GEOGRAFIA USŁUGI

GEOGRAFIA – USŁUGI – SŁOWNIK MATURZYSTY

Do tego sektora gospodarki zaliczamy między innymi:
transport i łączność
handel
gospodarkę komunalną
pośrednictwo finansowe i ubezpieczeniowe
bankowość
obsługę nieruchomości
naprawy
turystykę
oświatę
ochronę zdrowia
działalność związaną ze sportem i rekreacją
administrację
wymiar sprawiedliwości
Kraje słabo rozwinięte Kraje rozwijające się Kraje wysoko rozwinięte
etap preindustrialny etap industrialny( w tym kraje Europy Środkowo- Wschodniej etap postindustrialny
1)mała liczba osób zatrudnionych w tym sektorze 1)niedorozwój usług spowodowany silnym rozwojem przemysłu(dla państw socjalistycznych) 1)wysokie zatrudnienie w tym sektorze
2)silne zróżnicowanie w poszczególnych krajach 2)duża dynamika rozwoju usług związana z transformacją ustrojową i pojawieniem się nowych potrzeb 2)usługi silnie wyspecjalizowane
3)ludność podejmuje nisko płatne i mało wyspecjalizowane prace 3)dynamiczny rozwój handlu zaspokajający potrzeby konsumentów 3)pojawienie się bezrobocia technologicznego, polegającego na wypieraniu działalności ludzi przez maszyny
4)małe zasoby finansowe brak działalności naukowo- badawczej, bankowości, firm ubezpieczeniowych 4)wytwarzanie ok. połowy PKB 4)wytwarzanie zdecydowanej większości PKB
5)wytwarzanie niewielkiego odsetka PKB (poza krajami monokultury)
KOMUNIKACJA
TRANSPORT ŁĄCZNOŚĆ
POCZTA TELEKOMUNIKACJA PRASA

1)niezmechanizowany (np. konny) 1)telefonia stacjonarna

2)szynowy (kolej, metro, tramwaj) 2) telefonia komórkowa

3)samochodowy 3) telegrafia

4)radiofonia i telewizja

1)morski 5) telekomunikacja komputerowa

2)żegluga śródlądowa 6)Internet

1)lotniczy

1)przesyłowy

Duzy rozwój po II wojnie światowej. Najgęstszą sieć kolejową ma Benelux. Najdłuższa linia kolejowa na świecie to linia transsyberyjska, łącząca Moskwę z Władywostokiem nad Pacyfikiem, linia trans amazońska.

Transport kolejowy odgrywa współcześnie największą rolę w krajach rozwijających się, w których dominują przewozy masowe. W wysoko rozwiniętych państwach likwiduje się nierentowne linie kolejowe, unowocześniając je i przystosowując do szybkiego przewozu towarów bądź ludzi.

PRZYKŁADY SZYBKICH KOLEI NA ŚWIECIE

Do krajów o największej gęstości linii kolejowych należą;

--- Czechy (12,1 km/ 100km2)

---Belgia (11,4 km/100km2)

---Niemcy (10,5 km/100km2)

Krajami o najmniejszej gęstości linii kolejowych są:

---Australia i Rosja (0,5km/100km2)

Największą długość linii kolejowych mają:

--USA (160tys. km)

--Rosja (87 tys. km)

--Kanada (85 tys. km)

Najdłuższa linia kolejowa na świecie –transsyberyjska (9288km). Są kraje które nie maja kolei, np. : Islandia, Afganistan, Cypr, Bhutan, Laos, Jemen

ZALETY WADY
nie zanieczyszczają środowiska kosztowna infrastruktura (tory, umocnienia)
przewozi ładunki o dużej masie(transport masowy)oraz objętości(bardzo ładowny) wymaga przeładowanie towaru
niskie koszty jednostkowe przewozu, koszty maleją ze wzrostem odległości integracje utrudniają różne szerokości toru
dogodny w mieście, ponieważ dzięki kolei podziemnej można szybko przewozić dużą liczbę osób nie dowozi towarów ,,od drzwi do drzwi”, wymaga ich przeładunku
w wysoko rozwiniętych krajach jest bardzo wygodny (wagony sypialne) stosunkowo długi jest czas przewozu
istnieje zagrożenie atakami terrorystycznymi (metro w Tokio, pociągi w Hiszpanii)

