Choroby kotów - infekcje retrowirusowe - białaczka, FIV
Białaczka
Występowanie białaczki:
-Najczęstsza choroba zakaźna młodych kotów na całym świcie
-Na 709 chorych i zdrowych kotów w W-wie 12,3% zakażonych
-Samce 99,6%, samice 7,1%
-Najczęściej chorują 1-4 letnie
Wirus białaczki kotów (FeLV)
-Retrowirus bez własnego onkogenu
-Atakuje tylko kota domowego
-Ginie po kilku minutach w temperaturze pokojowej
-Białko p27 rdzenia wirionu wykorzystywane w diagnostyce
-Białka p15E i gp70 stymulują odpowiedź i są wykorzystywane w szczepionkach
3 podtypy wirusa białaczki kotów zależnie od białka powierzchniowego gp70
-100% zakażenia kotów podtyp A
-49% - podtyp A+B
-1% - A+C lub A+B+C
Właściwości podtypów
-A - egzogenny wirus, dość stabilny antygenowo, mniej patogenny
-B i C - wynik rekombinacji (?) endogennego wirusa z podtypem A (lub jego mutacji?). Bardziej zmienne antygenowo, bardziej patogenne, ale słabo replikują więc nie zakaźne
Wydalanie wirusa białaczki kotów
-ŚLINA
-Kał, mocz, mleko i inne
-Krew
Sposoby zakażenia
-Najwrażliwsze kocięta (4-5 m-c)
-Wymagany ścisły kontakt z nosicielem
-Zabawa, pielęgnacja (lizanie)
-Jatrogennie ?
-Śródmacicznie
-Wspólne miski ?
Skutki kontaktu z FeLV
-Brak zakażenia (i odporności)
-Przejściowe zakażenie (12-16 tygodni) potem odporność
-Dożywotnie zakażenie i wydalanie wirusa: 80-95% tych kotów zachoruje w przeciągu 1-3 lat
Patogeneza zakażenia FeLV
-Wirus wnika zlizany lub do krwi
-Replikacja w szpiku
-Od 2-4 tygodnia wiremia
-Dociera do komórek nabłonkowych (ślinianki, jelita, pęcherz itp.)
-Tam się namnaża i wydala
-Odporność może to zatrzymać
-Możliwe zakażenie latentne
-Uszkodzenie komórek [szpiku] (anemia, aplazja szpiku, trombocytopenia, immunosupresja, bezpłodność)
-Proliferacja komórek [szpiku] (mięsak limfatyczny, białaczka)
-Wtórne infekcje i inwazje
-Zjawiska immunopatologiczne (kompleksy Ag-Ab, anemia autoimmunologiczna itp.)
Kliniczne przejawy infekcji wirusem białaczki kotów FeLV
Pierwotna
Uszkodzenie szpiki:
niedokrwistość apalstyczna
trombocytopenia
skaza krwotoczna
Mięsaki limfatyczne:
grasicy
przewodu pokarmowego
rozsiane
Białaczka szpikowa
Białaczka limfatyczna
Bezpłodność kotek
Zaburzenia neurologiczne
Wtórna
Immunosupresja i wtórne zakażenia
Uszkadzające działanie kompleksów Ag-Ab
zapalenie kłębuszków nerkowych
zapalenie tęczówki i ciałka rzęskowego
Autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna
Autoimmunologiczna trombocytopenia, skaza krwotoczna i niedokrwistość
Niedokrwistość - podstawowy stwierdzany objaw (bladość śluzówek)
Odwodnienie - powodowane długo trwającymi stanami podgorączkowymi 39,5 - 40,0°C
Wtórne infekcje i inwazje - najczęściej problemy z dziąsłami!
Guzy nowotworowe - chłoniakomięsaki (grasicy)
Objawy neurologiczne ze strony OUN
Rozpoznawanie infekcji wirusa białaczki kotów
-Wykrywanie przeciwciał zawodzi
-Lepiej testem ELISA wykryć antygen p27 w surowicy (ślinie)
-Wynik (-) jest bardzo pewny
-Wynik (+) może być fałszywy
-Stwierdziwszy wiremię trzeba się upewnić czy jest ona trwała
Odporność przy FeLV
-Przeciwciała neutralizujące gp70
-Przeciwciała anty-FOCMA
-Przekazywane też z siarą
-Inne mechanizmy niszczenia zakażonych komórek ?
-Ale może też być silna immunosupresja
Zwalczanie białaczki kotów
-Leczenie tylko objawowe
-Możliwość uwalniania hodowli od wirusa przez usuwanie nosicieli
-Szczepienia
Szczepienie przeciwko białaczce kotów
-Inaktywowane wiriony podtypu A (lub antygeny) czasem też B i C
-Szczepić tylko niezakażone koty
-2 razy w wieku od około 9 tygodni
-Coroczne doszczepianie 1 raz
-To nie utrudnia diagnostyki FeLV
-I jest nieszkodliwe
Trudności oceny skuteczności szczepień przeciw FeLV
-U kontrolnych zakażonych kotów tylko 1/3 ma trwałą wiremię, a objawy chorobowe - jeszcze mniej
-Stąd różne wyniki w różnych ocenach
-Szczepienie chyba nie zapobiega zakażeniu latentnemu
-Sens podtypów B i C oraz antygenów FOCMA w szczepionce ?
