BRUCELLOZA- brucellosis, abortus epizoticusB melitensis- Ru, Ho, B.abortus bovis-Ru, B. Abortus suis, ovis, canis, neotoma- szczur, 1956- choroba zawodowa lek wet, 69-urzędowe zwalczanie, 80- polska kraj wolny od brucellozy, ZRÓDŁO-płody wody płodowe, mleko, mocz, samce, zw dzikie, stawonogi, gryzonie, WROTA- skóra p.o. bł. Śluzowe, krycie,UMIEJSCOWIENIE-śledziona, watroba,macica, kaletki, ścięgna wymie PATOGENEZA-ukł oddechowy, 21 dzień bakteriemia-gorączka, n. Wewn, zw. młode- unieszkodliwianie drobnoustr, ERYTRYTOL-przyciąga zarazki do łozyska, do kosmków, wysięk rozlużnienie łożyska, zamarcie płodu, ronienia, OBJAWY-ronienia w 14-180 dniu, zatrzymanie łożyska, jałowość, zap wymienia, młode płody martwe, stare mogą być żywe ale słabe, AP- samica-,Bł kosmówkowa przekrwiona-obrzęk włóknik, ogniska martwicy w obrębie liścieni, - płód-ropny wysięk,nacieczenia, wybroczyny w żołądek, pęcherz, śledziona, płyn w jamach , BADANIA LABORATORYJNE- poronione płody, wycinki łozyska, wody płodowe, wysiek, mocz, mleko, nasienie, na świnkach morskich, alegiczne-ABORTNA, BRUCELINA, serologiczne, OWD 12.5 „-„ 50-„+”< OKAP< aglutynacja,dwumerkaptoetanol, transformacja blast, limf, t. Coombsa NIE POBIERA SIĘ KRWI OD- krów pod koniec ciązy, 12tyg po porodzie, po tuberkulinizacji i szczepieniach od krów które poroniły 2 tyg „-„ next 2-4 m-ce, ŚWINIE-ronienia, martwe płody, bezpłodnośc, AP-ogniska zapalne w w. chłonnych, zniekszt. Stawów, CUN, obrzęk przekrwienie łozyska, wybroczyny, OA 100+, 50+/-, 25 -, OWCE-poronienia 3-4, zap bł śluzowej, kulawizny, zmiany w gr mlekowym, obj z płuc, OA 50 +, 12,5 -, KONIE stawy ścięgna, kaletki maziowe, więzadło karkowe, OA 400 +, 200 +/-, 100-, PSY- MELITENS< ABORTUS Bo, A.SUIS ronienia zaburz cieczce, zap jąder, najądrzy, OA 100 +, 50, +/-, 25 -,B. CANIS-spadek akt, zamieranie płodów 7-9 tyd, zatrzymanie łozyska, wyciek z pochwy, Ho-ból głowy, gorączka, słuch, wzrok, krzyż , kregosłup, watroba
BSE- zab neurologiczne dorosłego bydła, prion- białkowa czasteczka zakażna rozmnaza się bez kodu genetycznego, wnika z zewnatrz zmienia 3 rzedowa str białek i komórka zaczyna produkować zmienione priony, oporny na temp 121 - 1h, 138-18 mni, 240-1min, 12% formalina - 2 lata, oporny na promienie jonizujace i UV, niszczenie temp 136 , 1 atm 1h, mięso w kawałkach 1 ch- utylizacja i spalenie mączek. Żródła: maczki zwierzęce, droga aerogenna, choroba rozwija się kilka m-cy, O: niepokój, podniecenie, przeczulica dżwiekowa, uderzanie racicami o ziemie, oblizywanie śluzawicy, chwiejny chód, wysokie podnoszenie tylnych kończyn, wierzganie, napady szału i agresji, potrzasanie głową, kołowacizna, porykiwanie, parcie na przeszkody, zaleganie, zejścia, AP: pojedyncze okrągłe wodniczki w istocie szarej mózgu i cytoplazmie, rozplem komórek gwaiżdzistych i neurofagia, najczęściej zmiany dotycza pasma jadra samotnego i pasma rdzeniowego n. trójdzielnego.
