PEDIATRIA OPRACOWANE PYTANIA

PEDIATRIA

  1. Przewlekła niewydolność nerek u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie

Przewlekła choroba nerek to stan, w przebiegu którego , na skutek wrodzonych lub nabytych chorób ukł.moczowego dochodzi do trwałego i postępującego uszkodzenia miąższu nerki.

Przyczyny:

Objawy:

- pierwszym objawem jest zwykle zmniejszenie wydalania moczu, z czasem w wyniku upośledzenia mechanizmów zagęszczania dochodzi do wielomoczu.

-nadciśnienie tętnicze

- problemy z koncentracja,

-przewlekłe zmęczenie,

-bóle głowy,

-senność,

-zaburzenia mowy,

-utratę pamięci,

-kurcze mięśni,

-drgawki,

-obwodowe neuropatie, a także może dojść do śpiączki.

-w wyniku uszkodzenia czynności granulocytów oraz defektu odporności komórkowej częściej dochodzi do zakażeń.

-Zmniejszenie produkcji przez nerkę erytropoetyny, niedobory żelaza, kwasu foliowego.

-Zmniejsza się wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym, upośledzeniu ulegają enzymy odpowiedzialne za produkcję witaminy D przez nerki, wtórnie rozwija się nadczynność przytarczyc co w efekcie doprowadza do osteodystrofii nerkowej w postaci krzywicy, osteomalacji oraz osteopenii.

-Osteodystrofia nerkowa wraz z niedoborami białek i kalorii, niedokrwistością i kwasicą powoduje zahamowanie wzrostu oraz opóźnia dojrzewanie szkieletu.

-Oporność tkanek na insulinę powoduje nietolerancję glukozy, a zmniejszona aktywność lipazy lipoproteinowej hipertriglicerydemię.

-Ponadto w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek może rozwinąć się również kardiomiopatia mocznicowa, zaburzania trawienia, zaburzenia czynności trzustki, częstsze owrzodzenia, zmniejszona zdolność wiązania żelaza.

Leczenie: Nie istnieje leczenie przyczynowe. Jedyne co można zrobić to leczyć objawowo oraz opóźniać postęp choroby. Należy leczyć nadciśnienie, zapobiegać zaleganiu moczu, a także zwalczać zakażenia. Ponadto stosuje się leki działające nefroprotekcyjnie, które oprócz działania obniżającego ciśnienie zmniejszają również białkomocz, spowalniając tym samym postęp choroby.

- odpowiednia dieta

- leczenie powikłań

- podaż płynów oraz leków moczopędnych.

-podawaniu chorym aktywnych metabolitów witaminy D, a w przypadku dzieci niekiedy konieczność podaży ludzkiego hormonu wzrostu

- W zaawansowanym stadium niewydolności nerek należy wprowadzić leczenie nerkozastępcze, inaczej dializoterapię

-Dializoterapia powinna być jednak jak najszybciej zastąpiona przeszczepem nerki.

  1. Ostra niewydolność nerek u dzieci – podział, przyczyny, objawy, wyniki badań laboratoryjnych, leczenie.

Str 56 -58

OBJAWY PODMIOTOWE W ONN

osłabienie

apatia

senność

dezorientacja

zaburzenia snu (odwrócenie rytmu, śpiączka)

wzmożone pragnienie

skąpomocz lub bezmocz

brak łaknienia

nudności

bóle głowy

bóle brzucha

OBJAWY PRZEDMIOTOWE W ONN

-obrzęki lub: skóra i śluzówki suche, zapadnięte gałki oczne, zaostrzone rysy twarzy, w późniejszym okresie objawy skazy krwotocznej

-układ krążenia: tachykardia, spadek RR, w późniejszym okresie nadciśnienie tętnicze, objawy niewydolności lewokomorowej

-układ nerwowy: grubofaliste drżenie metaboliczne, zaburzenia świadomości (dezorientacja, odwrócenie rytmu snu, śpiączka)

  1. Zakażenia dróg moczowych u dzieci – etiologia, podział postępowanie.

Str 50 – 51

  1. Odpływy wsteczne pęcherzowo-moczowodowe

Schorzenie polega na cofaniu się moczu z pęcherza do moczowodu.

Etiologia:

- pierwotne (niedorozwój warstwy mięśniowej moczowodu)

- wtórne (przeszkoda w odpływie moczu lub stan zapalny pęcherza moczowego)

- anatomiczne (zastawka cewki tylnej, zwężenie ujścia zewnętrznego cewki) – mogą prowadzić do rozwoju niewydolności nerek już wewnątrzmacicznie, rozpoznawane w USG płodu,

- czynnościowe (pęcherz neurogenny, pęcherz niestabilny)

Objawy:

Najczęściej pierwszym objawem odpływu pęcherzowo-moczowodowego u dzieci jest zakażenie układu moczowego, zwykle nawracające. Może być przyczyną moczenia się. Charakterystycznym objawem odpływu dużego stopnia jest u dzieci objaw tzw. „sikania po sikaniu”, gdy po opróżnieniu pęcherza szybko się on wypełnia moczem spływającym z szerokich moczowodów oraz miedniczek i znów pojawia się potrzeba oddania moczu. Jeżeli odpływ pęcherzowo moczowodowy nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznany, to może być przyczyną trwałego uszkodzenia nerek z ich niewydolnością.

Klasyfikacja:

Wyróżniamy V stopni refluksu:

Diagnostyka:

- cystografia mikcyjna

- urografia

- badania urodynamiczne

Leczenie:

Zachowawcze (I i II stopień) tj. należy unikać sytuacji sprzyjających zakażeniom oraz przyjmować leki odkażające drogi moczowe np. trimetoprim, w ciężkich przypadkach (III-V) operacyjnie

  1. Badanie ogólne moczu – wartości prawidłowe i interpretacja odchyleń

Str 49 w skrypcie

1. Ciężar właściwy moczu. Wartość ta powinna wynosić od 1,016 do 1,022 kg/l. Ciężar właściwy moczu nie powinien być niższy niż 1010g /l, gdyż świadczyć to może o utracie bardzo ważnej funkcji nerki, jaką jest zagęszczanie moczu. Często jest to pierwszy objaw sugerujący rozpoczynającą się niewydolność nerek. 

2. Barwa moczu. Barwnik zwany urochromem barwi prawidłowy mocz na kolor słomkowożółty. Intensywność tego koloru świadczyć może o stanie nawodnienia organizmu: po wypiciu dużej ilości płynów mocz staje się niemal bezbarwny, natomiast w stanach odwodnienia przybiera barwę intensywną, pomarańczowobrązową. Zabarwienie moczu zmienia się na skutek przedostania się do niego różnych barwników spożywczych: np. po zjedzeniu buraków mocz staje się różowy, gdy zażywamy dużo witaminy B - mocz jest intensywnie żółty, w żółtaczce mocz jest zielonożółty, a czasem przybiera kolor ciemnej herbaty, wreszcie może stać się różowy lub purpurowoczerwony, jeżeli przedostanie się do niego krew. 

3. Przejrzystość moczu. Prawidłowo świeżo oddany mocz jest zwykle przejrzysty i klarowny. Mocz mętny występuje w zapaleniach dróg moczowych i niektórych postaciach kamicy nerkowej. 

4. Odczyn moczu. Prawidłowy mocz wykazuje odczyn lekko kwaśny, czyli jego pH wynosi między 5,5 a 6,5. W zakażeniach dróg moczowych i w niektórych typach kamicy nerkowej jego odczyn może być obojętny, a nawet zasadowy i wtedy jednym z elementów leczenia zaleconym przez lekarza będzie zakwaszenie moczu. 

5. Białko. W moczu dzieci zdrowych wydalane są niewielkie ilości białka. U tego samego człowieka stężenie białka w moczu, czyli tzw. białkomocz, w różnych porach dnia może być bardzo różne. Dlatego też dla uzyskania dokładnych danych o wielkości białkomoczu powinno się określać ilość białka w moczu dobowym. Znaczny białkomocz jest charakterystyczny dla kłębuszkowych zapaleń nerek, nieco mniejszy białkomocz może towarzyszyć kamicy nerkowej czy zapaleniom dróg moczowych. Obecność białkomoczu można stwierdzić także u niektórych pacjentów z niewydolnością krążenia, po dużym wysiłku czy w czasie wysokiej gorączki w przebiegu chorób ogólnoustrojowych. Obecność białka w moczu zawsze wymaga zgłoszenia się do specjalisty. 

6. Cukier. Obecnośc cukru w moczu typowa jest dla cukrzycy. U dzieci występują też inne stany chorobowe, w tym wrodzone, którym towarzyszy cukromocz. W części są to stany łagodne. 

7. Ciała ketonowe (aceton). Związki te mogą być obecne w moczu dzieci niedożywionych, odwodnionych, w stanach gorączkowych, biegunkach i w niewydolności nerek. 

8. Bilirubina. Nie powinno się znajdować tego barwnika w moczu zdrowego dziecka. Jej obecność świadczy o chorobie wątroby i dróg żółciowych, pomaga w różnicowaniu typów żółtaczek. 

9. Urobilinogen. Wydalany jest fizjologicznie przez nerki z moczem. Zmiany w ilości wydalanego urobilinogenu są brane pod uwagę w różnicowaniu żółtaczek. 

10. Badanie osadu moczu: 
* nabłonki. Są to złuszczone komórki nabłonka płaskiego lub komórki nabłonkowe pochodzące z nerek i dróg moczowych, których obecność nie ma istotnego znaczenia rozpoznawczego. 
* krwinki białe, czyli leukocyty. Zdrowe dziecko wydala w moczu w ciągu doby od 1,5 do 4 milionów leukocytów, co przy rutynowym badaniu osadu moczu odpowiada obecności 1-4 leukocytów w polu widzenia pod mikroskopem. Stwierdzenie większej ich liczby nosi miano leukocyturii, tj. zwiększonego wydalania krwinek białych. Najczęściej jest następstwem ostrych i przewlekłych zakażeń układu moczowego. Po stwierdzeniu znacznej ilości leukocytów dla potwierdzenia istnienia zakażenia konieczne jest wykonanie posiewu moczu i wyhodowanie w pracowni bakteriologicznej bakterii odpowiedzialnej za zapalenie. 
* krwinki czerwone, czyli erytrocyty. W moczu dzieci zdrowych mogą być wydalane erytrocyty w liczbie nie przekraczającej 3 milionów na dobę, co odpowiada obecności 1-2 krwinek czerwonych w polu widzenia w badaniu ogólnym moczu. Źródłem krwinkomoczu lub krwiomoczu może być uszkodzenie zarówno nerek jak i dolnych pięter układu moczowego. 
* wałeczki. Tą dziwną nazwą określa się białkowe odlewy fragmentów nerki lub kompleksy komórkowe. Nnajczęściej świadczą o poważnej chorobie nerek. W prawidłowym moczu może występować niewielka liczba wałeczków szklistych, zwłaszcza po wysiłku fizycznym. 
* składniki mineralne. W prawidłowym moczu kwaśnym mogą występować niewielkie ilości kryształów kwasu moczowego, moczanów wapnia i szczawianów wapnia.

