Finanse publiczne – pytania przykładowe 20081
1. Kto pierwszy sformułował teorię ekwiwalentności podatku
Ludwik Guetti
2. Przedstawiciele „prawa natury” opowiadali się w zakresie opodatkowania za następującymi rozwiązaniami:
a) wspieranie pogłównego
b) równomierność opodatkowania
c) cła prohibicyjne szkodzą gospodarce
d) słuszność opodatkowania pośredniego
3. Wymień co dwóch przedstawicieli szkoły kameralizmu
a) Ludwik Von Seckendorf
b) Gottlob Von Lusti
4. Wymień co najmniej 5 głównych poglądów szkoły kameralistycznej w zakresie finansów publicznych
a) potraktowanie skarbu jak gospodarstwa prywatnego
b) podatki nie mogą hamować rozwoju firm prywatnych
c) zasada sprawiedliwości podatkowej
d) pobieranie podatków na podstawie ustaw
e) tania administracja
f) pobieranie podatków nie tam gdzie można, ale tam gdzie trzeba
5. Proszę opisz jakie negatywne skutki miały poglądy fizjokratów na opodatkowanie
Nadmierne opodatkowanie rolnictwa hamowało produkcję żywności.
6. Kto sformułował tak zwaną koncepcję podatku jedynego
Franciszek Quesnay - fizjokrata
7. Wymień zasady podatkowe Adama Smitha
a) równości podatkowej
b) pewności podatków
c) dogodności p.
d) taniości p.
8. Na czym polega idea neutralności polityki podatkowej
W wyniku polityki podatkowej nie mogą następować zmiany w podziale dochodów.
9. Wymień co najmniej 5 zasadniczych poglądów ortodoksyjnej teorii finansów publicznych
a) zasada sprawiedliwości powinna być realizowana w podatkach progresywnych
b) mały budżet
c) podatki przeszkadzają w rozwoju
d) budżet zrównoważony
e) wykorzystanie podatków tylko do celów fiskalnych
f) neutralność podatków wobec gospodarki
g) brak odpowiedzialności za pełne wykorzystanie mocy wytwórczych
10. Wymień dwóch przedstawicieli szkoły interwencjonizmu fiskalnego
a) Lorenz Von Stein
b) Adolf Wagner
11. Wymień 4 zasadnicze poglądy szkoły interwencjonizmu fiskalnego reprezentowane przez A. Wagnera
a) stały wzrost wydatków publicznych państwa
b) przez podatki można i powinno się ingerować w życie gospodarcze
c) traktowanie podatku jako instrumentu polityki gospodarczej
d) państwo przetwarza zebrane dochody w usługi publiczne
12. Omów zasady opodatkowania Adolfa Wagnera
a) z. fiskalne - wydajność, elastyczność podatku, dostosowanie do cyklu koniunkturalnego
b) z. gospodarcze - przerzucalność podatku i nienaruszalność majątku
c) z. sprawiedliwości – powszechność i równość opodatkowania
d) z. techniki podatkowej – pewność, dogodność i taniość podatku
13. Podaj uzasadnienie funkcjonowania prawa stałego wzrostu wydatków publicznych państwa
Wraz z rozwojem społecznym władze publiczne zgłaszają coraz większy popyt na dochody, co stanowi przyczynę rosnących podatków. Wynika to stad, że mechanizm rynkowy nie jest w stanie zaspokoić szybko rosnących potrzeb zbiorowych. Potrzeby zbiorowe rosną szybciej niż indywidualne i ten czynnik powoduje stały wzrost potrzeb wydatkowych państwa.
14. Z czego jest znany Wilhelm von Gerloff w zakresie finansów publicznych?
Sformułował prawo narastającego oporu wobec podatków: wzrost wydatków prowadzi do wzrostu podatków, co generuje opór podatków
15. Wymień zasadnicze postanowienia składające się na złotą regułę finansów publicznych:
a) strona dochodowa budżetu powinna być dostosowana do strony wydatkowej
b) punktem wyjścia do budżetowania są niezbędne zadania publiczne i to one wyznaczają wielkość potrzeb finansowych państwa
c) jeżeli te potrzeby nie są zaspokojone to zgodnie z ze złotą regułą finansów publicznych należy podnieść podatki
d) „są wydatki i trzeba je ponieść” (Gaston Jeze)
16. Kto był autorem słów „Są wydatki i trzeba je ponieść” ?
Gaston Jeze
17. Na czym polega wkład Lorenza von Steina do teorii finansów publicznych?
Jest autorem teorii: działalność państwa przyczynia się do odtworzenia funduszy publicznych oraz do powstania nadwyżki, która powracając do gospodarki powoduje akumulację nowych kapitałów.
18. Wymień co najmniej 5 sposobów reagowania przedsiębiorstw na opodatkowanie
a) Dostosowanie się do podatku
b) Podjęcie działań zmierzających do przerzucenia podatku
c) Legalne uchylenie się od podatku
d) Podjęcie próby nadrobienia podatku (zwiększenia obrotu)
e) Nielegalne uchylenie się od podatku
f) Wycofanie się z działalności objętej opodatkowaniem
19. Na czym polegały zasadnicze poglądy marginalistów w zakresie opodatkowania dochodów?
a) progresja podatkowa
b)każda dodatkowa jednostka dochodu posiada coraz mniejszą wartość użytkową od poprzedniej ponieważ zaspokaja coraz mniej pilną potrzebę
c) progresywne opodatkowanie wyższych dochodów nie jest przez jednostki je otrzymujące silnie odczuwalne, gdyż wyższe stawki od krańcowych przyrostów dochodów prowadza do zaspokajania potrzeb o niewielkim znaczeniu lub priorytecie
20. Na czym polega koncepcja wyrównywania dochodów Francisa Edgewortha?
Podatki powinny być nakładane tak aby dochód po opodatkowaniu był równy w takim stopniu w jakim jest to możliwe. Jest to możliwe dzięki nakładaniu podatków progresywnych.