GŁOWICA-Coryza Gangrenosa Boum 1-4 lata, Bo, króliki, bawoły, żyrafy, Cp. Nosiciele- Ov, antylopy, Alcelaphines HV=ahv 1 , ŻRÓDŁO - ANTYLOPY, Ov, stawonogi, PATOGENEZA- namnaża się w tk limf, - zwyrodnienie limfoc, -krew- narządy-uszkodzenie naczyń, skóra, oczy, śledziona, nerki, płuca, - wtórne zak- martwica bł śluzowej. Ustnej, przełyku, OBJAWY-p. głowowo oczna- gorączka, zap spojówek, niezytowo- dyfteroidalne zap bł śl głowy, oczu,nadzerki, łzawienia, zap dziaseł, objawy nerwowe temp 41-42światłowstret, łzawienie, wysięk wł w przedniej kom oka, wyciek z nosa, fetor ex orebiegunka, poronienia, p. jelitowa, p.nerwowaAP Wyboczyny owrzodzenia, ropnie na głowie, naloty krupowe na tchawicy, owrzodzenia trawienca, przekrwienie opon mózgowych,zapadiecie gałek, zmetnienie rogówki, wypadanie włosa, sledzina obrzekła,zwyrodnienie watroby LECZENIE-antybiotyki, sulfonamidy, PWE, glukoza, izolacja zw chorych, usuwanie owiec
ENZOOTYCZNA BIAŁACZKA BYDŁA- ch. systemowa, nowotworowa, nieuleczalna, postepujaca, rozplem komórek ukł limfatycznego, E: BLV retrovirus, 90-110 nm, Rna, replikacja in vitro w koloniach llimfocytów, antygeny : p10-p24, gp45-gp70, żródło- zakażone An, krew i zanieczyszczone nią otoczenie, siara, mleko, nasienie, Transmisja wirusa- prenatalnie- transplacentarnie, siara, mleko, - postnatalnie- latentne, jatrogennie, transmisyjnie, kontaktowe, wydzieliny, wydaliny, P: target cell Ly b jest miejscem przebywania i namnażania wirusa, indukcja produkcji przeciwciał, O: cieleta- powiekszenie wezłów powierzch i trzewnych, ucisk na narzady. Powiekszenie tych narzadów, upośledzenie czynności, łaknienie biegunka, wzdecia, dorosłe- 5-10 lat- p. subkliniczna- stan preleukemiczny, przewlekła limfocytoza ( 20-60 tyś limf / 1 ul), p. guzowata- postac guzowata, nowotwór tk limfatycznej B: AGID, ELISA, t. Syncytialny, PCR, hematologia,uzdrawianie stada- usuwanie chorych, , tworzenie obór serologicznie -, embriotransfer, wymiana całego pogłowia, oznakowanie bydła, zakaz wypasy chorych ze zdrowymi, wyjałowienie sprzetu.
ENZOOTYCZNA BRONCHOPNEUMONIA BYDŁA- ch polietiologiczna - cz zakażne- główne- adenovirus, Pi3, P multicida, BHV1, H. Somnus, salmonella, streptococcus, - poboczne- rhinovirus, coranovirus, herpesvirus, MD/BVD, chlamydia, mykoplazma, - cz niezakażne- hormonalne, stres, immunosupresja, niedobory, zab przemiany materii, klimat, pasza, utrzymanie, leki, wrota- ukł oddech, spojówka P: 1. Bronchopneumonia catarralis, 2. B interstinalis, 3. B catarralis purulenta 4. Fibroza, O: ink - 3-6 dni, cieleta od 6 tyg do 18 m-cy, apatia kaszel surowicz wypływ z nosa, spadek apetytu, odoskrzelowe zap płuc, trudność w oddychaniu, bolesny kaszel, temp, rodzaj wypływu zależy od stanu zapalnego, AP_ niedodma, rozedma, ogniska zwatrobienia, zap płuc, włóknikowe zap opłucnej, powiększenie w chłonnych, B: wymaz z nosa, Sn, ID, Elisa RR: rinitis, bronchitis, porazenie gazami, zagrzybiałe siano, IBR, MD/ VD, L: linko- cpectin, Baytril, Tylan, glikozydy, strofantyna, antihistamica, paraimmunizacja, witaminy, Z: Higiena, dezynfekcja utrzymanie, all in all out, temp, wilg, gazy, pasza, szczepienia- kombinowane- Bovigrip RS, Ripsoval RS, ( Pi, BVD/ MD, Paserella, adenovirus) s.c lub donosowo.
