1. Kryteria oceny projektów

2. Metody i narzędzia oceny projektów

3. Problem wypychania

4. Sektor prywatny

5. Zatrudnienie

6. Innowacje

7. Zarzuty kierowane na inwestycje infrastrukturalne

Kryterium efektywności mierzące relację pomiędzy nakładami, a efektami danego działania należy do jednego z podstawowych wymiarów oceny niemal każdego projektu.

Fundamentalnym warunkiem efektywnego wykorzystania kapitału jest zastosowanie poprawnych metod oceny opłacalności inwestycji. Kryteria oceny racjonalności decyzji związanych z realizacją inwestycji w infrastrukturę można podzielić na:

1) Kryteria ekonomiczne:

a) minimalizacja kosztów przy założonych efektach końcowych,

b) maksymalizacja korzyści z efektów końcowych przy założonych nakładach,

c) minimalizacja kosztów użytkowania dla mieszkańców.

2) Kryteria techniczne:

a) skala projektu – liczba mieszkańców obsługiwana przez dany obiekt infrastruktury,

b) niezawodność,

c) integracja ze środowiskiem naturalnym i istniejącym systemem infrastruktury,

d) dostosowanie norm technicznych do wymogów krajowych i światowych.

3) Kryteria społeczne, np. aktywizacja regionu, ochrona środowiska, zmniejszenie liczby wypadków, pozyskanie inwestorów, stworzenie miejsc pracy, poprawa jakości życia.

Ocena gminnych przedsięwzięć infrastrukturalnych może być dokonywana za pomocą wielu metod i narzędzi:

OLGA ŁAWIŃSKA OCENA EFEKTYWNOŚCI GMINNYCH INWESTYCJI INFRASTRUKTURALNYCH

Kwestia wpływu publicznych inwestycji infrastrukturalnych na efektywność gospodarowania, a w szczególności aktywność sektora prywatnego wiąże się z szeroko analizowanym w ekonomii problemem tzw. wypychania czy też wypierania.

Wypychanie - ograniczanie aktywności sektora prywatnego( traktowane jest ono jako jedno z podstawowych zagrożeń wynikających z nadmiernej aktywności państwa).

Wypychanie bezpośrednie- wykorzystywaniem przez sektor publiczny zasobów, które mogłyby być użyte przez sektor prywatny (ograniczony charakter ).

Wypychanie pośrednie - TRZY aspekty :

1. Negatywny wpływ wzrostu wydatków publicznych, a w konsekwencji tego podatków, na motywację prywatnych podmiotów do wzrostu aktywności i inwestycji.

2. Możliwość ograniczania inwestycji sektora prywatnego na skutek długu publicznego służącego finansowaniu nakładów na przedsięwzięcia publiczne. Wzrost długu publicznego

to potencjalny wzrost stóp procentowych, a to z kolei oznacza wzrost ceny kredytu, a to może oznaczać spadek inwestycji.

3. Finansowanie zwiększonych wydatków publicznych poprzez wzrost podaży pieniądza i w efekcie zwiększanie inflacji co również prowadzi do osłabienia aktywności sektora prywatnego.

Rozwój infrastuktury jest warunkiem koniecznym sprawnego funkcjonowania każdego podmiot gospodarczego, natomiast nie jest równoczesnie warunkiem wystarczającym do wywołania istotnych i trwałych zmian w aktywności sektora prywatnego. Firmy mogą potraktować rozwój infrastruktury jako bodziec do wzrostu inwestycji. Mogą również wykorzystać powstałe dzięki poprawie infrastruktury dodatkowe korzyści zewnętrzne dla wzorstu efektywności swojego gospodarowania. Możliwe jest jednak również, że na skutek przestrennych efektów zewnętrznych rozwój infrastruktury przyczyni się głównie do ożywienia aktywności podmiotów gospodarczych poza obszarem, którego rozwój miał być wzmocniony dzięki udoskonaleniu infrastuktury oraz zmiany w infrastrukturze wyowają jedynie przesunięcie aktywności z jefnego regionu do druiego bez uzyskania wzrostu aktywności w skali gospodarki jako całości.

Rozwój infrastuktury ma pozytywny wpływ na zatrudnienie. Bardzo często ze względu na skalę inwestycji infrastrukturalnycn możliwy jest dość istotny wzrost zatrudnienia. W wyniku bardziej szczegółowych analiz owy pozytywny wpływ ma charakter przejściowy i wiąże się głównie z samym okresem realizacji przedsięwzięć infrastrukturalnych. Znacznie trudniejszy do wykazania jest wpływ już funkcjonujących składników infrastruktury na zatrudnienie. Można przy tym spotkać się z opinią, że rózwój infrastruktury raczej wywołuje przesunięcia w zatrudnieniu pomiędzy regionami i sektorami niż przysrost netto miejsc pracy.

