Polityka edukacyjna jest tworzona i wdrażana centralnie przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Administrację, a także prowadzenie poszczególnych placówek oświatowych powierzono natomiast władzom samorządowym.
Podstawa prawna.
Konstytucja RP, art. 70,
każdy ma prawo do nauki,
nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa,
nauka w szkołach publicznych jest obowiązkowa.
ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty,
konwencja o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 roku.
Współczynnik solaryzacji – liczba osób uczących się na danym poziomie kształcenia do liczby ludności, która powinna to robić na danym poziomie kształcenia.
Zadania MEN.
reformowanie systemu oświaty,
decydowanie o treściach nauczanych w szkołach,
określanie warunków wykonywania zawodu nauczyciela,
dopuszczanie podręczników do użytku szkolonego.
Kuratoria oświaty kontrolują:
realizację założeń edukacyjnych w szkołach,
poszanowanie praw ucznia,
przestrzeganie przepisów dotyczących nauczania języka mniejszości etnicznych, ich historii i kultury.
Szkoły napisane kursywą są likwidowane i przekształcane w licea ogólnokształcące dla dorosłych.
Zadania szkoły.
W ZAKRESIE NAUCZANIA | W ZAKRESIE PRACY WYCHOWAWCZEJ |
---|---|
|
|
Statut – akt prawny regulujący zadania, strukturę organizacyjną i sposób działania przedmiotu prawa publicznego lub prywatnego. W statucie szkolnym określa się:
nazwę i typ szkoły, jej zadania,
organ prowadzący szkołę,
organy szkoły i ich kompetencje,
organizację szkoły,
zakres zadań nauczycieli i innych pracowników placówki oświatowej,
zasady rekrutacji uczniów,
prawa i obowiązki uczniów.
Poza statutem, w szkole obowiązują:
regulamin ucznia – zbiór jego praw i obowiązków,
wewnętrzny system oceniania – spis zasad, według których nauczyciele poszczególnych przedmiotów oceniają uczniów,
programy: wychowawczy i profilaktyki – dokumenty zawierające opis działań podejmowanych w celu wychowania młodzieży oraz zapobiegania negatywnym zjawiskom w środowisku szkolnym,
wymagania edukacyjne – dokument określający wymagania nauczycieli wobec uczniów, poziom wiedzy i umiejętności, jaki powinni osiągnąć młodzi ludzie, zakres treści realizowanych na lekcjach,
szkolny zestaw programów i podręczników,
dokument wskazujący pomoce dydaktyczne, które powinien posiadać uczeń w danym roku szkolnym.
Procedura odwoławcza.
wychowawca klasy,
dyrektor lub Rada Pedagogiczna,
skarga do dyrekcji,
skarga do kuratorium,
skarga do WSA.
Stosowanie kar w przypadku złamania obowiązków przez ucznia.
upomnienie wychowawcy klasy,
nagana dyrektora szkoły,
zatrzymanie ucznia w szkole po zajęciach w celu naprawienia wyrządzonych szkód.
Rada pedagogiczna może podjąć uchwałę w sprawie skreślenia z liczby uczniów osoby, która dopuściła się:
fizycznego lub psychicznego znęcania się nad innymi,
udowodnionej kradzieży,
celowego niszczenia mienia szkoły lub innych osób,
długotrwałej, nieusprawiedliwionej nieobecności,
użycia siły wobec pracownika szkoły, nauczyciela lub kolegi.
Deklaracja bolońska – na mocy tego dokumenty wprowadzono trzystopniowy system studów wyższych. Celem reformy było jak największe ujednolicenie szkolnictwa w krajach europejskich.
Lista wymaganych dokumentów na studia obejmuje zazwyczaj:
własnoręcznie podpisany formularz podania o przyjęcie na studia,
oryginał lub odpis świadectwa dojrzałości,
kopię dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,
dwie lub trzy aktualne fotografie,
zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do studiowania na wybranym kierunku.
Matura – egzamin z materiału objętego programem nauczania wybranych przedmiotów na poziomie szkoły średniej. Warunek dostania się na studia.
Program Jean Monnet – kierowany do studentów i badaczy zajmujących się integracją europejską. Obejmuje nauczanie, badania oraz debaty. Zakłada wspieranie finansowe instytucji, stowarzyszeń, młodych naukowców, projektów.