GORACZKA Q - zakażna i zarażliwa, Bo, Ov, CP, Coxiella Burnetti r: Riketsiaceas, niezarodnikująca, kształt pałeczki lub ziarna, G-, namnaża się na kom An ale wystepuje tez pozakomórkowo, Zródła: kleszcze, gryzonie, psy pasterskie- zjadaja łozyska- siewstwo z kałem i moczem, Kleszcz- wkłucie ze sliną, pylisty kał kleszczy, wydzieliny i wydaliny An, pasza, woda siano, dr płciowa, P: wrota- krew- n. wewnętrzne- płuca, wumie, płud, bł płodowe- miejscowy silny odczyn USS, O: mało charakterystyczne, gorączka, posmutnienie, odstawanie od stada, odoskrzelowe zap płuc, ronienia, zap wymion stawów, jąder, B: barwienie Giemsy- łozysko, wymie, bł płodowe, mleko, krew, woda, OWD( > 1:80, mikroaglutynacja surowicy krwi, ELISA
IBR-IPV-,rinotracheitis infectiosa et vulvovaginitis pustulosa infectiosa bovum> 6 m-cy, patogeneza-atakuje bł śluzowe g. Dr. Oddechowych, żródło-zw chore, nosiciele, wydalany po 2h i przez 2 m-ce po zachorowaniu, sperma buhaja, dr aerogenna, krycie, kontakt, postać oddechowa długa odpornosc, otręt- reinfekcje, objawy-IBR-42, ślinienie, zap spojówek, wypływ z nosa, martwica nozdrzy duszność, martwica skóry okolicy nozdrzy, choroba trwa 7-10 dni, P. oczna- pink eye, zap spojówek, rogówki, łzawienia światłowstręt, p. nerwowa cieleta < 6 m-cy, zap opon mózgowych, mózgu, rdzenia, ślinienie niezborność ruchowa, drgawki, niedowłady smierć IPV- exantema coitale vesiculosum-wybroczyny w bł śl. Pochwy, pęcherzyki, guzki, strupy, powstają blizny, jałowośc krów,trwa 3-8 tyg siewstwo 2 tyg AP przekrwienie, obrzęk g. D. Oddech., nalot ropno włóknikowy, zap płuc, obrzęk śledziony, i w. chłonnych, ROZPOZNANIE- ciałka wtrętowi w kom bł śluzowej, seroneutralizaCJA, PRECYPITACJA, HEMAGLUTYNACJA, biologicznie- zarażenie bydła,IF Z: utrzymanie higieny, kwarantanna 4 tyg, zakaz importu ze stad zarażonych, badanie nasienia od buhajów, usuwanie seroreagentów ze stad na podstawie ELISA, IF, szczepienia seroreagenyów zabitymi szczepionkami LECZENIE- antybiotyki sulfonamidy, POSTACIE- oczna, nerwowa, oddechowa, ronieniowa( 3-4 tyg po zakażeniu) , otret zwalczany z urzędu
MD-BVD- Pestivirus z rodziny Flaviviride, Md-bł śluzowe, Vd-biegunka wirusowa, , ten sam wirus-zap bł śluzowych ukł pok, ronienia, fetopatie, immunosupresja, Bo-3-24m-ce, 50% bydła posiada swoiste przeciwciała, Ov, Cp, Su, łosie, żubry, króliki, stare Bo-rezerwuar zarazka, Źródła:- chore zwierzęta - wirus wyst. w płynie wysiękowym błon śluz., kale, moczu-bezobjawowi siewcy - zakażenie latentne (b. niebezpieczne) śródmacicznie, - tolerancja- naturalny rezerwuar - Ov, Su. dzikie Ru Siewstwo:- wydzielina nosowa-łzy- ślina- kał. moczTransmisja:- kontakt bezpośredni- pośrednio - kontaminacja paszy, wodyWrota:- dr. alimentama- dr. aerogenna- dr. transplacentamaPatogeneza:- rozwój zależy od momentu wniknięcia wirusa- w przypadku zakażenia płodu przed dojrzałością immunologiczną -> ronienia, embriopatia, telepatia, tolersncjs immunologiczna z persistentnym zakażeniem, namnażs się w limfocytach i makrofagach - Zakażenie przeć 120 dniem ciąży -» dystrofia móżdżku- postnatainis