Temat : Powstanie Chmielnickiego
Powstanie Chmielnickiego :
wojna domowa na Ukrainie
Kozacy zbuntowali się
nie było to pierwsze powstanie
największe powstanie kozackie
Kozacy :
zamieszkiwali przygraniczne tereny Ukrainy
mieli ogromne poczucie swobody, honoru i bardzo dobrze walczyli, większość z nich utrzymywała się z grabieży
Ukraina w XVIII w. była odpowiednim miejscem dla ludzi którzy mieli problemy z prawem, sądownictwem
byli wyznania prawosławnego, mówili po ukraińsku
Kozacy nie chcieli być traktowani jak polscy chłopi – chcieli mieć swoje prawa, Polacy nie wyobrażali sobie traktowania ich jak równemu sobie, chcieli nakładać na nich pańszczyznę
Rejestr kozacki – stworzył go Zygmunt August, kiedy Polska szykowała się do wojny, robiła rejestr odpowiedniej ilości kozaków którzy mieli stawić się na wojnę, w zamian za to otrzymywali żołd, kozakom bardzo się taka umowa podobała – wynikało z tego jednak dużo problemów, wynikających z wysokości żołdu kozacy chcieli jak najwyższych zarobków a Polacy nie chcieli się na to zgodzić
Przyczyny powstania Chmielnickiego:
Miała odbyć się wojna Polsko – Turecka , z tego powodu został podwyższony żołd co Kozakom się podobało, niestety do wojny nie doszło co doprowadziło do zmieniejszenia żołdu i wywołania agresji kozaków
Bogdan Chmielnicki – Ukrainiec, kozak, Czapliński zabił mu żonę, syna i zniszczył dorobek życia – próbował dociekać się sprawiedliwości na tle prawnym, jednak sprawa toczyła się zbyt wolno i wziął je w swoje ręce.
1646r.- wybuch powstania chmielnickiego, zmarł Władysław IV i nowym królem został Jan Kazimierz Polacy z początku zlekceważyli je, sądząc że nie są groźne, Przegraliśmy jednak trzy bitwy:
Pod Żółtymi Wodami
Pod Korsuniem
Pod Piławcami
1649r. – Kozacy rozpoczęli oblężenie Zbaraża
dowodził Jeremi Wiśniowiecki (kozacy go nienawidzili), który postanowił, że chce uratować tą twierdzę
Kozacy otoczyli wojska króla pod Zborowem, który wysłał posiłki pod Zbaraż – został zmuszony po podpisania ugody Zborowskiej:
Chmielnicki zostanie hetmanem
Rejestr kozacki do 40 tysięcy
Ziemia Kijowska, Bracławska, Czernihowska objęte autonomią dla kozaków – polska armia nie miała tam wstępu, urzędy sprawowali kozacy
Polacy nie mogli pogodzić się z tym, że mają godzić się na żądania kozaków więc w
1651r. – Polacy zaatakowali Kozaków pod Beresteczkiem – wygraliśmy
1652r. – Ugoda w Białej Cerkwi
Zmniejszenie żołdu do 20 tysięcy
Autonomia tylko na Ziemi Kijowskiej
Kozacy chcieli zaatakować Mołdawie – tereny należące do Turcji, Polakom było to bardzo nie na rękę, myśleli że Turkowie odbiorą to jako agresje Polski wobec nich i że nie potrafią upilnować swoich poddanych.
1652r.- Bitwa pod Batochem - wysłano odział żołnierzy, który miał powstrzymać kozaków, bardzo krwawa bitwa, kozacy zwyciężyli
1656r.- Nieprzyjaciele polscy podpisali traktat radnot
Szwedzi, Kozacy, Siedmiogród, Brandenburgia, Radziwiłowie
Była to pierwsza próba rozbioru Polski – chcieli podzielić polskie tereny między siebie – nie udało im się
1658r.- ugoda w Hadziaczu, Jan Wyhowski – hetman kozacki bardzo lubił polaków i chciał iść z nami na ugodę, została zawarta, ale niestety nie zrealizowana
Powstanie Księstwa Ruskiego składającego się z Ziem- Kijowska, Bracławska, Czernihowska, miało to należeć do części Rzeczpospolitej i od tamtej pory mieliśmy nazywać się „Rzeczpospolita trojga narodów”
Starszyzna kozacka miała być traktowana jak szlachta
1666r. – Piotr Doroszko – hetman kozacki zawarł sojusz z Turcją i uznał się za ich poddanego.
1667r.- Pokój w Andruszowie