  1. Kamica dróg moczowych

Str 58 w skrypcie

  1. Niedokrwistości u dzieci – podział, przyczyny, objawy, leczenie

od strony 83

  1. Niedokrwistości hipoplastyczne/aplastyczne

Strony 87-88

  1. Niedokrwistość z niedoboru Fe

Strony 89-91

  1. Niedokrwistości niedoborowe

Od str 89

  1. Skazy krwotoczne Str 101

  2. Osoczowe skazy krwotoczne

Str 105

  1. Postępowanie z dzieckiem chorym na niedobór czynnika VII w razie konieczności wykonania drobnego zabiegu stomatologicznego (np. ekstrakcji zęba).

Przed ekstrakcją należy podać EACA (lek antyfibrynolityczny) i uzupełnić brakujący czynnik do 40% jego aktywności, po ekstrakcji zeszyć zębodół, nałożyć spongostan nasączony trombiną oraz opatrunek uciskowy z gazy. Substytucję czynnikiem prowadzimy co najmniej 3 dni, podawanie EACA do momentu usunięcia szwów (ok 7 dni). Nie usuwać jednocześnie zębów po przeciwnej stronie jamy ustnej! Ponadto: zimny okład, dieta płynna, chłodna, pokarmy miękkie aż do zagojenia rany.

  1. Ostre białaczki u dzieci (objawy, rozpoznawanie, leczenie)

Objawy:
-wstępne: brak łaknienia, osłabienie, apatia, gorączka (pomimo antybiotykoterapii),
-związane z zajęciem szpiku: anemia, skłonność do infekcji, objawy skazy krwotocznej (drobne wybroczyny na tułowiu, podudziach, śluzówkach, samoistne krwawienie z nosa, krwawienia podczas mycia zębów, przedłużające się krwawienia dziewczynek)
- bladość skóry, spojówek i śluzówek jamy ustnej
- kołatanie serca, ból głowy,
-sińce o nieznanym pochodzeniu
-powiększenie śledziony i wątroby-bóle w prawym i/lub lewym podżebrzu
-powiększone węzły chłonne szyjne, pachowe i pachwinowe (symetrycznie, skóra niezmieniona, niebolesne, lekko tkliwe)
-suchy kaszel i/lub problemy z oddychaniem w pozycji leżącej (z powodu węzłów chłonnych klatki piersiowej)
-silne bóle kostne (zajęcie podokostnej)
-zajecie OUN- bóle głowy, poranne wymioty, porażenie nerwów
-zajęcie obwodowego nerwowego -bóle korzonkowe
-jednostronne powiększenie jądra (twarde, niebolesne)
-nacieki na śliniankach, gruczołach łzowych, migdałkach podniebiennych
-przerost dziąseł i zapalenie jamy ustnej

Rozpoznanie

-decyduje obraz szpiku kostnego: 30-90% blastów
-morfologia krwi:

-niedokrwistość: obniżona hemoglobina, hematokryt, liczba erytrocytów
-obniżona liczba płytek krwi
-obecność blastów w krwi obwodowej (limfoblasty lub mieloblasty)- od kilku do kilkudziesięciu % we wzorze odsetkowym leukocytów
+Rtg klatki piersiowej, USG jamy brzusznej i węzłów chłonnych, TK, MRI, scyntygrafia kości, punkcja lędźwiowa

Leczenie: przeszczep szpiku kostnego, chemioterapia, naświetlanie

  1. Chłoniaki u dzieci (objawy, rozpoznawanie, leczenie)

Objawy (zależnie od umiejscowienia):
-powiększenie węzłów chłonnych
-bóle brzucha spowodowane guzem w jamie brzusznej, wymioty, zaburzenia perystaltyki jelit
-przewlekły suchy kaszel, zaburzenia połykania, pozycja półsiedząca w nocy
-obrzęk głowy, szyi, poszerzenie żył w górnej części klatki piersiowej (zespół żyły głównej górnej)
-gorączka (bez przyczyny infekcyjnej), świąd skóry, poty nocne, ubytek masy ciała

Rozpoznanie:
-badanie histopatologiczne guza (całość/wycinek), węzła chłonnego (pobranego w całości wraz z torebką),
-badanie cytologiczne szpiku kostnego, płynu mózgowo-rdzeniowego, płynu opłucnowego
-Rtg, USG,TK,RMI

Leczenie
- chemioterapia, sterydy, przeciwciała monoklonalne, radioterapia, przeszczep komórek macierzystych

16. Przyczyny powiększenia obwodowych węzłów chłonnych u dzieci.

Skrypt str .125

  1. Odczynowe (najczęściej):

  2. Zapalne

  3. Rozrostowe

  4. Choroby spichrzeniowe

  5. Sarkoidoza

  6. Choroby tkanki łącznej

17. Najczęstsze nowotwory u dzieci.

Skrypt str. 111

Choroby nowotworowe u dzeci i młodzieży stanowią ok 1-1,5% wszystkich nowotworów.

W przybliżeniu jedno dziecko na 650 dzieci między 1-15 rokiem życia zachoruje na raka.

Są to: białaczki (35%), guzy OUN (23%) i chłonniaki (12%)

Można przyjąć żę co trzecie dziecko chorujące na nowotwór ma rozpoznaną białaczkę, a co piąte guz OUN.

18. Wrodzona niedoczynność tarczycy u dzieci – objawy, diagnostyka z uwzględnieniem powszechnego testu przesiewowego u noworodków, leczenie.

Skrypt str. 68-70

19. Nadczynność tarczycy u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie

skrypt str. 70-71

20. Zaburzenia wzrastania u dzieci – przyczyny, diagnostyka i postępowanie

skrypt str. 74-76

21. Zaburzenia dojrzewania u dzieci – przyczyny, postępowanie

skrypt str. 71-74

22. Nabyta niedoczynność tarczycy – objawy, leczenie

Skrypt str 68

23. Niedoczynność nadnerczy u dzieci – postępowanie w przełomie nadnerczowym

Skrypt str 76

24. Ostre zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – etiologia, objawy, postępowanie

Skrypt str 60

25. Punkcja lędźwiowa – wskazania i przeciwwskazania, badanie płynu m-r

Nakłucie lędźwiowe – wprowadzenie igły punkcyjnej do przestrzeni podpajęczynówkowej w odcinku lędźwiowym kręgosłupa w celu:

Punkcję lędźwiową wykonuje się w linii środkowej kręgosłupa w przestrzeni międzykręgowej L4-L5 lub L5-S1.

Wskazania diagnostyczne do nakłucia lędźwiowego

Wskazania terapeutyczne do nakłucia lędźwiowego

Przeciwwskazania do nakłucia lędźwiowego

Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego str. 62

26. Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe – przyczyny, objawy, postępowanie

PODWYŻSZONE CIŚNIENIE WEWNĄTRZCZASZKOWE U DZIECI

INTRACRANIAL PRESSURE – ICP

Nadmierne ciśnienie wewnątrz niepodatnego sklepienia czaszki, upośledzające funkcje neurologiczne.

PRZYCZYNY ICP

Wynik zmian zwiększających objętość płynu lub tkanki mieszczących się wewnątrz czaszki:

Stany, w przebiegu których dochodzi do wzrostu ICP:

Wczesne objawy podmiotowe i przedmiotowe:

Objawy u niemowląt i małych dzieci

Objawy u starszych dzieci

Późne objawy przy znacznym wzroście ICP

Badania laboratoryjne i testy diagnostyczne

a) Pomiar ciśnienia wewnątrzczaszkowego

b) Tomografia komputerowa i obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego.

POSTĘPOWANIE

Ocena chorego pod kątem wczesnych zmian ICP

Odpowiednie ułożenie chorego

Zapobieganie utraty masy ciała

Skuteczne zapobieganie napadom drgawkowym

Podejmowanie działań sprzyjających prawidłowemu wzrostowi

Obserwacja dziecka pod kątem moczówki prostej i zespołu nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego ( SIADH )

Moczówka prosta manifestuje się:

SIADH manifestuje się:

Farmakoterapia

27. Zaburzenia świadomości u dzieci

Świadomością nazywamy optymalny stan aktywacji ośrodkowego układu nerwowego. Umożliwia on samo orientację, rozumianą jako zdolność rozpoznania własnych procesów psychicznych jak również orientację w otoczeniu.

Neuroanatomicznym podłożem świadomości jest układ siatkowaty, który składa się z części zstępującej i wstępującej oraz współpracujący z nim układ limbiczny.

Następnym zagadnieniem, które trzeba wyjaśnić jest zaburzenie świadomości. Są to objawy psychopatologiczne, które cechuje utrudniony kontakt z otoczeniem, zmniejszenie zdolności postrzegania i pojmowania zjawisk zachodzących w otoczeniu i własnym życiu chorego. Charakteryzuje się także trudnościami przypominania dawnych faktów oraz zapamiętywania bieżących zdarzeń.

Przyczyn zaburzeń świadomości jest wiele i można je podzielić na dwie zasadnicze grupy:
1. Pierwotne zaburzenie świadomości — uszkodzenie i proces chorobowy dotyczy samego mózgu, ma to miejsce w udarach mózgu, krwotokach podpajęczynówkowych, zapaleniach opon i mózgu, urazach czaszkowo-mózgowych, guzach mózgu i padaczce.
2. Wtórne zaburzenie świadomości — uszkodzenie mózgu jest następstwem chorób pozamózgowych, ogólnoustrojowych lub narządowych.

Ważniejsze przyczyny wtórnych zaburzeń świadomości są następujące:
a) zatrucia (CO, alkoholem, środkami nasennymi i uspokajającymi),
b) szkodliwe działanie czynników fizycznych (przegrzanie, ochłodzenie, porażenie prądem lub promieniowaniem jonizującym),
c) zakażenie ogólne (toksyny bakteryjne),
d) wstrząsy anafilaktyczne,
e) zaburzenia krążenia ogólnego,
f) zatrucia wewnątrzpochodne (śpiączka cukrzycowa, hipoglikemiczna, mocznicowa, tarczycowa, nadnerczowa oraz zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej)

U dzieci zaburzenia świadomości występują przy:

Zaburzenia świadomości dzielimy na:

a)       ilościowe

b)       jakościowe

Obydwa rodzaje zawierają następujące cechy wspólne:

Ilościowe zaburzenia świadomości  polegają  na stopniowym ilościowym nasileniu wymienionych wyżej zaburzeń. W zależności od ich nasilenia wyodrębniamy:

1. przymglenie świadomości (obnubilatio) -  w którym przytomność oraz kontakt słowny z chorym dzieckiem jest zachowany, ale jego procesy myślowe są zwolnione, z trudem pojmuje sens zadanych pytań i odpowiada na nie z dużym opóźnieniem,
2. senność (sornnoletio) – do wcześniej wyliczonych objawów dołącza się spowolnienie ruchowe, nieostre postrzeganie oraz słabe pojmowanie zjawisk bieżących podobnie jak w senności fizjologicznej. Chore dziecko ma stałą tendencję do zasypiania, stąd kontakt z nim nie jest ciągły,
3. półśpiączka (sopor) – stwierdza się już brak reakcji na słowa, nie można już nawiązać kontaktu z chorym dzieckiem, reaguje ono już tylko poruszeniem głową, grymasem twarzy, machnięciem ręką, mruganiem, jękiem a także na silne bodźce słuchowe (klaskanie przy uchu), wzrokowe (świecenie latarką w oczy), lub bólowe (ukłucie igłą). Odruchy połykania i żucia są wybitnie osłabione.
4.śpiączka (coma) -  następuje brak reakcji na bodźce słowne i bólowe ze stopniowym zanikaniem odruchów fizjologicznych poza bardzo słabą reakcją źrenic na światło. Chore dziecko nie połyka płynów, mimowolnie oddaje mocz i kał.

