Nosówka psów

Jedna z najważniejszych chorób zakaźnych psów

-obfity dwustronny wyciek z nosa

Początek

-Posmutnienie

-↓ apetytu

-Wyciek surowiczy z worków spojówkowych

-Wyciek ropny z worków spojówkowych (immunosupresja)

-Wyciek zasycha pozostawiając wyłysienia wokół oczu

-Hiperkeratoza skóry nosa i opuszek nosa

-Wysięk ropny z nosa zasycha

-Objawy ze strony OUN

--Drgawki

--Drżenie mięśni

--Tiki

--Porażenia częściej tylnych kończyn

-Mimo szczepień na całym świecie

-Pojedyncze zachorowania i epizootie

-W Warszawie na 141 psów z objawami nosówki potwierdzono ją u 32 (23%)

Występowanie nosówki

Rodzina: Paramyxoviridae (RNA, około 15800 zasad)

Rodzaj: Morbilivirus

W nim antygenowo spokrewnione wirusy:

-Wirus odry

-Wirus nosówki psów

-Wirus księgosuszu (pomoru bydła)

-Wirus pomoru małych przeżuwaczy

-Wirus nosówki fok

-Wirus nosówki morświnów

-Morbiliwirus delfinów

-Morbiliwirus koni

Właściwości wirusa nosówki psów

Canine distemper virus - CDV

-Główne glikoproteiny otoczki:

---Hemaglutynina (przyleganie wirusa do komórki)

---Białko F (fusion - rozprzestrzenianie się z komórki do komórki bezpośrednio prze styczność unikając ataku immunologicznego Ab)

-Tylko jeden serotyp, bardzo podobny do wirusa odry

-Duża różnica w patogenności między szczepami

-Dość wrażliwy, czas półtrwania: temperatura pokojowa 2 godziny, 4°C 9-11 dni, zamrożony latami

Epidemiologia nosówki psów

-Pies podstawowym (jedynym?) rezerwuarem

-Wirus we wszystkich wydalinach i wydzielinach od 8-go dnia po infekcji przez kilka tygodni, najczęściej w wydzielinie nosa, ślinie, moczu. Wydalany także bezobjawowo ale nie dłużej niż kilka tygodni

-Głównie zakażenie bezpośrednie (kropelkowe lub alimentarne)

-Im większe zagęszczenie tym większe ryzyko zakażenia

-To głównie choroba dużych miast, zwłaszcza skupisk

-Rzadziej zakażenie drogą pośrednią

-Jeszcze rzadziej śródmacicznie

-Dawniej nasilenie zachorowań co ~ 3 lata

-Wrażliwe psy wszystkich ras, płci i w każdym wieku ale najczęściej 3-6 m-cy, rzadziej 1-2 lata, potem sporadycznie

Patogeneza nosówki

-Inkubacja 3-7 dni

-Namnażanie się w tkance limfatycznej walka o immunosupresję

-Potem wiremia = I skok temperatury (3-6 dzień infekcji)

-Potem replikacja w tkance nabłonkowej i nerwowej

-I zależnie od stopnia immunosupresji są 3 możliwości:

---Uwolnienie się od zarazka

---Rozwój ostrej lub podostrej choroby

---Zainicjowanie długotrwałego zakażenia (białko F)

-Namnażanie wirusa w migdałkach

-Wiremia

Od około 7 dnia namnażanie wirusa w innych narządach limfatycznych, komórek nabłonkowych i nerwowych

-Odpowiedź immunologiczna

Patogeneza nosówki nerwowej

-Od około 7-go dnia wirus jest we wszystkich komórkach mózgu chyba przy każdej infekcji, ale w 50% jest on eliminowany = brak nosówki nerwowej

-Pozostałe 50% ostre lub przewlekłe objawy neurologiczne

-Proces może objąć zarówno substancję szarą jak i białą

-Ostre: nieropne panencephalitis z ciałkami wtrętowymi i ogniskami rozmiękania

-Podostre lub przewlekłe: dominuje demielinizacja

--Autoagresje (normalnie mielina jest schowana prze układem immunologicznym wirus ją narusza odkrycie mieliny to tylko podejrzenie)

--Replikacja wirusa w oligodendrocytach

--Reaktywne formy tlenu niszczą „niechcący” oligodendrocyty

Długotrwałe zakażenie wirusem nosówki

-Przy silnej ale opóźnionej odpowiedzi immunologicznej wirus jest stopniowo eliminowany z narządów ale czasem nie do końca

-Może przetrwać w:

---OUN i siatkówce

---Pewne partie skóry

---Płuca ?

---Kości ?