21. Co to jest pozioma sprawiedliwość podatkowa?
równe obciążenie równych dochodów
22. Co to jest pionowa sprawiedliwość podatkowa?
powszechne stosowanie kryterium zdolności płatniczej przy określeniu rozkładu obciążeń, co stanowi podstawę stosowania progresji podatkowej, podatnicy o wyższych dochodach posiadają coraz to wyższe nadwyżki, które można przejąć w formie podatków
23. Sprawiedliwość podatkowa może być definiowana w kategoriach sprawiedliwości poświęcania się podatników. Jak można dokonać podziału tego poświęcenia?
a) absolutnie równe
b) proporcjonalnie równe (Sidgwick)
c) krańcowo równe (Edgeworth, Pigou)
24. Kto był autorem sformułowania „Równi powinni być traktowania równo”
Richard Musgrave
25. W jakiej sytuacji John Rawls usprawiedliwiał nierówności podatkowe
Nierówność jest sprawiedliwa tylko wtedy gdy służy wszystkim
26. Z jakich komponentów składa się dochód ekonomiczny, który stal się podstawą budowy koncepcji podatków progresywnych
konsumpcja plus przyrost majątku = dochód ekonomiczny
27. Na jaki okres przypada szczyt progresji w zakresie podatków dochodowych od osób fizycznych?
w USA koniec lat 70-tych; w Europie lata 80-te
28. Przytocz co najmniej 4 argumenty za progresją w podatku dochodowym PIT
a)
b)
c)
d)
29. Przytocz co najmniej 4 argumenty przeciwko progresji w podatku dochodowym PIT
a)
b)
c)
d)
30. Wyszczególnij zasadnicze poglądy J.M. Keyesa w zakresie wykorzystania polityki fiskalnej
a) odrzucił koncepcję równowagi budżetowej
b) zaproponował wejście w trwały deficyt budżetowy
c) sformułował propozycję wykorzystania polityki fiskalnej do równoważenia gospodarki
31. Wyszczególnij zasadnicze poglądy Alvina Hansena w zakresie tzw. budżetu dynamicznego
a) Zaciąganie przez budżet kredytów w okresie recesji
b) Uzyskanie wzrostu dochodu narodowego
c) Z chwilą przywrócenia równowagi PKB, wydatki publiczne powinny być finansowane z progresywnych podatków dochodowych
d) Hamowanie konsumpcji (presji inflacyjnej) za pomocą podatków pośrednich
32. Jakie typy budżetów proponował sporządzać A. Hansen?
a) operacyjny – dla finansowania potrzeb bieżących
b) kapitałowy – dla finansowania wydatków długoterminowych
33. Omów poglądy Abby Lernera w zakresie finansów publicznych
a) zasadniczym kryterium stosowania instrumentów fiskalnych tak po stronie dochodów jak i wydatków jest skuteczność działania w celu zapewnienia pełnego zatrudnienia i przeciwdziałania inflacji
b) stosowanie wszystkich instrumentów fiskalnych tak aby uzyskać efekty makroekonomiczne
34. Na czym polega koncepcja organiczna Jamesa Buchanana – wyszczególnij główne poglądy
a) teoria finansów publicznych łączy się z teorią państwa
b) państwo działa w imieniu i na rzecz całego społeczeństwa
c) przez finanse publiczne rząd może zwiększyć użyteczność pieniężnych środków publicznych
d) odbywa się to poprzez takie kształtowanie dochodów publicznych, pochodzących głownie z podatków oraz takie alokowanie środków budżetowych aby korzyści odniesione przez społeczeństwo z wydatkowania publicznego były większe od negatywnych skutków ciężarów podatkowych
35. Jakie systemy fiskalne wyróżnił J. Buchanan
a) Pogłębiający nierówności (do XVIII w. z klasami bogacącymi się)
b) Neutralny (XIX w. i początki XX w.)
c) Redystrybucyjny (od l. 30-tych XX w.)
36. Wymień zasadnicze poglądy Josefa Schumpetera w zakresie kryzysu państwa podatkowego 1
a) pod wpływem podatków kapitalizm będzie przechodził od kapitalizmu żywotnego do spętanego, ponieważ demokracja zachęca obywateli do zgłaszania coraz większych roszczeń wobec państwa, skoro płacą podatki
b) powstaje mechanizm konkurencji politycznej, który osłabia mechanizm konkurencji ekonomicznej. Aby sprostać tym roszczeniom trzeba nakładać podatki lub zaciągać dług
c) to wszystko prowadzi do upadku państwa podatkowego – rośnie biurokracja
37. Wyszczególnij zasadnicze poglądy neoliberalizmu i nowego konserwatyzmu fiskalnego
a) bezwzględnie zrównoważony budżet
b) ograniczenie redystrybucji budżetowej
c) zmniejszenie podatków
d) radykalne zmniejszenie długu
e) podatki neutralne
f) jak najmniejszy budżet państwa
38. Jaki jest zasadniczy cel wyboru publicznego w finansach publicznych według J. Buchanana
obiektywizacja kryteriów alokacji dóbr i redystrybucji dochodów
39. Kto to jest medialny wyborca?
taki, który odrzuca skrajne cele stawiane przez skrajne siły polityczne
40. Napisz syntetycznie na czym polega Paradoks Kennetha Arrowa
Wyniki głosowania mogą wypaczać preferencje wyborcze.
Dobór par i sekwencji głosowania (układ celów głosowania) ma wpływ na ostateczny rezultat, to znaczy, że przy danym układzie preferencji może zwyciężyć wariant każdego z głosujących.
Stwarza to możliwość manipulowania wynikami wyborów poprzez tendencyjny wybór (zestawienie) rywalizujących ze sobą celów oraz sekwencji głosowania nad nimi.
41. Co to są iluzje fiskalne?
ukrycie opodatkowania, wysokości rzeczywistych ciężarów podatkowych lub kamuflowaniu rzeczywistych beneficjentów wydatków publicznych
42. Wymień nazwiska przedstawicieli włoskiej szkoły fiskalnej, którzy najwięcej przyczynili się do rozwoju koncepcji iluzji fiskalnych?
