Urazy termiczne to uszkodzenia, które
spowodowane są nagłym, bezpośrednim
kontaktem z bardzo niską, bądź wysoką
temperaturą.

Urazy

termiczne

Dzielimy je na:

~

oPARZENIA

~

odmrożenia

Charakteryzują się powierzchownym lub głębokim
uszkodzeniem tkanek i narządów podskórnych, a
nawet kości. Powstaje w wyniku działania: energii
cieplnej, elektrycznej, niebezpiecznych substancji
chemicznych, oraz promieniowania jonizującego i
świetlnego.

Oparzenia

Oparzenia termiczne
najczęściej są wywołane przez:



Parę wodną;



Płomień;



Gorący płyn;



Rozgrzany przedmiot;

Głębokość i rozległość
oparzenia zależy przede
wszystkim od:



Poziomu temperatury;



Czasu działania czynnika parzącego;



Powierzchni kontaktu;

Wyróżniamy cztery stopnie

oparzeń



Oparzenia I stopnia;



Oparzenia II stopnia;



Oparzenia III stopnia;



Oparzenia IV stopnia;

Oparzenia te są wynikiem krótkiego działania wysokich
temperatur. Uszkodzeniu ulega wtedy naskórek i
podrażnione zostają nerwy skórne, dlatego czujemy
ból. Inne charakterystyczne objawy to: silne
zaczerwienienie skóry, podwyższenie ciepłoty skóry,
opuchlizna.

Urazy te goją się dobrze. Znikają w ciągu 4-7 dni i
zazwyczaj nie wymagają interwencji medycznej.

Oparzenia I stopnia

Powstają na skutek krótkotrwałego kontaktu z bardzo
gorącym przedmiotem lub substancjami chemicznymi.
Dochodzi do obumarcia powierzchownej części skóry i
uszkodzenia skóry właściwej. Z obszarów poparzonych
wypływa osocze i tworzą się pęcherze. Przy tego typu
oparzeniach może dojść do wstrząsu
pooparzeniowego.

Typowe objawy to:
Silny ból, rumień, pęcherze wypełnione osoczem.

Jeśli oparzenie obejmuje małą powierzchnię goją się
dobrze w ciągu 8-14 dni. Natomiast przy dużych
powierzchniach konieczne jest leczenie szpitalne.

Oparzenia ii stopnia

Powstają w wyniku długotrwałego kontaktu z wysoką
temperaturą. Skóra ulega zniszczeniu na całej głębokości
i dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych, mięśni,
tkanki tłuszczowej oraz nerwów. Oprócz zagrożeń
wynikających z I i II stopnia, dodatkowo:

Powstają toksyny oparzeniowe, które mogą powodować

ciężkie uszkodzenie nerek;

Pojawiają się rozległe rany, co stwarza dogodne warunki

dla zakażeń. Na tych obszarach występuje brak funkcji
ochronnej skóry, dlatego może dojść do wychłodzenia
organizmu;

Występuje zniszczenie zakończeń nerwów;

Typowe objawy to:
Rany ze spalonymi tkankami, zaburzenia podstawowych
funkcji życiowych.
Oparzenia III stopnia wymagają leczenia szpitalnego.

Oparzenia iii stopnia

Jest to całkowite zwęglenie tkanek. Powstają na skutek
długotrwałego kontaktu z bardzo wysoką temperaturą.
Wymagają natychmiastowego leczenia szpitalnego. W
cięższych przypadkach powodują śmierć.

Oparzenia IV stopnia

Klasyfikacja oparzeń

uwzględniana przy stopniach

Oparzenia

lekkie

Przy oparzeniach II stopnia- 15% powierzchni

ciała u dorosłych, a u dzieci poniżej 10%.

Oparzenie III stopnia- mniej niż 2% powierzchni

ciała.

Oparzenia

średnie

Oparzenia II stopnia- u dorosłych 15-25%

powierzchni ciała, a u dzieci 10-20%.

Oparzenia III stopnia: od 2-10% powierzchni

ciała ( zarówno u dzieci jak i dorosłych).

Oparzenia

ciężkie

Oparzenia II stopnia: powyżej 25% powierzchni

ciała (dorośli) , oraz ponad 20% (dzieci).

Oparzenia III stopnia: ponad 10% powierzchni

ciała ( dotyczy dorosłych i dzieci). Należą do

nich oparzenia elektryczne, oraz dróg

oddechowych.

