Panleukopenia
-Wiele podobieństw do parwowirozy psów
-Ostry przebieg
-Wymioty dominują, też biegunka
-Często chorują bardzo młode zwierzęta
-Błyskawiczne odwodnienie
-Rzadko u kotów dorosłych
-Wtedy infekcja bezobjawowa / łagodna
-Najczęściej przy immunosupresji
Etiologia i występowanie panleukopenii
-Obecnie niewiele wiadomo
-Dawniej najczęstsza choroba zakaźna kotów
-Trzymanych w domach i bezpańskich
-Wywoływana przez parwowirus kotów (Feline parvovirus FPV)
-Chorobotwórczy tylko dla kotowatych
-Potem pojawił się CPV-2 - chorobotwórczy tylko dla psów
-Potem pojawił się CPV-2a, CPV-2b (CPV-2c) chorobotwórcze i dla psów i dla kotów
-Około 10% „panleukopenii” wywoływanych jest przez wirus psów
-U kotów trzymanych w domach rzadko obecnie panleukopenia
-Czy to wynik szczepień?
-Czy to wynik lepszej diagnostyki innych chorób?
-Czy to wynik wypierania FPV przez (chyba) mniej chorobotwórcze wirusy CPV-2a, CPV-2b?
-Czy u kotów bezpańskich panleukopenia rzadko?
Etiologia jak wirus parwowirozy psów ~ możliwe jednak zakażenie śródmaciczne!!
Patogeneza panleukopenii
-Zakażenie
-Replikacja wirusa w jamie nosowej i gardle
-Wiremia
-Tropizm zarazka do szybko dzielących się komórek
Odpowiedź immunologiczna
~podobnie jak psy
Szczepienia
~ podobnie jak psy
-ALE
-Nie szczepić ciężarnych kotek szczepionką zawierającą żywy atenuowany wirus
Odporność po szczepieniu przeciw panleukopenii
-Po 2 dawkach (8 i 12 tydzień)
-Nawet inaktywowanego wirusa (FPV)
-Bardzo wysokie miana (1:5000 - 1:10000)
-Utrzymuje się ponad 6 lat (koty izolowane)
-A tu ścisła zależność odporności od poziomu przeciwciał (miano ochronne 1:8)
-Zatem należycie zaszczepione kocię wytwarza dożywotnią odporność
-Odporność na szczepy CPV-2a, CPV-2b (i CPV-2c) nieznana
Katar kotów
-Zakaźne zapalenie jamy nosowej i tchawicy (Herpeswirus kotów typ 1)
-Kaliciwiroza (Kaliciwirus kotów)
-Oraz inne infekcje (gronkowce, paciorkowce, mykoplazmy, Chlamydophila felis, pasteurelle)
Objawy
Nieżyt błony śluzowej nosa, zapalenie spojówek (często pierwszy objaw) - mrużenie oczu, wysunięcie trzeciej powieki, obrzęk powiek, silny wysięk, bolesność, światłowstręt.
Maceracja skóry pod nosem, ślinienie (kaliciwiroza nadżerki na języku), nadżerki na podniebieniu - herpeswirus; spadek apetytu.
Kot oddycha jamą ustną.
Ciężki przebieg u kotów bezpańskich - liczne powikłania bakteryjne (również zapalenia dolnych dróg oddechowych)
Etiologia
Hepreswirus kotów - 1 Kaliciwirus kotów
-Oba bardzo rozpowszechnione (60-80% dorosłych ma Ab)
-Przy obu długotrwałe nosicielstwo
-Oba atakują koty w skupiskach, młode
a. Dość wrażliwy Bardziej wytrzymały
b. Stabilny antygenowo Bardziej zmienny
c. Słabo immunogenny Bardziej immunogenny
Występowanie
-Duże znaczenie u kociąt
-Występuje w Polsce
-Występują zwłaszcza w skupiskach (nadmierne zagęszczenie)
-Prawdziwa plaga w schroniskach u kotów bezpańskich
Mechanizmy warunkujące przetrwanie wirusa w skupiskach
-Bezpośrednie zakażenia kot od kota (kichanie)
-Zakażenie aerogenne
-Duża rola zagęszczenia
-Przetrwanie wirusa w środowisku
---Herpes szybko ginie
---Kalici dłużej
-Bezobjawowe nosicielstwo
Przebieg zakażenia
-Ostra faza choroby trwa do 2 tygodni
-Potem cofnięcie objawów
-Powrót do zdrowia
-Ale duże prawdopodobieństwo nosicielstwa bezobjawowego
Herpeswirus
-Lubi zakażenia latentne
-Po ostrej fazie zakażenia zostaje „zepchnięty” do stanu latencji (prowirus w DNA komórki gospodarza)
-Brak produkcji wirionów
-Brak wytwarzania Ab - brak pobudzenia odporności
-Po pewnym czasie odporność po przechorowaniu opada
-Wtedy wirus stara się wydostać ze stanu latencji i namnażać
-Rozpoczyna się faza produktywna
-Kot sieje wiriony, często bez objawów
-Trwa to 7-14 dni
-Skutkiem obecności Ag (wirusów) pobudzona odporność i wirus znowu wchodzi w stan latencji
-Skutkiem stresu może dochodzić do częstych faz reaktywacji z latencji (ciąża, laktacja)
Rodzące się kocięta zostają zakażone wirusem, ale także otrzymują odporność bierną rzadko kocięta chorują ale często dochodzi do zakażeń latentnych.