Puviani, Fasiani
43. Podaj przykłady typów iluzji fiskalnych
Ukrywanie związku pomiędzy wielkością obciążeń podatkowych;
Wywoływanie wrażenia u podatników, że płacone przez niego podatki są korzystne;
Zastępowanie podatków opłatami;
Wykorzystywanie nastrojów społeczeństwa;
Zastraszanie negatywnymi konsekwencjami obniżania podatków.
44. Podaj przykład zastosowania iluzji fiskalnej w praktyce polskiej
45. Wymień zasadnicze postanowienia szkoły opodatkowania sprawiedliwego
a) zasada sprawiedliwości podatkowej powinna być realizowana poprzez zastosowanie podatku o szerokiej podstawie
b) stosowanie jednej lub niewielu stóp
c) interwencja rynkowa powinna być sprawiedliwa a podatek bliski neutralności
46. Kto pierwszy stworzył podwaliny pod budowę teorii optymalnego opodatkowania?
Frank Ramsey
47. Jak należy opodatkowywać towary zgodnie z teorią optymalnego opodatkowania?
chodzi o to aby przy nakładaniu podatku uwzględniać cenową elastyczność popytu i podaży i należy opodatkowywać towary sposób odwrotnie proporcjonalny do ich cenowej elastyczności
48. Wymień współczesnych przedstawicieli teorii optymalnego opodatkowania
Stiglitz, Atkinson, Heady, Auerbach, Feldstein
49. Jaki jest pogląd szkoły optymalnego opodatkowania na opodatkowanie dochodów?
dochody powinny być opodatkowane degresywnie aby optymalizować ciężary podatkowe
50. Na czym polegają zasadnicze dylematy stosowania progresji w podatku PIT?
elastyczność dochodu podatkowego na zmiany stawek podatkowych jest wysoka w niskich i bardzo wysokich grupach dochodowych oraz niska – w średnich grupach dochodowych;
grupy o wysokich i niskich dochodach reprezentują małe potencjały wyborcze, natomiast największy potencjał w zakresie zdobycia głosów wyborczych daje klasa średnia;
istnieje sprzeczność pomiędzy rozwiązaniami wydajnymi fiskalnie i wydanymi wyborczo.
51. Co oznacza sformułowanie „klincz podatkowo-wyborczy” ?
W systemie podatku progresywnego obserwowane zależności znacznie utrudniają równoczesne uzyskanie pozytywnego rezultatu skarbowego oraz dobrego wyniku wyborczego
52. Na czym polega paradoks antykonsumpcyjnej sprawiedliwości społecznej?
Dla sprawiedliwości społecznej społeczeństwo jest skłonne zrezygnować z części swojej konsumpcji, byle tylko osoby zamożne nie wzbogaciły się bardziej, nawet gdyby osoby biedniejsze były jeszcze bardziej biedne
53. Jeżeli wprowadzenie systemu degresywnego PIT jest niemożliwe ze względów społecznych, to jakie systemy podatkowe najbardziej zbliżają się do systemu optymalnego z punktu widzenia maksymalizacji konsumpcji?
Podatek liniowy, system umiarkowanej progresji
54. Podaj zasadnicze poglądy szkoły wymiany fiskalnej:
a) endogeniczność wydatków publicznych, czyli powiązanie wydatków z podatkami
b) administracyjne ograniczanie deficytu budżetowego
c) administracyjne ograniczanie długu publicznego
55. Co to jest baza podatkowa?
wyznaczona przez władze publiczne, ale funkcjonująca z dużym poziomem autonomii, zróżnicowana i zmieniająca się struktura źródeł dochodów podatkowych, charakteryzująca się możliwością przenoszenia w kierunku źródeł zapewniających mniejsze ciężary podatkowe, reagująca na bodźce podatkowe oraz podlegająca większym lub mniejszym zmianom wraz z przebiegiem cyklu koniunkturalnego