Jakościowe zaburzenia świadomości cechuje ogromne bogactwo objawów, składających się na pewne zespoły, spośród których do najczęstszych u dzieci należą:

a)       zespół majaczeniowy (delirum), jest spotykany głównie w stanach zapalnych mózgu o różnej etiologii, w ostrych chorobach zakaźnych i infekcjach wirusowych , w zatruciu grzybami, środkami chemicznymi, bieluniem i w następstwie ciężkiego urazu czaszki. Objawy zespołu majaczeniowego narastają stopniowo: na tle niepokoju, zmiennego nastroju (płacz przeplatany nadmierną wesołością), bólów głowy i znużenia, pojawia się stan przymglenia świadomości z zaburzenia orientacji dziecka co do czasu, miejsca i otoczenia przy zachowanej orientacji co do własnej osoby, tzn. dziecko nie wie, gdzie jest, nie umie podać aktualnej daty, nie poznaje bliskich sobie osób, ale prawidłowo podaje swoje imię, nazwisko, ile ma lat, gdzie mieszka itd. Do objawów tych dołączają się iluzje np. dziecko wiszące ubranie, bierze za stojąca postać ludzką i omamy wzrokowe chory widzi np. robaki, pełzające po kołdrze węże, skradające się potwory itp., którym towarzyszy z reguły podniecenie i lęk, z głośnym krzykiem i przerażeniem na twarzy. Objawy zespołu majaczeniowego mają przy tym wahania dobowe – zazwyczaj narastające wieczorem i nocą, a słabną w ciągu dnia. Trwają od kilku godzin do kilku dni. Po ich ustaniu pozostaje częściowa niepamięć z tego okresu.

b)       Zespół pomroczny – zamroczeniowy (obnubilatio) ma wiele odmian, wśród których u dzieci najczęściej spotyka się tzw. Zamroczenie proste, występujące w przebiegu ostrych chorób zakaźnych, w następstwie urazu czaszki, z objawami wstrząśnienia i stłuczenia mózgu, w wielu chorobach układowych, a także w padaczce. Zamroczenie proste cechuje nagły początek i nagły koniec oraz krótki okres trwania (kilkanaście minut do 1 godziny), w którym dziecko ma zniesiony kontakt ze światłem zewnętrznym, brak orientacji w miejscu, czasie sytuacji, z objawami silnego podniecenia ruchowego, połączonego zwykle z agresją (rzuca się na osoby w otoczeniu, bije pięściami itd.) lub autoagresją (samokaleczy się) i zmianami nastroju w postaci gwałtownych, gniewnych lub lękowych dysforii. Po przebyciu zamroczenia prostego pozostaje całkowita niepamięć przebytych zdarzeń. 

c)       Zespół splątaniowy (ametywny) stanowi najczęściej poważne powikłanie ostrych chorób zakaźnych, niektórych chorób nowotworowych i wyniszczających np. białaczki, a także występuje po zatruciu grzybami (muchomorem sromotnikowym). Podobnie jak stan majaczeniowy, splątanie rozwija się stopniowo na tle złego samopoczucia, bezsenności, bólów głowy, niepokoju i często dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. W zespole tym dominują zaburzenia orientacji co do miejsca i czasu z częściowym zachowaniem orientacji w ocenie sytuacji własnej choroby, a także zaburzenia toku myślenia z gonitwą myślową (zupełne porwanie wątku myślowego w skojarzeniach przypadkowych i powierzchownych), silny niepokój i lęk (dziecko miota się po łóżku i wykonuje szereg zbędnych ruchów). Czas utrzymywania się objawów splątaniowych może być bardzo długi (wiele tygodni), towarzyszy mu zwykle przymglenie świadomości, stąd po ustąpieniu splątania jest tylko częściowa niepamięć. Jakościowe zaburzenia świadomości zawsze obejmują pewien poziom ilościowych zaburzeń świadomości, których stopień intensywności u dzieci często jest bardzo płynny. Z przymglenia i senności patologicznej bardzo szybko może rozwinąć się stan pół śpiączki i śpiączki, która – jeśli pojawią się zaburzenia oddechowe z reguły prowadzi do zejścia śmiertelnego. Stąd wszelkie zaburzenia świadomości u dzieci zawsze są sygnałem do jak najszybszego ustalenia ich przyczyny i wnikliwej oceny ogólnego stanu chorego dziecka ze szczególnym zwróceniem uwagi na te objawy, które mogą ułatwić lekarzowi przynajmniej wstępne rozpoznanie np. temperatura i wilgotność skóry, zapach z jamy ustnej, typ i głębokość oraz szybkość oddechów, reakcje źrenic na światło i ich szerokość, obecność i symetria odruchów fizjologicznych, wysokość ciśnienia tętniczego krwi oraz ogólne zachowanie dziecka. Badanie przedmiotowe powinno być poprzedzone wywiadem od rodziców, a następnie potwierdzone badaniami pomocniczymi takimi jak nakłucie lędźwiowe, eeg, stężenie cukru we krwi, określenie równowagi kwasowo – zasadowej, wykonanie ekg itd. Nie zawsze jednak wywiady od rodziców są miarodajne i dostateczne dla wyjaśnienia przyczyny zaburzeń świadomości dziecka, a wynik badań pomocniczych mogą niekiedy prowadzić do błędnych wniosków, jeśli oceniane są pojedynczo, a nie w świetle zbiorczych danych o dziecku, którego stan ogólny i zespół objawów stwierdzonych w badaniu podmiotowym i przedmiotowym powinien decydować o zastosowaniu odpowiedniego postępowania leczniczego, łącznie z jak najszybszym umieszczenie go w szpitalu.

Bardzo trudna sytuacja występuje kiedy chore dziecko jest nieprzytomne. Badanie fizykalne nieprzytomnego odbiega od zwykłego schematu. Badanie musi być dokładne, ale przeprowadzone możliwie szybko. Chory do badania musi być rozebrany. Każdemu choremu należy zmierzyć temperaturę ciała, ciśnienie krwi i tętno. Trzeba zwrócić uwagę na oddech, zabarwienie skóry i zapach, jaki wydobywa się z ust, np.: alkoholu, acetonu (w śpiączce cukrzycowej), amoniaku (w śpiączce mocznicowej) itp. Konieczne jest dokonanie dokładnych oględzin ciała i zwrócenie szczególnej uwagi na ślady po urazach, zwłaszcza na głowie. Objawem złamania podstawy czaszki jest wyciek krwi lub płynu mózgowo-rdzeniowego (albo obu na raz) z uszu i nosa.
    
W badaniu neurologicznym zwracamy uwagę na:
1) obecność objawów oponowych, które mogą świadczyć o krwotoku podpajęczynówkowym lub zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych (w głębokiej śpiączce - ich brak nie wyklucza procesu oponowego);
2) stan źrenic - szerokość, równość i odruch na światło, np. jednostronne rozszerzenie źrenicy stwierdza się w krwiaku pourazowym lub udarze mózgowym, zniesienie reakcji źrenic na światło świadczy o głębokości śpiączki;
3) ustawienie gałek ocznych - w głębokiej śpiączce gałki oczne „pływają” lub są rozkojarzone, skojarzone zbaczanie może wskazywać na ognisko mózgowe;
4) dno oka - należy badać u każdego w śpiączce;
5) obecność odruchów rogówkowych - w głębokiej śpiączce są zniesione;
6) symetria twarzy kąt ust po stronie porażonej jest niżej ustawiony, policzek po tej stronie wydyma się dając tzw. objaw ,,fajki”;
7) zachowanie się kończyn - obserwuje się ruchy spontaniczne, drgawki i prężenia, obecność porażeń kończyn można stwierdzić przez bierne unoszenie i obserwację ich opadania, kończyna porażona opada szybciej, bada się napięcie mięśni, które po stronie porażonej kończyny jest zwykle obniżone;
8) stan odruchów fizjologicznych - w głębokiej śpiączce odruchy mogą być całkowicie zniesione (szczególną uwagę należy zwrócić na odruchy podeszwowe);
9) obecność odruchów patologicznych (odruch Babińskiego).

Bardzo istotne znaczenie w rozpoznawaniu przyczyn śpiączki mają badania dodatkowe, takie jak:

a) badania laboratoryjne: morfologia krwi i hematokryt, badanie moczu, poziom cukru i mocznika we krwi, K, Ca, Cl, pH, zasób zasad transaminazy we krwi. U chorych, u których śpiączka wynika z uszkodzenia mózgu, konieczne jest badanie płynu m.-rdz.,
b) badanie elektrofizjologiczne: ekg i eeg,
c) badania radiologiczne: zdjęcie rtg czaszki oraz badania kontrastowe (angiografia).

28. Ostra biegunka – postaci kliniczne, postępowanie

Objawy:

Przebieg:

Diagnostyka:

Leczenie:

29. Krwawienie z przewodu pokarmowego u dzieci.

Przyczyny w zależności od lokalizacji zmian:

Objawy:

Wywiad:

Badania przedmiotowe:

Badania dodatkowe:

Leczenie:

30. Celiakia – objawy, diagnostyka, leczenie

Celiakia (choroba trzewna) – przewlekły zespół złego wchłaniania spowodowany nietolerancją glutenu.

Etiopatogeneza:

Objawy:

Diagnostyka:

Leczenie:

31. Mukowiscydoza - etiologia, postaci kliniczne, diagnostyka, leczenie

skrypt str 42 i 43

32.  Bóle brzucha u dzieci - przyczyny, diagnostyka, postepowanie

skrypt str 31, 32 i 33

33. Nieswoiste zapalenia jelit u dzieci - postacie, objawy, diagnostyka i postępowanie

skrypt str 43, 44 i 45

34. Żółtaczki u dzieci

skrypt s. 45

35. Bóle głowy u dzieci - przyczyny, diagnostyka, postępowanie

Bóle głowy

Bóle głowy są najczęstszym objawem neurologicznym u dzieci oraz objawem bólowym w pediatrii w ogóle.

Ogólny podział obejmuje:

• bóle głowy pierwotne (samoistne),

• wtórne (objawowe),

• neuralgie nerwów czaszkowych, ośrodkowe i samoistne bóle twarzy.

Ból zlokalizowany w głowie pochodzi z naczyń wewnątrz- i zewnątrzmózgowych, dużych żył i zatok żylnych, mięśni głowy i szyi oraz struktur zewnątrzmózgowych. Pociąganie naczyń, przemieszczenie struktur mózgowych z objawami ciasnoty śródczaszkowej spowodowanej przez guz prowadzi do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, dając ból głowy.

Diagnostyka:

• wywiad rodzinny, choroby przebyte, przyjmowane leki,

• charakter bólu,

• czas trwania oraz częstotliwość,

• lokalizację,

• porę dnia,

• objawy przepowiadające,

• czynniki prowokujące,

• objawy towarzyszące,

• stopień nasilenia bólu,

• towarzyszące objawy neurologiczne.

Badanie chorego z bólem głowy

Badanie musi obejmować pomiar RR, pełne badanie przedmiotowe, neurologiczne, objawy oponowe. Często niezbędna jest również konsultacja okulistyczna, laryngologiczna, ortopedyczna, psychologiczna,psychiatryczna i stomatologiczne.