Rozległość oparzeń oblicza się
szacunkowo. Można posłużyć się
następującymi metodami:

1 .

Dłoni

2 .

Dziewiątek

3 .

Dziesiątek

Obliczanie rozległości oparzeń

Metoda ta umożliwia szybkie

określenie małych powierzchni

oparzeń; przyjmuje się, że dłoń

osoby poszkodowanej to 1%

powierzchni jej ciała.

Metoda dłoni

W przybliżeniu określa rozległość dużych

powierzchni poparzeń u osób dorosłych.

Przyjmuje się procentowe określenie

poszczególnych części ciała w stosunku

do całości, zakładając następujące

wielkości:

Głowa – 9%
Ręce – 9%
Nogi – 9%
Tułów z przodu – 9%
Tułów z tyłu – 9%
Krocze i jego okolice – 1%

Metoda dziewiątek

Metoda ta pozwala na szybkie,
przybliżone określenie oparzonej
powierzchni ciała u dzieci, przy
założeniu, że:



Głowa – 20%



Ręce – po 10%



Nogi – po 10%



Tułów z przodu – 20%



Tułów z tyłu – 20%

Metoda dziesiątek

Pierwsza pomoc polega przede wszystkim na przerwaniu
działania czynnika parzącego. Należy także:

Usunąć osobę poszkodowaną z zasięgu czynnika, np. płomieni,

prądu itp.

Ugasić palącą się odzież lub ubranie ochronne.
Zdjąć z palców osoby poszkodowanej obrączki, pierścionki itp. ,

gdyż w wypadku wystąpienia obrzęku może dojść do
utrudnienia przepływu krwi,

Zdjąć nasiąkniętą odzież – tę czynność należy wykonywać

bardzo ostrożnie.

Schładzać oparzone ręce i nogi chłodną wodą (temp. ok 20˚ C),
Przy dużych powierchniach urazu stosować zimne kompresy,
Nałożyć na miejsce oparzeń hydrożele.

Pierwsza pomoc

w przypadku oparzeń

Przy udzielaniu pierwszej pomocy
poszkodowanemu absolutnie nie należy:

Polewać miejsce urazu alkoholem.
Smarować oparzeń tłuszczami (np. masło, olej)
Stosować barwiących środków odkażających.
Przecinać bądź nakłuwać pęcherze z osoczem

powstałe w wyniku oparzenia,

Zrywać silnie przyklejonej do ciała

poszkodowanego odzieży

Nie wolno !!!

Są specyficznym rodzajem urazów termicznych.
Zazwyczaj obejmują one dużą powierzchnię ciała i
powstają w wyniku zbyt długiego przebywania na
słońcu. Wtedy na skórę działają szkodliwe promienie
UV, które uszkadzają powierzchnię skóry powodując
oparzenia I stopnia. (W przypadku niemowląt i dzieci
mogą wystąpić poparzenia II stopnia). Należy
pamiętać, że promieniowanie ultrafioletowe może
prowadzić do nowotworów. Aby zapobiec oparzeniom
należy stosować krem z filtrem.

Objawy oparzeń słonecznych:

Zaczerwienienie i suchość skóry
Ból głowy
Podwyższona temperatura ciała (ponad 37 ˚ C)
Dreszcze.

Oparzenia słoneczne

Gdy w przypadku oparzeń słonecznych
udzielamy pierwszej pomocy, należy
zastosować

Zimne okłady, które powinny być zmieniane co

kilka minut,

Hydrożele.
Chłodną kąpiel lub prysznic (przy rozległych

oparzeniach), bez wycierania ciała ręcznikiem.

Pierwsza pomoc w przypadku

oparzeń słonecznych

Odmrożenia na ciele występują

miejscowo. Pod wpływem niskiej

temperatury zwężają się naczynia

krwionośne, co utrudnia przepływ krwi do

tkanek. Zazwyczaj odmrożenia dotyczą

takich miejsc jak: palce u rąk i nóg, nos,

policzki, broda, uszy, gdzie jest

zmniejszona warstwa ochronnej tkanki

tłuszczowej.

Odmrożeni

a

U osób osłabionych i wycieńczonych odmrożenia

występują częściej niż u osób zdrowych i w pełni

sił. Odmrożeniom sprzyjają także:



Ogólne osłabienie organizmu,



Niedożywienie



Szybkie pocenie się,



Stan upojenia alkoholowego,



Noszenie ciasnego obuwia,



Obcisłe ubranie



Wiek i kondycja zdrowotna.