Nakłady na rozwój infrastruktury mogą przyczynić się do powstawania innowacji. Mianowicie, same przedsięwzięcie infrastrukturalne wiąże się z licznymi innowacjami, a szczególnym ich źródłem jest rozwój różnych form przekazu informacji oraz finansowany ze środków rozwój infrastruktury zwłaszcza w sferze nauki i edukacji, staje się źródłem istotnych efektów zewnętrznych sprzyjających innowacyjności sektora prywatnego.

Główne zarzuty na pozytywny wpływ publicznych inwestycji infrastrukturalnych na efektywność gospodarowania i aktywność sektora prywatnego :

1. Analizy ekonometryczne wskazują na pozytywny związek osiąganych efektów gospodarczych oraz stanu infrastruktury, ale nie wykazują czy to infrastruktura wpływa na efektywność czy też zależność ma odwrotny kierunek,

2. Samo pojęcie infrastruktury jest różnie interpretowane od utożsamiania go praktycznie z całością nakładów ze środków publicznych po zawężanie do tego, co w przybliżeniu odpowiada pojęciu infrastruktury gospodarczej,

3. Analizy dotyczące związków infrastruktury i efektywności prawie wyłącznie koncentrują się na kwestii nakładów na rozwój infrastruktury,

4. Analizy oceniające wpływ infrastruktury na efektywność gospodarowania operują na ogół wysokim poziomem agregacji danych dotyczących infrastruktury, co nie pozwala na wyciąganie bardziej szczegółowych, a zarazem istotnych z punktu widzenia polityki

gospodarczej, wniosków,

5. Dane wykorzystywane w badaniach nie spełniają albo spełniają w ograniczonym stopniu

wymogi formalne związane z tego rodzaju analizami,

6. Wykazywane wyniki obliczeń znacznie odbiegają od tego, co można by oczekiwać w oparciu o mikroekonomiczną analizę poszczególnych przedsięwzięć infrastrukturalnych,

7. W analizach dotyczących wpływu infrastruktury na efektywność gospodarowania nie oddziela się kwestii rozwoju infrastruktury od problemu usług infrastruktury

Nie można rozwoju infrastruktury ze środków publicznych traktować jako idealnego narzędzia stymulowania aktywności gospodarczej, ani jako środka wystarczającego do pobudzenia rozwoju sektora prywatnego, ani tym bardziej jako formy zastępowania działań sektora prywatnego. Nie ulega natomiast wątpliwości, że bez odpowiedniej infrastruktury trudno osiągać, zwłaszcza w długim okresie, poprawę efektywności gospodarowania.

Należy zawsze pamiętać iż im wyższy ogólny poziom rozwoju danego regionu, a także poziom wyposażenia infrastrukturalnego, tym trudniej oczekiwać spektakularnych, a zarazem widocznych w krótkim okresie pozytywnych konsekwencji nowych przedsięwzięć infrastrukturalnych. Dlatego rozwój infrastruktury nie powinien być rozpatrywany w kategoriach krótkookresowych i doraźnych efektów.

Marek Rajatczyk Infrastruktura, a wzrost i rozwój gospodarczy

* Racjonalne gospodarowanie - podmiot dokonuje takiej alokacji ograniczonych zasobów, które optymalizują korzyści, jakie z tego czerpie. (Alokacja zasobów w gospodarce rozumiana jest przez wykaz lub wyczerpujący opis tego, co kto robi oraz kto co dostaje)

* Inwestycja to wyrzeczenie się obecnych, pewnych korzyści na rzecz niepewnych korzyści w przyszłości.

*Efektywność ekonomiczna dotyczy stosunku pomiędzy wartością poniesionych nakładów a wartością efektów uzyskanych dzięki tym nakładom.

* Efekty zewnętrzne – zjawisko w ekonomii polegające na przeniesieniu części kosztów lub korzyści wynikających z działalności jednego podmiotu na podmioty trzecie bez odpowiedniej rekompensaty.

* Przyrost netto miejsc pracy w danym przedsiębiorstwie oznacza, że od liczby nowych miejsc pracy powstałych w związku z realizacją inwestycji początkowej należy odjąć liczbę miejsc pracy zlikwidowanych w tym samym okresie.