Program Comenius – skierowany do uczniów korzystających z edukacji do końca szkoły średniej, a także nauczycieli i pozostałego personelu szkolnego. W programie mogą też wziąć udział organizacje pozarządowe, przedstawiciele przedmiotów związanych z oświatą oraz oferujących usługi w zakresie doradztwa zawodowego i pośrednictwa. Jego głównym celem jest popularyzowanie wiedzy na temat różnorodności kultur oraz języków europejskich. Program ma pomagać młodym ludziom w nabyciu podstawowych umiejętności i kompetencji życiowych, niezbędnych dla rozwoju osobistego, uzyskania zatrudnienia w przyszłości oraz aktywnego obywatelstwa europejskiego. Zakłada uczestnictwo w szkoleniach i praktyki dla nauczycieli, tworzenia partnerstw pomiędzy szkołami w celu rozwiązania wspólnych projektów oświatowych oraz pomiędzy instytucjami lokalnej lub regionalnej władzy oświatowej.
Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej – do jego głównych zadań należą koordynacja i organizacja rekrutacji oraz kwalifikacji polskich naukowców i studentów na stypendia zagraniczne, a także cudzoziemców na studia i staże w Polsce. Biuro zajmuje się też opiniowaniem projektów oraz negocjowaniem umów, porozumień i programów międzynarodowych w zakresie kształcenia obywateli polskich za granicą i cudzoziemców w Polsce.
Organizacja Międzynarodowej Matury – założona w 1968 roku. Ma swoją siedzibę w Genewie. Zrzesza około 1300 szkół na całym świecie i jest fundacją wspieraną przez UNESCO. Działa zgodnie z przepisami prawa szwajcarskiego. Zarządza nią Rada Fundacji, w której skład wchodzą m.in. przedstawiciele rządów różnych państw oraz dyrektorzy szkół należących do tej organizacji. Celem nauczania w szkołach przygotowujących uczniów do matury międzynarodowej to całościowa edukacji i wychowanie człowieka na miarę XXI wieku. Szczególny nacisk kładzie się tam na wzajemne zrozumienie między różnymi narodami, a także na właściwe proporcje między ilością niezbędnych informacji a umiejętnością ich wykorzystywania. Szkoły realizujące program matury międzynarodowej poddaje się surowym zasadom akredytacji. Program obejmuje dwuletni kurs o charakterze przeduniwersyteckim. Kurs ten kończy się uznawanym na całym świecie egzaminem dojrzałości i najczęściej pozwala na wybór uniwersytetu (honorującego IB) bez egzaminów wstępnych. Przedmioty w programie IB są podzielone na gruby, do wyboru przez ucznia. Musi on wskazać trzy przedmioty na poziomie wyższym (HL) i trzy przedmioty na poziomie niższym (SL). Uczeń musi pisać maturę z języka polskiego, matematyki, języka obcego. Dodatkowo wybiera jeden z przedmiotów społecznych i eksperymentalnych, a także jeden, który będzie mu potrzebny na dany kierunek studiów.
CAS (Creativity Action Service) – program, w którym muszą wziąć udział uczniowie klasy z maturą międzynarodową. Młodzi ludzie mają obowiązek angażować się w pozaszkolne działania społeczne, sportowe i twórcze w wymiarze sześciu godzin tygodniowo. Wszystkie zajęcia w programie IB prowadzi się w języku angielskim.
Służba dyplomatyczna.
ambasador – odpowiada za relację pomiędzy państwem polskim, a państwem na terenie którego się znajduje. Ambasadorowi przysługuje immunitet.
konsul – zajmuje się sprawami Polaków na terenie danego państwa. Konsulowi przysługuje immunitet.
Polak za granicą – są w nim ostrzeżenia dla podróżujących, opisy różnych państw i zwyczajów ich mieszkańców. Z informatora można się dowiedzieć, jak postąpić w razie choroby, kradzieży lub aresztowania. Podano w nim również informacje o zagrożeniach związanych z np. terroryzmem.
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego – dokument ułatwiający obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Islandii, Liechtensteinu, Norwegii i Szwajcarii skorzystanie z usług służby zdrowia w trakcie pobytu za granicą.
Strefa Schengen – w obrębach strefy można przemieszczać się jedynie przy pomocy paszportu. Krajami, które nie zniosły kontroli na granicach są Wielka Brytania i Irlandia.
