Lekcja 3 - Uczelnia jako organizacja, studia różne


Podstawowe jednostki organizacyjne

Zwykle w uczelniach publicznych podstawowe jednostki organizacyjne tworzy, przekształca i likwiduje senat uczelni, natomiast w uczelniach niepublicznych sprawy te określa statut. Głównym warunkiem, jaki musi spełniać podstawowa jednostka organizacyjna jest konieczność prowadzenia przez nią co najmniej jednego kierunku studiów lub studiów doktoranckich co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej. Na ogół, zarówno w uczelniach państwowych, jak i prywatnych, podstawowymi jednostkami organizacyjnymi są wydziały. (lub inne, odpowiadające im jednostki, np. instytuty). Wydziały mogą być także uprawnione do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego, a także do występowania o nadanie tytułu naukowego profesora.

W ramach wydziału mogą być tworzone:


W ramach instytutu lub katedry mogą być tworzone:

Międzywydziałowe, ogólnouczelniane i administracyjne jednostki organizacyjne

W uczelniach w skład struktury organizacyjnej wchodzą także różne jednostki międzywydziałowe, ogólnouczelniane oraz administracyjne.

Międzywydziałowe jednostki organizacyjne, jakie najczęściej występują na uczelniach to:

Ogólnouczelniane jednostki to:

Administracyjne jednostki organizacyjne, jakie zwykle występują na uczelniach to:

Podstawowe komórki organizacyjne

Oczywiście to wielkość i potrzeby uczelni (czyli przede wszystkim liczba studentów i ilość kierunków na niej prowadzonych) decydują o tym, jak bardzo rozbudowana jest jej struktura organizacyjna i z jakich konkretnie jednostek się składa. Niemniej jednak, istnieją pewne komórki organizacyjne, z którymi stykają się na co dzień studenci każdej uczelni. Należą do nich:

Organa uczelni

Każda uczelnia ma także określone organa, które dzielą się na:

W skład senatu uczelni wchodzą przedstawiciele nauczycieli akademickich, doktorantów, studentów oraz pracowników nie będących nauczycielami akademickimi. Tryb wyboru senatu i procentowy udział poszczególnych grup społeczności akademickiej określa statut. Do kompetencji senatu uczelni należy między innymi:

Rektor jest przewodniczącym senatu uczelni, on także kieruje działalnością uczelni, reprezentuje ją na zewnątrz, jest przełożonym pracowników, studentów i doktorantów uczelni.

Nauczyciele akademiccy i zajmowane przez nich stanowiska

Większość szkół wyższych to ogromne instytucje, które, aby sprawnie funkcjonowały, potrzebują odpowiedniej liczby pracowników. Generalnie, pracowników uczelni można podzielić na dwie kategorie: na pracowników, którzy są zatrudnieni jako nauczyciele akademiccy oraz na pracowników nie będących nauczycielami akademickimi.

Do pierwszej grupy - nauczycieli akademickich - zaliczani są:

Z kolei pracownicy naukowo-dydaktyczni i naukowi zatrudniani są na stanowiskach:

Pracownicy dydaktyczni zatrudniani są na stanowiskach:

Podstawowym obowiązkiem pracowników naukowo-dydaktycznych jest kształcenie i wychowywanie studentów. Ponadto zobowiązani są do prowadzenia własnych badań naukowych, rozwijania dorobku naukowego lub artystycznego, uczestniczenia w pracach organizacyjnych uczelni. Pracownicy naukowi nie mają obowiązku prowadzenia zajęć ze studentami - w zamian mogą skupić się na rozwoju swojej pracy naukowo-badawczej. Natomiast od pracowników dydaktycznych nie wymaga się, by zajmowali się badaniami naukowymi i rozwojem twórczości naukowej.

Pracownicy nie będący nauczycielami akademickimi to najczęściej:

Stopnie i tytuły naukowe

Zatem nauczycielami w szkołach wyższych są osoby posiadające różne stopnie naukowe, tytuły i stanowiska. Wśród nich są doktorzy, profesorowie zwyczajni i nadzwyczajni, asystenci. Warto znać hierarchię stopni naukowych oraz stanowisk na uczelni, przede wszystkim po to, żeby wiedzieć kim jest osoba, z którą w danej rozmawiamy, jak do tego kogoś należy się zwracać, by nie popełnić przy tym jakiejś gafy.