Bóle głowy samoistne to takie, które są podstawowym objawem chorobowym, a ich przyczyna

nie jest znana. Dzielimy je na 4 grupy:

a) migrena,

b) ból głowy typu napięciowego (TTH, Tension Type Headache),

c) klasterowy ból głowy i inne trójdzielno-autonomiczne bóle głowy,

d) inne samoistne bóle głowy.

a) MIGRENA

Przyczyna powstawania migreny jest złożona i nie do końca wyjaśniona. Jest uwarunkowana wieloczynnikowo. Najstarsza teoria postawania bólu migrenowego podkreśla tło naczyniowe – zmniejszenie przepływu krwi przez naczynia tętnicze okolicy potylicznej mózgu, rozprzestrzeniające się następnie na całą

półkulę. Zjawisku temu towarzyszy depresja aktywności neuronalnej powodująca zapalenie neurogenne. W trakcie napadu migreny dochodzi do uwolnienia serotoniny z płytek krwi, co powoduje również zaburzenia kurczliwościi przepuszczalności naczyń mózgowych. U chorych na migrenę wykryto również zwiększone stężenie tlenku azotu oraz dysfunkcje kanałów wapniowych.

Migrena została podzielona na sześć głównych kategorii

• migrena bez aury,

• migrena z aurą,

• migrena siatkówkowa,

• okresowe zespoły dziecięce nazwane prekursorami migreny,

• powikłania migreny,

• migrena prawdopodobna

Migrena bez aury

Kryteria migreny bez aury to co najmniej pięć napadów bólu o charakterze pulsującym, umiejscowionym

po jednej stronie głowy, nasilającym się przy zwykłej aktywności fizycznej, z towarzyszącymi

nudnościami i/lub wymiotami, z foto- i fonofobią. Ból trwa od 4 godzin do 7 dni. Jeśli napady występują

co najmniej 15 dni w miesiącu, to należy rozpoznać migrenę przewlekłą. U dzieci migrena może trwać

od 2 godzin, a ból nie musi być jednostronny.

Migrena z aurą

Migrena z aurą to napady bólu głowy (co najmniej dwa), o charakterze migrenowym z towarzyszącymi

ogniskowymi objawami neurologicznymi trwającymi 5–60 minut.

Aura może mieć charakter

• objawów wzrokowych – mroczki, błyski, świecące punkty, zniekształcenia obrazu,

• objawów czuciowych – mrowienia i parestezje głównie w okolicy ust i rąk,

• niedowładów – tzw. migrena z porażeniem połowiczym,

• objawów z zakresu unaczynienia tylnej jamy czaszki – dyzartrii, zawrotów głowy, szumu usznego,

podwójnego widzenia, ataksji czy zaburzeń świadomości – wówczas rozpoznajemy migrenę typu

podstawnego.

Leczenie migreny

Gdy napady zdarzają się rzadko prowadzi się terapię doraźną, natomiast w migrenie przewlekłej (powyżej 15 dni z objawami w miesiącu) terapię stałą lub profilaktyczną. Najczęściej doraźnie stosowanymi lekami są niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak diklofenak, ibuprofen, naproksen, meloksykam, ketoprofen, nabumeton lub metamizol.

Okresowe zespoły dziecięce

Do okresowych zespołów dziecięcych, często poprzedzających rozwój klasycznej migreny, należą

nawracające wymioty, migrena brzuszna oraz napadowe łagodne zawroty głowy.

Migrena siatkówkowa

Migrena siatkówkowa to napady ograniczone do jednego oka pod postacią mroczków, migotań,

zaniewidzenia z towarzyszącym migrenowym bólem głowy lub poprzedzającym go co najmniej o godzinę.

b) BÓLE GŁOWY TYPU NAPIĘCIOWEGO

Bóle głowy typu napięciowego należą również do samoistnych bólów głowy. Podobnie jak w migrenie

etiologia i patofizjologia bólu jest nieznana. U chorych z napięciowymi bólami głowy często współistnieje

depresja, lęk, somatyzacja.

• rzadki ból epizodyczny – epizody zdarzają się rzadziej niż raz w miesiącu,

• częsty ból epizodyczny – od 1 do 14 epizodów w miesiącu,

• ból przewlekły – co najmniej 15 dni w miesiącu.

Objawy kliniczne

Ból głowy typu napięciowego ma najczęściej charakter uciskowy, ściskający, trwający od 30 minut do 7 dni, obustronny, o niewielkim bądź umiarkowanym nasileniu, nienasilający się pod wpływem zwykłej aktywności fizycznej.

Leczenie - niesteroidowe leki przeciwzapalne

c) KLASTEROWY BÓL GŁOWY I INNE TRÓJDZIELNO-AUTONOMICZNE BÓLE GŁOWY

Obecna klasyfikacja bólów głowy tego typu zawiera następujące jednostki chorobowe:

• klasterowy ból głowy,

• napadowa hemikrania,

• krótkotrwały jednostronny ból głowy o typie neuralgii z przekrwieniem spojówek i łzawieniem

• prawdopodobne trójdzielno-autonomiczne bóle głowy.

Klasterowy ból głowy

Do rozpoznania konieczne jest wystąpienie co najmniej 5 napadów bólu okolicy oczodołowej, nadoczodołowej lub skroniowej, trwających bez leczenia 5–180 minut, z towarzyszącym łzawieniem, uczuciem zatkania lub wycieku z nosa, wzmożeniem potliwości twarzy oraz zwężeniem źrenicy, szpary powiekowej i obrzękiem powieki po stronie bólu, częstość napadów nasila się w okresie zimowo-letnim, głównie są to napady nocne i częściej dotyczą mężczyzn.

Napadowy połowiczy ból głowy

Jest to ból głowy podobny w swym charakterze do klasterowego, ale dotyczy częściej kobiet.

Istotną cechą różnicującą jest większa częstość napadów (5–20/dobę), krótszy czas ich trwania (2–30 minut) oraz brak zwężenia źrenicy.

Krótkotrwałe jednostronne napady o typie neuralgii z przekrwieniem spojówek i łzawieniem

Są to bóle głowy okolicy oczodołowej, nadoczodołowej i skroniowej trwające 5–240 sekund, występujące 3–

200 razy na dobę z towarzyszącym łzawieniem, przekrwieniem spojówki, obrzękiem i opadaniem powieki.

Częściej zdarzają się u mężczyzn, głównie rano i wieczorem.

d) INNE SAMOISTNE BÓLE GŁOWY

W tej grupie umieszczono samoistne bóle głowy wymagające weryfikacji badaniem neuroobrazowym

Należą tu:

• samoistny ból głowy przypominający pchnięcie nożem,

• samoistny kaszlowy ból głowy,

• samoistny wysiłkowy ból głowy,

• samoistny ból głowy związany z aktywnością seksualną,

• śródsenny ból głowy,

• samoistny piorunujący ból głowy,

• ciągły połowiczy ból głowy,

• nowowystępujące codzienne przewlekłe bóle głowy.

Nerwobóle czaszkowe i bóle twarzy pochodzenia ośrodkowego

W tej grupie wyodrębniono między innymi następujące typy:

• neuralgia trójdzielna,

• neuralgia potyliczna,

• neuralgia popółpaścowa,

• migrena okoporaźna.

WTÓRNE BÓLE GŁOWY

1. Ból głowy spowodowany urazem głowy i/lub szyi:

2. Ból głowy spowodowany chorobami naczyniowymi w obrębie czaszki i szyi:

3. Ból głowy spowodowany nienaczyniowymi chorobami wewnątrzczaszkowymi:

4. Ból głowy spowodowany działaniem substancji chemicznych lub ich odstawieniem:

5. Ból głowy spowodowany infekcją

6. Ból głowy spowodowany zaburzeniami homeostazy.

7. Ból głowy lub twarzy spowodowany zaburzeniami wewnątrzczaszkowymi, chorobami w obrębie szyi,

nosa, oczu, uszu, zatok przynosowych, zębów, jamy ustnej lub innych struktur twarzy i czaszki.

  1. Ból głowy spowodowany chorobami psychiatrycznymi.

36. Prawidłowy rozwój fizyczny i psychoruchowy dziecka w 1 roku życia

skrypt s. 10

37.Aktualny schemat żywienia niemowląt. – w załącznikach kolorowe tabele (myślę że tak łatwiej będzie zapamiętać niż z litego tekstu)

38. Podawanie witamin u noworodków i niemowląt.

Zalecenia dotyczące suplementacji witaminy K u dzieci

Wszystkie noworodki po urodzeniu powinny otrzymać witaminę K, przy czym:

< 1,5 kg - 0,3 mg domięśniowo lub dożylnie > 1,5 kg - 0,5 mg domięśniowo

Noworodki i niemowlęta karmione piersią poza jednorazową dawką witaminy K podaną po urodzeniu wymagają dalszej profilaktycznej podaży witaminy K od 2. tygodnia życia do ukończenia 3. miesiąca życia. Niemowlęta karmione piersią powinny otrzymywać witaminę K w dawce 25 µg/24h.

Niemowlęta karmione piersią z przedłużającą się biegunką lub żółtaczką, przejściową cholestazą, powinny otrzymywać witaminę K w zwiększonej dawce, tj. 50 µg/24h do czasu ustąpienia objawów chorobowych. W przypadku cholestazy i mukowiscydozy dawkowanie witaminy K powinno być wyższe, zgodne z rekomendacjami w danej jednostce chorobowej.

Niemowlęta karmione mieszankami mlecznymi modyfikowanymi, mlekiem dla wcześniaków, a także mieszankami mlekozastępczymi po otrzymaniu jednorazowej dawki witaminy K po urodzeniu nie wymagają dalszej podaży profilaktycznej.

W szpitalu- Wszystkie noworodki - jednorazowa dawka witaminy K p.o. lub i.m.

W domu- Noworodki i niemowlęta karmione piersią - codzienna podaż witaminy K w mikrodawkach p.o.

39. Krzywica

Skrypt s.19

40. Wstrząs u dzieci – rodzaje, przyczyny, postępowanie

s. 130-132

41. Obowiązkowe i zalecane szczepienia ochronne dla dzieci w 1 roku życia – wskazania i przeciwwskazania

Wiek Szczepienie
1 rok życia W ciągu 24 h po urodzeniu

2 miesiąc życia

(7-8tydzień)

3-4 miesiąc życia

(po 6-8 tyg. od poprzedniego)

5-6 miesiąc życia

(po 6-8 tyg. od poprzedniego)
7 miesiąc życia

UWAGI:

Szczepienie noworodków przeciw gruźlicy powinno być wykonane jednocześnie lub nie później niż w 24 godz. od szczenienia przeciw WZW typu B.

Dawkę drugą szczepionki WZW typu B należy podać jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki DTP, a dawkę trzecią - jednocześnie z trzecią dawką POLIO.

Jako pierwszą dawkę szczepienia przeciw POLIOMYELITIS stosuje się szczepionkę zabitą IPV, podaje się ją jednocześnie z drugą dawką szczepionki DTP. Pozostałe dawki szczepienia POLIO prowadzi się szczepionką żywą.

Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia żywą szczepionką przeciw poliomyelitis (OPV) należy wykonać również pozostałe dawki podskórnie szczepionką inaktywowaną(IPV) w cyklu jak szczepionką żywą.

Trzy kolejne dawki szczepienia podstawowego DTP podawane są w odstępach sześciotygodniowych.

