolizm. Znana jest ona także ze swoich właściwości kojących, dzięki którym doskonale likwiduje świąd i zaczerwienienie skóry wrażliwej, atopowej, z łuszczycą.
Ważnym składnikiem preparatów kosmetycznych jest woda pochodząca ze źródeł Evaux-les-Bains, jednego z najstarszych uzdrowisk na świecie. Pośród jej składników pojawia się lit, który wpływa kojąco na skórę, łagodzi podrażnienia, likwiduje swędzenie. Działa ona bakteriostatycznie, grzybobójczo. Polecana jest w przypadku atopowego zapalenia skóry, trądziku, w tym także różowatego. Może być stosowana w przypadku delikatnej skóry niemowląt i małych dzieci.
W recepturach kosmetyków można znaleźć także wodę pochodzącą z francuskiego źródła Saint Odile. Dzięki obecności wapnia, magnezu, krzemu przyspiesza ona proces gojenia, wzmacnia naczynia krwionośne. Zawartość miedzi i manganu powoduje działanie antybakteryjne, przeciwalergiczne, a obecna tam siarka wpływa korzystnie na zmiany trądzikowe. Polecana jest dla osób z atopowym zapaleniem skóry, łuszczycą. Jest skuteczna także w przypadku blizn i poparzeń słonecznych.
Kąpiele solankowe i błotne
Solanki
Szczególne miejsce w zabiegach SPA, oprócz wód, znalazły także solanki.
W ostatnim okresie pojawia się wiele publikacji potwierdzających ich pozytywne oddziaływanie nie tylko na organizm ludzki, ale także na skórę. Kąpiele solankowe oferowane są między innymi w pakietach zabiegów antycellulitowych, zmniejszających otyłość, antystresowych.
W Polsce na uwagę zasługuje mało do tej pory znana termalna solanka zabłocka. O jej wyjątkowych właściwościach decyduje bardzo duże stężenie jonów jodu (>100 mg/l) i bromu (>130 mg/l). Zawiera ona ponadto znaczne ilości jonów wapnia, magnezu, potasu, sodu, chloru, żelaza, selenu, fluoru, krzemu i innych mikroelementów. Stosowana zewnętrznie powoduje dobre nawilżenie skóry, wzrost jej napięcia i elastyczności.
Minerały zawarte w solance działając przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i antybakteryjnie, przyspieszają likwidowanie wyprysków, rozstępów oraz cellulitu.
Systematycznie stosowana solanka nie tylko regeneruje skórę, wygładza ją i ujędrnia, ale przede wszystkim opóźnia proces jej starzenia.
Czarny muł
Preparaty SPA zawierają również inne surowce kojarzone z wodą, takie jak torf, błota czy muł, np. black mud, czyli czarny muł. Układ ten obfitujący w takie pierwiastki jak: magnez, potas, wapń, miedź czy cynk, pobudza krwioobieg, poprawia wymianę tlenu, oczyszcza i zwęża pory. Pośród jego składników pojawia się także glinka o dużej chłonności. Ze względu na jej właściwości absorbcyjne muł ten oczyszcza naskórek, usuwając z niego brud i nadmiar łoju. Zmniejsza on podrażnienia skóry, opóźnia procesy jej starzenia.
Cenionymi składnikami produktów segmentu SPA są także obfitujące w składniki mineralne glinki. W grupie tej wyróżnia się glinkę zieloną tzw. illit, charakteryzujący się działaniem oczyszczającym, uelastyczniającym skórę, działającym przeciwzmarszczkowo. Szeroko wykorzystywany jest także kaolin, czyli glinka biała polecana do pielęgnacji skóry suchej, wrażliwej. Zawierająca znaczne ilości glinu, krzemu, żelaza, wapnia i magnezu glinka czerwona jest bardzo przydatna w przypadku kosmetyków łagodzących objawy trądziku różowatego, zapobiegających teleangiektazji. Do cennych składników kosmetyków zaliczana jest także glinka żółta o właściwościach zbliżonych do poprzedniego surowca.
Algi
Charakterystycznymi składnikami preparatów SPA są także glony, zawierające duże ilości różnorodnych mikro- i makroelementów. Szczególnie chętnie stosowane są niektóre algi, które są nośnikiem wielu składników mineralnych.
I tak na przykład w polarnym ekstrakcie pozyskiwanym z Corallina officinalis znajduje się: wapń (50 - 250 mg/l), magnez (50 - 250 ml/l), żelazo (2,1 mg/l), cynk ( 6,2 mg/l). Co istotne znajdujące się w algach mikroelementy występują w postaci kompleksów metaloorganicznych czy też połączeń z polisacharydami, które są dobrze przyswajane przez skórę.
Algi, szczególnie brązowe i zielone, są jednymi z głównych składników, chętnie wykorzystywanych w zabiegach SPA kosmetyków antycellulitowych. Stanowią one bowiem cenne źródło wielu substancji biologicznie aktywnych, m.in. witamin z grupy B biorących udział w metabolizmie tłuszczy i białek, które zmniejszają tendencję do zastoju płynów, a także poprawiają krążenie limfatyczne.
Stosowane w tego typu preparatach kosmetycznych są także bogate w jod ekstrakty z listownicy brunatnej czy też morszczynu, które zmniejszają tendencję do zastoju płynów oraz poprawiają krążenie limfatyczne. Obecny w wielu glonach kwas alginowy stymuluje przemianę materii i przyczynia się do usuwania złogów tłuszczu, a także ze względu na efekt drenażu tkanek działa wyszczuplająco.
Z powodu zdolności wiązania toksyn ma on także właściwości detoksykujące.
Olejki
Produkty SPA oprócz wymienionych surowców zawierają także powszechnie stosowane w preparatach kosmetycznych układy, takie jak: olejki eteryczne, oleje i ekstrakty roślinne profilujące dodatkowo ich działanie. Wiele z nich wywodzi się z medycyny naturalnej - hinduskiej czy chińskiej.
Na koniec warto zwrócić uwagę, iż pobyty w SPA stają się coraz bardziej popularne, ale nadal, niestety, nie dla wszystkich dostępne. Dla osób, które nie mogą z nich skorzystać, pozostaje stworzenie przestrzeni SPA we własnym domu. Co jest do tego potrzebne? Wystarczy wanna, zapachowe świece, relaksacyjna muzyka, kilka odpowiednio dobranych preparatów kosmetycznych... no i oczywiście pozytywne nastawienie do życia.