wirus narnnaza się w błonie śluz. p.pok. —> krew -»inne błony śluz. Objawy: VD 2-14 dni- strzępki włóknika , biegunka - kał płynny, zielonkawy lub brunatny- MD: zap. błon śluz. j. gębowej, owrzodzenia śluzawicy. nosa, języka, fetor ex ore, brak apetytu ślinienie,nadrzerki, ronienia, kulawizny, czasem duszność i kaszel, upadki po 9-14-21 dniach, zachorowalność 5-50 %, f 90 %- VD: obj. łagodniejsze, przebieg dłuższy, -j- do 5 %AP:- dot. ukł. pokarmowego i limfatycznego- zmiany martwicowo-dyfteroidalne. nadżerki z ubytkami i owrzodzeniami, obrzęki, wybroczyny laboratoryjne:- izolacja wirusa: MDBK, kom. jąder i tchawicy ->• CPE- EL1S.A. - szcepimy inaktywowana szczepionka, + powtórzyć badanie, z limfocytami krwi obwodowej (latentne zakażenie)- pośmiertnie - 1F bezpośr.- bad. serologiczne: EL1SA i SN (OWD i AG1D) - 2-4 x wzrost mian pciwciał SZCZEPIENIA- inaktywo.- KATLEMASTER- matki w 5 m-cu, młode 4 i 7
PASTERELOZA BYDŁA- przebieg posocznicowy. Atakuje ukł naczyniowy, - P multicida, 5 typów a-e G-, polimorficzna, nieruchoma, rośnie w warunkach tlenowych, - P haemolitica- wywołuje hemolize na agarze z krwia niszczenie - temp-60- kilka min, P: ink 1-7 dni, żyje na bł górnych dr oddechowych jako komensal- obnizenie odporności- krew, posocznica- po przechorowaniu nosicielstwo, choroba sezonowa, wiosna, jesień, zakarzenie dr aerogenną i pokarmową. O: p. nadostra- brak charakterystycznych, przekrwienie błon, wybroczyny pod błonami i w sercu, p.osra- goraczka, przyspieszenie tetna, osowiałośc, zatwardzenie potem biegunka, wyciek z nosa ze śladami krwi, wygroczyny- n rodne, gardło, szyi, p. obrzękowa- szyja, gardło, nogi, odbyt, przedpiersie, p. płucna- krupowe zap płuc i opłucnej, utrudnione oddychanie, suchy kaszel, wyciek z nosa, w jamie piersiowej wysiek ze strzepkami włoknika, płuca marmurkowe, węzły silnie obrzekłe, płyn sur- włoknikowy w worku osierdziowym, p. przewlekła- zap płuc, wypływ sur-ropny z nozdrzy, zap p pokarmowego, stawów, ogniska martwicy w płucach lub martwiaki z cuchnąca masa obrzęk śledzionyR: bakteriologia, pr na myszkach, RR: waglik, pomór, salmonelloza, kolibakteriza L: domięsniowo lub dożylnie surowice POLISEPSIN, antybiotyki o szerokim spektrum, Z: dobre warunki i pasze, SEPTIVAC- szczepić 2x co 10 dni, czynno- bierne- POLISEPSIN+ szczepionka,
PRYSZCZYCA- Athrovirus r: Picornaviridae, 61 podtypów, A, O, C, sat 1, sat2, sat3, asia1, oznaczanie serotypów- OWD, ELISA, SN, dermotropizm, miotropizm, neurotropizm, kał- 2 tyg, siano 15 tyg,gnojówka- 6 m-cy, niszczenie- temp 65- 30 min, 100- natychmiast, 2% NaOH, 0.5-1.5% kw cytrynowy, wydalanie- ślina, mocz, powietrze, kał, pochwa, dr oddechowe, personel, woda, pasza, P: ink 2-7 dni, miejsce wniknięcia ( namnażanie)- pęcherze pierwotne- krew- gorączka, wiremia- m-ca predylekcyjne- dziąsła, policzki, jezyk, sluzawica, skóra, racice, koronka, pietka, rogi, wymiona, krocze, pachwina- p. wtórne- wygojenie lub zak wtórne O: zanik perystaltyki, goraczka, leukocytoza, leukopenia, P. łagodna- ślinienie, zaczrwienienie, pęcherzyki, pecherze, nadżerki, - wymie, usta, dr rodne, racica, P. powikłana- zropienia szpary racicznej, koronki, stawów, zaleganie, odleżyny, ropowica, śmierć, zropienie, j, ustnej, krtani, tchawicy, oskrzeli, skóry, D D: stomatitis vesicularis- Eg, Su, ch, pęcherzykowa- tylko Su, głowica, IBR, ospa, Z: określenie typu wirusa, likwidacja An w pierwszym ognisku, dezynfekcja, izolacja ogniska, rejon zagrożony, zapowietrzony, zakaz obrotu An , zgłaszanie nowych przypadków