56. Podaj co najmniej 5 właściwości (cech bazy podatkowej)
a) wyznaczenie przez władze publiczne
b) funkcjonowanie z dużym poziomem autonomii
c) zróżnicowanie bazy podatkowej
d) zmienność
e) przenośność w kierunku źródeł zapewniających lżejsze ciężary podatkowe
f) reagowanie na bodźce
g) poddawanie się cyklowi
57. Na czym polega ogólna koncepcja zarządzania baza podatkową?
optymalna alokacja pomocy rozwojowej tak aby uzyskać jak największy stopień realizacji celów polityki gospodarczej
58. Według jakich kryteriów można segmentować bazę podatkową (wymień 2)
a) podobne cechy (atrybuty)
b) rosnące wpływy podatkowe lub rosnąca efektywność
59. Według jakich kryteriów można optymalizować bazę podatkową? (wymień 2)
a) Jednolity liniowy podatek od działalności gospodarczej
b) Układ bodźców podatkowych jest jasny, a kryteria ich przyznawania jawne. Bodźce mają charakter stabilnie utrzymywanych reguł
60. Sformułuj przynajmniej 3 wnioski z symulacji optymalizacji bazy podatkowej
a) Polityka wspierania tworzenia nowych miejsc pracy powinna być powiązana z wykorzystaniem kryterium efektywności podatkowej, ponieważ dzięki temu zwiększa się wartość nowych inwestycji oraz spada koszt pomocy rządowej na jedno tworzone miejsce pracy
b)Wykorzystanie kryterium efektywności zatrudnieniowej znacznie podraża koszt pomocy rządowej na jedno nowo tworzone miejsce pracy. Może to wskazywać na wadliwość ekonomiczną rozwiązań nakierowanych tylko na wzrost zatrudnienia, bez uwzględnienia kryterium efektywnościowych, w tym zwłaszcza podatkowego
c) Efektywność podatkowa i efektywność ekonomiczna nie są sprzeczne z procesem wzrostu zatrudnienia. Wspieranie segmentów bazy podatkowej wysoce efektywnych podatkowo powoduje, że koszt wspierania zwraca się w bardzo dużym stopniu w wyniku dużego wzrostu wpływów podatkowych
61. Wymień czynniki znaczenia bodźców podatkowych
a) wykazują kierunek działania
b) określają nagrody za działania
c) stymulują wysiłek
d) są elementem aktywnej polityki podatkowej
e) według krytyków niszczą neutralność systemu podatkowego
62. Jakie są zasadnicze wyniki dotychczasowych prac w zakresie funkcjonowania bodźców podatkowych (podaj 3 obserwacje)
a) postępowanie podatników poprzez pryzmat indywidualnych korzyści - homo economicus
b) fascynacja w zakresie wyliczania prostych zależności nakład (bodziec) – efekt (np. dodatkowe wpływy podatkowe)
c) brak całościowej wizji
63. Wymień co najmniej 3 założenia koncepcji środowiskowego oddziaływani bodźców podatkowych
a) podatnicy są jednostkami, które kierują się interesem indywidualnym ale funkcjonują w społeczeństwie (grupie podatników
b) interes indywidualny podatników w grupie zapewnia nie tylko konkurencja ale także współpraca, naśladownictwo i uczenie się. Istnieją też postawy altruistyczne
c) reakcje podatników na bodźce mogą być zróżnicowane w zależności od szeregu czynników
64. Na czym polega motyw redukcji ryzyka w postępowaniu podatników – opisz syntetycznie
dążenie do wygody i bezpiecznego płacenia podatków – „święty spokój jest cenną wartością dla podatnika”
65. Napisz syntetycznie na czym polega istota bodźców podatkowych. Jak można je zdefiniować?
zmiany otoczenia gospodarczego czasowe lub trwałe, które modyfikują lub mają modyfikować zachowania ekonomiczne podatników w zamian za nagrody;
zasadniczym zadaniem bodźców podatkowych jest modyfikacja zachowań ekonomicznych podatników
66. Jaki charakter posiadają bodźce podatkowe celowe?
Pozytywny podatkowy bodziec celowy – to czasowa obniżka podatku lub alokacja rządowa oszczędzająca wydatki podatnika, podjęta w celu wywołania określonego, celowego i konkretnego działania podatnika, zgodnego z celami polityki gospodarczej
Negatywny celowy bodziec podatkowy to czasowa podwyżka podatku lub zwiększenie innych ciężarów (finansowych) nakładanych przez rząd, wymuszająca podjęcie działań dostosowawczych
67. Jaki charakter posiadają bodźce podatkowe adaptacyjne?
Stymulatory zmiany zachowań podatników wynikające z całościowej i trwałej zmiany warunków otoczenia konieczności dostosowania się podatników do zmienionego otoczenia gospodarczego.
Bodźce te nie dają wyboru, posiadają charakter wszechogarniający, podatnicy muszą na nie zareagować
68. Wyszczególnij zasadnicze czynniki decydujące o reagowaniu przez podatników na bodźce celowe
a) rozmiar oczekiwanej korzyści
b) obawy związane z bezczynnością
c) ocena wymaganego wysiłku
d) porównanie korzyści i strat
e) postępowanie liderów opinii
69. Opisz syntetycznie jak podatnicy reagują na zacieśniające bodźce adaptacyjne
Restrukturyzacja kosztów
Zwolnienia pracowników
Restrukturyzacja produkcji
Outsourcing
Delokalizacja produkcji
70. Jakie rodzaje polityk podatkowych można wyróżnić z punktu widzenia charakteru stosowanych bodźców podatkowych i częstotliwości zmian?
a) polityka silnej stymulacji
b) polityka presji środowiska
c) polityka prymatu stabilności
d) polityk stałego kierunku
71. Jaki rodzaj polityki podatkowej z macierzy polityk może być zalecany dla krajów o
a) stabilnej gospodarce polityka prymatu stabilności
b) krajom rozwijającym się polityka silnej stymulacji
72. Proszę podać pełną polską nazwę podatku VAT
podatek od towarów i usług PTU
73. Wyszczególnij różnice pomiędzy podatkiem VAT a typowym podatkiem obrotowym
Fazy: VAT - wiele, p. obr.- jedna finalna
Objęcie: VAT - wszystkie dobra i usługi, p. obr. - dobra i usługi końcowe
Stawki: VAT - kilka, p. obr. - bardzo wiele
Zasięg: VAT - powszechny, p. obr. - handel detaliczny
Możliwość unikania: VAT - mała, p. obr. - duża
74.Czym różni się stawka zw. i 0 w podatku VAT?
0% - eksport
ZW – zwolnienie z VAT, wtedy nie nalicza się VAT na fakturach własnych i nie odejmuje się VAT naliczonego na fakturach zakupu
75. Jaki według UE jest minimalny poziom stawki podstawowej VAT?
15%
76. Jakie są zasadnicze zalety podatku VAT?
Zapobiega pionowej koncentracji produkcji
Nie zmusza do przerzucania czynności wytwórczych na podmioty nieopodatkowane
Stymuluje eksport, ponieważ daje zwrot VAT naliczonego we wszystkich fazach obrotu towaru
Nie zniekształca cen w przypadku jego powszechności
Jest znacznie bardziej wydajny fiskalnie niż podatek obrotowy
Jest podatkiem ograniczającym możliwość nadużyć
77. Jakie są główne mankamenty podatku VAT?
Jest trudniejszy do obliczenia
Wypiera zysk (ograniczając tym samym podatek dochodowy)
Działa proinflacyjnie, silniej niż podatek obrotowy (obejmując wszystkie fazy przetworzenia i wszystkie towary i usługi jako regułę)
Są kraje, które są zatwardziałymi przeciwnikami VAT (np. USA), które nie zrozumiały jego zalet – podatek nie ma więc charakteru globalnego
78. Ile faz obrotu obejmuje akcyza?
1 faza
79. W jakiej wysokości ustalane są stawki na podatki akcyzowe zharmonizowane
Minimalne wartości stawek określają dyrektywy UE. Polska musi stosować te stawki minimalne lub wyższe.