U dzieci z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi można:

  1. zastosować szczepionkę DT - według zaleceń producenta. Wówczas w 2 miesiącu życia trzeba podać domięśniowo szczepionkę przeciw WZW typu B, a po 6 tygodniach jednocześnie zaszczepić pierwszą dawką DT (podskórnie) i pierwszą dawką szczepionki POLIO (IPV - podskórnie). Po następnych 6 tygodniach podać: drugą dawkę szczepionki DT (podskórnie) i jednocześnie - drugą dawkę szczepionki POLIO (OPV - doustnie);

  2. rozważyć zastosowanie szczepionki DTaP (z bezkomórkową komponentną krztuścową) w cyklu jak DTP.

42. Zakażenia górnych dróg oddechowych – objawy, diagnostyka, leczenie

s. 25- 27

43. Zapalenie krtani – etiologia, objawy, postępowanie

skrypt str. 27

44. Ostre zapalenie oskrzeli u dzieci

skrypt str. 28

45. Astma oskrzelowa

Astma to przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych, w której uczestniczy wiele komórek i substancji przez nie uwalnianych. Przewlekłe zapalenie jest przyczyną nadreaktywności oskrzeli (NO), prowadzącej do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występującego szczególnie w nocy lub nad ranem. Epizodom tym towarzyszy zwykle rozlana obturacja oskrzeli o zmiennym nasileniu, często ustępująca samoistnie lub pod wpływem leczenia. W świetle tej definicji najważniejsze aspekty astmy to zapalenie błony śluzowej i NO oraz zmienność obturacji dróg oddechowych.

PATOFIZJOLOGIA ASTMY

W astmie, w błonie śluzowej oskrzeli, obecne są ezynofile oraz nacieki z komórek jednojądrzastych,

wśród których dominują limfocyty T CD4+ (Th2). W świetle dróg oddechowych – oprócz śluzu – znajdują się aktywne makrofagi, limfocyty, eozynofile, złuszczone komórki nabłonka oraz neutrofile, których liczba zwiększona jest przede wszystkim w astmie ciężkiej i w trakcie infekcji wirusowej. Zmiany strukturalne dróg oddechowych stwierdzane w tej chorobie, określane remodelingiem,

są rezultatem procesu naprawczego w odpowiedzi na lokalne uszkodzenia tkanek wywołane

procesem zapalnym. Zmiany zapalne i remodeling obejmują duże i małe oskrzela, a w astmie o niekorzystnym przebiegu proces zapalny obejmuje również tkankę okołooskrzelową i pęcherzyki płucne. Są obecne u dorosłych i dzieci, niezależnie od stopnia ciężkości schorzenia. Zmiany strukturalne dotyczą wszystkich warstw ścian oskrzeli; warstwy wewnętrznej, warstwy zewnętrznej oraz warstwy mięśniówki gładkiej. Zgrubienie ścian oskrzeli - znaczna redukcja światła dróg oddechowych. Metaplazja i przerost komórek kubkowych - nadprodukcji śluzu. Występuje rozszerzenie i zwiększona przepuszczalność naczyń, wzmożona neoangiogeneza oraz proliferacja neurocytów. Masa mięśniówki gładkiej zwiększona - hipertrofii i hiperplazji. W warstwie mięśniowej stwierdza się zwiększoną ilość limfocytów, makrofagów i mastocytów. Mastocyty odgrywają szczególną rolę w inicjowaniu reakcji alergicznej. Mediatory mastocyta, takie jak: histamina i leukotrieny (LT) indukują lub zwiększają odpowiedź skurczową mięśniówki gładkich oskrzeli, zwiększają wydzielanie śluzu i przepuszczalność naczyń. LT ponadto wpływają na proliferację mięśni i remodeling.

KRYTERIA ROZPOZNANIA, DIAGNOSTYKA ASTMY

Nie ma specyficznego testu, który mógłby pomóc w rozpoznaniu astmy u niemowląt. Diagnoza

astmy powinna być rozważana u każdego niemowlęcia z nawracającymi epizodami świstów i kaszlu.

Często rozpoznanie omawianej choroby jest możliwe tylko na podstawie dłuższej obserwacji, wykluczenia innych przyczyn świstów oraz odpowiedzi na bronchodilatatory i/lub leczenie przeciwzapalne. W historii choroby istotne jest ustalenie częstości i ciężkości objawów w ciągu ostatnich 3–4 mies. ze szczególnym uwzględnieniem objawów w ciągu ostatnich 2 tygodni, włączając obecność świstów (rozpoznane przez lekarza), kaszlu nocnego, objawów indukowanych wysiłkiem oraz utrzymywania się kaszlu po przebytym przeziębieniu. Ważne jest ustalenie ekspozycji na czynniki środowiskowe (alergeny, dym tytoniowy) oraz rodzinnego obciążenia atopią. Podstawowe znaczenie mają objawy w badaniu fizykalnym przemawiające za fenotypem atopowym: AZS, sucha skóra, zacienienie wokół oczu, „salut alergiczny” (wycieranie nosa ręką z powodu stałego wycieku wydzieliny śluzowej), poprzeczna bruzda na grzbiecie nosa.

Rozpoznanie astmy u dzieci powyżej 6 roku życia ustala się na podstawie objawów podmiotowych

i przedmiotowych (do typowych należą epizody duszności, kaszlu i świszczącego oddechu) oraz

udokumentowanej, co najmniej w jednym badaniu spirometrycznym, obturacji oskrzeli odwracalnej po ß2-mimetyku (wzrost FEV1 co najmniej o 12% lub 200 ml). Zawsze należy wykluczyć inne

przyczyny obturacji. Dobra odpowiedź na leczenie przeciwastmatyczne weryfikuje ostatecznie rozpoznanie astmy.

Astmę można sklasyfikować ze względu na etiologię, stopień ciężkości i poziom kontroli objawów.

Klasyczny jej podział ze względu na etiologię uwzględnia astmę alergiczną i niealergiczną. U dorosłych

wyróżnia się też astmę zawodową. Ze względu na stopień ciężkości (ocena nasileni objawów i potrzebę stosowania leków doraźnych [β2-mimetyki szybko działające] oraz ograniczenie przepływu powietrza w drogach oddechowych i zmienność parametrów czynności płuc) rozróżnia się astmę sporadyczną i przewlekłą lekką, umiarkowaną oraz ciężką. Ze względu na stopień kontroli (astma kontrolowana, częściowo kontrolowana i niekontrolowana)

Leki stosowane w astmie obejmują

• Leki doraźne (szybko działające β2-mimetyki-SABA (salbutamol), inne bronchodilatatory np. cholinolityki).

• Leki kontrolujące (wziewne glikokortykosteroidy wGKS, leki przeciwleukotrienowe – LTRA), β2-mimetyki o przedłużonym działaniu (LABA) – tylko w połączeniu z wGKS, teofilina o przedłużonym

działaniu, przeciwciała anty-IgE, kromony, doustne GKS).

Ładne tabelki na 260 str. w Dyduchu.

Leczenie zaostrzenia astmy - czyli pacjent na fotelu stomatologicznym (;

• β2-mimetyk szybko działający (MDI + komora inhalacyjna) 2–4 dawki (200 μg salbutamol lub równoważnik) co 10–20 min w ciągu 1 godziny. Jeśli brak poprawy – dziecko należy skierować do szpitala.

• β2-mimetyk szybko działający w nebulizacji: 2,5–5 mg salbutamol (lub równoważnik) co 20–30 minut.

• bromek ipratropium w połączeniu z β2-mimetykiem szybko działającym w nebulizacji 250 μg/dawkę –4 x dziennie.

• Tlenoterapia w celu uzyskania prawidłowej saturacji ≥ 92%.

• GKS-doustne – prednizon 1–2 /kg/dobę (wyższe dawki w warunkach szpitalnych) – zwykle przez 3–

5 dni.

• β2-mimetyki szybko działające i.v.: dawka wstępna – 15 μg/kg, dawka podtrzymująca – 0,2 μg/kg/min.

• Teofilina – można stosować, gdy obturacja nie ustępuje mimo maksymalnych dawek bronchodilatatorów i GKS. Należy monitorować stężenie leku (stężenie terapeutyczne-8–15 μg/ml. Dawka początkowa teofiliny wynosi 6 mg/kg/iv w ciągu 20 min, dawka podtrzymująca i.v., zależnie od wieku dziecka.

46. Wcześniactwo

Wcześniactwo – urodzenie dziecka między 22 a 37 tygodniem ciąży (przed 259 dniem ciąży). Poród przed ukończeniem 22 tygodnia ciąży uznawany jest za poronienie, ze względu na skrajną niedojrzałość organizmu dziecka, uniemożliwiającą samodzielne życie poza organizmem matki. Noworodek urodzony po 42 tygodniu ciąży uznawany jest za noworodka przenoszonego. Dokonywany jest duży postęp w kwestii opieki nad przedwcześnie urodzonym noworodkiem, ale częstość występowania wcześniactwa nie ulega zmniejszeniu.

Czynnikami ryzyka porodu przedwczesnego są:

ROKOWANIE: Noworodki urodzone przed 36 tygodniem ciąży mają 30-krotnie większe ryzyko zgonu niż noworodki donoszone, a dla urodzonych przed 28 tygodniem ryzyko jest 200-krotn. Szwedzkie badania przeprowadzone w latach 2005-2007 na grupie wcześniaków urodzonych od 22 do 26 tygodnia ciąży wskazują, że pierwszy rok przeżywa 70%, odpowiednio, urodzonych w 22, 23, 24, 25 i 26 tygodniu: 9,8%, 53%, 67%, 82% i 85%.

W zależności od stopnia wcześniactwa zachodzi szereg nieprawidłowości, które ograniczają możliwości dziecka do przeżycia bez pomocy współczesnej medycyny:

Ze względu na niewydolność mechanizmów termoregulacyjnych wcześniak musi przebywać w inkubatorze.

47. Niedotlenienie okołoporodowe

Niedotlenienie okołoporodowe to niewydolność oddechowa u noworodka spowodowana niewystarczającą ilością tlenu przed, w trakcie lub po porodzie. Termin ten dotyczy nieudanej próby rozpoczęcia regularnego oddychania przez dziecko w ciągu minuty od narodzin. Jest to groźny stan, który może prowadzić do zmniejszenia dotlenienia mózgu i tkanek, a także do uszkodzenia mózgu lub nawet śmierci dziecka, jeśli nie zostaną podjęte właściwe kroki

Przyczyny i objawy niedotlenienia okołoporodowego Noworodki zaczynają zwykle oddychać bez niczyjej pomocy i płaczą po narodzinach. W ciągu pierwszej minuty życia większość dzieci doskonale radzi sobie z wdychaniem i wydychaniem. Jeśli dziecko nie zaczyna prawidłowo oddychać, diagnozuje się niedotlenienie okołoporodowe. Zdrowe noworodki mają silne mięśnie w momencie narodzin i aktywnie poruszają nogami i rękoma. Dla kontrastu, dzieci z niedotlenieniem są całkowicie bezwładne i w ogóle się nie poruszają. Istnieje wiele przyczyn niedotlenienia. Najczęstsze z nich to: niedotlenienie dziecka przed porodem, ucisk pępowiny w czasie porodu, poród przedwczesny lub złożony, a także podanie ciężarnej środka znieczulającego. Ryzyko niedotlenienia u dziecka jest większe, gdy matka ma mniej niż 16 lub więcej niż 40 lat, ma niski status społeczny, choruje na cukrzycę lub nadciśnienie, w przeszłości miała aborcję lub doświadczyła poronienia, a także nie dbała o siebie w czasie ciąży. Prawdopodobieństwo problemów wzrasta także w przypadku nieprawidłowości płodu, poważnego upośledzenia dziecka oraz nadużywania alkoholu i palenia papierosów w ciąży.