Rozwija się obecnie wypierając transport kolejowy. Jest to transport ,,od drzwi do drzwi”. Na początku XX w zaczął się gwałtownie rozwijać

Odgrywa najważniejszą role w krajach wysoko rozwiniętych. Największą gęstość dróg kołowych mają kraje o niewielkiej wielkości (Belgia, Japonia, Włochy najmniejszą kraje afrykańskie oraz azjatyckie)

Największa długość dróg kołowych na świecie występuje w USA (6 303 tys. km). w tym kraju porusza się również największa liczba samochodów

W krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo dominuje obecnie rozbudowa dróg wielopasmowych i bezkolizyjnych (autostrady).

ZALETY WADY
przewozi towary ,, od drzwi do drzwi” samochody mają małą ładowność
na niewielkich odległościach jest opłacalny zużywa dużo paliwa
szybkość przewozu towarów jest stosunkowo duża wymaga budowy kosztownej infrastruktury (drogi, mosty, tunele, autostrady)
może przewozić różnorodne towary silne zanieczyszczenie środowiska, zwłaszcza powietrze
jest łatwo dostępny dla prywatnych użytkowników jest źródłem uciążliwego hałasu
stanowi najmniej bezpieczny środek lokomocji, duża ilość wypadków
duże zużycie energii i trzeba płacić

Rozpoczął się po I wojnie światowej. Wykorzystywany do przewozu pasażerów i poczty. Dynamicznie się rozwijał. Transport ten wykorzystujemy jeśli zależy nam na szybkości. Jeśli chodzi o wykorzystanie tego transportu to występuje w USA, Kanadzie, Austrii. W Polsce 95% -linie międzynarodowe. USA- największy przewoźnik lotniczy – 40% .Transport ten dominuje w przewozach na duże odległości. Najgęstsza sieć połączeń istnieje miedzy:

-- Europą a Ameryką Północną

--USA a Ameryką Południową

--USA a Japonią

-- Europą Zachodnią a Indiami, Chinami i Australią

Transport lotniczy odgrywa największą role w krajach o dużych powierzchniach, szczególnie w USA, Kanadzie, Rosji, Australii. Do największych lotnisk świata należą: a) Londyn ( Heathrow) b) Los Angeles (International) c)Nowy Jork (J. F. Kennedy) Samoloty przewożą głównie pasażerów, transport towarów nie odgrywa znaczącej roli. Samolotem przewozi się produkty, które trzeba szybko dostarczyć.

ZALETY WADY
jest najszybszy wymaga dużych nakładów na środki transportu i infrastrukturę naziemną (lotniska, system nawigacji)
jest najbezpieczniejszy ma małą ładowność
ma duży zasięg jest kosztowny na małych odległościach
w niewielkim stopniu wpływa na środowisko geograficzne (jest ekologiczny) duży hałas jest uciążliwy dla mieszkańców
czasami bywa jedynym możliwym środkiem transportu (trudno dostępne obszary) zależy od stanów pogody np. mgła, burze
zapewnia dużą regularność i terminowość dostaw ostatnio wzrosło zagrożenie atakami terrorystycznymi
komfortowy jest w razie katastrofy pasażerowie mają nikłe szanse przeżycia
porty lotnicze są przeciążone
wysokie koszty

Ten transport odgrywa główną rolę w międzynarodowej wymianie handlowej, ponieważ przewozi się nim ponad 2/3 towarów będących przedmiotem obrotu światowego. W transporcie tym istnieje silna specjalizacja, np.:

1)masowce przewożą surowce mineralne, zboża

2)zbiornikowce służą do transportu ropy naftowej, siarki, benzyny, skroplonego gazu ziemnego

3)kontenerowce transportują towary w urządzeniach wielokrotnego użytku, które nie wymagają przeładowywania i pozwalają na łatwy załadunek i wyładunek

4)chłodniowce przewożą najczęściej towary spożywcze w chłodzonych pomieszczeniach

5)drobnicowce przewożą towary przemysłowe liczone w sztukach, zapakowane w skrzynkach

Tonaż floty morskiej podajemy w mln DWT lub w mln BRT.

Duże znaczenie w przebiegu tych szlaków mają kanały morskie La Manche, Sueski, Panamski, Kiloński oraz cieśniny np. Gibraltarska, Bosfor i Dardanele.

