Monumentalne łuki triumfalne w formie wolno stojących bram stawiano dla upamiętnienie szczególnie ważnych osób lub wydarzeń – najczęściej zwycięskich bitew. Początków łuków triumfalnych należy szukać
w starożytnym Rzymie, gdyż były one związane z uroczystościami triumfalnych wjazdów zwycięzców do miasta. Najstarsze (nie zachowane) budowle pochodziły z II w. p.n.e.

Łuki triumfalne najszerzej upowszechniły się w czasach cesarstwa
(ku czci zwycięskich cesarzy, ich dobrodziejstw, bóstw, wodzów). Najwięcej zbudowano ich w Rzymie: łuk Tytusa (81 n.e.), Septymiusza Sewera (203 n.e.), Konstantyna (312 n.e.), oraz na obszarze Italii (Rimini, Aosta, Ankona, Benewent). Łuki triumfalne istnieją na innych ziemiach imperium
(Galia - Orange, Saint-Rémy. Hiszpania - Alcántara. Grecja - Saloniki, Ateny. Afryka Północna - Timgad, Tébessa, Lambessis, Leptis Magna. Azja
Mniejsza - Antalya).

W czasach nowożytnych również budowano łuki triumfalne: Włochy - łuk triumfalny Alfonsa Aragońskiego w Neapolu (XV w.), Arco della Pace w Mediolanie (1. połowa XIX w.). Francja - Arc du Carroussel (1806), Arc de l'Etoile (1806-1837) w Paryżu. Hiszpania - Puerta de Toledo w Madrycie
(1813-1827). Rosja - Brama Narwska w Sankt Petersburgu (1827-1834).

Jako łuki triumfalne budowano również bramy miejskie (Porte Saint-Denis (XVII w.) i Porte Saint-Martin w Paryżu, Brama Brandenburska (XVIII w.) w Berlinie). Łuk triumfalny wywarł znaczny wpływ na architekturę nowożytną, gdyż był motywem wielokrotnie naśladowanym przez budownictwo.

Łuk Triumfalny w Paryżu (fr. L’Arc de Triomphe) to pomnik stojący na placu Charles'a de Gaulle'a w Paryżu. Znajduje się w 8. dzielnicy (dawniej Plac Gwiazdy, Place de l'Etoile), na zachodnim skraju Pól Elizejskich (Avenue des Champs-Élysées). Łuk Triumfalny jest znakiem orientacyjnym w Paryżu
z powodu jego masy, piękna oraz faktu, że 12 aleje krzyżują się w miejscu gdzie stoi. Gdy w 1730 r. podjęto decyzję o budowie monumentu jedynie 5 ulic spotykało się w tym miejscu. Pozostałe 7 dodano w latach 1853 - 1870. Pierwotne plany budowy obejmowały wybudowanie ogromnego hotelu
w kształcie słonia wraz z teatrem. Lecz z powodu dużej ilości hoteli w kształcie słoni rozmieszczonych na całym świecie zrezygnowano z tego pomysłu.

Jest to ważny element architektury Paryża, stanowiący zakończenie perspektywy Pól Elizejskich. jest jedną z trzech budowli w Paryżu, powstałą dzięki Napoleonowi, który polecił go wznieść po bitwie pod Austerlitz w 1805 roku na wzór starożytnych łuków rzymskich. Napoleon I miał ambicję, aby stolica jego imperium była najpiękniejszym miastem na świecie. Budowa rozpoczęła się w 1806 roku według projektu Jean-François Chalgrina (kontynuowanego następnie przez Gousta). Prace były przerywane i ostatecznie zostały ukończone w 1836 roku pod rządami Ludwika Filipa. