Wykład III

ZAOPATRZENIE GOSPODARSTW W WODĘ, ŹRÓDŁA , KLASYFIKACJE, JAKOŚĆ

• Woda spełnia rozmaite funkcje w życiu człowieka i zwierząt.

• Zaspokaja podstawowe funkcje życiowe organizmu, wykorzystywana jest do celów socjalno bytowych, utrzymania higieny oraz celów technologicznych

• Brak wody do picia powoduje u zwierząt:

• nerwowość

• zanik apetytu

• gorsze wykorzystanie paszy

• niedoczynność narządów

• Ilość wody potrzebnej zwierzętom zależy od:

• temperatury otoczenia

• wilgotności

• ruchu powietrza

• masy ciała zwierzęcia

• stanu zdrowia zwierzęcia

• produkcji mleka (wytworzenie 1 kg mleka wymaga 4 kg wody)

• jakości zadawanej paszy (zawartości suchej masy, białka i składników mineralnych)

ŹRÓDŁA WODY

• Systematyka wód

• Kryteria klasyfikacji wg jej przeznaczenia:

• woda do picia i zastosowania gospodarczego

• woda dla przemysłu spożywczego

• woda dla innych gałęzi przemysłowych

• Jeśli woda nie spełnia wymagań…

• Uzdatnianie wody

• oczyszczanie mechaniczne – polega na usuwaniu zanieczyszczeń zawiesinowych i koloidalnych oraz domieszek gazowych

• oczyszczanie chemiczne –to usuwanie żelaza i manganu, a także odkwaszenie i zmiękczanie wody

• oczyszczanie bakteriologiczne – to oczyszczanie wody, polegające na gotowaniu (w małej ilości), filtrowaniu, chlorowaniu, ozonowaniu lub naświetlaniu promieniami UV

• Zapotrzebowanie na wodę gospodarstwa rolnego jest różne i zależy od wielu czynników takich jak:

• liczba odbiorców

• jednostkowe zapotrzebowanie na wodę

• nierównomierności poboru wody

• pory roku i inne

• Ile nam potrzeba wody?

• Algorytm wyznaczania zapotrzebowania na wodę

1. Średnie dobowe zapotrzebowanie na wodę

w którym: An – ilość poszczególnych odbiorców

qn – jednostkowe dobowe zapotrzebowanie na wodę

2. Dobowy współczynnik nierównomierności poboru wody

Przyjmujemy: a = 1 – dla pojazdów

a = 1,3 – dla gospodarstw hodowlanych

a = 1,3 – 1,7 – dla gospodarstw domowych

3. Godzinowy współczynnik nierównomierności poboru wody

Przyjmujemy: a = 1 – dla pojazdów

a = 3 – dla gospodarstw hodowlanych

a = 1,6 – 2,5 – dla gospodarstw domowych

4. Maksymalne godzinowe zapotrzebowanie na wodę

OGÓLNE DOBOWE ZAPOTRZEBOWANIE:

(dolicza się ilość wody gaśniczej potrzebnej do gaszenia pożaru przez 2-3 h)

= 3600q*t

gdzie: q – to zużycie wody gaśniczej, l/s, (q = 5-10 l/s)

t – czas gaszenia pożaru, h

SYSTEMY DOSTARCZANIA WODY

• Zaopatrywanie gospodarstw w wodę

• z własnego ujęcia

• studnie kopane (szybowe)

• studnie wbijane

• studnie wiercone

• instalacja wodociągowa (np. gminna)

do dostarczenia wody do gospodarstwa wykorzystuje się różne rodzaje pomp, w zależności od warunków, które występują w gospodarstwie. Popularnym rozwiązaniem jest zastosowanie instalacji hydroforowej. Stosuje się je w gospodarstwach z własnym zaopatrzeniem w wodę oraz w wysokich budynkach.

• Rodzaje ujęć wodnych

• studnie kopane, budowane najczęściej z kręgów betonowych, stosuje się do pobierania wody znajdującej się na głębokości do około 15 m

• studnie wbijane, nazywanie również studniami abisyńskimi, głębokości do kilkunastu metrów. Warunkiem stosowania studni wbijanej jest występowanie piaszczystej lub żwirowej warstwy wodonośnej o miąższości nie mniejszej niż 1,5 m oraz zaleganie lustra wody nie niższej niż 6 m

• studnie wiercone stosuje się do wód z głębokości dochodzących do kilkunastu metrów. Wraz z wierceniem otworu studziennego wpuszczane są rury osłonowe. W dolnej części studni głębinowej znajduje się filtr 3 najczęściej wykonany z perforowanej rury okrytej miedzianą siatką. Obudowę studni stanowi szyb 1, w którym zainstalowane są urządzenia techniczne

W celu umożliwienia pobierania wody ze źródła (studni) i doprowadzenia do miejsca zużycia budowane są rurociągi, w skład których wchodzą pompy, zbiorniki, odbiorniki wody i elementy łączące, stanowiące sieć rurociągów

• Do podnoszenia wody ze źródła lub podwyższenia ciśnienia wody pobieranej z wodociągu stosuje się:

• pompy

• zestawy do podnoszenia ciśnienia

• urządzenia hydroforowe

• Podstawowym urządzeniem do podnoszenia wody i zwiększania jej ciśnienia są pompy. Dzielimy je na:

• pompy wyporowe

• tłokowe

• przeponowe (membranowe)

• skrzydełkowe

• nurnikowe

• wirowe

• odśrodkowe

• diagonalne i helikoidalne

• śmigłowe

• Parametrami charakteryzującymi pompy są:

• wydajność

• wysokość podnoszenia (geometryczna i manometryczna)

• wysokość ssania (geometryczna i manometryczna)

• maksymalne ciśnienie robocze

• zakres temperatur

• średnica tłoczenia

• średnica ssania

• Geometryczna wysokość ssania – to pionowa odległość lustra wody od miejsca w pompie w którym panuje najniższe ciśnienie

• Pompy wyporowe – tłokowe

• pompa tłokowa typu …

• pompa wyporowa – membranowa

• skrzydełkowa

• Pompy wirowe

• wielostopniowe pionowe

• budowa

• Zestawy szeregowe pomp

• Zestawy szeregowo-równoległe pomp

• Zestawy równoległe

• Pompy stosuje się często w urządzeniach zwanych hydroforami

• budowa hydroforu

• Wszystkim zwierzętom należy zapewnić odpowiedni dostęp do wody pitnej lub możliwość innego zaspokojenia zapotrzebowania na płyny. Sprzęt stosowany do żywienia i pojenia musi być zaprojektowany, skonstruowany i umieszczony w taki sposób, by minimalizować ryzyko zanieczyszczenia paszy i wody oraz niekorzystne skutki walki zwierząt o dostęp do karmideł i poideł

• Poidła dla bydła

• miskowe

• komorowe (korytowe)

• smoczkowe

• Pojenie na pastwisku

• Poidła niezamarzające (izolowane)

• Poidła dla trzody chlewnej

• smoczkowe: z przyciskiem podniebiennym, dźwigniowe, teleskopowe

• miskowe

• zraszacze

• Poidła dla drobiu

• napełniane ręcznie:

• odwracalne

• zbiornikowe

• rynienkowe (podłużne)

• kloszowe

• kropelkowe

• bez miseczki

• z miseczką