Krajami o największej flocie handlowej są: Panama, Liberia, Bahamy, Malta, Cypr – tzw. kraje taniej bandery. Armatorami (właścicielami) są kraje rozwinięte gospodarczo m.in. Japonia, Niemcy, Grecja, USA, Wlk. Brytania, Szwecja. Kraje taniej bandery mają niskie opłaty rejestracyjne, niewielkie wymagania odnośnie stanu technicznego rejestrowanych statków oraz nie wymagają wysokich standardów pracy
Kraje ,,taniej bandery”

=Panama

=Liberia

=Grecja

=Cypr

=Bermudy

=W-y Bahama

WAŻNIEJSZE PORTY MORSKIE
EUROPA

=Rotterdam

=Bordeaux

=Nantes

=Hawr

=Hamburg

=Brema

ZALETY WADY
może przewozić różne towary (specjalizacja) cechuje go niewielka prędkość przewozu
przewozi jednorazowo duże ładunki (waga, objętość) jest ograniczony tylko do obszarów morskich, stąd konieczność przeładunku towaru i dowozu innym transportem
jest tani ze względu na niskie koszty transportu zamarzające porty morskie są sezonowo wyłączone z eksploatacji
umożliwia przewóz wielu osób na krótkich dystansach (promy) powoduje duże zanieczyszczenie środowiska mórz i oceanów głównie z powodu katastrof tankowców

Ten transport wykorzystuje sieć rzek oraz budowanych kanałów i śluz śródlądowych i należy do najstarszych transportów (np. dolina Nilu). Obecnie, poza krajami o dobrze rozwiniętej sieci połączeń (USA, Niemcy, Belgia, Holandia, Wlk. Brytania) oraz posiadającymi duże żeglowne rzeki, jego znaczenie jest coraz mniejsze.

NAJWAŻNIEJSZE SZLAKI ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ NA ŚWIECIE
Szlak Wielkich Jezior Amerykańskich(J. Górne, J. Michigan, J. Huron, J.Erie, J. Ontaria) połączonych z systemem rzeki Missisipi i Missouri
system Renu połączony kanałami z rzekami Rodan, Sekwana, Dunaj, Wezera, Łaba, Odra, Wisła – NAJWIĘKSZY SYSTEM ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ W EUROPIE
system Wołgi połączony kanałami z Donem, Newą i Dźwiną. WOŁGA JEST ,,PORTEM PIĘCIU MÓRZ”
system Jangcy- Rzeka Żółta połączony Wielkim Kanałem, rzeki chińskie
system Amazonki
system Parany
ZALETY I WADY TRANSPORTU ŚRÓDLĄDOWEGO
ZALETY
jest tani
nie powoduje dużego zanieczyszczenia środowiska
można nim przewozić towary o dużej masie i objętości
może być wykorzystany jako jedyna droga transportu na obszarach słabo rozwiniętych i trudno dostępnych ( Amazonka)

Środkami transportu przesyłkowego są różnego rodzaju rurociągi (ropociągi, gazociągi oraz wykorzystywane w gospodarce komunalnej wodociągi), taśmociągi (służące do transportu np. węgla brunatnego z kopalń odkrywkowych do elektrowni) oraz linie przesyłowe wysokiego napięcia łączące elektrownie ze stacjami transformatorowymi (zmniejszające napięcie przesyłowe do napięcia pracy odbiorników).

Na szczególną uwagę zasługuje transport ropy naftowej i gazu ziemnego. Największe znaczenie ma on w USA, w Europie łączy głównie porty z rafineriami położonymi w głębi lądu (np. Rotterdam z Nadrenią ) oraz obszary wydobycia na szelfie M. Północnego z portami Wlk Brytanii, Norwegii, Holandii i Niemiec.

Ważne też są naftociągi i gazociągi biegnące z Rosji do Europy Środkowej i Zachodniej (np. gazociąg jamalski), które przesyłają duże ilości surowców i są ostatnio narzędziem ,tzw. szantażu energetycznego (utrzymanie zależności energetycznej od Rosji). Ważną rolę odgrywają tez rurociągi w najbogatszym obszarze występowania ropy naftowej na Świecia – ich sieć oplata niemal całą Zatokę Perską.

