FIZYKOTERAPIA (medycyna fizykalna) – działanie bodźcami fizykalnymi na człowieka w celu poprawienia jego zdrowia fizycznego
i psychicznego.

FIZYKO- -TERAPIA

• elektryczność (elektroterapia), leczenie,

• światło (światło terapia), rehabilitacja,

• woda (hydroterapia), poprawa zdrowia, samopo-

• bodźce mechaniczne (mechanoterapia), czucia, kondycji fizycznej

• pole magnetyczne (magnoterapia), i psychicznej,

• ciepło i zimno (ciepłoterapia i krioterapia). usprawnianie.

FIZJOTERAPIA

fizykoterapia masaż kinezyterapia

FIZYKOTERAPIA

elektrolecznictwo światłolecznictwo termoterapia wodolecznictwo

(prąd stały, prąd (promieniowanie (ciepłoterapia (hydroterapia,

stały przerywany, podczerwone, i krioterapia) balneologia – wody

prąd średniej widzialne, UV, laser) mineralne, uzdrowiskowe)

częstotliwości)

pulsujące pole masaż kinezyterapia ultradźwięki

magnetyczne małej częstotliwości

luks – siła fali

nanometr – długość fali

ŚWIATŁOTERAPIA

- inaczej światłolecznictwo; jest to dział fizykoterapii, metoda leczenia światłem, wykorzystująca jego naturalne i sztuczne źródła.

ŚWIATŁOTERAPIA

helioterapia aktynoterapia

(naturalne źródła) (sztuczne źródła)

słoneczne lampa (fototerapia) – światło widzialne

lampy na podczerwień – IR, św. niewidz.

lampy na nadfiolet – UV, kwarcówki, solarium

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I BIOLOGICZNE PROMIENIOWANIA

ciepło – rozszerzają się naczynia krwionośne, krew szybciej płynie → szybsze oddychanie, regeneracja, usuwanie toksyn, rozprowadzenie substancji odżywczych,

poprawa samopoczucia.

HELIOTERAPIA

1. Promienie padające na przedmioty mogą być:

odbite,

wchłonięte,

rozproszone,

załamane.

1. Wskazania:

działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo,

w leczeniu gruźlicy: kostno stawowej, dróg moczowych, węzłów chłonnych,

przy przewlekłych stanach zapalnych stawów,

przy przewlekłych nieżytach dróg oddechowych, łuszczycy, trądziku pospolitym, zaburzeniach wzrostu kości u dzieci.

1. Przeciwwskazania:

niewydolność krążenia,

choroby nowotworowe,

skłonność do krwawień z narządów wewnętrznych,

nadczynność tarczycy,

zaawansowana miażdżyca.

AKTYNOTERAPIA

ŚWIATŁO WIDZIALNE

1. FOTOTERAPIA

1. Długość fali:

760 – 400 nm

1. Efekty:

• polepszenie samopoczucia,

• pomaga w walce z bulimią i innymi chorobami psychicznymi,

• brak skutków ubocznych,

• można stosować w ciąży,

• nie imituje ciepła,

• brak UV.

1. Wskazania:

• zimowa depresja,

• słaba odporność,

• rozregulowany cykl miesiączkowy,

• niektóre choroby skórne (łuszczyca),

• niektóre rodzaje bezsenności.

1. KOLOROTERAPIA

1. Długości fal:

• 380 – 450 nm – fiolet (wchodzi w zakres UV),

• 450 – 500 nm – niebieski,

• 500 – 575 nm – zielony,

• 575 – 585 nm – żółty,

• 585 – 620 nm – pomarańczowy,

• 620 – 780 nm – czerwony (wchodzi w zakres IR).

1. Światło czerwone (620 – 780 nm):

• pobudzenie metabolizmu skóry,

• poprawa ukrwienia skóry,

• regeneracja skóry zmęczonej,

• wskazane przy osłabionej odporności, bólach, zmęczeniu.

1. Światło pomarańczowe (585 – 620 nm):

• wspomaganie odbudowy włókien kolagenowych,

• poprawa wytrzymałości skóry (zwłaszcza w przypadku cellulitisu),

• wskazane przy napięciu mięśni, depresji, reakcjach alergicznych.

1. Światło żółte (575 – 585 nm):

• rozluźnienie i uspokojenie podrażnionej skóry,

• wzmocnienie naturalnego systemu ochronnego skóry,

• pobudzenie metabolizmu komórkowego,

• wskazane przy zaburzeniach żołądkowych, zmęczeniu, depresji.

