KONSPEKT LEKCJI
TEMAT: Pierwsza pomoc przedmedyczna w oparzeniach, odmrożeniach i wychłodzeniach.
DLA KOGO: dla dorosłych
CZAS TRWANIA: 45 minut
CEL OGÓLNY: nauczenie słuchacza udzielania pierwszej pomocy w przypadku oparzeń, odmrożeń i wychłodzeń
CELE SZCZEGÓŁOWE: uczeń będzie umiał:
1. Przedstawić co to jest pierwsza pomoc przedmedyczna
2. Określić własnymi słowami definicję oparzenia
3. Wezwać pomoc
4. Przyczyny oraz objawy oparzeń
5. Wykazać się znajomością rodzajów oparzeń
6. Ocenić stopień oparzenia u poszkodowanego
7. Opatrzyć oparzenie
8. Udzielić pomocy człowiekowi w palącej się odzieży
9. Co to jest odmrożenie
10. Znał klasyfikację trzystopniową odmrożeń
11.Opatrzyć odmrożenia
12. Powiedzieć czego nie wolno robić w odmrożeniach
13. Znał metody zapobiegania odmrożeniom
14. Określić pojęcie wychłodzenia
15. Znał przyczyny oraz objawy wychłodzenia
16. Wykazać się znajomością stopni wychłodzenia
17. Udzielić pomocy osobie wychłodzonej adekwatnie do stopnia wychłodzenia
18. Powiedzieć czego nie wolno robić w wychłodzeniach
MEDOTY:
-wykład, pogadanka
-pokaz
-ćwiczenia praktyczne
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
-fantom
-rękawiczki
-folie życia
-ilustracje
BIBLIOGRAFIA:
Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji
Juliusz Jakubaszko "Ratownik medyczny"
Brygida Czapiewska "Pierwsza pomoc"
Magdalena Grzebelus IIB Rat. Med.
1. Pierwsza pomoc przedmedyczna to podstawowe zabiegi mające na celu przywrócenie lub utrzymanie podstawowych czynności życiowych.
2. oparzenie- uszkodzenie skóry i w zależności od stopni oparzenia także głębiej położonych tkanek lub narządów wskutek działania ciepła, żrących substancji chemicznych (stałych, płynnych, gazowych), prądu elektrycznego, promieni słonecznych – UV, promieniowania (RTG, UV i innych ekstremalnych czynników promiennych). Przy rozległych oparzeniach ogólnoustrojowy wstrząs może doprowadzić do zgonu.
3. Telefony alarmowe:
112 - Europejski numer alarmowy
999 - Pogotowie Ratunkowe
998 - Straż Pożarna
997 - Policja
Schemat meldunku:
1). Miejsce zdarzenia – gdzie się wydarzył wypadek ewentualnie podanie
charakterystycznych cech otoczenia (charakterystyczny budynek)
2). Co się wydarzyło
3). Ilu jest poszkodowanych
4). W jakim są stanie:
- czy są przytomni
- jakie mają obrażenia
- jaka pomoc została im udzielona.
5). Kto wzywa pomocy - przedstawienie się z imienia i nazwiska
6). Podać numer telefonu z którego wzywana jest pomoc
7). Czekamy na potwierdzenie przyjęcia wezwania
8). Nie odkładamy pierwsi słuchawki
4. Przyczyny:
-oblanie gorącym płynem
-działanie substancji żrących
-kontakt z ogniem lub gorącym przedmiotem (np, piekarnik, garnek)
-oparzenia elektryczne
-długotrwała i nieodpowiednia ekspozycja na promienie słoneczne
-para wodna
-gorąca woda do kąpieli
Objawy:
-są zależne od stopnia oparzenia
-zaczerwienienie skóry
-pęcherze
-ból
-pieczenie
5. Rodzaje oparzeń:
Oparzenia klasyfikuje się jako pierwszego, drugiego lub trzeciego stopnia, w zależności od tego, jak bardzo jest uszkodzona skóra. Wszystkie oparzenia powinny być szybko opatrywane w celu zminimalizowania uszkodzenia skóry i tkanek leżących pod nią.
Oparzenie pierwszego stopnia jest najłagodniejszym z oparzeń i ogranicza się do wierzchniej warstwy skóry. W wyniku tego oparzenia powstaje zaczerwienienie, ból i drobny obrzęk. Skóra jest sucha, bez pęcherzy. Czas leczenia wynosi około 3 do 6 dni.
Oparzenia drugiego stopnia są bardziej poważne i dotyczą głębszych warstw skóry. W następstwie oparzenia powstają pęcherze, silny ból, zaczerwienienie i pieczenie. Czas leczenia zależy od wielkości oparzenia. Może potrwać do 3 tygodni lub dłużej.
