Ruch okrężny jest to model odbywającego się na rynku przepływu strumieni dóbr i usług oraz czynników produkcji między podmiotami gospodarującymi w zamian za płatności przez nie dokonane. Ruch okrężny ilustruje funkcjonowanie gospodarki, na którą składają się:
- gospodarstwa dom (dostarczają przedsiębiorstwom czynników produkcji tzn.: praca, kapitał, ziemia a otrzymują od przedsiębiorstwa dobra i usługi służące do konsumpcji);
- przedsiębiorstwa (dostarczają gospodarstwom dom dobra i usługi służące do konsumpcji w zamian za otrzymanie od nich czynników produkcji).
Oszczędności- część dochodów ludności nie przeznaczona ani na zakupy ani na podatki, stanowią one źródło funduszy pożyczkowych. Podatek-zobowiązanie do uiszczenia na rzecz Skarbu Państw świadczenia pieniężnego. Transfer- świadczenie rządu z reguły na rzecz pewnych grup bez otrzymywania w zamian dóbr i usług np.: emerytury, zasiłki. Rynki finansowe- rynki, na których pożyczkobiorcy otrzymują pewne fundusze od pożyczkodawców za pośrednictwem instytucji finansowych zwłaszcza banków. Makroekonomia- nauka o gospodarce jako całości, zajmuje się przedmiotami większej skali np.: bezrobocie, inflacja. Makroekonomia mówi, co państwo powinno zrobić, żeby rozwiązać problemy gospodarcze np.: problem bezrobocia. Podstawowe mierniki produkcji społ.: PKB- Produkt Krajowy Brutto- jest miarą wielkości produkcji i usług wytworzonych przez czynniki produkcji w danym kraju niezależnie od tego, kto jest jego właścicielem. PNB- Produkt Narodowy Brutto- jest miarą całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju niezależnie od miejsca świadczenia usług czynników produkcji tzn. kraj czy zagranica. Kurs walutowy- cena jaką płaci się w walucie krajowej za waluty obce. PNN- Produkt Narodowy Netto-miara ilości pieniędzy jaką dysponuje gospodarka na wydatki, dobra i usługi po odliczeniu pewnej ilości pieniędzy na sfinansowanie amortyzacji i utrzymanie zasobu kapitału na tym samym poziomie. Amortyzacja to zmniejszenie się wartości istniejącego zasobu kapitału na skutek jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia. Dochód Narodowy wg cen czynników wytwórczych otrzymujemy odejmując od produktu Narodowego Netto podatków pośrednich. Akcyza- podatki nakładane na niektóre towary dla osiągnięcia przeważnie dla osiągnięcia celów społecznych. Cło- specjalny podatek nakładany na towary eksportowane lub importowane jako pewien procent ceny tego towaru lub jako kwota nakładana na jednostkę towaru. Podatek VAT- podstawą opodatkowania jest wartość sprzedaży (0-22%). DOL- Dochód Osobisty Ludności-jest częścią dochodu narodowego wg cen czynników wytwórczych, która powstaje po odjęciu nieoddzielnych zysków przedsiębiorstw oraz składek na ubezpieczenia społeczne. W skład DOL-u wchodzą ponadto wszystkie dochody transferowe pochodzące zarówno ze źródeł prywatnych jak i z budżetu państwa i z budżetów lokalnych. RDL- rozporządzalny dochód ludności- suma dochodów osobistych ludności pomniejszona o indywidualny podatek dochodowy i inne zobowiązania ludności. Wyraża sumę dochodów ludności, która jest przeznaczona na konsumpcję i na oszczędności.
Wzrost gospodarczy- proces stałego zwiększania wielkości ekonomicznych. W praktyce wzrost gosp. utożsamia się ze wzrostem PKB. Zasoby-to co gospodarka posiada. Strumień- przyrost gospodarczy to co powiększa gospodarkę. Rozwój gospodarczy- uwzględnia też zmiany ilościowe i jakościowo-strukturalne, przyrost podstawowych czynników.
Mierniki wzrostu i rozwoju gospodarczego:
-naturalne;
-wartościowe (agregatowe)- PKB per kapita( nie uwzględnia tego co nie jest policzone- nie mówi o szarej strefy, praca w gospodarstwie domowym, czasie wolnym, nie mówi o podziale dochodu narodowego.
Wartość dodana to przyrost wzrostu dóbr w wyniku określonego procesu produkcyjnego. Jest ona obliczona przez odjęcie od wartości dóbr wytworzonych w przedsiębiorstwie sumy nakładów poniesionych na czynniki wytwórcze zużyte do produkcji tych dóbr. Dobro finalne- dobro nabyte przez ostatecznego użytkownika, są to dobra konsumpcyjne nabywane przez gospodarstwa dom albo dobra kapitałowe(inwestycyjne) np.: maszyny nabywane przez przedsiębiorstwa. Dobra pośrednie- dobra częściowo przetworzone, które stanowią nakład w procesie produkcji innych firm gdzie są zużywane np.: stal.
Dochody otrzymują właściele czynników produkcji:
1) właściciele czynnika pracy-> w postaci płac;
2)właściciele ziemi-> w postaci czynszu;
3)właściciele kapitału-> w postaci zysków.
Kategorie makroekonomiczne mogą być wyrażone:
-w cenach bieżących- ceny z okresów, w których dokonujemy obliczeń
-w cenach stałych-są to ceny z pewnego okresu czasu określonego jako rok bazowy lub podstawowy.
Ceny bieżące są podstawą ujęcia nominalnego tych kategorii a ceny stałe ujęcia realnego. Przejście od wielkości nominalnych do realnych umożliwia deflator.
DEFLATOR= (PNB w cenach bieżących/ PNB w cenach stałych)*100