1. Światło zielone (500 – 575 nm):

• uśmierzenie ogólnych problemów skórnych,

• wiązanie wilgoci,

• uspokojenie skóry,

• zmniejszenie zmarszczek spowodowanych przesuszeniem skóry,

• wskazane przy osłabionej odporności, świeżych ranach i bliznach, bólach, w początkowych stadiach wysypek skórnych.

1. Światło fioletowe (380 – 450 nm):

• uspokojenie skóry,

• wzmocnienie naczyń krwionośnych,

• ustępowanie zaczerwienień,

• ochrona przeciw wolnym rodnikom,

• nawilżanie skóry,

• wskazane przy stresie, zakłóceniu układu krążenia, nietypowych bólach.

1. Światło niebieskie (450 – 500 nm):

• uspokajające i uśmierzające ból,

• antyseptyczne, hamujące stany zapalne,

• relaksujące i usypiające,

• uspokajające,

• dobre dla oczu,

• nawilżenie, wysubtelnienie skóry,

• znormalizowanie produkcji łoju,

• ukojenie przy podrażnieniach skóry,

• wskazane przy gorączce, bólach, migrenach, zaburzeniach snu, opryszczce, trądziku, alergii, oparzeniach słonecznych.

1. Światło białe:

• poprawa elastyczności i sprężystości skóry,

• regulacja gospodarki płynami,

• stymulacja zaopatrzenia skóry w tlen,

• pobudzenie tworzenia kolagenu,

• wskazane przy ranach, bliznach, depresji, zakłóceniach przemiany materii.

PROMIENIOWANIE PODCZERWONE (IR) (lampy Sollux)

1. Podział i długości fal:

• krótkofalowe, bliskie (IR-A) – 770 – 1500 nm,

• średniofalowe (IR-B) – 1500 – 4000 nm,

• długofalowe, dalekie (IR-C) – 4000 – 15000 nm.

1. Wpływ biologiczny IR polega na działaniu ciepła, które powoduje m.in.:

• poprawę ukrwienia skóry i zwiększenie wydzielania potu,

• rozszerzenie naczyń włosowatych skóry, a co za tym idzie zwiększony przepływ przez tkanki krwi tętniczej,

• pobudzenie procesów metabolicznych,

• działanie przeciwbólowe poprzez podwyższenie progu bólu,

• zmniejszenie napięcia mięśni.

1. Przeciwwskazania:

• nieodwracalne uszkodzenia skóry i naczyń oraz obrzęki,

• zaburzenia czucia,

• świeże urazy grożące krwawieniem oraz choroby zakrzepowe,

• nowotwory,

• starość,

• nadciśnienie tętnicze,

• okres ciąży,

• miesiączka,

• stany podgorączkowe i gorączka,

• niewydolność mięśnia sercowego, stan po zawale, wady serca,

• choroby nerek,

• ostre stany zapalne.

PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE, ULTRAFIOLETOWE (UV) (kwarcówki)

1. Podział i długości fal:

• UV-A – 400 – 315 nm,

• UV-B – 315 – 280 nm,

• UV-C – 280 – 200 nm.

1. Wpływ promieniowania UV na organizm człowieka:

1. UV-A:

• poprawa ukrwienia skóry i stanu krwi,

• zwiększona ilość płytek krwi,

• zwiększenie produkcji hormonów w organizmie,

• korzystny wpływ na psychikę,

• przyspieszenie ogólne przemiany materii,

• wytwarzanie w skórze witaminy D₂ i D₃,

• używany w zabiegach odmładzających, regenerujących,

• ten typ promieniowania UV jest wykorzystywany w solariach;

1. UV-B:

• pigmentacja skóry – uwalnianie pigmentu w skórze (brunatne przebarwienia);

1. UV-C:

• działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne.

1. Negatywny wpływ UV:

• nowotwory,

• rumień fotochemiczny (trwały – dłuższy przebieg, czas utajenia – efekt po jakimś czasie),

• mocne zaczerwienienie,

• pieczenie, świąd,

• bąble, strupy,

• schodzenie naskórka,

• trwałe przebarwienia,

• wysuszony naskórek,

• szybsze starzenie się skóry.

1. Solarium:

• tanoreksja – uzależnienie od opalania;

Za	Przeciw
ciemna skóra	szybsze starzenie się skóry
lepsze samopoczucie	2. psucie wzroku
wysuszenie wykwitów	3. przebarwienia i odbarwienia
ładny wygląd – zdrowy wygląd	4. niszczy włosy – wysusza, blaknie kolor
ogrzanie się	5. zmiany naskórka
dostarczanie światła	6. gorączka
szybkie działanie	7. wysuszanie
dostarczenie witamin:D2, D3, A	8. zaczerwienienie
równomierne opalanie	9. złuszczanie naskórka
długotrwały efekt	10. poparzenia
przyspieszenie przemiany materii	11. choroby skóry
Każdy z tych punktów można zastąpić czymś innym, „zdrowszym”!	12. nieekonomiczne
	13. NOWOTWÓR!