Symptomy niedotlenienia u dziecka to: siny lub błękitny odcień skóry, niska częstotliwość akcji serca, bezwładne kończyny oraz słaba reakcja na stymulację. Diagnozy dokonuje się za pomocą skali Apgar.

Leczenie niedotlenienia u dzieci Leczenie niedotlenienia u noworodka sprowadza się do resuscytacji dziecka. Lekarz może zacząć od lekkiego ssania gardła miękkim cewnikiem. Jeśli stymulacja i wolne drogi oddechowe nie skutkują właściwym oddychaniem, dziecku podaje się 100% tlen poprzez maskę na twarz. Gdy nawet to nie wystarczy, a dziecko nadal nie oddycha, konieczna jest sztuczna wentylacja.

48. Ocena dziecka w skali Apgar

skrypt strona 9

49. Zespół aspiracji smółki (MAS)

Powikłanie niedotlenienia wewnątrzmacicznego, polegające na aspiracji wód płodowych przez płód wraz z oddaną przedwcześnie smółką. Zarówno oddanie smółki jak i głębokie ruchy oddechowe płodu spowodowane są niedotlenieniem i odruchem z nerwu błędnego.

Objawy kliniczne

Leczenie

50. Zespół błon szklistych

Zespół zaburzeń oddechowych (RDS) jest nadal główną przyczyną zachorowań i umieralności noworodków urodzonych przedwcześnie. W etiopatologii zaspołu zaburzeń oddychania jako czynnik podstawowy uznawany jest jakościowy lub ilościowy niedobór surfaktantu płucnego. Głównym warunkiem wystąpienia RDS jest niedojrzałość płuc płodu. Leczenie polega na założeniu rurki do tchawicy i stosowaniu wentylacji mechanicznej za pomocą respiratora, który reguluje oddychanie. Dziecku podaje się surfaktant w celu rozprężania płuc i zmniejszenia ciężkości ostrych objawów zespołu zaburzeń oddychania. Wcześniaki-noworodki z tym zespołem przebywają na oddziale intensywnej terapii pod bardzo ścisłym nadzorem specjalistów.

51. Ocena dziecka w skali Glasgow

Pediatryczna skala Glasgow to skala pomagająca ocenić stopień przytomności dziecka i niemowlęcia. Skalę Glasgow stosuje się zarówno u niemowląt, jak i u dzieci, które umieją mówić. Umożliwia ona w sposób obiektywny stwierdzić, czy i w jakim stopniu dziecko lub niemowlę jest przytomne. Wynik zastosowania pediatrycznej skali GCS (z angielskiego Glasgow Coma Scale) przedstawia się na wykresie oraz w formie sumy punktów. Skala GCS, po odpowiednim dostosowaniu, jest także stosowana u dorosłych.

Reakcja wzrokowa i słuchowa w skali GCS

Pediatryczna skala Glasgow składa się z trzech głównych grup reakcji:

Każda z tych grup ma swoją punktację w zależności od obserwowanych reakcji dziecka.Reakcje wzrokowe to maksymalnie 4 punkty, reakcje słowne to 5 punktów, a reakcje ruchowe to 6 punktów.
Maksymalna ilość punktów dla reakcji wzrokowej to 4:

Maksymalna ilość punktów dla reakcji ruchowej w skali GCS to 6:

Reakcja słowna w skali GCS

Maksymalna ilość punktów dla reakcji słownej to 5. W zależności od tego, czy dziecko już mówi czy nie, stosuje się inne kryteria (dziecko zaczyna widzieć i słyszeć już w łonie matki). Jeśli niemowlę nie mówi, stosuje się następującą punktację:

Jeśli dziecko umie mówić:

Najniższy możliwy wynik - 3 punkty - oznacza śpiączkę lub śmierć dziecka. Wynik poniżej 8 oznacza złe rokowania. 15 punktów, czyli suma maksymalna pediatrycznej skali Glasgow, oznacza w pełni zdrowe dziecko.

52. Skala Silvermana

- pozwala na ocenę stopnia niewydolności oddechowej u noworodków na podstawie stanu klinicznego.
 

  Stopień 0 Stopień I Stopień II
Przednia ściana klatki piersiowej Synchroniczne ruchy z nadbrzuszem Niesynchroniczne ruchy przy wydechu Ruch przeciwny do nadbrzusza
Międzyżebrza Brak zapadania się przy wdechu Nieznaczne zapadanie się przy wdechu Wyraźne zapadanie się przy wdechu
Mostek Brak zapadania się przy wdechu Nieznaczne zapadanie się przy wdechu Wyraźne zapadanie się przy wdechu
Skrzydełka nosa Brak ruchu przy wdechu Lekkie ruchy przy wdechu Wyraźne ruchy przy wdechu
Wydech niesłyszalny Stękanie wydechowe słyszalne stetoskopem Głośne stękanie wydechowe

Stopień 0 – pełna wydolność oddechowa
Stopień I – lekka niewydolność oddechowa
Stopień II – ciężka niewydolność oddechowa

53.Zapalenie płuc

skrypt str. 28-30

54. Nadciśnienie tętnicze

- u dzieci można uznać za wysokie prawidłowe, jeżeli jego wartość mieści się pomiędzy 90 a 95 percentylem, natomiast spełnia ono kryteria nadciśnienia, gdy osiąga lub przekracza wartość 95 percentyla dla danego wieku i płci. Niezbędny jest właściwy dobór mankietu. Nadciśnienie tętnicze u dzieci występuje rzadko (ok. 1%). U młodszych dzieci ma prawie zawsze charakter wtórny, a dopiero po 10 roku życia częściej ujawnia się nadciśnienie pierwotne. Stwierdzenie nadciśnienia tętniczego u każdego dziecka jest wskazaniem do pogłębionej diagnostyki specjalistycznej celem wykluczenia nadciśnienia wtórnego (zwłaszcza spowodowanego koarktacją aorty, zwężeniem tętnic nerkowych, niewydolnością nerek, nefropatiami odpływowymi lub zaburzeniami hormonalnymi). Podwyższone ciśnienie może być spowodowane stosowanie hormonów anabolicznych bądź narkotyków.

Objawy nadciśnienia tętniczego u dzieci są równie niezauważalne jak u dorosłych. Czasami nadciśnieniu towarzyszą bóle głowy, szum w uszach, nadpobudliwość, mdłości, krwawienie z nosa, zaburzenia widzenia. Jednak najczęściej nadciśnienie przebiega zupełnie bezobjawowo.

Do najczęściej występujących przyczyn nadciśnienia wtórnego należą:
- wrodzone wady nerek, bądź też wrodzone wady naczyń tętniczych (aorta, tętnica nerkowa),
- guzy (nowotwory),
- zakrzepy w tętnicy nerkowej, oraz choroby miąższu nerek,
- zaburzenia hormonalne związane z nieprawidłowościami w syntezie hormonów wytwarzanych przez nadnercza,
- bezdech nocny i dysplazja oskrzelowo – płucna, czyli innymi słowy problemy ze strony układu oddechowego,
- choroby tarczycy.
Nadciśnienie tętnicze u dzieci może też być w prostej linii skutkiem zatrucia matki (w okresie ciąży) narkotykami takimi jak amfetamina czy kokaina.

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dzieci

Ponieważ dzieci cierpią najczęściej na nadciśnienie wtórne, leczenie nadciśnienia wymaga usunięcia pierwotnej przyczyny wpływającej na podwyższenie ciśnienia krwi. Jeśli nadciśnienie zostanie zdiagnozowane jako pierwotne z reguły zaleca się stosowanie diety obniżającej ciśnienie (ograniczenie spożycia soli), bądź też diety odchudzającej (jeśli dziecko ma dużą nadwagę lub jest otyłe), oraz zwiększenie aktywności fizycznej. Te zalecenia obowiązują również w leczeniu nadciśnienia pierwotnego u osób dorosłych, oraz w profilaktyce.
Jeśli działania te nie przynoszą efektów, analogicznie do leczenia dorosłych, u dzieci stosowane są leki obniżające ciśnienie tj. beta-blokery, inhibitory konwertazy angiotensyny lub leki o działaniu moczopędnym.

55. Otyłość– przyczyny i postępowanie

Otyłość jest nadmiarem tkanki tłuszczowej w stosunku do beztłuszczowej masy ciała (czyli masy kości, mięśni, narządów wewnętrznych, wody). W codziennych warunkach wykonanie pomiaru zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie jest niewykonalne. Pomiary te wykonywane są tylko w wyspecjalizowanych ośrodkach dla celów naukowych. W codziennej praktyce wystarczy posługużyć się siatkami centylowymi. Siatki centylowe można znaleźć w książeczkach zdrowia dziecka oraz na stronach internetowych. Otyłość jest to nadmiar masy ciała w stosunku do masy należnej dla wzrostu i płci przekraczający 25%. Natomiast nadmiar masy ciała mieszczący się w granicach 10-25% klasyfikujemy jako nadwagę. wskaźnikiem względnej masy ciała (BMI). Jest to najprostsza i najlepsza metoda dla stwierdzenia, czy dziecko ma nadwagę, bądź jest otyłe. Wskaźnik ten oblicza się dzieląc masę ciała wyrażoną w kilogramach przez kwadrat wzrostu wyrażony w metrach (kg/m2).

Niedowaga – poniżej 5-tego percentyla

Normalna waga – od 5 do 85-tego percentyla

Nadwaga – od 85 do 95-tego percentyla

Otyłość – powyżej 95 percentyla

BMI liczymy powyżej 2 roku życia.

Najczęstszą postacią otyłości, występującą u dzieci i młodzieży, jest otyłość prosta, zwana także samoistą, pierwotną lub alimentacyjną, czyli spowodowana źle zbilansowaną energetycznie dietą oraz ograniczeniem wysiłku fizycznego. Stanowi ona ok. 90% przypadków otyłości u dzieci. Bardzo rzadkie są przypadki otyłości spowodowanej chorobami endokrynologicznymi (niedoczynność tarczycy, choroba i zespół Cushinga, rzekomej niedoczynność przytarczyc somatotropinowa niedoczynność przysadki, zespół policystycznych jajników) lub genetycznymi (zespół Turnera, Klinefeltera, Willi-Pradera, Lawrence-Moon-Biedla).

Każde dziecko z nadwagą/otyłością powinno zostać zbadane przez pediatrę. Konieczne jest wykonanie badań takich jak: profil lipidów w surowicy krwi, poziom glikemii na czczo oraz oznaczenie hormonów tarczycy. W niektórych uzasadnionych przypadkach przeprowadza się diagnostykę cukrzycy, która jest powikłaniem otyłości.

Problemy zdrowotne wywołane otyłością u dziecka obejmują: zaburzenia ortopedyczne (wady postawy, płaskostopie), zaburzenia oddychania w czasie snu, kamicę dróg żołciowych, stłuszczenie wątroby, cukrzycę typu II, nadciśnienie tętnicze, zwiększone ryzyko miażdżycy i chorób serca w młodym wieku, oraz problemy natury psychologicznej: izolację, obniżone poczucie własnej wartości, depresję.