80. Co to jest skład podatkowy?
wyodrębnione pomieszczenia magazynowe podlegające nadzorowi służb skarbowych i celnych
81. Proszę opisać zasadnicze powody stosowania podatków importowych
stosowany w wielu krajach z problemami z równowagą płatniczą ( w Polsce w latach 1994-96, stawka 5%), ma na celu ograniczanie importu
82. Dla jakiego celu można stosować podatki eksportowe
obejmuje eksport nieprzetworzonych surowców (np. ropy, gazu) itp.), ma na celu pobudzanie przetwórstwa oraz występuje silny cel fiskalny
83. W jakim celu stosuje się podatki od transakcji finansowych
pożyczki i ubezpieczenia, pożyczki zagraniczne, wymiana waluty
84.Na czym polega degresywny charakter VAT-u?
W miarę wzrostu dochodów , spadku krańcowej skłonności do konsumpcji i wzrostu krańcowej skłonności do oszczędzania obciążenie dochodu podatkami pośrednimi spada
85. Jakie były zasadnicze tendencje w zakresie podatków obrotowych w okresie ostatnich 10 lat (w Europie)
Wzrost udziału podatków pośrednich kosztem podatków dochodowych
Wzrost stawek i znaczący wpływ na inflację
W Europie Centralnej harmonizacja stawek podatków pośrednich hamowała wzrost PKB
Istnieją duże i rosnące problemy interpretacyjne w zakresie VAT
86. Jakie były zasadnicze problemy w zakresie stosowania podatków obrotowych w Polsce?
Zróżnicowane stawki i próby ich ujednolicenia 1998 i 2005 zakończone niepowodzeniem
Zwolnienia dla Zakładów Pracy Chronionej przez wiele lat powodowały znaczne uszczuplenia wpływów
Pozorny eksport (np. sprawa Optimusa)
Problem zabezpieczeń transakcji w handlu zagranicznym
Długie terminy rozliczenia VAT do 180 dni (maksymalnie)
87. W jakim celu tworzy się fundusze celowe
Dla realizacji konkretnych i wyodrębnionych celów
88. Jakie są argumenty za wykorzystaniem funduszy celowych?
Pozwalają wyodrębnić zadania i skontrolować lepiej ich przebieg
Pozwalają na zapewnienie, że ważne działania rzeczywiście zostaną zrealizowane
Pozwalają połączyć nakład z efektem poprzez systemy opłat do funduszy
Pozwalają lepiej zaspokoić pilne potrzeby
Fundusze utrudniają akcje polityków
89. Jakie są argumenty przeciw funduszom celowym?
Fundusze są wyrazem funkcjonowania różnych lobby
Fundusze utrudniają sprawowanie gospodarki budżetowej
Fundusze często prowadzą niejasną gospodarkę finansową i zadłużają się w sposób nieodpowiedzialny
Fundusze utrudniają władzy elastyczne zarządzanie budżetem
90. Wymień 3 najważniejsze fundusze celowe w Polsce
Fundusz Ubezpieczeń Społecznych
Fundusz Emerytalno-Rentowy
Narodowy Fundusz Zdrowia
91. Jakie są cele ogólne ubezpieczeń społecznych
Budowa solidarności społecznej, w tym międzypokoleniowej
Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i budowa równowagi społecznej poprzez zapewnienie pomocy dla osób dotkniętych różnymi typowymi ryzykami społecznymi
92. Jakie są cele szczegółowe funduszy ubezpieczeń społecznych
Zabezpieczenie godnej starości
Eliminacja zagrożenia biedą w przypadku utraty zdolności do pracy
Pomoc w przypadku choroby lub śmierci członków rodziny pracownika
Pomoc społeczna dla dzieci – sierot
Inne instrumenty oddziaływania na łagodzenie skutków zdarzeń losowych (np. wypadków) mające na celu łagodzenie finansowych skutków dla osób nimi dotkniętymi
Powszechność oddziaływania i powszechność składkowania
93. Jakie są 3 główne typy systemów emerytalnych
System Pay as you go – solidarności między pokoleniowej
System kapitałowy – oparty na zasadzie ile uskładałeś – tyle otrzymasz, zarządzany przez jednostki pomnażające kapitał
System mieszany – zapewnia minimalne świadczenie ale z uzależnia część wysokości świadczenia od wartości zgromadzonych składek
94. Jakie są krytyczne problemy FUS
System mieszany zapewni niższą wartość świadczenia niż stary (do 1999)
Kontrybucyjne prowizje dla jednostek zarządzających OFE
Problem emerytury kobiet
Problem dziedziczności składek
Problem braku systemów członkowskich
52 mld dotacji budżetowej w 2008 roku – pełna katastrofa budżetowa
95. Jakie są krytyczne problemy Funduszu Emerytalno-Rentowego
Bardzo niskie składki – pokrywają kilka procent wydatków
Trudność skompensowania składek dochodami ze względu na niski poziom dochodów rolników
96. Jakie są główne zadania NFOŚiGW
Pożyczki
Dotacje
Programy
Pełny sukces
97. Jakie są główne zadania Funduszu Pracy
Zasiłki dla bezrobotnych
Programy rynku pracy
98. Jakie są główne zadania Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
zapewniać pracownikom wypłacanie roszczeń w razie niewypłacalności zatrudniającego ich pracodawcy
99. Jakie są główne zadania NFZ
Finansowanie usług zdrowotnych
Realizacja obowiązku konstytucyjnego
100. Rozszyfruj skrót KRUS
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
101. Co jest przedmiotem nauki o finansach publicznych? (21)
Zjawiska oraz procesy związane z powstawaniem i rozdysponowaniem pieniężnych środków publicznych, zapewniających funkcjonowanie sektora publicznego.
