JĘZYK I PISMO

Język

Wikingowie posługiwali się językiem staronordyckim (norse), należącym do rodziny języków germańskich. Z norse wykształciły się współczesne języki skandynawskie, wschodnio- i zachodnionordyckie. Do pierwszej grupy należą duński i szwedzki, do drugiej islandzki, norweski, farerski (język mieszkańców Wysp Owczych, Farerów) oraz wymarły już język norn (wyspy Szetlandy i Orkady, zajęte przez Szkocję w XV w.). Najbardziej podobny do norse jest współczesny język islandzki, który od przemian uchroniło odosobnienie Islandii od reszty kontynentu. Z Islandii wywodzą sie skaldowie, poeci i twórcy wspaniałych wikińskich sag. Dużo zapożyczeń ze staronordyckiego mają też dialekty szkockie (pozostałości języka norn).

Obecnie językami skandynawskimi (północnogermańskimi) posługuje się 18 mln ludzi. zamieszkujących Islandię, Wyspy Owcze, Półwysep Jutlandzki, Norwegię, wschodnie wybrzeże Finlandii i Wyspy Alandzkie. W średniowieczu używano ich poza tym we francuskiej Normandii (do 1000 roku), w północno-wschodniej Anglii (do 1100), na Orkadach (do 1700), na Szetlandach (do 1750) i Hebrydach (do 1400), w Irlandii (do 1250), na wyspie Man (do 1450), na Grenlandii (staronorweski do 1450, obecnie znowu duński), w Nowogrodzie (do 1300) i na Rusi Kijowskiej (do 1050).

Pismo

Wikingowie nie byli piśmienni w dzisiejszym rozumieniu tego słowa. Historia i wierzenia przekazywane były ustnie z pokolenia na pokolenie, najczęściej w formie sag tworzonych przez bardów i przedstawianych pod postacią wiersza lub melorecytacji (co było nieodzownym punktem programu podczas każdej uroczystości). Do zapisywania krótkich tekstów używano alfabetu runicznego. Nosił on nazwę 'futhark' od sześciu początkowych liter, czyli run (w tzw. starym futharku jest ich 24). Najprawdopodobniej został on zapożyczony od ludów północnej Italii (alfabet alpejski) poprzez kontakty handlowe z imperium rzymskim. Najstarsze znane zapisy runiczne pochodzą z 200 r. n.e. Alfabet runiczny został wyparty przez łacinę po roku 1000.

Kształt liter - proste linie, mało łuków - ułatwiał zapis na takich tworzywach jak kamień, drewno, metal czy kość. Najdłuższy znany tekst wyryty został na kamieniu runicznym z Rok i liczy ponad 700 znaków. Pojedyncze runy ryto na kamieniach nagrobnych, broni, łodziach i domach, używano do oznaczania dróg, a także umieszczano na przedmiotach obrzędowych. Każdej runie przypisane były inne magiczne właściwości, które ułatwiały codzienne życie ( chroniły przed chorobą, dodawały odwagi wojownikom, zapobiegały powikłaniom przy porodzie), ale - jak przestrzega XIII-wieczna Saga Egila: "Niech nikt nie ryje run, aby rzucić czar, zanim się dobrze nie nauczy ich zapisywać."

Źródło: http://www.zielarze.pl/wikingowie_codzienne.htm