Czym w takim razie różni się stopień naukowy od tytułu naukowego?

Stopnie naukowe to stopień doktora i doktora habilitowanego określonej dziedziny nauki, uzyskany w zakresie danej dyscypliny naukowej. Zaś tytuł naukowy to tytuł profesora określonej dziedziny nauki. Osoba, która chce uzyskać stopień doktora bądź, w dalszej kolejności, doktora habilitowanego, musi złożyć wniosek o wszczęcie odpowiedniego przewodu (doktorskiego lub habilitacyjnego).
Stopień doktora nadaje się osobie, która:

Do wszczęcia przewodu habilitacyjnego może być dopuszczona osoba, która:

Warto zapamiętać, że rozprawa doktorska i rozprawa habilitacyjna mają wspólną nazwę: dysertacja, co z jęz. łac. oznacza `badać, rozumować'.

Profesor zwyczajny (z jęz. łac. `professor ordinarius') to nazwa stanowiska zajmowanego na uczelni. Jest ono przewidziane dla pracowników naukowych lub naukowo-dydaktycznych, którzy posiadają tytuł naukowy profesora (według art. 114, ust. 1 Ustawy z dn. 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, Dz. U. 2005, Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.). Stanowisko profesora zwyczajnego jest ukoronowaniem kariery naukowej pracowników uczelni i wiąże się z największym prestiżem. Przyznaje się je osobom szczególnie zasłużonym dla uczelni i mającym wybitne osiągnięcia naukowe.

Profesor zwyczajny jest stanowiskiem wyższym rangą niż profesor nadzwyczajny, co często jest przyczyną nieporozumień. Obowiązujący skrót to: Prof. zw. dr hab.

Profesor nadzwyczajny (z jęz. łac. `professor extraordinarius') to również nazwa stanowiska na uczelni. Jest ono przewidziane dla pracowników naukowych lub naukowo-dydaktycznych, którzy posiadają tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego (według art. 114, ust. 2 Ustawy z dn. 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, Dz. U. 2005, Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.). Prawo dopuszcza jednak zatrudnienie na stanowisku profesora nadzwyczajnego osoby, która posiada tylko stopień naukowy doktora oraz znaczne i twórcze osiągnięcia w pracy naukowej, choć jedynie na podstawie umowy o pracę. Jeśli chodzi o zapis skrótowy, jakiego używa się dla oznaczenia tego stanowiska, to wygląda on najczęściej tak (i jest przyjęty jako poprawny): dr hab. (tu nazwisko) prof.,
po czym następuje akronim uczelni, w której dana osoba jest zatrudniona (np. dr hab. Jan Wiśniewski, prof. UW - doktor habilitowany Jan Wiśniewski profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego). Można się spotkać jeszcze z następującą pisownią:

Należy zapamiętać, że profesor zwyczajny i profesor nadzwyczajny to stanowiska, nie należy ich mylić z tytułem naukowym profesora.

Tytuł naukowy profesora i odpowiednio - profesora sztuki jest nadawany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek uczelni macierzystej, po wcześniejszym zatwierdzeniu przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów. Może otrzymać go osoba, która uzyskała już stopień naukowy doktora habilitowanego, posiada osiągnięcia naukowe lub artystyczne znacznie przekraczające wymagania stawiane w przewodzie habilitacyjnym oraz posiada znaczne osiągnięcia dydaktyczne, w tym w kształceniu kadry naukowej.

Stanowiska funkcyjne występujące w szkołach wyższych

Pracownicy uczelni mogą także zajmować następujące stanowiska funkcyjne:

Rektor to najwyższa godność na każdej uczelni. Rektor zarządza uczelnią i podejmuje decyzje we wszystkich sprawach dotyczących uczelni, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych przez ustawę lub statut do kompetencji innych organów uczelni lub kanclerza, a w szczególności:

Oficjalny tytuł, jaki stosuje się wobec rektora wyższej uczelni to Jego/Jej Magnificencja (skrót JM).