Terroryzm – metoda walki politycznej polegająca na użyciu przemocy wobec jednostek, grup ludzi lub państw. Terroryści, stosując przemoc psychiczną i fizyczną dążą do osiągnięcia określonych korzyści. Starają się m.in. zastraszyć władze danego państwa i wymóc na nich konkretne decyzje. Terrorystom zależy również na tym, aby wywołać strach wśród obywateli i zyskiwać rozgłos na świecie. Ze względu na cel ataku akty terrorystyczne można podzielić na:
ekonomiczne – polegające najczęściej na wyrządzaniu szkód i zniszczeń,
indywidualne – skierowane przeciwko konkretnym osobom, przeważnie związanym ze światem polityki i biznesu,
masowe (zbiorowe) – skierowane przeciwko przypadkowym, anonimowym ofiarom.
Zanim wyjedziesz…
szczepienie według WHO (zalecane i obowiązkowe),
ubezpieczenie,
strefa Schengen – 14 czerwca 1985 rok,
dokumenty, wizy,
bagaż podręczny.
Europejski pakt na rzecz młodzieży (22 – 23 marca 2005 r.) – zakłada on poprawę poziomu edukacji oraz zwiększenie mobilności, integracji zawodowej i społecznej młodych Europejczyków. Młodym ludziom powinno się zapewnić:
dostęp do edukacji na wysokim poziomie,
dostęp do szkoleń,
zabezpieczenie społeczne,
godziwe warunki mieszkaniowe.
Dziecko – osoba w wieku poniżej 15 lat lub podlegająca obowiązkowi szkolnemu (według prawa obowiązującego w danym państwie członkowskim).
Młodociany – człowiek w wieku pomiędzy 15, a 18 rokiem życia, który nie jest już objęty obowiązkiem szkolnym.
Pracodawcom zakazuje się zatrudniania młodocianych przy pracach:
związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, wymagających wymuszonej pozycji ciała, zagrażających prawidłowemu rozwojowi psychicznemu,
narażających na szkodliwe działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych,
stwarzających zagrożenie wypadkowe.
Osoba, która nie ukończyła 15 lat, może wykonywać pracę lub inne zajęcia zarobkowe wyłącznie:
na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową,
za zgodą swojego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna,
po udzieleniu zezwolenia właściwego inspektora pracy.
Pracodawcę zatrudniającego młodocianego pracownika obowiązuje m.in.:
zakaz zlecania mu pracy w godzinach nadliczbowych,
obowiązek ograniczania czasu pracy – nie może on przekraczać ośmiu godzin na dobę, licząc z czasem nauki,
zakaz zlecania pracy w porze nocnej,
nakaz zapewniania dłuższych okresów odpoczynku – w ciągu doby odpoczynek powinien trwać nieprzerwanie nie krócej niż 14 godzin.
Każdy, kto wyjechał do Wielkiej Brytanii w celu podjęcia pracy, musi zarejestrować swój pobyt. Aby to uczynić, należy:
wystąpić o objęcie ubezpieczeniem, aby móc opłacać składki ubezpieczeniowe, zyskać prawo do emerytury, zasiłku dla bezrobotnych czy zasiłku macierzyńskiego,
zarejestrować się u lekarza i dentysty,
otworzyć konto w banku,
zarejestrować się w urzędzie miejskim – w związku z koniecznością opłaty podatku lokalnego,
zarejestrować się w ambasadzie (można, ale nie trzeba),
uzyskać pozwolenie na korzystanie z telewizji – odpowiednie formularze znajdują się na poczcie.
Europass – pakiet dokumentów umożliwiający każdemu obywatelowi Europy prezentację kwalifikacji zawodowych i umiejętności. W jego skład wchodzi pięć dokumentów:
Mobilność – prezentuje wiedzę i doświadczenia zdobyte podczas nauki, szkoleń, praktyk i staży zagranicznych; potwierdza te okresy edukacji,
Suplement do dyplomu – opisuje rodzaj, poziom, treść i status studiów ukończonych przez właściciela oryginału dyplomu,
Suplement do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe – otrzymują go absolwenci ponadgimnazjalnych szkół zawodowych po zdaniu zewnętrznego egzaminu potwierdzającego ich kwalifikacje zawodowe,
CV i Paszport językowy – dokumenty wypełnia się samodzielnie.