Oparzenia trzeciego stopnia są najbardziej poważne i dotyczą wszystkich warstw skóry, oraz tkanek podskórnych. Powierzchnia oparzonej skóry jest biała, woskowa, brązowa lub zwęglona, oraz wydaje się sucha. Pacjent odczuwa odrętwienie, niewielki ból, lub całkowity brak bólu ze względu na uszkodzenie nerwów. Czas potrzebny na leczenie zależy od nasilenia procesu oparzenia. W większości przypadków należy wykonać przeszczep zdrowej skóry z innej części ciała.
6. stopień I - skóra zaczerwieniona, ból
stopień II - obecność pęcherzy, zaczerwienienie, ból i pieczenie
stopień III - powierzchnia skóry biała, brązowa lub zwęglona i wygląda na suchą, poszkodowany czuje odrętwienie, możliwy brak bólu
7. Pierwsza pomoc przy oparzeniach
Oparzenia pierwszego stopnia
- odizoluj pozkodowanego od źródła ciepła
- natychmiast zdejmij odzież z oparzonego miejsca
- Poparzone miejsca należy szybko schłodzić, najlepiej podziałać na nie około 10 minut bieżącą, chłodną wodą.
- nie stosuj żadnych tłustych kremów, masła, lub innych tłuszczów, ponieważ ograniczają oddawanie ciepła przez skórę i zwiększają ryzyko zakażenia
- oparzony obszar skóry utrzymuj w czystości
Oparzenia drugiego i trzeciego stopnia
- natychmiast dzwoń po pogotowie ratunkowe, a następnie wykonuj następujące czynności do czasu przyjazdu personelu medycznego
- trzymaj poszkodowanego w pozycji leżącej z oparzonym obszarem na wzniesieniu
- postępuj zgodnie z instrukcjami dla pierwszego stopnia oparzenia
- usuń biżuterię i odzież z miejsca oparzenia, z wyjątkiem odzieży, która jest przyklejona do skóry
- nie przekłuwaj pęcherzy
- polewaj oparzony obszar zimną wodą 3 do 5 minut, a następnie przykryj sterylną gazą, kompresem lub czystą szmatką
Oparzenia spowodowane ogniem
- połóż poszkodowanego na ziemi i ugaś ogień przez przykrycie go kocem lub płaszczem
- usuń tlące się ubrania i wszelką biżuterię wokół oparzonego obszaru
- wezwij pogotowie ratunkowe, a następnie postępuj zgodnie z instrukcjami dla drugiego i trzeciego stopnia oparzenia.
Oparzenia elektryczne i chemiczne
- upewnij się, że poszkodowany nie jest w kontakcie ze źródłem energii elektrycznej przed dotknięciem go (odetnij źródło prądu)
- w przypadku oparzenia chemicznego, polewaj pszkodowanego dużą ilością bieżącej wody przez 5 minut lub dłużej, a jeśli oparzony obszar jest duży, użyj wanny, prysznica lub węża ogrodowego
- nie zdejmuj ubrania przed rozpoczęciem płukania wodą
- w trakcie przemywania możesz usunąć ubranie z obszaru oparzenia
- jeśli obszar spowodowany oparzeniem chemicznym jest mały, zastosuj sterylną gazę lub bandaż i wezwij lekarza
- chemiczne oparzenia jamy ustnej i oczu wymagają natychmiastowej pomocy medycznej
Pomimo, iż oparzenia chemiczne i elektryczne nie zawsze są widoczne, mogą być bardzo poważne ze względu na możliwość uszkodzenia narządów wewnętrznych. Objawy mogą być różne, w zależności od rodzaju, nasilenia i przyczyny oparzenia. Dobrze jest wiedzieć, jaki produkt chemiczny poszkodowany połknął lub z jakim miało kontakt. Trzeba zabrać ze sobą do szpitala opakowanie, lub etykietę produktu.
JEŻELI W WYNIKU OPARZENIA PRĄDEM DOSZŁO DO ZATRZYMANIA AKCJI SERCA PRZYSTĄP DO RESUSCYTACJI!!!
8. Jeżeli na poszkodowanym pali się odzież należy:
- położyć poszkodowanego na ziemii i ugaś ogień poprzez przykrycie go kocem, płaszczem itp.
- usuń ubrania oraz biżuterię
- wezwij pomoc
9. Odmrożenie - Uszkodzenia skóry i leżących pod nią tkanek, które wywołało działanie niskich temperatur, nazywane są odmrożeniami. Najbardziej narażone na odmrożenia są palce nóg i rąk, nos, uszy i policzki.
10. wyróżnia się 3 topnie odmrożeń:
I stopień odmrożenia - zaczerwienienie, obrzęki, uczucie pieczenia i drętwienia odmrożonych części ciała.
II stopień odmrożenia - Tkanki są o wiele bardziej zaczerwienione, są rozległe obrzęki oraz pęcherze z surowicą albo z płynem surowiczo-krwistym
III stopień odmrożenia - martwica zsiniałej skóry.
