mgr Krzysztof Miłek

jedenasty paździerznika 2013r.

Działalność gospodarcza w ochronie zdrowia

Wykad III

Osoba fizyczna i osoba prawna

Osoba fizyczna - jest to każdy człowiek bez względu na wiek, płeć, rase, narodowość, pochodzenie etniczne czy przynależność związkową.

Z problematyką osób fizycznych związane są nieodłacznie dwa zagadnienia: zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych.

Zdolnośc prawna jest to możliwośc bycia podmiotem praw i obowiązków w stosunkach prawnych.

• Zdolnośc prawną posiada każdy człowiek.

• Początek zdolności prawnej osoby fizycznej to moment urodzenia, decyduje tu moment przecięcia pępowiny.

• Koniec zdolności prawnej osoby fizycznej następuje w przypadku:

• śmierci; z chwilą śmierci prawa i obowiązki majątkowe osoby zmarłej przechodzą na spadkobierców, natomiast prawa i obowiązki niemajątkowe wygasają. Po śmierci na podstawie karty zgonu zostaje sporządzony akt zgonu.

• sądowego stwierdzenia zgonu;może ono nastąpić wówczas, gdy śmierć danej osoby jest niewątpliwa, co nie oznacza że musi być absolutnie pewna (np. ktoś zginął w czasie powodzi i nieodnaleziono jego zwłok) Sąd wydaje w tej sytuacji postanowienie stwierdzające zgon, w którym powinien w miarę precyzyjnie określić prawdopodoną chwilę śmierci danej osoby, z oznaczeniem roku, miesiąca, dnia, a nawet godziny.

• uznanie za zmarłego; przesłanki są tu następujące:

1. zaginięcie danej osoby

2. określony upływ czasu (10 lat od końca roku w którym osoba znikła)

Zdolnośc do czynności prawnych to możliwośc nabywania praw i zaciągania zobowiązań w obwodzie czynności prawnej

Zdolność do czynności prawnych można mieć pełną(1.) , ograniczoną(2.), bądź można jej nie mieć wcale(3).

1. Pełną zdolność do czynności prawnych mają osoby pełnoletnie, to jest te które ukończyły 18 rok życia i nie zostały ubezwłasnowolnione.

2. Ograniczoną zdolnośc do czynności prawnych posiadają osoby które ukończyły 13 rok życia, a nie ukończyły 18 lat.

Zakres uprawnień osób posiadających ograniczoną zdolnośc do czynności prawnych:

1. Osoby takie mogą dokonywać czynności prawnych, które nie są po ich stronie zobowiązaniem, lub rozporządzeniem.

2. Osoby takie mogą zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych sprawach życia codziennego.

3. Osoby takie mogą nawiązać stosunek pracy, oraz dokonywać czynności prawnych, które tego stosunku pracy dotyczą.

1. Nie posiadają wogóle zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły 13 roku życia, oraz osoby, które zostały ubezwłasnowolnione całkowicie.

Zakres uprawnień osób nie posiadających wogóle zdolności do czynności prawnych:

1. Osoby takie mogą wyłącznie zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych sprawach życia codziennego. Umowa taka staje się ważna z chwilą wykonania, chyba że pociąga za sobą pokrzywdzenie danej osoby.

Ubezwłasnowolnienie może mięc charakter

• Ubezwłasnowolnienia całkowitego

• Ubezwłasnowolnienia częściowego

Dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie ustanawia się - opiekuna, natomiast dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo - kuratora.

Zadaniem opiekuna jest prowadzenie spraw osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie, natomiast zadaniem kuratora, jest jedynie potwierdzanie dokonania czynności prawnej, przez osobę ubezwłasnowolnioną częściowo.

Osoba prawna - jest to jednostka organizacyjna, która zgodnie z obowiązującymi przepisami, możę występować jako samodzielny podmiot prawa.

Na osobę prawną składają się następujące elementy:

1. Element ludzki (np. udziałowcy w spółce Z O. O.)

2. Element majątkowy (np. kapitał zakładowy spółki akcyjnej)

3. Element organizacyjny (np. istnienie określonej struktury organizacyjnej)

4. Przedmiot działania określony w odrębnych przepisach.

Nabycie osobowości prawnej następuje:

1. Z chwilą wpisu do rejestrów

2. Z chwilą zgłoszenia do ewidencji

3. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o zarejestrowaniu

Sposoby powstawania osób prawnych:

1. System organów władzy państwa - polega na tym że osoba prawna powstaje na podstawie ustawy, rozporządzenia lub zarządzenia, a więc określonego aktu normatywnego.

2. System koncesyjny - konieczne jest tu zezwolenie właściwej władzy.

3. System normatywno - meldunkowy (rejestracyjny) polega on na ogólnym tylko określeniu przesłanek koniecznych do powstania danej osoby prawnej.

Rodzaje osób prawnych:

1. państwowe (Skarb Państwa, przedsiębiorstwa państwowe, państwowe jednostki badawczo - rozwojowe, Polska Akademia Nauk)

2. samorządowe (komunalne) np. zaklady wodociągowe

3. inne osoby prawne np. spółki, fundacje