SALMONELLOZA BYDŁA- przebieg posocznicowy- młode, S dublin, S typhimurium, S enteritidis, S choleresuis- G- ma rzeski, antygeny : somatyczne O, rzeskowe H, powierzchniowe K, śluzowe M, saprofit, żyje w glegie, jelitach, gryzonie są nosicielami zarazka, , muchy, wytwarza endotoksyne i cytoplazmatyczna neurotoksynę, O: per os, p posocznicowa- młode i starsze o obniżonej odporności, temp, przyspieszenie oddechów, osłabienie tętna, sinica błon, biegunka, śmierć po 12-36 h. P podostra- choroba trwa 2 tyg żadko wyzdrowienie, p. chroniczna- wychudzenie, biegunka, zap płuc, zap stawów AP: obrzę śledziony, węzłów, wybroczyn na otrzewnej, pęcherzu, jelitach, kateralne zmiany zapalne w jelitach i owrzodzenia, nieraz owrzodzenia migdałków, wątroba ogniska zap, R: sekcja, bakteriologia, L: antybiotyki, chloramfenikol, surowica odpornościowa Z: niszczenie gryzoni odpowiednie utrzymanie, uodpornienie bierne surowice-, Bovityphin ( dla cieląt), Polityphin, - sa to surowice wołów uodpornione typami samonelli, można podawać prep zawierające gamma globuliny, , lub zapobiegawczo szczepionke Polityphovac ( inaktywowana) WĄGLIK- antrax, zakażna zarażliwa, powoduje ostre obrzeki sledziony i surowiczo krwotoczne nacieczenia podskórne, Bacillus Anthracis, G+, rośnie tlenowo, brak ruchu, w warunkach korzystnych wytwarza otoczke a w niekorzystnych zarodniki, postac wegetatywna- oporna na niskie temp. P: pasza, woda, karma, siano, pastwiska, odpady, krew, wydaliny, rany bł sluzowe, - w organiżmie przetrwalniki przekształcaja się w f wegetatywną- zmiany w miejscu wnikniecia- posocznica- uszkodzenie ścian naczyń, obrzeki O: ink- kilka dni, p. nadostra- nagłe padniecvia, krew z odbytu, pyska, nosa, śmierć w skutek dusznosci i drgawek, p. ostra- temp, dreszcze, niepokój, podniecenie, spojówki obrzekłe pokryte wybroczynami, kał żadki, zmieszany z krwia, dusznosć, śmierć, P gardłowa- obrzek okolicy gardła trudności w oddychaniu, kaszel, chrypka, wymioty, błony zasinione, obrzek klatki, P, jelitowa, skórna, plucna AP_ zwłoki szybko gniją, krew z otworów, obrzeki, wybroczyny, śledziona i wezły obrzękłe, przekrwienie narządów, zap gardła, migdałki pokryte strupami. Nacieczenia galaretowate pod skórą, owrzodzenia jelit, karbakuły, zap płuc, R: preparaty mazane ( krew, narządy ) po barwieniu widać laseczki wąglika, precypitacja wg Ascoliego, chodowla trudna, próba na myszkach- padają 3 dni po zakażeniu L: s urowice odpornościowe, penicylina, Z: surowice Antraxin B- prod na wołach, Antraxin K - prod na koniach, szczepienia- podaje się podskórnie u Bo do fałdu kolanowego, u koni w szyję odpornosc po 7-10 dniach, trwa 8-10 m-cy