102. Jakie sfery obejmuje nauka o finansach publicznych (21)
Społeczna, ekonomiczna
103. Co to są potrzeby zbiorowe? (24)
Potrzeba jest pożądaniem wartości użytkowych, wynikającym z osiągniętego rozwoju gospodarczego i kulturalnego ludzkości. Owe pożądanie przejawiają zarówno jednostki, jak też grupy społeczne i całe społeczeństwo.
104. Co oznacza pojęcie dobra publiczne? (27-31)
Wg kryterium użyteczności: dobra nie wywołujące rywalizacji ich użytkowników - korzystanie przez jednego użytkownika nie uniemożliwia korzystania z tego dobra przez innego użytkownika. Korzyści nie ograniczają się do jednostek.
Wg kryterium odpłatności: dobra finansowane przez fundusze publiczne tworzące konsumpcję zbiorową społeczeństwa.
105. Co oznacza pojęcie dobra prywatne? (27-31)
Wg kryterium użyteczności: dobra, z których korzyści ograniczają się do jednej lub kilku osób (rodziny). Powoduje niedostępność tego dobra dla innych osób.
Wg kryterium odpłatności: źródłem finansowania są ich użytkownicy, fundusze prywatne.
106. Co oznacza pojęcie dobro społeczne? (32)
Dobra, które ze względów fizycznych mogą być dobrami prywatnymi, ale na skutek doktryny społecznej i prowadzonej przez władze publiczne polityki społecznej są dostarczane obywatelowi nawet wtedy, kiedy on tego nie akceptuje. Merit Good - „dobra należne”.
107. Jaki kształt posiada krzywa użyteczności dobra publicznego z punktu widzenia dochodów indywidualnych i użyteczności? (36)
Jest neutralna
Dochody
indywidualne
Krzywa użyteczności
dobra publicznego
Up Użyteczność
108. Jaki kształt posiada krzywa użyteczności dobra społecznego z punktu widzenia dochodów indywidualnych i użyteczności? (36)
Dochody
indywidualne
Krzywa użyteczności
dobra społecznego
a c
b d Us
0 e f Użyteczność
109. Wymień funkcje finansów publicznych (66)
alokacyjna
redystrybucyjna
stabilizacyjna
110. Na czym polega funkcja stabilizacyjna finansów publicznych? (118)
Na wykorzystaniu budżetu jako narzędzia państwa w celu łagodzenia wahań cyklu koniunkturalnego oraz zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarki kapitalistycznej.
111. Na czym polega funkcja redystrybucyjna finansów publicznych? (117)
Polega ona na regulowaniu dochodów podstawowych kategorii podmiotów występujących w gospodarce narodowej.
112. Wymień przynajmniej 5 zasad budżetowych (123)
-równowagi
-zupełności (powszechności)
-jedności formalnej
-jedności materialnej
-szczegółowości (specjalizacji)
-jawności
-przejrzystości
-realności
-uprzedniości
-gospodarności
-operatywności
-jednoroczności
-polityczności
113. Na czym polega zjawisko decentralizacji finansów publicznych? (139-146)
Na zmianie formy własności skarbu państwa na własność samorządową.
114. Podaj definicję podatku (173)
Pieniężne, przymusowe, ogólne, nieodpłatne i bezzwrotne świadczenie na rzecz państwa lub innych związków publicznoprawnych (samorządy).
115. Na czym polega różnica pomiędzy progresją ciągłą i globalną? (180-181)
Przy p. globalnej stosuje się określoną stawkę podatkową dla całej podstawy opodatkowania, a przy p. ciągłej podstawę opodatkowania dzieli się na klasy (przedziały podatkowe). Progresja globalna ma więc charakter bardziej represyjny wobec podatnika.
116. Co oznacza pojecie podatek proporcjonalny? (179)
Jest to stawka procentowa stała - wysokość podatku rośnie w takim samym tempie jak podstawa opodatkowania; stawka jest obojętna na zmiany podstawy opodatkowania.
117. Czym różnią się opłaty od podatków? (184-185)
Ponoszenie opłat przez podmioty znajdujące się poza sektorem publicznym zawsze jest związane z pewnym kontrświadczeniem ze strony organów władzy i administracji publicznej lub ze strony jednostek sektora publicznego.
118. W jaki sposób nałożenie podatku wpływa na popyt i podaż w warunkach gdy gospodarką rządzi uniwersalne prawo popytu i podaży? (194)
Wzrost ceny dobra brutto, spadek ceny netto, spadek popytu i podaży.
119. Na czym polega efekt podatkowego spustoszenia? (199-200)
Wzrost podatków wpływa niekorzystnie na alokację zasobów w gospodarce. Ciężary podatkowe skutkują wzrostem ceny ziemi, kapitału rzeczowego, zniechęcają do pracy.
120. W jaki sposób redystrybucyjne podatki wpływają na współczynnik GINI? (202-206)
Powodują przybieranie wartości współczynnika Giniego bliższe 0, czyli zmniejszenie stopnia koncentracji (nierównomierności) dochodów.
121. Na czym polega przerzucalność podatków w przód? (210)
Podnoszenie cen dla nabywców towarów, aby w ten sposób zrekompensować nałożony na podatnika ciężar.
122. Na czym polega przerzucalność podatków wstecz? (210)
Próby wymuszenia obniżki kosztów działalności podatnika przez obniżki płac, obniżki cen nabywanych surowców itp.