11. Pierwsza pomoc:
- ofiarę odmrożeń należy jak najszybciej przenieść w ciepłe miejsce i zdjąć z niego uciskające odmrożone miejsca ubrania
- Poszkodowanemu należy podać do picia cieple płyny (nie alkohol!)
- Na silne odmrożenia należy założyć opatrunek z gazy
- Odmrożone części ciała można moczyć w chłodnej wodzie i bardzo powoli zwiększać jej temperaturę aż do temperatury pokojowej.
KONIECZNE JEST BADANIE LEKARSKIE!!!
12. !!! Nie wolno: !!!
- podawać do picia napoi alkoholowych
- moczyć odmrożonych miejsc w gorącej wodzie
- nacierać odmrożeń
13. Aby zapobiegać odmrożeniom należy:
- odpowiedni ubiór, który powinien chronić prze wiatrem, wilgocią i dobrze izolować termicznie, dlatego najlepsza metodą jest ubieranie „na cebulkę”
- bardzo ważne jest nakrycie głowy, gdyż organizm traci większą część swojego ciepła właśnie przez skórę głowy
- właściwe zaopatrzenia kończyn- najlepiej w rękawice warstwowe.
- Przed wyjściem na mróz nie wolno spożywać alkoholu.
- Odsłonięte okolice ( twarz, usta) powinno się natłuszczać odpowiednimi kremami, ponieważ tłuszcz zabezpiecza przed działaniem zimna.
14. Wychłodzenie (hipotermia)- Wychłodzenie jest to znaczny spadek temperatury ciała spowodowany zaburzeniem pracy systemu regulacji temperatury ciała lub zbyt szybkim chłodzeniem organizmu w stosunku do jego zdolności wytwarzania ciepła.
15. Przyczyny:
- przebywanie w bardzo zimnej wodzie przez znaczny okres czasu.
- spożywanie alkoholu w niskich temperaturach
- nieodpowiedni ubiór do panujących warunków atmosferycznych
- przebywanie zimą w wysokich partiach gór
Objawy:
- dreszcze.
- stopniowe osłabienie całego ciała.
Jeżeli dreszcze ustają, to sytuacja jest już bardzo poważna.
- Utrata siły w tych częściach ciała, które są bezpośrednio wystawione na działanie wody i zimnego, mokrego powietrza, np. w rękach.
- Osłabienie przechodzi w zdrętwienie, któremu mogą towarzyszyć skurcze.
16. Stopnie wychłodzenia:
Wyróżnia się cztery stopnie wychłodzenia.
Łagodne objawy (36-35 stopni Celsjusza)
· Drżenie, zimne ręce i stopy
· Osoba wciąż jest w stanie sobie pomóc
· Ból z zimna
Umiarkowane objawy; (35-30 stopni Celsjusza)
· Objawy takie same jak powyżej
· Niepokój, utrata poczucia czasu i zachowania energii
Ostre objawy (30-28 stopni Celsjusza)
· Zmniejszenie drżenia lub jego ustanie
· Postępująca utrata świadomości, niepokój, nienormalne zachowanie
· Poszkodowany przypomina pijanego; bardzo niezgrabne zachowanie, bełkot, może nie pozwolić sobie pomóc
· Osoba nie jest w stanie sobie pomóc
· Ofiara w średnim lub złym stanie
· Wzrastająca sztywność mięśni
Krytyczne objawy (30-28 stopni Celsjusza)
· Utrata świadomości, stan ogólny może przypominać śmierć
· Nikłe lub niewyczuwalne oddychanie
· Puls wolny i słaby lub niewyczuwalny
· Zanika reakcja źrenic na światło, co jest spowodowane niedotlenieniem mózgu
· Zimna skóra, może przyjąć sino-zielony kolor
· Jeżeli temperatura ciała spadnie do 24C, najczęściej następuje śmierć.
17. Pierwsza pomoc:
- zmienić mokrą odzież na suchą;
- chronić przed zimnem, wilgocią i wiatrem (zawinąć w folię NRC, koc wełniany, śpiwór)
- izolować od podłoża
- zakazać jakichkolwiek ruchów
- poszkodowanego przenieść do chłodnego pomieszczenia, a dopiero po wstępnym ogrzaniu - ciała przenieść do ciepłego pomieszczenia
- o ile pozwala stan poszkodowanego należy przede wszystkim stosować ogrzewanie wewnętrzne, poprzez podanie ciepłych i słodzonych napojów
- przy temperaturze ciała powyżej 30oC, ogrzewać tylko brzuch i klatkę piersiową gorącym kompresem, ale nie bezpośrednio na skórę (przez folię i sweter)
- przy temperaturze ciała poniżej 30oC, nie stosować gorących kompresów, ani innych sposobów szybkiego ogrzewania!
- w przypadku cięższych wychłodzeń, jak najszybciej zapewnić poszkodowanemu fachową pomoc medyczną.
18. !!! Nie wolno: !!!
- stosować masażu biernego
- stosować gorących kąpieli
- podawać alkoholu i leków rozszerzających naczynia krwionośne