Kaliciwirus
-Nie ma zakażenia latentnego
-Jest kilkumiesięczne namnażanie się w niewielkim stopniu wirusa w gardle po przechorowaniu
-Nie jest to więc dożywotnie nosicielstwo
-Stanowią one zagrożenie dla innych kotów przez około 3 miesiące
Drogi szerzenia
-Skupiska kotów
-Zawlekane często przez bezobjawowych nosicieli
-W wielu skupiskach wybucha katar kociąt po okresie odporności biernej (po 6 tygodniach)
-U dorosłych zachorowania najczęściej pojedyncze ale także przewlekłe i nawrotowe
-Zakażenie przede wszystkim przez kontakt bezpośredni
-Wirus wydalany przede wszystkim przy kichaniu
-Nie można wykluczyć w obrębie hodowli przenoszenia kalici i herpeswirusa drogami pośrednimi (kuwety, ręce, buty, ubranie)
Patogeneza
Hepreswirus
-Okres inkubacji 2-6 dni
-Zarazek wdychany/zlizywany
-Namnażanie w błonie śluzowej jamy nosowej, gardła, migdałków
-Często także w spojówkach, też węzły chłonne żuchwowe
-Dalej w górnych drogach oddechowych
-Uszkadza komórki i wywołuje stan zapalny
-Rozpulchnienie błony śluzowej, owrzodzenia, nadżerki, kaszel itd.
-Po 2-3 tygodniach następuje regeneracja uszkodzonych tkanek ale dołączające się bakterie mogą stan zapalny nasilić i spowodować przejście w stan przewlekły, albo mogą doprowadzić do zapalenia płuc (złe warunki środowiskowe)
-Wiremia krótkotrwała lub brak
Kaliciwirus
-Zarazek wnika podobnie, ale większa różnorodność szczepów różniących się Ag i chorobotwórczością (mniej lub bardziej patogenne oraz tropizm do poszczególnych tkanek - płuca i inne)
-Większość jednak namnaża się w nabłonku górnych dróg oddechowych i w jamie ustnej? (nadżerki, owrzodzenia języka)
-W płucach mogą występować ograniczone ogniska zapalenia, ale w złych warunkach środowiskowych dołączają się bakterie objawy zapalenia płuc
-Wiremia raczej rzadka
-Są wysiewy wirusa do krwi bo można wykazać obecność wirusa w stawach
-Czasami kaliciwirozie towarzyszy lekka kulawizna, z reguły po chorobie, ustąpieniu objawów z układu oddechowego (autoimmunologiczne?)
-Mocne podejrzenie, że kaliciwirus może spowodować przewlekłe zapalenie dziąseł u kotów (dorosłe koty, nawrotowe zapalenie dziąseł - obecnośc kaliciwirusa)
-Generalnie kaliciwiroza jako zapalenie górnych dróg oddechowych przebiega łagodniej niż herpeswiroza
Szczepienia - odporność po szczepieniu przeciw herpeswirusowi
-U kociąt po 2 dawkach nawet żywego wirusa
-Niskie miana przeciwciał SN lub ich brak, ale
-Słaba zależność odporności od poziomu przeciwciał
-Więc to nie znaczy, że nie są odporne (duże znaczenie odporności komórkowej)
-90% z nich po zakażeniu - infekcja subkliniczna a 10% - słabe objawy kataru przez 1-3 dni
-Taka odporność trwa chyba przynajmniej 3 lata
-Więc doszczepić po roku i potem co 3 lata
Odporność po szczepieniu przeciw kaliciwirusowi
-U kociąt po 2 dawkach szczepionki
-Średnie miana przeciwciał SN
-Tu ważniejsza zależność odporności od poziomu przeciwciał
-Taka odporność trwa chyba przynajmniej 3 lata
-Więc doszczepić po roku, potem co 3 lata
-Zmienność wirusa ogranicza skuteczność szczepień
Chlamdohila felis
-Zakażenia bardzo rozpowszechnione w populacji kotów
-Wiele infekcji subklinicznych
-Duży udział w zespole kataru kotów
-Mało odporny na warunki środowiskowe (temperatura pokojowa do 3 dni)
-Jeden z najczęstszych przyczyn zapaleń spojówek i kotów
--Długotrwałe i nawrotowe
--Może dochodzić do infekcji mieszanych
Około 24h w środowisku, niszczony przez powszechne środki dezynfekcyjne
Kilka - kilkanaście dni w temperaturze pokojowej
Jeden serotyp
Możliwość powtórnego zachorowania z powodu innego serotypu wirusa
Typowa cecha herpeswirusów
Trwalsza, trudniejsza do przełamania odporność ale ↑ zmienność antygenowa
Droga pośrednia?
Epi9-02
- 2 -