Przełom w immunoprofilaktyce białaczki ?
-Na rynku szczepionka rekombinowana
-Żywy atenuowany wirus ospy kanarków (niezdolny do replikacji w komórkach ssaków)
-Z wprowadzonymi do genomu sekwencjami kodującymi główne antygeny wirusa białaczki
-Ma to łączyć skuteczność szczepionki z żywym zarazkiem (naturalne prezentowanie antygenów pobudza także odporność komórkową)
-Z nieszkodliwością szczepionki z zabitym zarazkiem (brak patogennego materiału wirusa białaczki = nie ma możliwości „powrotu” do zjadliwości)
Wirus niedoboru immunologicznego kotów
Feline immunodeficiency virus - FIV
-Retrowirus z rodziny Lentivirinae
-Nie onkogenny, lecz immunosupresyjny
-Zakażenia latentne
-Szybko ginie w środowisku
-Atakuje kotowate na całym świecie, też w Polsce
-Około 11% kotów domowych jest zakażonych
-Wydalanie głównie ze śliną (zwłaszcza jeśli jest w niej dużo komórek)
-Zakażenie wyłącznie przez pokąsanie (krycie ?)
-Także jatrogennie, ale nie kontakt bezpośredni
-Kocury zakażone 2-3 razy częściej niż kotki
-Zwłaszcza starsze (do 6-7 lat % zakażeń wzrasta z wiekiem)
-Zwłaszcza wychodzące na dwór
Główne czynniki rzutujące na epizootiologię zakażeń FIV
-Płeć
-Wiek
-Kontakt z innymi kotami (= wychodzenie na dwór)
Patogeneza
Pogryzienie w krótkim czasie 2-4 tygodnie wiremia limfopenia przejściowa przejście w stan latencji (poziom limfocytów wraca do normy) w trakcie długiego czasu następuje systematyczny spadek poziomu CD4+ (forma subkliniczna) potem załamanie odporności, permanentna wiremia z wysokim poziomem CD8+ (immunosupresory) a dalej powolny spadek ich poziomu
Obraz kliniczny
1.Ostrej infekcji
Kilka tygodni
Brak. Ewentualnie przejściowe, lekkie objawy ogólne i powiększenie węzłów chłonnych. Możliwa biegunka, zapalenie spojówek, skóry, dziąseł, dróg oddechowych itp. Zaburzenia te zazwyczaj poddają się leczeniu lub ustępują samoistnie
2. Nosicielstwa bezobjawowego
Lata
Brak
3. Długotrwałego powiększenia węzłów chłonnych
Miesiące?
Uogólnione powiększenie węzłów chłonnych. Z reguły też słabo wyrażone objawy ogólne (nawroty gorączki, brak apetytu, spadek masy ciała, zmiany zachowania). Wtórne infekcje zazwyczaj nie występują.
4. Zwiastujące AIDS
Miesiące do lat
Wychudzenie, objawy ogólne, niedokrwistość, leukopenia, powiększenie węzłów chłonnych, biegunki. Przewlekłe, nieoportunistyczne infekcje jamy ustnej, dróg oddechowych, skóry i inne.
5.AIDS
Miesiące
Wyniszczenie. Ciężkie, przewlekłe nie ustępujące po leczeniu infekcje (także oportunistyczne), limfopenia. Rzadziej nowotwory, zaburzenia nerwowe, immunopatologiczne uszkodzenie nerek lub gałki ocznej
Zjawiska odpornościowe przy zakażeniu FIV
-2-3 tygodnie po zakażeniu w surowicy się pojawiają przeciwciała przeciwwirusowe
-Ale „ucieczka antygenowa” wirusa
-Więc kot pozostaje zakażony do końca życia
-Przeciwciała te mają wartość diagnostyczną
-One tworzą kompleksy immunologiczne, co może uszkadzać gałkę oczną, nerki itp.
-Immunosupresja !
Szczepionki
-Badania trwają (ucieczka antygenowa)
-Mogą zwiększać wrażliwość na wirusa
Może powodować nowotworzenie ale w bardzo określonych warunkach i głównie układu krwiotwórczego
Niezmienny dla wszystkich szczepów wirusa, jego poszukujemy przy diagnostyce
Są to struktury powierzchniowe - rozpoznawane przez układ odpornościowy, charakteryzują się dużą zmiennością
Wirus (sekwencje) niekompletne, każdy kot się z tym rodzi
Albo następuje wersja z punktem (h) albo z punktem (i)
Kompleksemia
Antygen błony komórkowej związany z zakażeniem onkowirusem kocim
Epi7-02
- 2 -