Tak zwane zapalenie mózgu starych psów - old dog encephalitis

-Chyba skutek nosówki przebytej wiele lat temu

-Podostre lub przewlekłe zapalenie przodomózgowia

-Ale nie udaje się wykryć wirusa w OUN (podobne do sclerosis multiplex u ludzi po odrze)

-Postępujące otępienie, zaburzenia ruchowe

Zjawiska odpornościowe przy nosówce

-Ab neutralizująco (dla glikoprotein wirusa)

-Cytotoksyczna odpowiedź komórkowa

-Ale wirus silnie immunosupresyjny (limfopenia T i B, zwłaszcza CD4, ogniska martwicowe w tkance limfatycznej)

-Obie odpowiedzi od 10-20 dnia po infekcji potężne u psów, które wyzdrowiały z nosówki i one latami (dożywotnio?) odporne

-Obie odpowiedzi opóźnione u psów długotrwale zakażonych

-Brak tych reakcji śmierć

Szczepienie przeciw nosówce psów

-Praktycznie tylko z żywym osłabionym wirusem nosówki

-Prawie nie ma reakcji poszczepiennych, ale jest immunosupresja poszczepienna (~2 tygodnie)

-Praktycznie tylko mieszane

-Szczepionki typu „puppy” większa dawka Ag

-Szczepionki z żywym osłabionym wirusem odry (u bardzo młodych szczeniąt w USA)

-Czas trwania odporności poszczepiennej: 1-2 lata z podejrzeniem, że dużo dłuższa

Po ponad 2 latach od ostatniego szczepienia 93,4% psów ma jeszcze w surowicy poziom Ab chroniący przed zachorowaniem

Skuteczność szczepień przeciw nosówce

-Lata 60-te: nadzieja na eradykację nosówki

-Ale od 1980/90 znowu epizootie, też w bogatych miastach UE, USA, Japonii itp., też u szczepionych psów

-Czy wirus się zmienił i szczepionki przestały działać?

-Niedawno izolowane szczepy zachowują się identycznie jak dawne izolaty

-Nadal chorują znacznie częściej nieszczepione niż szczepione (ryzyko 350 razy większe)

Przyczyny nosówki u szczepionych psów

-Żadne szczepienie nie uodporni 100% populacji

-Część zachorowań jest w 7-14 dni po szczepieniu, a więc wypada ono chyba w okresie inkubacji, co nie świadczy o nieskuteczności

-Słaba immunogenność niektórych szczepionek („Nobyvac”)

-Niewłaściwe przechowywanie szczepionek

-„szczepiony” to nie znaczy „należycie szczepiony”

-Wynik błędu lekarza weterynarii

-Zaniedbywanie regularnych szczepień przez właścicieli

Czy człowiek choruje na nosówkę psów?

-Podostre twardniejące zapalenie mózgu (sclerosis multiplex)? - nie

---Raczej wirus odry

-Pewne zaburzenia kostne (choroba Pageta?)

---Między innymi wirus nosówki psów

---Śmierć 2 osób od morbiliwirusa koni

Kaszel Kennelowy

Przebieg nie jest ciężki, intensywny kaszel u psów

To zakaźne zapalenie tchawicy i oskrzeli

Etiologia

-Wirus parainfluenzy typ 2 (PI-2)

-Adenowirus psó typ 2 (CAV-2)

-Herpeswirus typ 1

-Reowirus typ 3

-Inne

-Bordetella bronchiseptica (B.b.)

-Paciorkowce

-Gronkowce

-Pateurella

-Mykoplazmy

-Klepsiella sp.

Epizootiologia

-Na całym świecie bardzo częsta choroba, bardzo zaraźliwa

-W Polsce 30% dorosłych psów ma Ab dla PI-2 i CAV-2, a szczenięta do 50%

-B.b. też bardzo rozpowszechniona

-Głównie kontakt bezpośredni (kropelkowa)

-Rola zagęszczenia (schroniska, psiarnie, wystawy, bazary)

-Epizootie, nagły początek kaszlu

-Ale też indywidualnie trzymane psy

-Zachorowalność 10-50%

Patogeneza

-U immunokompetentnych psów mało patogenne

-Po 3-6 dniach lekki nieżyt górnych dróg oddechowych, subklinicznie, bez wiremii

-Po 10 dniach odporność miejscowa eliminuje wirus

-Nieżyt sprzyja powikłaniom bakteryjnym

-Wtedy dłuższa i cięższa choroba

Bordetella bronchiseptica

-j.w.

-Może wikłać lub być pierwotnym czynnikiem

-Przywiera do rzęsek i paraliżuje je, co sprzyja innym bakteriom

-Bez objawów lub kaszel 3-10 dni

-Potem odporność miejscowa blokuje przyleganie nowych B.b. ale nie usuwa tych przytwierdzonych

-Wielomiesięczne nosicielstwo (też inne gatunki)

Przy immunosupresji

-Ciężkie, długotrwałe choroby (nawroty)

-Nawet zagrażające życiu (zapalenie płuc)

Możliwości immunoprofilaktyki

-Odporność głównie miejscowa

-Powinno się więc szczepić miejscowo donosowo

-Na zachodzie są takie szczepionki

-W Polsce tylko iniekcyjnie (PI-2, CAV-2, B.b.)

-Uważa się, że nawet jeśli one nie są w stanie zapobiec chorobie to łagodzą jej przebieg, bo to choroba środowiskowa

One wytwarzają mielinę

Tzw. zapalenie mózgu starych psów

Tzw. choroba twardej łapy

Luka immunologiczna nie ma tu znaczenia

Epi6-02

- 1 -