Czynniki sprzyjające

odmrożeniom

Odmrożenie następuje stopniowo.
Początkowo możemy czuć szczypanie
skóry, oraz ujrzeć jej zaczerwienienie.
Następnie dochodzi do blednięcia
skóry w odmrożonym miejscu, oraz
utrata odczucia bólu. Osoba, u której
występuje uraz może nawet nie
zdawać sobie sprawy z
niebezpieczeństwa, ponieważ traci
ona w tych miejscach jakiekolwiek
odczucie na bodźce zewnętrzne i nie
czuje bólu.



Odmrożenie I stopnia



Odmrożenie II stopnia



Odmrożenie III stopnia

Wyróżniamy trzy

stopnie odmrożeń:

Objawy miejscowe tego urazu to:

Brak wrażliwości odmrożonego miejsca

na bodźce,

Białoszara barwa skóry,
Obrzęk,
Pieczenie i ból odmrożonego miejsca,
Mrowienie w czasie oddziaływania ciepła.

Odmrożenie I stopnia

Przy tym stopniu odmrożeń, (oprócz
objawów występujących przy odmrożeniu I
stopnia) możemy stwierdzić:

Pęcherze wypełnione płynem surowicznym,
Białoszare lub niebieskawe zabarwienie

skóry,

W przypadku zdarcia pęcherzy widoczna

jest sącząca się sinawa skóra.

Odmrożenie II stopnia

Sięgają one daleko w głąb kończyny
narażonej na uraz. Martwica może objąć
także tkanki miękkie i kostne.
Charakterystyczne objawy to:

Obrzęk odmrożonej kończyny,
Zsinienie (nawet do koloru sinoczarnego),
Brak odczucia bólu na dotyk,
-ból odmrożonego miejsca.

Odmrożenie III stopnia

Może dojść do niego w wyniku działania bardzo niskiej
temperatury. Ten stan zagraża życiu człowieka,
bowiem traci on więcej ciepła, niż jest w stanie
wytworzyć.
Początkowo organizm poszkodowanego broni się
przed wychłodzeniem. Proces ten nazywamy
centralizacją krążenia. Jej objawy to: zmęczenie,
senność, wyczerpanie. Jeżeli osoba dotknięta takimi
objawami zaśnie, temperatura w organizmie zacznie
szybko spadać. Jeśli osiągnie ona 27˚C w centralnej
części ciała, dojdzie do zgonu w wyniku wychłodzenia.

Wychłodzenie organizmu

… I stopnia.

Należy dążyć do przywrócenia krążenia. W warunkach
domowych odmrożoną kończynę pokrywamy warstwą
wazeliny. Jeśli jednak przebywamy na wolnym powietrzu,
ogrzewamy odmrożone miejsce poprzez pocieranie dłonią
aż do przywrócenia krążenia. Możemy również podać
poszkodowanemu gorące napoje.

Pierwsza pomoc w wypadku

odmrożenia..

… II stopnia.

Należy unikać uszkodzenia
pęcherzy i nałożyć na nie
opatrunek jałowy. Takiej osobie
należy podać gorący napój,
musimy chronić ją przed utratą
ciepła. Osoba poszkodowana
wymaga pomocy lekarskiej.

… III stopnia.

Również jak w przypadku odmrożeń II
stopnia należy osobie poszkodowanej
podać gorący napój, zabezpieczyć przed
utratą ciepła i zadbać, by ubranie
poszkodowanego było suche. Na pęcherze
należy także nałożyć opatrunek jałowy,
oraz szybko zapewnić leczenie szpitalne.

W przypadku odmrożeń absolutnie zabrania

się:

Rozcierania odmrożonych miejsc śniegiem,
Stosować bezpośrednio urządzenia

nagrzewające,

Podawać do picia alkohol,
Narażać się na ponowne odmrożenie

kończyn (np. przez kąpiel w gorącej wodzie)

Masować kończyn,
Pozwolić osobie poszkodowanej na

wykonywanie jakichkolwiek ruchów.

NIE WOLNO !!!

Dzięki mądremu postępowaniu możemy
uniknąć wielu urazów termicznych. Latem
należy smarować ciało kremem z filtrem, oraz
pamiętać o rozsądnym zażywaniu kąpieli
słonecznych. Natomiast zimą powinniśmy
ubierać się stosownie do temperatury
panującej na zewnątrz aby zapobiec
odmrożeniom.

Bądź rozważny. Chroń swoje zdrowie! 