5. Wskazania:

• stany zapalne górnych dróg oddechowych,

• krzywica,

• trądzik pospolity,

• stany reumatyczne,

• łysienie plackowate.

6. Przeciwwskazania:

• nowotwory,

• choroby układu krążenia, popękane naczyńka,

• padaczki, epilepsje,

• cukrzyca,

• choroby nerek,

• tarczyca.

ZABIEGI KOSMETYCZNE Z UŻYCIEM ŚWIATŁA

1. LAMPA SOLLUX:

• jest kwadratowa → manipulowanie kątem (także odległością),

• 20 – 30 cm od klienta,

• zabiegi oczyszczające → przed zabiegiem filtr czerwony (zwiększanie wchłanalności), po zabiegu filtr niebieski (złagodzenie),

• NIE stosujemy jej przy popękanych naczyńkach,

• czerwony → pobudzający,

• skóra nie musi być obnażona,

• brak makijażu (tonik bezalkoholowy).

1. LAMPKI KWARCOWE:

• nie są kwadratowe,

• zabieg trwa góra 5 minut,

• kolor naturalny.

LASER

1. HISTORIA LASERÓW

• w 1954 r. skonstruowano pierwszy wzmacniacz kwantowy,

• w 1960 r. powstał pierwszy laser na bazie kryształu,

• w 1964 r. powstał pierwszy laser na bazie gazu.

1. DEFINICJA LASERA

• LASER:

• jest to generator światła, wykorzystujący zjawisko emisji wymuszonej,

• w laserze następuje wzmocnienie światła poprzez wymuszoną emisję promieniowania,

• otrzymane światło ma charakterystyczne właściwości, trudne lub wręcz niemożliwe do osiągnięcia w innych typach źródeł światła, mianowicie jest to bardzo mała szerokość linii emisyjnej równoważna bardzo dużej mocy w wybranym obszarze widma,

• w laserach łatwo uzyskać wiązkę:

• spolaryzowaną,

• spójną w czasie i przestrzeni,

• o bardzo małej rozbieżności,

• w laserach impulsowych można uzyskać bardzo dużą moc w impulsie oraz szybkie narastanie impulsu.

1. ZASADA DZIAŁANIA LASERA

Zasadniczymi częściami lasera są:

1. układ pompujący – dostarcza energii do środka czynnego,

2. ośrodek czynny – w nim w odpowiednich warunkach zachodzi akcja laserowa (→ kwantowe wzmacnianie, powielanie fotonów),

3. rezonator optyczny – umożliwia wybranie odpowiednich fotonów.

1. RODZAJE LASERÓW

Ośrodek czynny decyduje o najważniejszych parametrach lasera, określa długość emitowanej fali, jej moc, sposób pompowania, możliwe zastosowania lasera.

1. PODZIAŁ LASERÓW W ZALEŻNOŚCI OD ŚRODKA CZYNNEGO

1. LASERY GAZOWE

• laser helowo – neonowy (He-Ne) – 543 nm lub 633 nm,

• laser argonowy (Ar) – 458, 488 lub 514,5 nm,

• laser azotowy – 308 nm,

• laser kryptonowy (jonowy) – 647 nm, 676 nm,

• laser na dwutlenku węgla (używany najczęściej w kosmetyce) – 10,6 µm,

• laser na tlenku węgla.

1. LASERY NA CIELE STAŁYM

• laser rubinowy – 694,3 nm,

• laser neodymowy na szkle,

• Nd: YAG,

• Er: YAG,

• Tm: YAG,

• Ho: YAG,

• Ti: szafir.

1. LASERY NA CIECZY

• lasery barwnikowe – ośrodkiem czynnym są barwniki rozpuszczone w nieaktywnym ośrodku przezroczystym (np. rodamina).

1. LASERY PÓŁPRZEWODNIKOWE

• złączowe,

• bezzłączowe,

• wykorzystywane są w przemyśle.

1. PODZIAŁ LASERÓW W ZALEŻNOŚCI OD ZASTOSOWANIA

1. LASERY UŻYWANE W STOMATOLOGII I DERMATOLOGII, w tym do usuwania tatuaży, znamion oraz włosów

• laser rubinowy – 694 nm,

• laser aleksandrytowy – 755 nm,

• pulsacyjna matryca diodowa – 810 nm,

• Nd: YAG – 1064 nm,

• Ho: YAG – 2090 nm,

• Er: YAG – 2940 nm.

