**ODMROŻENIA**

Odmrożeniem nazywamy miejscowe uszkodzenie tkanek na skutek działania zimna. Występuje w mroźnych, często suchych, wietrznych warunkach atmosferycznych. Bezruch zwiększa możliwość jego wystąpienia. Reakcja organizmu na działanie niskiej temperatury polega na przeciwdziałaniu utracie depta wnętrza organizmu poprzez obkurczanie się naczyń krwionośnych. Spowolnieniu ulegają funkcje życiowe organizmu, może dojść do ich całkowitego zatrzymania.

TYPY URAZÓW MIEJSCOWYCH

Odmrozina – to zmiany na skórze spowodowane działaniem zimnego i suchego powietrza przy temperaturze ponad 0°C. Na skórze pojawiają się swędzące zaczerwienienia oraz „pajączki” naczyniowe;

Stopa okopowa – tzw. „stopa bezdomnego” jest wynikiem kilkudniowego narażenia na wilgoć i zimno, gdy temperatura przekracza 0°C. Schorzeniu towarzyszy przekrwienie, ból, obrzęk i pęcherze (jak w przypadku oparzeń powierzchniowych).

PRZYCZYNY

• zbyt lekkie, mokre lub obcisłe ubranie (buty),

• równoległe przechłodzenie organizmu.

Najbardziej narażone na odmrożenia są wystające części ciała, takie jak: palce rąk, nóg, nos, broda, uszy. Związane jest to z faktem odsłonięcia dużej powierzchni skóry, nieznacznie chronionejprzez tkankę łączną i mięśnie, wystawionej na działanie zimna.

OBJAWY

• w początkowym okresie pojawia się „uczucie szczypania i kłucia szpilkami", część ciała pod wpływem dotyku staje się blada,

• następnie występuje zdrętwienie, skóra wydaje się twarda, sztywna, zaczyna być biała, następnie sina a

W początkowym okresie brak jest wyraźnej granicy oddzielającej okolice odmrożone od pozostałych, trudno jest więc rozstrzygnąć, czy mamy do czynienia z odmrożeniem, czy też miejscowym przechłodzeniem. Należy pamiętać, że w cieple lekkie odmrożenie i silne przechłodzenie powodują od razu silny ból, natomiast ciężkie odmrożenia również w cieple pozostają bezbolesne.

4 STOPNIE ODMROŻEŃ

I stopień — zaczerwienienie skóry, obrzęk, silna

bolesność,

II stopień — skóra sinoczerwona, obrzęk,

pęcherze, wysoka bolesność,

III stopień — skóra o barwie niebieskoczamej,

obumieraniu ulegają tkanki na różnej

powierzchni (od małych odcinków do

całych kończyn),

IV stopień — całkowite zamarznięcie tkanek.

PIERWSZA POMOC

1. Mając do czynienia z wyziębieniami i powierzchniowymi odmrożeniami rozluźnij obcisłą odzież, rozsznuruj buty aby nie ograniczać ukrwienia.

2. Rozpocznij ogrzewanie, zadbaj o utrzymanie ciepła centralnego (umieszczenie rąk jak najbliżej centrum ciała, np. pod pachami, ubranie dodatkowych części garderoby, owinięcie kocem, podanie gorącego mocno osłodzonego napoju).

3. Przenieś poszkodowanego do ciepłego pomieszczenia.

4. Uszkodzone okolice zabezpiecz jałowym opatrunkiem (pakietem lub chustą oparzeniową), nie usuwaj pęcherzy.

5. Uszkodzoną kończynę podnieś i podeprzyj, co wpłynie na zredukowanie obrzęku.

6. Ułóż poszkodowanego unikając zewnętrznego ucisku, aby uniknąć ewentualnego uszkodzenia nerwów.

7. Przeciwbólowo można podać dwie tabletki Paracetamolu.

8. W odmrożeniach głębokich zapewnij jak najszybciej pomoc fachową.

Wzmożone ukrwienie odmrożonych okolic na obwodzie ciała można osiągnąć poprzez stosowanie kąpieli wodnej, rozpoczynając od temperatury 10oC podnosząc ją do 40°C w ciągu 30 min. Jest to tzw. powolne ocieplanie.

NIE WOLNO:

1. Nacierania odmrożonych kończyn śniegiem (dodatkowe oziębienie zamarzniętej skóry, możliwość wstąpienia ran), masowania (w zesztywniałych z zimna mięśniach mogą występować nadtarcia i krwawienia).

2. Podawania napojów alkoholowych jako środków rozgrzewających (powoduje rozszerzenie naczyń, stwarza dodatkowe zagrożenie przechłodzenia całego ciała).

3. Palenia papierosów przez poszkodowanego (nikotyna powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, które i tak już pod wpływem zimna uległy zwężeniu).

4. Chodzenia z poszkodowanym z odmrożeniami nóg, gdyż zwężone naczynia nie mogą podołać zapotrzebowaniu odpowiedniego ukrwienia pracujących

ZAPOBIEGANIE

• Ubiór warstwowy, na tzw. „cebulkę”, utrzymujący ciepło, a zarazem odprowadzający wilgoć. Niezbędne jest nakrycie głowy, rękawiczki, wygodne obuwie, posiadające dodatkowe wkładki termoizolacyjne i bakteriobójcze;

• Przed wyjściem z domu natłuszczamy skórę kremami ochronnymi (głównie twarz i usta);

• Przebywając na mrozie – poruszamy się, by poprawić krążenie rąk i nóg;

• Nie spożywamy alkoholu.