Antyfidanty → Deterenty:

• są praktycznie nieszkodliwe dla człowieka i zwierząt stałocieplnych

• są mało szkodliwe dla wrogów naturalnych tych szkodników

• są w większości pochodzenia naturalnego (?), a co za tym idzie, zarówno one jak i ich pochodne nie niszczą środowiska, nie kumulują się w tkankach roślin i zwierząt, a także są łatwiej i szybciej biodegradowane

• są związkami w wysokim stopniu wybiórczymi, które nie wywołują dużej presji selekcyjnej a zatem istnieje niewielkie prawdopodobieństwo uodpornienia się owadów na ich działanie.

Do tej pory nie są znane uniwersalne deterenty pokarmowe. Głównym problemem dotyczącym ich zastosowania na szeroką skalę jest właściwe dobranie formy użytkowej, dawki i terminu stosowania, związanego często ze stadium rozwojowym owada. W przypadku detergentów pochodzenia naturalnego znajomość wszystkich składników produktu jest praktycznie niemożliwa. Korzystniejsze są syntetyczne deterenty pokarmowe o znanych już właściwościach antyżywieniowych np. azadirachtyna, polygodial, warburganal, ajugaryna. Ważnym argumentem na korzyść syntetycznych antyfidantów jest to, że są łatwo dostępne w dużych ilościach i mogą być dostarczone w czystej formie lub jako mieszanki, których wszystkie składniki są znane.

• zahamowanie przed spożyciem – deterenty mogą hamować żerowanie owadów roślinożernych poprzez percepcję zmysłową, wpływając na ich receptory czuciowe np. mogą stymulować określone chemoreceptory wrażliwe na deterenty pokarmowe oraz blokować receptory smakowe odpowiedzialne za rozpoznawanie stymulatorów pokarmowych

• zahamowanie w trakcie spożycia – deterenty mogą ograniczać żerowanie fitofagów w trakcie pobierania pokarmu, np. poprzez blokowanie działania enzymów ślinowych i zaburzenia w transporcie pożywienia

• zahamowanie po spożyciu - połknięcie i wprowadzenie do przewodu pokarmowego związku, który nie został wcześniej rozpoznany jako deterent pokarmowy może spowodować zaburzenia procesów fizjologicznych zachodzących po pobraniu pożywienia, np. poprzez blokowanie syntezy, wydzielania i działania enzymów trawiennych oraz zaburzenia w magazynowaniu i wchłanianiu pokarmu

Stwierdzono, że przeniknięcie pewnych inhibitorów pokarmowych z przewodu pokarmowego do hemolimfy przyczynia się, po pewnym czasie, do zakłócenia procesów neurologicznych i hormonalnych.

Antyfidanty → Repelenty (łac. repellere – odstraszać, odrzucać):

• związki odstraszające, odstraszacze, odpychają owady

• są najczęściej związkami lotnymi

• liczne związki tego typu występują w roślinach, a nawet produktach spożywczych

• liczne substancje obronne przed wrogami działają jak repelenty

• niektóre insektycydy i inne pestycydy mogą także mieć działanie odstraszające, np. pyretroidy.

Praktycznie antyfidanty najczęściej pozyskiwane są z roślin tropikalnych.

Najbardziej znany dotąd antyfidant – azadirachtyna jest pochodzenia naturalnego i pozyskuje się go w wyniku ekstrakcji z różnych części drzewa Azadirachta indica miodla indyjska lub tzw. drzewo Neem. Wysokie koszty tego procesu są barierą na drodze jego szerszego praktycznego zastosowania.

Według badań, azadirychtyna wywołuje reakcje u ponad 300 gatunków owadów. Preparaty oparte na azadirachtynie działają ujemnie na pluskwiaki, miniarki oraz niektóre błonkówki, a także na populacje wciornastków oraz mszyc w sadach jabłoniowych. U osobników dorosłych stonki ziemniaczanej po zastosowaniu oprysku zauważono obniżoną ilość składanych jaj oraz osłabioną aktywność życiową. Preparaty azadirachtyny najczęściej mają postać oleju lub ekstraktu (1%, 3%, 4%), a także granul. Należy podkreślić, iż azadirachtyna jest biodegradowalna, a na jej rozkład wpływa wilgotność powietrza, temperatura oraz promieniowanie UV. W Polsce nie ma w rejestrze środka na bazie azadirachtyny.

