W erze ci膮gle rozwijaj膮cego si臋 przemys艂u przedsi臋biorstwa, aby sprosta膰 konkurencji oraz zdoby膰 wysok膮 pozycj臋 rynkow膮 musz膮 wprowadza膰 na rynek produkty o wysokim stopniu innowacyjno艣ci. Ku temu s艂u偶y rozwijanie obszaru bada艅 i rozwoju. Niestety, z powodu tego, i偶 w obszarze tym prawie wszystko zale偶y od kreatywno艣ci i innowacyjnych pomys艂贸w pracownik贸w, nie da si臋 wprowadzi膰 tradycyjnie pojmowanego controllingu. Zamiast sterowania oraz kontroli zewn臋trznej controlling w dziedzinie bada艅 oraz rozwoju powinien by膰 swego rodzaju samokontrol膮, kt贸ra ma prowadzi膰 do osi膮gni臋cia za艂o偶onych wcze艣niej cel贸w, w wcze艣niej okre艣lonym czasie i nak艂adach. Pe艂ni on raczej funkcj臋 wspieraj膮c膮 ni偶 kontroln膮 czy steruj膮c膮. Przez to, 偶e obszar badania i rozwoju jest bardzo wa偶ny w tworzeniu zdolno艣ci konkurencyjnej oraz potencja艂u rozwojowego a nie da si臋 艂atwo zmierzy膰 i obliczy膰 efekt贸w pracy w tej dziedzinie controling w tym przypadku musi zapewni膰 jak najwi臋ksza przejrzysto艣膰 w kwestii koszt贸w czy zrealizowanych cel贸w. Nast臋pnym krokiem jest dob贸r w艂a艣ciwych narz臋dzi planowania, sterowania i kontroli w tej dziedzinie.
Controlling w obszarze bada艅 i rozwoju to g艂贸wnie:
Zadania koordynacyjne (np. koordynacja planowania i kontroli)
Decyzje w sprawie rozwoju dzia艂u b膮d藕 kupienia licencji
Wsp贸艂praca przy opracowaniu analizy konkurencji
Opracowanie technik planowania program贸w w obszarze bada艅 i rozwoju
Kontrola post臋pu prac poprzez ocen臋 realizacji wyznaczonych cel贸w
Budowanie rachunku koszt贸w dla obszaru rozwoju i bada艅
Stworzenie systemu sprawozdawczego i systemu motywacyjnego
PLANOWANIE W OBSZARZE BADAN I ROZWOJU - orientuje si臋 ono tutaj na cele oraz strategi臋 przedsi臋biorstwa oraz przebiega ono od okre艣lania cel贸w, poprzez przydzielenie 艣rodk贸w , do oceny koszt贸w i korzy艣ci
PLANOWANIE STRATEGICZNE obszar B+R mo偶e pe艂ni膰 tu role pasywn膮 (zada艅 tego obszaru nale偶y zapewnienie realizacji ustalonych cel贸w przedsi臋biorstwa) lub aktywn膮 (do zada艅 tego obszaru nale偶y wyst臋powanie z w艂asnymi propozycjami dotycz膮cymi rozwoju nowych produkt贸w wcze艣niej w przedsi臋biorstwie nie wytwarzanych, ale maj膮cych szanse odniesienia sukcesu na rynku)
PLANOWANIE STRATEGICZNE MO呕E PRZEBIEGA膯 NA 3 R脫呕NYCH P艁ASZCZYZNACH:
-planowanie dalszego rozwoju ju偶 istniej膮cych produkt贸w (np. dostosowanie do wymog贸w ochrony 艣rodowiska)
-planowanie wprowadzenia nowych produkt贸w lub technik wytwarzania na rynek
-planowanie dzia艂a艅 w zupe艂nie nowych obszarach
Na podstawie plan贸w strategicznych przyporz膮dkowuje si臋 poszczeg贸lne projekty odpowiednim obszarom strategicznym- nast臋pnie opracowujemy bud偶et dla ka偶dego z nich.
Aby poprawi膰 sterowanie obszarem bada艅 i rozwoju niezb臋dne jest uj臋cie poszczeg贸lnych przedsi臋wzi臋膰 w odpowiednie programy oraz projekty. Programy to zbi贸r pojedynczych projekt贸w. Podzia艂owi temu powinien towarzyszy膰 podzia艂 obowi膮zk贸w i kompetencji oraz stworzenie odpowiedniej hierarchii z wydzieleniem kierownik贸w program贸w oraz kierownik贸w projekt贸w.
Podzia艂 controlingu na strategiczny i operacyjny towarzyszy podzia艂owi na controlling w obszarze bada艅 i rozwoju.
W ramach controlingu strategicznego do jego zada艅 nale偶膮:
-dzia艂ania wspieraj膮ce przy okre艣laniu projekt贸w i bud偶et贸w d艂ugookresowych
-stworzenie odpowiedniego systemu wczesnego ostrzegania.
W ramach controlingu operacyjnego do jego zada艅 nale偶a:
-wspieranie decyzji kr贸tkookresowych dotycz膮cych sposobu rozdysponowywania posiadanych czynnik贸w.
Controling bada艅 i rozwoju odr贸偶nia si臋 wysok膮 wra偶liwo艣ci膮 pracownik贸w tego obszaru na ingerencje w procesy tam zachodz膮ce oraz mo偶liwe obszary o ewentualne blokowanie innowacyjno艣ci. To controling bada艅 i rozwoju powinien zapewni膰 przedsi臋biorstwu przewag臋 nad konkurencj膮. Powinien on s艂u偶y膰 tak偶e pracownikom w tworzeniu systemu samosterowania, samo motywowania i samokontroli, kt贸rych celem jest: wzrost efektywno艣ci i ekonomiczno艣ci w podejmowanych dzia艂aniach.