56. Choroba wrzodowa – znaczenie zakażenia H.pylori, objawy, diagnostyka, leczenie

Helicobacter pylori uszkadza błonę śluzową żołądka poprzez wytwarzanie enzymów, takich jak np. ureaza, będąca metaloenzymem rozkładającym mocznik do amoniaku i dwutlenku węgla. Powstający z mocznika amoniak neutralizuje kwaśne środowisko żołądka i podwyższa lokalnie pH na powierzchni jego komórek w bezpośrednim otoczeniu bakterii. Umożliwia to przeżycie bakterii w kwaśnym środowisku żołądka. Natomiast alkalizacja stymuluje komórki żołądka G do produkcji gastryny w celu zakwaszenia środowiska. Ta nadmierna produkcja gastryny pobudza sekrecję kwasu solnego i pepsyny, co z kolei jest odpowiedzialne za wzrost kwaśności treści przechodzącej do jelita i ma udział w patogenezie choroby wrzodowej dwunastnicy. Symptomatologia zakażenia Helicobacter pylori u dzieci jest znacznie uboższa niż u dorosłych. Wynika to z trudności w precyzyjnym określeniu dolegliwości zwłaszcza u najmłodszych dzieci. Najczęściej demonstrują niechęć do jedzenia, drażliwość, ubytek masy ciała. U starszych dzieci, które precyzyjnie potrafią określić swoje dolegliwości, zakażenie może przebiegać – podobnie jak u dorosłych – pod postacią: bólów brzucha, głównie w okolicy nadbrzusza, wymiotów, braku łaknienia, nudności, niedokrwistości,

czy też ubytku masy ciała.

Do metod diagnostycznych zakażenia Helicobacter pylori należą:

1. Testy inwazyjne:

• Test ureazowy wykonywany w trakcie badania endoskopowego górnego odcinka przewodu pokarmowego

– wykorzystujący fakt wytwarzania przez Helicobacter pylori ureazy

pod wpływem ureazy ulegający rozłożeniu do amoniaku i dwuwęglanów, co poprzez zmianę pH

• Badanie histopatologiczne bioptatu pobranego w trakcie badania endoskopowego po zabarwieniu

hematoksyliną i eozyną lub po zastosowaniu specjalnych technik barwienia (Giemsy i Warthin- Starry).

• Badanie PCR obecności genomu bakterii w bioptacie błony śluzowej żołądka

• Posiew materiału uzyskanego w czasie bakterii.

2. Testy nieinwazyjne:

• Test oddechowy z podaniem mocznika znakowanego C13 – pozwala na wykrycie czynnego zakażenia. Test ten jest najlepszą metodą potwierdzenia likwidacji infekcji, ale nie powinien być wykonywany wcześniej niż 4 tygodnie po zakończeniu leczenia.

Badanie serologiczne – oznaczenie przeciwciał w surowicy w klasie IgG i IgM.

• Oznaczenie obecności antygenu Helicobacter pylori w kale.

• Wykrywanie przeciwciał w klasie IgG przeciwko Helicobacter pylori w ślinie (metodą Western blotting) i w moczu (metodą ELISA).

• Wykrywanie obecności Helicobacter pylori w płytce nazębnej metodą PCR.

Obecnie, jako „złoty standard diagnostyczny” przyjmuje się badanie endoskopowe z pobraniem wycinka na test ureazowy oraz badanie histopatologiczne wg systemu Sydney. Czułość tej metody sięga 100%.

Leczenie

Terapia polega na jednoczesnym podaniu trzech leków: inhibitora pompy protonowej oraz 2 antybiotyków: klarytromycyny, amoksycyliny lub metronidazolu. W raporcie z Maastricht zaleca się terapię 10 –14-dniową.

Wskazania do leczenia zakażenia Helicobacter pylori u dzieci:

• choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy czynna bądź przebyta nieeradykowana,

• przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka,

• niedokrwistość z niedoboru żelaza po wykluczeniu innych przyczyn,

• przewlekłe leczenie niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi lub leczenie immunosupresyjne,

• autoimmunologiczna trombocytopenia.

Nie należy stosować eradykacji zakażenia H. pylorii tam, gdzie nie ma bezwzględnie potwierdzonej

obecności bakterii!

57. Wymioty – przyczyny, postępowanie

skrypt strona 35-36

58. Przeciekowe wady serca

Skrypt str 137

59. Sinicze wady serca

Skrypt str 141

60. Profilaktyka bakteryjnego zapalenia wsierdzia

Skrypt 144

Przestrzeganie zasad profilaktyki ma na celu zmniejszenie ryzyka zachorowania na infekcyjne zapalenie wsierdzia. Profilaktykę antybiotykową należy zastosować u dzieci należących do grupy najwyższego ryzyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia przed spodziewanym wystąpieniem bakteriemii, czyli przed zabiegiem diagnostycznym lub terapeutycznym, który ją wywołuje.

Wskazania do prowadzenia profilaktyki infekcyjnego zapalenia wsierdzia: 

Profilaktykę infekcyjnego zapalenia wsierdzia stosuje się przede wszystkim u dzieci z następującymi patologiami w sercu:

Profilaktykę infekcyjnego zapalenia wsierdzia stosuje się w związku z następującymi zabiegami:

Profilaktyka IZW nie jest zalecana u pacjentów przed zabiegami w obrębie przewodu pokarmowego i układu moczowo-płciowego, w tym diagnostyczne zabiegi gastroduodenoskopii, kolonoskopii oraz cystoskopii.

Wraz z postępem wiedzy i dowodami klinicznymi zmieniają się zalecenia co do prowadzenia profilaktyki infekcyjnego zapalenia wsierdzia. Obecnie zostały ograniczone wskazania do prowadzenia profilaktyki infekcyjnego zapalenia wsierdzia w związku z wykonywanymi zabiegami stomatologicznymi. Okazało się bowiem, że ogromna większość przypadków infekcyjnego zapalenia wsierdzia wywołana przez mikroflorę bakteryjną jamy ustnej jest wynikiem przypadkowej bakteriemii spowodowanej przez rutynową codzienną aktywność np. żucie jedzenia, szczotkowanie zębów, czyszczenie zębów nicią dentystyczną, użycie wykałaczek, używanie urządzeń do płukania zębów wodą, a nie wynikiem bakteriemii wywołanej przez konkretne procedury stomatologiczne. Obecność chorych zębów może zwiększyć ryzyko bakteriemii związanej z powyższymi rutynowymi czynnościami. Główny nacisk należy więc położyć na poprawę opieki stomatologicznej, regularne leczenie zębów i kontrolę stomatologiczną, utrzymanie optymalnej higieny jamy ustnej u pacjentów z wadami serca.

61. Posocznica u dziecka – rozpoznawanie, różnicowanie.

Posocznica (sepsa) to zakażenie, w przebiegu którego dochodzi do powstania w organizmie ogniska pierwotnego, z którego zarazki i ich toksyny stale lub okresowo dostają się do krwi, powodując uszkodzenia różnych narządów. Do rozwoju posocznicy dochodzi najczęściej wskutek załamania odporności pacjenta.

Objawy:

Stan ogólny dziecka - jego samopoczucie i wrażenie, jakie na nas robi - jest nieadekwatnie zły do sytuacji. Gorączka sięga powyżej 38,5°C (wyjątkowo temperatura ciała może spaść poniżej normy). Nawet jeśli uda nam się ją obniżyć, to dziecko jest nadal senne, apatyczne, pokłada się. Może też być niespokojne, rozdrażnione, a nawet może wymiotować. Jeżeli bakterie przedostaną się do układu nerwowego, może dojść do zapalenia opon z charakterystycznymi objawami (nudności, wymioty, drgawki, senność, niezborność ruchów, sztywność karku). Może też wystąpić wysypka krwotoczna, czyli wybroczyny pod skórą. Wyglądają jak maleńkie siniaki, wielkości łepka od szpilki, sinogranatowe, nie znikające przy uciśnięciu np. brzegiem szklanki. To zatory bakteryjne w drobnych naczyniach krwionośnych.

Postępowanie:

Jeśli stan dziecka budzi nasz niepokój, lepiej szybko skonsultować się z lekarzem. Gdy ten uzna, że zachodzi podejrzenie sepsy, powinien błyskawicznie wysłać je do szpitala. W niektórych krajach zaleca się, żeby przedtem podał mu dożylnie penicylinę.

Leczenie szpitalne:

W szpitalu stawia się diagnozę za pomocą szczegółowych badań. Jeśli wykażą zakażenie, podaje się dożylnie antybiotyk. Jeśli dojdzie do wstrząsu, podaje się sterydy i immunoglobuliny, robi się transfuzję wymienną i plazmaferezę (oczyszczanie osocza), żeby usunąć toksyny z krwiobiegu. Czuwa się nad funkcjami życiowymi, by w razie potrzeby podać dożylnie płyny czy wspomóc oddychanie - dopóki stan chorego nie poprawi się na tyle, że organizm będzie już sobie z tym radził sam.

62. Mleko matki a mleko krowie – podstawowe różnice dotyczące składu chemicznego i ich znaczenie dla rozwoju dziecka.

BIAŁKA

+ mniejsza zawartość białka całkowitego,

+ przewaga białek serwatkowych nad kazeiną zapewniająca optymalny poziom aminokwasów we krwii dziecka,

+ brak beta-laktoglobuliny odpowiedzialnej za alergizację,

+ obecność laktoferryny ułatwiającej kolonizację fizjologicznej flory bakteryjnej w jelicie oraz wchłanianie żelaza.

TŁUSZCZE

+ większa zawartość NNKT, zwłaszcza kwasu linylowego,

+ obecność długołańcuchowych NNKT niezbędnych dla prawidłowej czynności OUN procesów widzenia i wzrastania,

+ obecność karnityny umożliwiającej transport i oksydację kwasów tłuszczowych.

WĘGLOWODANY

+ większa zawartość laktozy wpływającej na wchłanianie Ca Mg Mn i poprawiającej zużytkowanie białka,

+ obecność oligosacharydu: laktozaminy wspomagającej wzrost pałeczek acydofilnych w jelicie.

SKŁADNIKI MINERALNE I WITAMINY

+ optymalny stosuek zawartości wapnia do fosforu (2:1),

+ 75% biodostępność żelaza w mleku kobiecym w porównaniu z 2 do 25% dostępnością w mleku krowim i modyfikowanym,

+ zawartość witamin A, E, K, niacyny, kwasu foliowego, B12 adekwatna ado potreb niemowlęcia (jedynie witamina D wymaga uplementacji).

WŁAŚCIWOŚCI OBRONNE

+ zawartość wszystkich klas przeciwciał,

+ obecność wydzielniczej IgA działającej ochronnie na przewód pokarmowy,

+ zawartość lizozymu oraz laktoperoksydazy - enzymów o właściwościach baktriosytatycznych,

+ obecność makrofagów rozkładających patogeny.

63. Przeciwwskazania do naturalnego karmienia piersią.

- wynikające ze złego stanu zdrowia dziecka:

+ galaktozemia - preparaty bezlaktozowe lub na bazie soi,

+ wrodzona nietolerancja laktozy - preparaty j.w,

+ fenyloketonuria - równoczesne karmienie piersią i mieszanką nie zawierającą fenyloalaniny pod kontrolą poziomu aminokwasów,

+ rozszczep wargi lub podniebienia- zmiana sposobu karmienia za pomocą smoczka lub łyżeczki,

- wynikające ze złego stanu zdrowia mamusi:

+ ciężkie choroby ogólnoustrojowe,

+ uzależnienia,

+ czynna gruźlica,

+ zakażenie HIV,

+ kiła nieleczona w ciąży,

+ przyjmowanie leków (konieczne sprawdzenie ulotki leku).