Rektor uczelni publicznej wybierany jest spośród nauczycieli akademickich posiadających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego. Zaś rektorem uczelni niepublicznej może być osoba posiadająca co najmniej stopień naukowy doktora. Osoba, która pełni funkcję rektora, zarówno w uczelni publicznej, jak i prywatnej, musi być zatrudniona w uczelni jako swoim podstawowym miejscu pracy.

Prorektor to zastępca rektora. Statut uczelni określa wymagania kwalifikacyjne, jakie muszą spełniać kandydaci na prorektorów. Nie mogą być one wyższe niż wymagania w stosunku do kandydata na rektora. Kandydatów na stanowisko prorektora przedstawia rektor uczelni. Zwykle uczelnie posiadają kilku prorektorów: do spraw nauki, do spraw studenckich,
do spraw finansów, do spraw współpracy z zagranicą.

Dziekan kieruje podstawową jednostką organizacyjną uczelni, a więc zazwyczaj wydziałem. Kieruje on wewnętrznymi sprawami wydziału, do niego kierowana jest większość podań
we wszelkich sprawach studenckich. W skład władz wydziału wchodzą też prodziekani. Zwykle, w zależności od wielkości wydziału, jest kilku prodziekanów, którzy zajmują się określonymi działami. Są prodziekani do spraw: studenckich, studiów dziennych, studiów zaocznych, kadry naukowej, kontaktów międzynarodowych.

Kanclerz uczelni kieruje jej administracją i gospodarką w zakresie określonym przez statut i rektora. Kanclerza uczelni, po zasięgnięciu opinii senatu, zatrudnia rektor. Przed nim także kanclerz odpowiada za swoją działalność.

Zastępcą kanclerza jest kwestor. Pełni on funkcję głównego księgowego, a jego obowiązki i uprawnienia regulują odrębne przepisy. Kwestora powołuje i odwołuje rektor na wniosek kanclerza.

Na każdej uczelni są także różne stanowiska zarządcze, zajmowane przez jej pracowników:

Uwaga! Zazwyczaj w każdej szkole wyższej tworzone są także instytucje opiekunów poszczególnych lat studiów oraz opiekunów uczelnianych organizacji studenckich. Opiekunów powołuje dziekan danego wydziału. Są oni jakby bezpośrednimi przełożonymi studentów. Opiekunowie czuwają nad realizacją procesu dydaktycznego, zaspokajaniem potrzeb naukowych, kulturalnych, socjalnych studentów. Mogą w tych sprawach zgłaszać wnioski i propozycje rektorowi i dziekanowi, a także samorządowi studenckiemu.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Lekcja 1 - System edukacji w polsce, studia różne
Lekcja wychowania fizycznego jako organizacyjno metodyczna forma lekcji ruchu
Lekcja 2- Co to jest szkoła wyższa, studia różne
ćwiczenia śródlekcyjne WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO, STUDIA PEDAGOGIKA OPIEKUŃCZO - RESOCJALIZACYJNA, RÓŻ
Organizm jako całość, Studia - materiały, Anatomia
Lekcja wychowania fizycznego jako organizacyjno metodyczna forma lekcji ruchu
Lekcja 2- Co to jest szkoła wyższa, studia różne
OSOBOWOŚĆ NAUCZYCIELA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO, studia różne, Opracowania
Chemia fizyczna 24, MATERIAŁY NA STUDIA, różne cosie
Sposoby ośmielania dziecka wstydliwego, Studia, RÓŻNE MATERIAŁY
Temat Pojęcie, studia różne, Opracowania
motoryka mala, studia, różne
1. cw. Psychologia- Paulina Mrozinska- zbiorcze, Studia, RÓŻNE MATERIAŁY
ZDROWIE PUBLICZNE odp, Studia, różne
sciaga z pedagogiki 2, Studia, RÓŻNE MATERIAŁY
16.05.2010 motywowanie w organizacji, STUDIA, WZR I st 2008-2011 zarządzanie jakością, motywowanie
7.09.09 Lekcja 2 T. Geografia jako nauka, Geografia
Teoria wychowania - opracowanie, studia różne, Opracowania
krk pedag zaga, studia różne

więcej podobnych podstron