Wyciąg z krwawnika pospolitego:

1 kg świeżych i kwitnących roślin lub 100 g suchych zalać 10 l gorącej wody, stosować po 24 godzinach po rozcieńczeniu wodą 1 : 10 przeciwko mączniakowi prawdziwemu jabłoni, brunatnej zgniliźnie drzew pestkowych i kędzierzawości liści brzoskwini

Odwar ze skrzypu polnego:

1 kg świeżych lub 150 g suszu moczyć przez 24 godz. w 10 l wody po czym podgrzać do wrzenia i stosować po ostudzeniu i rozcieńczeniu wodą 1 : 4 przeciwko mączniakom prawdziwym i rzekomym, rdzom, parchowi jabłoni, kędzierzawości liści brzoskwini, brunatnej zgniliźnie drzew pestkowych.

Wyciąg z pokrzywy zwyczajnej:

1 kg świeżych nie kwitnących roślin, zalać 10 l gorącej wody, stosować po 24 godzinach, bez rozcieńczenia przeciwko mszycom i przędziorkom, należy dokładnie opryskać górną i dolną stronę liści

Wyciąg z wrotycza pospolitego:

300 g świeżych lub 100 g suszu zalać 10 l gorącej wody i moczyć przez 24 godziny, stosować po rozcieńczeniu wodą 1 : 2 na młode rośliny przeciwko śmietce cebulance, wgryzce szczypiorce, mszycom, bawełnicy korówce, gąsienicom bielinków, owocówce jabłkóweczce i innym

Wyciąg z czosnku:

należy zmielić 250 g czosnku, zalać 10 l wody na 24 godziny, zastosować do opryskiwania bez rozcieńczenia przeciwko mszycom, połyśnicy marchwiance, wielkopąkowcowi porzeczkowemu, przędziorkom

Wyciąg z cebuli:

200 g łusek cebuli należy zalać 10 l wody, odstawić na 3-4 dni, odcedzić i używać do opryskiwania

Wyciąg z mniszka lekarskiego:

250 g zmielonych korzeni lub 400 g świeżych liści zalać 10 l ciepłej wody, po dwóch godzinach ciecz odcedzić i wykorzystać do opryskiwania

Wyciąg z tytoniu:

1 kg odpadków tytoniu należy zalać 10 litrami wrzącej wody, pozostawić na 24 godziny, a następnie odcedzić i rozcieńczyć wodą w stosunku jak 1:2, po zabiegu, a przed zbiorem rośliny traktowane naparem z tytoniu należy umyć, a spożywać nie wcześniej jak po 7 dniach

Wyciąg z kwiatów i liści rumianku:

1 kg wysuszonych lub 3 kg świeżych roślin rumianku należy dokładnie rozdrobnić i zalać 10 l gorącej wody, po 12 - 24 godzinach ciecz należy odcedzić i rozcieńczyć wodą w stosunku jak 1: 5

Wyciąg z naci ziemniaczanej:

1,5 kg rozdrobnionych liści ziemniaka należy zalać 10 l ciepłej wody i odstawić na 3 – 4 godziny, sporządzona ciecz nadaje się do bezpośredniego stosowania

Wywar z krwawnika pospolitego:

1 kg świeżych lub 100 g suszonych roślin zalać 10 l wody na 24 godz. a następnie gotować 30 minut, stosować bez rozcieńczenia

Wyciąg z bylicy piołun:

300 g świeżego ziela lub 30 g suszu zalać 10 l wody i moczyć 12 godzin, stosować bez rozcieńczenia

Wywar z pomidora:

1 kg świeżych roślin gotować w 10 l wody przez 30 minut, stosować w rozcieńczeniu 1:3

Gnojówka fermentująca z pokrzywy zwyczajnej:

1 kg świeżych lub 200 g suszonych niekwitnących roślin zalać 10 l wody, stosować w rozcieńczeniu 1:10

Gnojówka fermentująca ze skrzypu polnego:

1 kg świeżych lub 200 g suszonych roślin pozostawić na 4-5 dni w 10 l wody, stosować w rozcieńczeniu 1:50.