64. Podział szczepionek, zasady przeprowadzenia szczepień, przeciwwskazania

22/23str

65. Zaparcia u dzieci – przyczyny, diagnostyka, leczenie

34/35str


66. Śpiączka cukrzycowa – objawy, rozpoznawanie, postępowanie

Śpiączka cukrzycowa (rodzaj śpiączki) – stan głębokich zaburzeń metabolicznych, który powstaje na skutek niedoboru lub nadmiaru insuliny. Zdarza się przede wszystkim u osób z już rozpoznaną cukrzycą. Następuje nagle i jest groźny dla życia.
Śpiączka hiperglikemiczna jest skutkiem kwasicy i ketonomii. Może być także spowodowana ciążą, zakażeniami oraz urazami i zabiegami operacyjnymi. Częstą przyczyną jej występowania jest pogarszająca się zdolności trzustki do wydzielania insuliny oraz wzrost poziomu glukozy we krwi przez nieprawidłowo prowadzone leczenie. Śpiączka hiperglikemiczna jest poprzedzona takimi objawami, jak:

Śpiączka hipoglikemiczna jest skutkiem znacznego spadku stężenia glukozy we krwi, występuje nagle i poprzedzona jest niedocukrzeniem. Może być spowodowana podaniem zbyt dużej dawki insuliny, brakiem posiłku przez przyjęciem insuliny oraz nadmiernym wysiłkiem fizycznym. Śpiączka hipoglikemiczna jest poprzedzona takimi objawami, jak:

Jeżeli jesteśmy świadkami hiperglikemii bądź hipoglikemii (poprzedzających śpiączkę cukrzycową) i nie mamy możliwości zmierzenia poszkodowanemu poziomu cukru we krwi, to powinniśmy:

67.Hipoglikemia- objawy, postępowanie, rozpoznanie.

Jest to jedno z najczęstszych powikłań intensywnej insulinoterapii. Ryzyko jego powstania u dzieci z cukrzycą jest większe po wysiłku i przy nieregularnej diecie.

Objawami są początkowo:

- bladość,

- potliwość,

- niepokój,

- silne uczucie głodu,

- drżenie rąk,

- przyspieszenie akcji serca.

Jeśli na tym etapie dziecko nie przyjmie pokarmu zawierającego glukozę, dalsza hipoglikemia prowadzi do:

- zaburzeń świadomości,

- drgawek,

- śpiączki.

W przypadku wystąpienia objawów hipoglikemii przytomnemu pacjentowi należy podac 5-10g glukozy w formie słodzonego napoju bądź cukierka i kontrolować poziom cukru po 15-20 minutach. Kiedy pacjent jest nieprzytomny, należy podać domięśniowo glukagon w dawce 0,5mg u dziecka o masie poniżej 20kg lub 1mg o masie powyżej 20kg.

Rodzice i starsi pacjenci powinni być zaopatrzeni w zestaw z ampułko-strzykawką z glukagonem i przeszkoleni, jak podać lek domięśniowo.

W warunkach szpitalnych u pacjenta w hipoglikemii należy podać dożylnie 10 lub 20% glukozy.

68. Napady drgawkowe u dziecka – przyczyny, postępowanie.

Drgawki to zaburzenia czynności elektrycznej mózgu, w wyniku których powstają zaburzenia psychiczne i/lub przymusowe drgania mózgowe.

Przyczyny:

- drgawki gorączkowe proste,

- napad padaczkowy,

- infekcja OUN,

- krwawienie do OUN,

- pourazowe,

- niedotlenienie, niedokrwienie OUN,

- zaburzenia elektrolitowe (hiponatremia, hipomagnezemia, hipokalcemia),

- hipo- lub hiperglikemia,

- zatrucia.

Drgawki gorączkowe są to najczęstsze przyczyny drgawek u dzieci.

Drgawki gorączkowe proste są najczęstsze u dzieci w wieku 6 miesięcy – 6 lat z podwyższoną temperaturą ciała i wykluczoną infekcją OUN.

Postępowanie w napadach drgawek gorączkowych:

- staranne określenie przyczyn drgawek (hospitalizacja 1-2 dni, badania krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego).

- stosowanie leków przeciwgorączkowych,

- długotrwała profilaktyka przeciwdrgawkowa, mająca na celu zapobieganie powtórnym napadom drgawek jest kontrowersyjna i niepolecana,

- w czasie trwania choroby podajemy doustnie diazepam.

Inne przyczyny wystąpenia drgawek to: trudny poród, niedotlenienie noworodka i okręcenie pępowiną.

Padaczka to powtarzające się napady drgawkowe, ich przyczyna może być niezidentyfikowana. Jest jedną z najczęstszych chorób układu nerwowego. Choć padaczka może się rozwinąć w każdym wieku, nowe zachorowania występują częściej u dzieci i osób starszych. W większości przypadków przyczyna padaczki jest nieznana.

Leki przeciwpadaczkowe: fenobarbital, pochodne kwasu walproinowego, karbamazepina, wigabatryna, lamotrygina.

(WIĘCEJ W SKRYPCIE OD STRONY 64).

69. Zapalenia stawów u dzieci.

Nie jest sprecyzowane co dokładnie, ale elegancko opisane wszystko w skrypcie od strony 121.

70. Odruchy bezwarunkowe u noworodków:

Str 10.
71. Próchnica zębów u dzieci


Próchnica u dzieci może pojawić się tuż po pokazaniu się pierwszych ząbków, rozwijając się przez kolejne lata. Przyczyny tej dolegliwości tkwią w jeszcze niedojrzałej odporności organizmu oraz w słabszej mineralizacji szkliwa na ząbkach malucha.

Próchnica u dzieci a próchnica rodziców

Próchnica u dzieci to także efekt spożywania większej ilości słodyczy i mniej pilnego dbania o higienę jamy ustnej czy mycie zębów. Zdarza się też, że sami rodzice przyczyniają się do powstawania próchnicy u swoich dzieci, zarażając je bakteriami próchnicotwórczymi, poprzez używanie tych samych sztućców, oblizywanie smoczków i łyżeczek. Jeśli więc nie chcesz, by próchnica dotknęła twoje dzieci, w pierwszej koleności zadbaj o swoje własne uzębienie.

Próchnica u dzieci a odżywianie

Jednym z ważniejszych czynników wpływających na szybszy rozwój próchnicy u dzieci jest dieta. Prawidłowe odżywianie wspomaga układ odpornościowy, który broni organizm przed atakiem niechcianych bakterii. By dzieci cieszyły się zdrowymi zębami, należy wzbogacić ich dietę o wapń, witaminy A, D, C oraz pełnowartościowe białko.

Zęby trzeba leczyć, lakierować, lakować, czyścić pucować.


72. Nagminne zapalenie przyusznic – objawy, leczenie

Wywołane wirusem świnki

Objawy: złe samopoczucie

Obrzęk ślinianek powoduje ból przy otwieraniu ust i gryzieniu. Skóra nabrzmiała jest blada, lekko błyszcząca, napięta.

Leczenie:

Leczenie polega na podawaniu leków przeciwgorączkowych , przeciwzapalnych (mają one na celu zapobieganie powikłaniom) oraz hamujących namnażanie wirusów, poprawiających zarazem odporność.

73. Zasady profilaktyki przeciwtężcowej u dzieci i młodzieży – anatoksyna, anatoksyna tężcowa – wskazania do stosowania.

Leczymy poprzez oczyszczenie zakażonego miejsca, podanie anatoksyny przeciwtężcowej. Leczenie ludzi odbywa się w warunkach szpitalnych, na oddziałach intensywnej opieki medycznej.

Postępowanie zapobiegające zachorowaniu na tężec (postępowanie profilaktyczne) można podzielić na dwa zagadnienia:

*zapobieganie zachorowaniu osób zdrowych – uodpornienie czynne przez zastosowanie szczepień

*zapobieganie zachorowaniu u osób narażonych na zachorowanie przy podejrzeniu zanieczyszczenia rany (lub uszkodzenia ciągłości skóry/błon śluzowych) pałeczkami tężca lub ich przetrwalnikami – uodpornienie czynne lub czynno-bierne przez zastosowanie szczepienia lub szczepienia wraz z podaniem antytoksyny tężcowej.

Podstawowy program szczepień przeciwtężcowych, który powoduje wytworzenie odporności przed zachorowaniem składa się z 4 dawek podawanych w następujący sposób:

  1. 2. miesiąc życia (szczepionką skojarzoną, łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionka DPT)

  2. przełom 3. i 4. miesiąca życia (po 6 tyg., szczepionką skojarzoną, łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionka DPT)

  3. 5. miesiąc życia (szczepionką skojarzoną, łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionka DPT)

  4. 16. – 18. miesiąc życia (szczepionką skojarzoną, łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionka DPT).

Następnie należy przeprowadzać podawanie kolejnych dawek szczepionki tzn. przypominających w następującym schemacie:

  1. 6. rok życia (szczepionką skojarzoną łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionką DTaP)

  2. 14. rok życia (szczepionką skojarzoną łącznie ze szczepieniem na błonicę, ze zredukowaną ilością anatoksyny błoniczej)

  3. 19. rok życia (lub ostatni rok nauki w szkole) – (szczepionką skojarzoną łącznie ze szczepieniem na błonicę, ze zredukowaną ilością anatoksyny błoniczej).

Aby uchronić osobę dorosłą przed zachorowaniem, konieczne jest powtarzanie podawania dawek tej szczepionki (szczepionka Td) w odpowiednich odstępach czasu w ciągu całego życia, nie rzadziej niż co 10 lat.

Postępowanie z osobami zranionymi i narażonymi na zachorowanie na tężec zależy od: stanu przeprowadzenia programu szczepienia podstawowego, czasu który upłynął od programu szczepienia podstawowego i ryzyka wystąpienia tężca.

Jeżeli ryzyko zachorowania jest duże to u osób nieszczepionych, a także u który program podstawowy szczepienia nie został ukończony lub upłynęło więcej niż 10 lat od ukończenia programu podstawowego należy zastosować zarówno antytoksynę tężcową ( ludzką immunoglobulinę przeciwtężcową w dawce 250/500 j.m ) oraz szczepienia anatoksyną tężcową (szczepionka T lub Td) w schemacie 0-1-6 miesięcy.

  1. Wstrząs anafilaktyczny u dziecka- postępowanie

str 132

  1. Wstrząs u dziecka - rodzaje, postępowanie

str 130


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pediatria pyt, medycyna zabrze SUM lekarski, pediatria - opracowane pytania do egzaminu
PYTANI A EGZAMINACYJNE Z PEDIATRII - opracowane
haran egzamin opracowane pytania
Opracowane pytania BiUD
prawo opracowane pytania egzamin id 3
patomorfologia opracowane pytania opisowe egzamin
1.Rodzaje i geneza gruntów budowlanych, Opracowane pytania na egzamin
opracowane pytania MSI (1), Studia Zarządzanie PWR, Zarządzanie PWR I Stopień, V Semestr, Modelowani
opracowane pytania od Kolonki II(2)
POSTEPOWANIE EGZEKUCYJNE OPRACOWANE PYTANIA (1)
opracowane pytania metodologia III cz
opracowane pytania)
ściąga opracowane pytania z pierwszego koła
Gospodarowanie opracowane pytania
OPRACOWANE PYTANIA NA KOLOKWIUM
14 OGÓLNE OPRACOWANIE PYTANIA OGÓŁid334
Opracowane pytania na mechanikę płynów
opracowane pytania do testu z wytrzymki(2)

więcej podobnych podstron