1. LASERY TERAPEUTYCZNE I DIAGNOSTYCZNE

• zastępują skalpel chirurgiczny.

1. Laserem można usuwać tatuaż lub zabarwienia skóry w miejscach różniących się współczynnikiem absorpcji od miejsc sąsiednich.

2. W stomatologii do usuwania kamienia lub zamiennie do borowania.

3. Optyka.

1. BHP LASERÓW

Promieniowanie laserowe o tej samej mocy, lecz o różnych długościach fal może wywołać różne skutki, dlatego podzielono je na klasy:

1. 1 – lasery, które są bezpieczne w racjonalnych warunkach pracy.

2. 1M – lasery emitujące promieniowanie w zakresie długości fal od 302,5 nm do 4000 nm; są bezpieczne w racjonalnych warunkach pracy, ale mogą być niebezpieczne podczas patrzenia
   w wiązkę przez przyrządy optyczne.

3. 2 – lasery emitujące promieniowanie widzialne od 400 do 700 nm; ochrona oka jest zapewniona poprzez naturalne, instynktowne reakcje obronne (zamknięcie powieki).

4. 2M – tak samo jak lasery klasy 2, lecz patrzenie w wiązkę przez przyrządy optyczne jest niebezpieczne.

5. 3R – lasery emitujące promieniowanie w zakresie od 302,5 nm do 1006 nm; bezpośrednie patrzenie w wiązkę jest potencjalnie niebezpieczne.

6. 3B – lasery, które są niebezpieczne podczas bezpośredniej ekspozycji na promieniowanie; patrzenie na odbicia jest bezpieczne.

7. 4 – lasery, które wytwarzają niebezpieczne odbicie rozproszone; mogą powodować uszkodzenia skóry oraz zagrożenia piorunem.

Oznakowaniem urządzeń laserowych są etykiety informujące o klasie lasera, napisane czarnymi literami na żółtym tle.

Zasady bezpiecznej pracy podano w polskiej normie PN-EN 60825 – 1 : 2005.

1. METODYKA ZABIEGU Z UŻYCIEM LASERA

1. Wskazania:

• trądzik różowaty,

• naczyniaki,

• popękane naczyńka,

• drobne żylaki,

• poszerzenia żylne nóg,

• przebarwienia pozapalne,

• przebarwienia posłoneczne,

• piegi,

• zaburzenia pigmentacji skóry,

• zmiany sprężystości skóry,

• rozszerzone pory,

• tatuaże.

1. Przeciwwskazania:

• ciąża,

• karmienie piersią,

• opalenizna 1 miesiąc,

• leki światłouczulające (retinoidy, tetracykliny),

• zioła (dziurawiec, nagietek),

• spożywanie alkoholu 24 godziny przed zabiegiem,

• cukrzyca,

• bielactwo,

• łuszczyca,

• padaczka,

• zaburzenia krzepnięcia krwi,

• stosowanie leków zmniejszających krzepliwość krwi,

• skłonność do bliznowców.

1. Przeprowadzanie zabiegu

1. Konsultacja lekarska – wywiad lekarski:

• rodzaj skóry,

• przeciwwskazania,

• ewentualne objawy uboczne,

• urealnienie oczekiwań,

• ocena zmian do usunięcia,

• dobranie dawki lasera,

• wyjaśnienie istoty zabiegu.

1. Przygotowanie do zabiegu – miesiąc przed zabiegiem:

• nie opalać się,

• nie depilować danego miejsca woskiem lub pęsetą (można golić),

• nie pić alkoholu,

• nawilżać,

• nie używać kremów z retinolem,

• nie stosować peelingu.

1. Etapy zabiegu:

• oczyszczenie skóry z makijażu,

• założenie osłon na oczy,

• nałożenie przezroczystego żelu,

• przyłożenie do skóry głowicy,

• uwolnienie wiązki światła.

W trakcie zabiegu klient może odczuwać pieczenie.

1. Efekty uboczne:

• rumień i obrzęk – ustępują po kilku godzinach lub dniach, po zabiegu stosujemy zimne okłady,

• świąd bezpośrednio po zabiegu (zwłaszcza nos i policzki),

• zwiększenie wrażliwości skóry.

Powikłania:

• uszkodzenie ciągłości skóry,

• pęcherze, strupy – goją się ok. 10 dni,

• zasinienia skóry – ustępują do 5-15 dni,

• brązowe zabarwienie skóry – do 3 miesięcy,

• zmiany pigmentacji skóry – znikają po 3-6 miesiącach,

• bliznowacenia,

• infekcje skóry (opryszczka).