RODZAJE TRANSPORTU PRZESYŁKOWEGO PRZYKŁADY
gazociągi gazociąg jamalski z północnej Syberii do Polski
ropociągi (kraje Arabskie, Rosja, Ukraina) rurociąg przyjaźni (do Płocka)- jeden z najdłuższych rurociągów (ponad 5 tys. km)
wodociągi na stałe odległości w Krajach Bliskiego Wschodu
linie wysokiego napięcia (najmłodszy rodzaj transportu, rozwinął się po II wojnie światowej) w Północnej Afryce
w Krajach Arabskich
ZALETY WADY
przewozi dużą ilość towaru (masowość) wymaga wysokich nakładów na inwestycje i utrzymanie szczelności rurociągów(wysokie koszty budowy (podpory, stacje pomp, rura)
niski koszt transportu materiałów można nim przesyłać tylko wybrane towary (najczęściej surowce mineralne)
ciągłość dostaw nie zależy od warunków pogodowych towar można przesyłać tylko w jednym kierunku
bez przeładunku można transportować surowiec na lądzie i morzu umożliwia kradzież surowców (nie da się kontrolować sieci na całej długości)
jest przyjazny dla środowiska jest zagrożony atakami terrorystycznymi
nie potrzebuje powierzchni składowych (oprócz taśmociągów) niszczy krajobraz
dość bezpieczny w porównaniu z innymi wysokie koszty konserwacji
służy do przesyłania tylko jednego surowca
zagrożenia katastrofami
ograniczona ze względu na rzeźbę terenu

REWOLUCJA TELEINFORMACYJNA

Rozwija się dynamicznie dzięki dużej mobilności oraz ze względu na różnorodność przesyłania informacji, a także liczne dodatki oferowane wraz z telefonami. Gwałtowny wzrost użytkowników telefonów komórkowych zaobserwowany jest w krajach rozwijających się jak np. Chiny, Indie. W liczbie użytkowników dominują mieszkańcy krajów Unii Europejskiej, USA, Japonii oraz Azji Płd. – Wsch. W Europie Środkowo –Wschodniej telefonia najszybciej rozwija się w Rosji oraz na Ukrainie.

Powoli traci na znaczeniu na rzecz telefonii komórkowej i internetowej. Dobrze rozwinięta jest w krajach Europy Zachodniej, najsłabiej w krajach afrykańskich (ok. 5apaaratów na 1000 mieszkańców).

Najlepiej rozwinięta na kontynencie Europejskim, zwłaszcza w Europie Zachodniej. W Europie Środkowej najlepiej rozwinięta na Węgrzech i w Czechach. Najsłabiej rozwinięta w krajach afrykańskich.

W Polsce najlepiej rozwinięta telefonia przewodowa jest w województwach uprzemysłowionych i lepiej zurbanizowanych, np. woj. mazowieckie, dolnośląskie, łódzkie.

Najmniej telefonów stacjonarnych jest w woj. wschodnich, południowych, np. woj. lubelskie, podkarpackie, świętokrzyskie.

Są wciąż popularnym systemem przekazywania informacji, ich zaletą jest atrakcyjna forma przekazu, nie wymagają posiadania bardziej zaawansowanych umiejętności.

Zajmuje się obrotem przesyłek, a także wykonywaniem niektórych usług na rzecz telekomunikacji oraz usług bankowych. W ostatnim dziesięcioleciu udział przesyłek drogą poczty tradycyjnej spada na rzecz silnej konkurencji m.in. ze strony poczty elektronicznej i wiadomości tekstowych przesyłanych poprzez telefony komórkowe.

Ogólne określenie gazet oraz czasopism. Najstarszy środek masowego przekazu, w którym informacje są podawane za pomocą drukowanego tekstu i obrazu.