123. Proszę wyszczególnić czynniki sprzyjające przestrzeganiu etyki podatkowej (221-224)
-umiarkowany fiskalizm
-przestrzeganie zasady równości podatnika wobec praw
-stabilność systemu podatkowego
-sprawne funkcjonowanie instytucji demokratycznych
-przestrzeganie zasady pewności ciężaru podatkowego
-precyzyjność prawa podatkowego
-budowa systemu podatkowego
-czytelność związku między nakładanymi ciężarami podatkowymi a korzyściami, które powstają na skutek ponoszonej ofiary
-sprawność systemu prewencji oraz represji
124. Proszę określić przynajmniej 3 kryteria podziału wydatków budżetowych (240-243)
a)gospodarka krajowa - zagranica
-wydatki krajowe
-wydatki zagraniczne
b)przeznaczenie na cele bieżące oraz na cele średnio i długookresowe
-wydatki bieżące
-wydatki majątkowe
c)możliwość oddziaływania władz publicznych na wydawanie środków
-wydatki stałe
-wydatki zmienne
125. Co to są transfery zewnętrzne? (241)
Wydatki na rzecz podmiotów znajdujących się poza sektorem publicznym.
126. Co oznacza pojęcie wydatki sztywne? (243)
Wydatki ponoszone obowiązkowo przez państwo. Nieponoszenie ich mogłoby skutkować w zachwianiu wiarygodności władz publicznych na rynkach pożyczkowych oraz wobec obywateli. Obowiązek ich ponoszenia jest bardziej rygorystyczny od wydatków stałych. Mogą to być wydatki związane z obsługą długu publicznego, finansowanie deficytu funduszy ubezpieczeń społecznych.
127. Proszę wyszczególnić metody kształtowania wydatków budżetowych (258)
-metoda historyczna
-metoda popytowa
-metoda podażowa
-metoda quasi-rynkowa
-metoda ekspertów
128. Proszę wyszczególnić zasadnicze różnice pomiędzy budżetowaniem przyrostowym a budżetowaniem od zera (266)
| Budżetowanie przyrostowe | Budżetowanie od zera |
|---|---|
| Punktem wyjścia planowania jest istniejąca baza (przeszłość) | Punkt wyjścia planowania nie jest obciążony istniejącą bazą (przeszłością) |
| Ocenia koszty i korzyści tylko dla nowej działalności | Ocenia koszty i korzyści dla całej (pełnej) działalności |
| Operuje wielkościami pieniężnymi jako punkt wyjścia planowania | Operuje celami i rodzajami działalności jako punkt wyjścia planowania |
| Nie weryfikuje nowych sposobów działania jako integralnego elementu procesu | Ściśle weryfikuje nowe podejścia |
| Rezultatem jest postępowanie według formuły „uwzględnić to” lub „opuścić to” w budżecie | Rezultatem jest wybór między kilkoma poziomami usług i kosztów |
129. Proszę omówić ekonomiczne czynniki równowagi budżetowej (297-8)
Kształtują rozmiary i strukturę dochodów oraz wydatków budżetowych.
-czynniki ekonomiczne o charakterze realnym - rozmiary działalności gospodarczej i inne zjawiska realne, które powodują powstanie stosunku fiskalnego
-czynniki ekonomiczne o charakterze systemowym - przesądzają o rodzajach i wielkości dochodów budżetowych
-czynniki ekonomiczne wynikające z bieżącej polityki gospodarczej państwa
130. Proszę wyszczególnić rodzaje deficytu budżetowego (315)
-deficyt rzeczywisty
-deficyt strukturalny
-deficyt cykliczny
131. Jakie są zasadnicze przyczyny powstawania deficytu budżetowego (315)
-żywiołowe procesy gospodarcze
-świadoma polityka gospodarcza i fiskalna
132. Jakie są główne instrumenty zaciągania długu publicznego (343)
-weksle skarbowe
-obligacje skarbowe
133. Jakie są formy organizacyjne gospodarki budżetowej? (426-428)
-państwowe jednostki budżetowe
-państwowe zakłady budżetowe
-gospodarstwa pomocnicze tworzone przy państwowych jednostkach budżetowych
-środki specjalne tworzone przy państwowych jednostkach budżetowych
134. Wyszczególnij zasadnicze podatki lokalne obowiązujące w Polsce? (455)
-od nieruchomości
-rolny
-leśny
-od środków transportu
-od czynności cywilnoprawnych
-dochodowy od osób fizycznych opłacany w formie karty podatkowej
-od posiadania psów
-od spadków i darowizn
135. W jakich podatkach centralnych posiadają udziały władze gminne? (456)
-podatek dochodowy od osób fizycznych
-podatek dochodowy od osób prawnych
136.Jakie są dwa główne typy papierów wartościowych emitowanych przez państwo? (619)
-obligacje skarbowe
-bon skarbowy
I termin
zestaw I
1. subwencja ogólna i jej części
2. czynniki plasowania nowych emisji skarbowych
3. wydatki transferowe
4. znaczenie podatków bezpośrednich w dochodach na 2009r oraz na tle innych podatków (czy jakoś podobnie)
5. programowanie budżetowe
zestaw II
1. metoda ZBB
2. mnożnik zatrudnienia Kahna
3. cechy współczesnego systemu podatkowego
4. cechy wydatków wg kryteriów ekonomicznych (czy coś podobnego)
5. klasyfikacja budżetowa- rodzaje
II termin
zestaw I
1. Ekonomiczne rodzaje deficytu i relacje między nimi.
2. Finansowe środki publiczne wg ustawy.
3. Wydatki stałe a wydatki sztywne.
4. Nowy konserwatyzm fiskalny
5. coś było o tworzeniu budżetu)
1, budżet 2009 największe wydatki i reakcje społeczeństwa
2,co łączy przychody budżetowe z deficytem budżetowym
3,iluzja fiskalna
4,budzet 2009 ze szczególnym uwzględnieniem dotacji z ue
5,deficyt budżetowy i zasada uprzedniości
6,system ubezpieczeń emerytalnych i zdrowotnych
1,cechy charakterystyczne dochodów budżetu 2009
2,danina publiczna
3,system repartycyjny w ubezp. społecznych
4,ekonomiczne rodzaje deficytu budżetowego i relacje miedzy nimi
5,zasada uprzedniości
1,cechy charakterystyczne wydatków na 2009
2,system rezydualny w ubezp zdrow.