1. Zasady postępowania po zabiegu:

• nie opalać się przez 1 miesiąc,

• stosować wysokie filtry,

• unikać wysiłku fizycznego, sauny,

• obficie nawilżać skórę,

• jeśli występują strupy stosować maści z antybiotykiem,

• przy bardzo silnym świądzie stosować łagodne maści sterydowe,

• kontrola po 4-6 tygodniach,

• kilka dni po zabiegu nie stosować mydła, spirytusu, toników na bazie alkoholu, nie robić peelingu, nie wycierać miejsc gąbką lub ręcznikiem, nie drażnić skóry w okolicy po przeprowadzanym zabiegu.

7. DEPILACJA LASEROWA

1. Wskazania:

• w celu usuwania włosów w przebiegu endokrynologicznym (hirsutyzm, hipertrychoza),

• w celach kosmetycznych,

• u osób, u których występują objawy wrastania włosów po innych metodach depilacji,

• u osób ze zmianami naczyniowymi na nogach,

• u osób z wrażliwą skórą,

• u mężczyzn w wypadku nadwrażliwości skóry po goleniu.

1. Depilacja laserowa jest metodą trwałą, bezpieczną i praktycznie bezbolesną. Jest bezinwazyjna, niepowodująca żadnych uszkodzeń skóry. Daje gwarancję skuteczności i oczekiwanego efektu. Oszczędza bólu, oraz nieprzyjemnych i czasochłonnych zabiegów pielęgnacyjnych, ostatecznie rozwiązując problem zbędnego owłosienia.

2. Mechanizm działania depilacji (lasera)

Laser stosowany do zabiegów depilacji działa powierzchownie, wnika jedynie do 2 mm w głąb. Powoduje to uszkodzenie mieszka i jego stopniowy zanik, prowadzący do utraty włosa. Promieniowanie pochłania melanina mieszków włosowych i skóry. Odpowiednia długość wiązki światła niszczy barwnik, co powoduje zanik mieszków. Im większy kontrast między włosem
a skórą tym zabieg jest skuteczniejszy.

Włosy niszczy się partiami. Jedynie te w fazie wzrostu ulegają zniszczeniu. Pozostałe są w fazie „uśpienia”, która ma różny czas trwania (3-8 tygodni). Depilacja musi być powtórzona ok. 4-6 razy, aby usunąć 90% włosów. Pozostałe włosy są zdecydowanie jaśniejsze, delikatniejsze
i prawie niewidoczne. W przypadku hormonalnych zaburzeń zabieg powtarzać 1 raz w roku.

8. LASEROWE USUWANIE TATUAŻU (Nd: YAG / IPL)

1. Zabieg:

• pod uwagę bierze się:

• kolor tatuażu,

• fototyp skóry,

• lokalizację,

• głębokość barwnika,

• przed zabiegiem znieczulić np. maścią Emla,

• podczas zabiegu następuje podgrzanie barwnika do wysokiej temperatury (→ rozpad komórek z barwnikiem),

• suchy strup, który złuszcza się po 1-2 miesiącach,

• niewielki ból;

CO₂ – odparowanie wiązką lasera:

• w zależności od głębokości dobieramy typ lasera,

• następuje zetknięcie z uwodnioną tkanką z barwnikiem → bezkrwawe odparowanie,

• strup (goi się 1-2 miesiące).

1. Po zabiegu:

• zaczerwienienie, obrzęk, pieczenie lub świąd przez dwa dni,

• można stosować okłady lub preparaty na oparzenia,

• kontrola po 2 miesiącach i ewentualnie drugi zabieg.

Po zabiegu z CO₂:

• ranki ze strupem myć i dezynfekować spirytusem,

• kontrola i ewentualnie drugi zabieg,

• skóra nie będzie tak gładka, jak przed tatuażem,

• tatuaż zamienia się w bliznę,

• niezadawalający efekt.

9. MECHANIZM USUWANIA ZMIAN NACZYNIOWYCH

Energia świetlna emitowana z lasera jest pochłaniana przez czerwony barwnik krwi (hemoglobinę), a krew „ścina się” i niszczy od wewnątrz ściany naczynia krwionośnego. Po pewnym czasie naczynie jest samoistnie usuwane z organizmu. Aby zamknąć wszystkie popękane naczynia krwionośne z reguły potrzeba od 1 do 3 zabiegów, wykonanych w ciągu kilku miesięcy. Zależy to od:

• ilości,

• średnicy,

• koloru naczyń,

• głębokości położenia.