Rachunkowość to system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych w pieniądzu i bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych liczbowych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej jednostki gospodarczej (S. Skrzywan).

Podmiot rachunkowości- każda jednostka prowadząca rachunkowość, określone w art. 2 UoR- mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu:

• spółki handlowe i cywilne oraz osoby fizyczne (bez NBP i SP), przy czym osoby fizyczne i spółki cywilne, jawne, partnerskie, w których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne tylko gdy przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro (po kursie średnim NBP z 30. IX); jeśli nie przekraczają tego limitu, to mogą, ale nie muszą prowadzić ksiąg rachunkowych

• banki, fundusze inwestycyjne i emerytalne, ubezpieczyciele, biura maklerskie

• gminy, powiaty, województwa, jednostki i zakłady budżetowe, zakłady pomocnicze jednostek budżetowych i fundusze celowe

• osoby zagraniczne, oddziały i przedstawicielstwa zagraniczne

• inne jednostki, jeżeli otrzymują od państwa dotacje lub subwencje

Przedmiot rachunkowości:

1.Majątek przedsiębiorstwa i źródła jego pochodzenia

2. Procesy gospodarcze (przychody i koszty)

3. Wynik finansowy (zysk lub strata)

Metody rachunkowości:

1. bilansowa

2. podmiotowa

3. grupowania

Klasyczny podział:

1. księgowość

2. rachunek kosztów

3. sprawozdawczość finansowa

Odbiorcy:

1. wewnętrzni (rachunkowość zarządcza)

2. zewnętrzni (rachunkowość finansowa)

Majątek:

1. aktywa - kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które w przyszłości spowodują wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych:

- trwałe

- obrotowe

Aktywa trwałe:

- wartości niemateriale i prawne

- rzeczowe aktywa trwałe

- należności długoterminowe

- inwestycje długterminowe

- długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Wartości niematerialne i prawne - zalicza się do nich nabyte przez jednostkę prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywanym okresie użyteczności dłuższym niż rok przeznaczone na potrzeby jednostki:

a. autorskie prawa majątkowe, koncesje, licencje

b. prawa do wynalazków

c. prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz wzornictwa

d. know how, koszty zakończonych prac rozwojowych oraz wartość firmy

Rzeczowe aktywa trwałe:

a. środki trwałe w budowie np. budowa linii produkcyjnej (jeszcze nie przyjęte do użytowania)

b. środki trwałe:

- grunty

- budynki i budowle

- maszyny i urządzenia

- środki transportu

- ulepszenia w środkach trwałych

- pozostałe środki trwałe

Należności długoterminowe:

a. od jednostek powiązanych

b. od jednostek pozostałych

Inwestycje długoterminowe - lokowanie środków pieniężnych (wolnych) niezwiązane z działalnością statutową jednostki:

-nieruchomości

-wartości niematerialne i prawne

-długoterminowe aktywa finansowe (akcje, obligacje) i pozostałe

Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe - rozliczenia dotyczące okresu dłuższego niż rok.

Majątek obrotowy:

a. zapasy

b. należności krótkoterminowe

c. inwestycje krótkoterminowe

d. krótkoterminowe rozliczenia

Zapasy - składniki majątku które znajdują się w jednostce gosp. krócej niż rok:

- materiały:

• bezpośrednie (do produkcji, przenoszą własne cechy na wyrób)

• pośrednie ( nadają charakterystyczne cechy wyrobom np. lakier, ale służą też do utrzymania ruchu maszyny np. oleje, części zapasowe, paliwa, opakowania)

-półprodukty - skończone elementy produktu, które jednostka może sprzedać

-produkcja w toku - niezakończony proces produkcyjny (na 1 dzień bilansowy, nie można sprzedać)

-wyroby gotowe - składniki majątku wytwarzane przez jednostkę gospodarczą w celu sprzedaży i uzyskania z tego tytułu korzyści ekonomicznych

-towary - składniki majątku nabyte przez jednostkę gospodarczą, aby w niezmienionej formie odsprzedać innym podmiotom

Należności krótkoterminowe:

- należności z tytułu dostaw i usług

- należności z tytułu ceł i ubezpieczeń społecznych

- pozostałe należności

- należności dochodzone na drodze sądowej (roszczenia sporne)

Inwestycje krótkoterminowe:

Źródła finansowania majątku/kapitału:

a. własne:

-kapitał podstawowy (nazwa uzależniona od formy organizacyjno-prawnej)

-kapitał zapasowy

-kapitał z aktualizacji wyceny (przeszacowane wartości)

-kapitały rezerwowe (nieregulowane prawnie)

-wynik finansowy - zysk/strata

b. obce:

-długoterminowe (kredyty i pożyczki)

-krótkoterminowe (zobowiązania bieżące):

*krótkoterminowe pożyczki i kredyty

*zobowiązania z tytułu dostaw i usług

*zobowiązania z tytułu ceł i ubezpieczeń społecznych

*zobowiązania wekslowe

*zobowiązania z tytułu wynagrodzeń

*zobowiązania wobec pracowników

*pozostałe zobowiązania

*fundusze specjalne