3, iluzja fiskalna
4,podmioty sektora finansów publicznych
5,zwiazek miedzy przychodami a budżetem
hej! dostałam takie pytania od kolegi...to są pytania z zeszłego roku:)
> rozwiń chyba PARB, tabela z Japonii± i USA porównać ,
jaka jest różnica miedzy funduszem celowym a agencja,
bank centralny w Anglii,
kryterium kosztów i korzyści na podstawie kortów tenisowych,
zasady budżetowe i funkcje publiczne
> pytania od Ewy
> 1. Pojecie fin publicznych, pojęcia fin celowych
> 2 pojecie funduszy celowych
> 3. róznice agencje - f. celowe
> czemu sie nie tworzy samych f. celowych
> 4. problem kosztów i korzyści
> w wyborze publicznym
> 5. podział dóbr publicznych
> 6. najważniejsza zasada budżetowa
> i dlaczego sie nią stała
> 7. paradoks wyborczy
> 8. teoria niemożliwości
> 9. przerzucanie podatku
> 10. KRUS
> ZUS - pojęcia
> 11. Ortodoksyjne teorie podatków
> 12. podejście do finansów
> 12 nowy konserwatyzm fiskalny
> 13. korzyści i koszty związane z f. p
> 14. Podział podatków budżetowych
> 15. wpływy budżetowe + podział
>
> 1 rząd pyt 1 model rezydualny w systemie ubezpieczeń społecznych
> 2 czy i dlaczego f. celowe powinny być zlikwidowane
> uzasadnij
> 3 ekonomiczne budżetowego rodzaje deficytu budżetowego
> i relacje miedzy nimi
> 4 przychody , dochody budzetowe i relacje miedzy nimi
> 5 metoda programowania budżetowego( met. budżetu zerowego)
>
> 1 repartycja
>
> 2 koncepcja programowania budżetowego
>
> 3 elementy klasyfikacji budżetowej
>
> 4 Agencja własności publicznej
>
> 5 czynniki weryfikujące emisje nowych skarbowych papierów
> wartościowych
> 1 Klasyfikacja budżetowa
> 2 czy i dlaczego zlikwidować agencje władz publicznych
> podać przykłady, wnioski, uzasadnić
> 3 system repartycyjny w ubezpieczeniach społecznych
> 4 czynniki plasowania emisji skarbowych
> 5 progr. budżetowe met. budżetu. Zadaniowego
Jaki jest udział wydatków sztywnych w budżecie Polski w 2008 roku?
74%
Jakie są kategorie ekonomiczne wydatków budżetu państwa?
dotacje i subwencje;
świadczenia na rzecz osób fizycznych;
wydatki bieżące jednostek budżetowych;
wydatki majątkowe;
wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa;
wpłaty środków własnych Unii Europejskiej.
Jakie są przykładowe działy klasyfikacji wydatków publicznych?
Rolnictwo i łowiectwo
Leśnictwo
Rybołówstwo i rybactwo
Górnictwo i kopalnictwo
Przetwórstwo przemysłowe
Handel
Hotele i restauracje
Transport i łączność
Turystyka
Gospodarka mieszkaniowa
Działalność usługowa
Informatyka
Nauka
Administracja publiczna
Obrona narodowa
Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa
Wymiar sprawiedliwości
Obsługa długu publicznego
Różne rozliczenia
Oświata i wychowanie
Szkolnictwo wyższe
Ochrona zdrowia
Pomoc społeczna
Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej
Edukacyjna opieka wychowawcza
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska
Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody
Kultura fizyczna i sport
zagadnienia na egzamin ktore prof.Huterski mowil ze moga byc :pytania(strony wg wersji 37stronicowej):
etapy w historii budzetu(str.5 tabelka, co sie zmieniło w skali miedzynarodowej, jakie nowe problemy doszly?)
finansowe postawy autonomii władz samorzadowych(inaczej jakie sa zrodła finansowania)str8
funkcje funduszy celowych str8
cechy budzetu i funduszsy celowych
zdanie:"dotacje zwiazane z funduszami celowymi to 1/6 wydatkow budzetu(=dotacje budzetu)
agencje władz publicznych str9
róznica miedzy agencja publiczna a funduszem celowym: a.p.(moga miec osobowosc prawna, moga wystepowac w formie spolki akcyjnej , wieksza elastycznosc finansowa), f.c : (jest podporzadkowany instytucji ktora nim zarzadza, niesamodzielny)
wyrozniamy dochody publiczne str 9dół
rodzaje dochodow publicznych:
-dochody publiczne
-srodki pochodzace z budzetu UE
-srodki pochodzace ze zrodel zagranicznych
-przychody budzetu panstwa i budzetu jednostek samorzadu terytorialnego oraz innych jednostek sektora FP nalezne na podstawie odrebnych ustaw lub umow miedzynarodowych
-przychody z sektora FP pochodzace z prowadzenia działalnosci oraz pochodzace z innych zrodel
cechy wspolczesnego systemu podatkowego:
-nie ma uniwersalnego systemu podatkowego
-operuja wieksza liczba podatkow
-iluzje fiskalne- manipulacja podatnikiem
cechy wydatkowania srodkow publicznych str 15
dlaczego dokonuje sie wydatkow publicznych: z ekonomicznego punktu widzenia: administracyjny mechanizm alokacji
podział wydatkow publicznych str 16
dwie płaszczyzny racjonalizacji wyd.publicznych str 16i 17
zagadnienei efektywnosci wydatkow str 17
rodzaje deficytu str 24
dług publiczny definicja str 24
rodzaje długu pub.str24,25
przyczyny powstawania dp str 25
instrumenty zaciagania dp str 26
narzedzia polityki fiskalnej str 27
instrumenty pol.fiskalnej
cechy dobrej polityki fiskalnej str 28
Odpowiedzi na pytania 1-100 można znaleźć w materiałach z wykładów, na pytania 101-136, w książce S. Owsiaka Finanse publiczne, w nawiasach podano strony z wyd.2004 roku↩