Możliwość x motywacja x warunki pracy= wyniki
Motywacja to zespół mechanizmów uruchamiających, ukierunkowujących, podtrzymujących i kończących zachowanie. U podstaw motywacji mogą leżeć różne czynniki: *biologiczne, *społeczne *emocjonalne *poznawcze
Motywacja-skłonność do ponoszenia dużych wysiłków, aby osiągnąć cele organizacji , uwarunkowana stopniem, w jakim te wysiłki mogą ułatwić zaspokojenie jakiejś indywidualnej potrzeby.
Proces motywacji: Niezaspokojona potrzeba->napięcie->dążenia->zachowanie poszukiwawcze->zaspokojona potrzeba-> złagodzenie napięcia
Teorie motywacji:
1)Teoria hierarchii potrzeb dr Abrahama Maslow’a:
-istnieje hierarcha potrzeb ludzkich; w miarę zaspokajania danego poziomu potrzeb zaczyna dominować kolejna, wyższa w hierarchii
-potrzeby wyższego rzędu ujawniają się w człowieku dopiero po zaspokojeniu przynajmniej częściowo potrzeb niższego rzędu
-Maslow twierdzi, że zaspokojenie danej potrzeby w 70% może spowodować przejście na wyższy poziom.
2)Teoria czynników motywacyjnych i higienicznych wg Herzberga
-czynniki nieodłącznie związane z daną pracą wiążą się z zadowoleniem z niej (czynniki motywacyjne), zaś czynniki zewnętrzne dot. Niezadowolenia (czynniki higieniczne)
3)Model R.A. Webbera- Webber zwrócił uwagę na istnienie potrzeb skierowanych naiwnych oraz skierowane do wewnątrz. Czynniki takie jak prestiż, uznanie, akceptacja czy przynależność powodują, że człowiek zwraca się do otoczenia i dba o swój wizerunek. Potrzeby autonomii, uznania dla samego siebie oraz osiągnięć powodują, że człowiek kieruje się do wewnątrz. Każdy posiada swój zestaw nastawień, który nie jest stały. W młodości zwykle dominują czynniki zewnętrzne, dojrzewamy w określonych grupach społecznych, które wywierają na nas wpływ. W późniejszym okresie coraz ważniejsze stają się czynniki kierujące jednostkę do wewnątrz.
4)Teoria oczekiwań- mówi o tym, że ludzie wybierają określone zachowanie spośród różnych możliwości, aby uzyskać swoje cele. Wg tej teorii poszczególne osoby mają motywację, jeżeli dostrzegają sprzyjającą im kombinację tego, co dla nich jest ważne i tego, czego oczekują jako nagrody za ich wysiłek.
5)Teoria sprawiedliwości wg Adamsa- pracownicy porównują stosunek własnych nakładów do wyników ze stosunkiem nakładów i wyników u innych, podobnych osób. Zgodnie z teorią ludzie dążą do sprawiedliwości.
6)Teoria X i Y wg Mc Gregora-kierownicy mają 2 odmienne poglądy na naturę ludzką. Teoria X pogląd negatywny, teoria Y- pogląd pozytywny. Mc Gregor wyróżnił 2 założenia, dot. Zachowań pracowników: Teoria X-spojrzenie tradycyjne, które zakłada, że pracownicy są leniwi, nie lubią przejawiać inicjatywy, praca jest dla nich nieprzyjemna, dlatego też należy ich motywować siłą, pieniędzmi albo pochwałami. Teoria Y zakłada, że ludzie z natury są motywowani do pracy i do dobego wykonywania zadań.
7)Teoria 3 potrzeb wg Mc Clellanda- gł. Czynnikami motywującymi są potrzeby osiągnięć, władzy i przynależności.
Czynniki motywacji: osiągnięcia, uznanie, sama praca, odpowiedzialność
Czynniki higieny: przełożeni, warunki stosunki w pracy, płaca i bezpieczeństwo, polityka i zarządzanie
Potrzeby skierowane do wewnątrz: autonomia, uznanie dla samego siebie, kompetencje, osiągnięcia
Potrzeby skierowane na zewnątrz: władza, prestiż, bezpieczeństwo, przynależność, miłość, uznanie społeczne
Pozamaterialne środki motywacji: pochwały, uznanie, poszerzanie zakresu samodzielności, konsultowanie decyzji, kulturalne traktowanie, stwarzanie warunków partnerstwa. Materialne środki motywacji: wynagrodzenia, premie, dodatki, prowizja, dodatkowe wynagrodzenia materialne, prawo do korzystania z samochodu służbowego, mieszkania służbowe, wyjazdy szkoleniowe, bezpłatne miejsce na parkingu. Kadrowe środki motywacji: awans, degradacja, kadra rezerwowa, rotacja pozioma, wzbogacenie pracy, zwolnienia.