ZALETY I WADY KORZYSTANIA Z INTERNETU
ZALETY
szybki dostęp do nieograniczonej ilości informacji
sprawność w wyszukiwaniu informacji
łatwe przekazywanie informacji
ogromnie zwiększony zasięg działania
aktualne informacje z całego świata – świat stał się globalną wioską
prowadzenie działalności gospodarczej – telepraca, telenauczanie, telesprzedaż
urządzenie sterowane za pomocą komputerów i sieci informacji, np. sprzęt AGD
większa świadomość świata, w którym żyjemy

HANDEL

WEWNETRZNY ZAGRANICZNY

obrót towarów na obszarze danego państwa wymiana wszelkiego rodzaju towarów z jjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjpartnerem, partnerami zagranicznymi

Podmiotem handlu lub wymiany mogą być: Handel zagraniczny obejmuje następujący ruch towarów:
dobra materialne import (przywóz towarów z innych krajów)
usługi eksport (wywóz własnych towarów do innych krajów)
kapitał reeksport ( wywóz towarów przywiezionych uprzednio z innych krajów (najczęściej zostały one przetworzone przed wywiezieniem)
dobra niematerialne
siła robocza

BILANS HANDLOWY = EKSPORT – IMPORT

Bilans handlowy jest dodatni, kiedy eksport przewyższa import!!

Ujemny jest kiedy import przewyższa eksport!!

Zrównoważony jest gdy eksport jest równy importowi!!

Według Centralnej Klasyfikacji Produktów, stosowanej w ONZ, usługi finansowe dzielimy na
Usługi ubezpieczeniowe i pokrewne
ubezpieczenia bezpośrednie
reasekuracja(ubezpieczenie pośrednie lub wtórne) i retrocesja( dalsza reasekuracja w kolejnym zakładzie ubezpieczeń)
pośrednictwo ubezpieczeniowe (agencja bezpieczeństwa)
usługi pomocnicze w ubezpieczeniach
wszelkie usługi płatności i przekazu pieniędzy
gwarancje i poręczenia
udział w emisji papierów wartościowych
maklerstwo pieniężne
zarządzanie aktywami
usługi rozliczeniowe i rozrachunkowe
dostarczanie i przekazywanie informacji finansowych, przetwarzanie danych finansowych i związane z tym usługi
doradztwo, pośrednictwo i inne pomocnicze usługi finansowe
Wśród najnowszych usług finansowych należy zwrócić uwagę m.in. na:
mobilną bankowość
dystrybucję prostych ubezpieczeń za pośrednictwem programów telezakupowych
wykorzystywanie bankomatów jako urządzeń, dzięki którym można doładować telefony komórkowe, rozmienić banknoty itd.
usługi specjalne, np. w Holandii i Anglii można uzyskać specjalną rentę wypłacaną przez bank pod zastaw hipoteki domu
NAJWIĘKSZE GIEŁDY TOWAROWE NA ŚWIECIE ZNAJDUJA SIĘ W CHICAGO, LONDYNIE, TOKIO I SZANGHAJU
PIERWSZĄ GIEŁDĘ ŚWIATOWĄ OTWART W 1531 ROKU W ANTWERPII, KOLEJNE POWSTAŁY W LONDYNIE, PARYŻU, WIEDNIU, BERLINIE, NOWYM JORKI, WARSZAWIE

KIEDY NA GIEŁDZIE DOCHODZI DO WZROSTU KURSU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH LUB CEN TOWARÓW, MÓWIMY O HOSSIE, GDY DOCHODZI DO ICH SPADKU, MÓWIMY O BESSIE

TURYSTYKA MOŻE BYĆ:
TURYSTYKA MIĘKKA
nastawiona na nowe doznania i doświadczenia zdobywane przez turystów oraz ich wysiłek fizyczny. Muszą dojść na nogach, muszą wziąć coś ciężkiego. Chroni przyrodę
PODZIAŁ TURYSTYKI
ZASIĘG PRZESTRZENNY

WALORY TURYSTYCZNE

CZYNNIKI WPŁYWAJACE NA ATRAKCYJOŚĆ TURYSTYCZNA MIEJSC (REGIONÓW)
elementy przyrodnicze
Turystyka wywiera wpływ na wiele sfer życia
ekonomiczną
jako źródło dochodów państwa, ważna w krajach słabo rozwiniętych

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
geografia usługi
uslugi, Geografia, II
geografia rolnictwo, przemysł, usługi, handel
Komórkowe usługi EDGE
Geografia zadłużenia międzynarodowego
Geografia Regionalna
prawo europejskie (EWSPA uslugi)
Usługi transportowe
wielkie odkrycia geograficzne
Geografia Wyklad 2
geografia slajdy2, Przestrz
Polityka społeczna a usługi społeczne
geografia konkurs gim 2008 2009
Geografia ekonomiczna, geoeko1 12c

więcej podobnych podstron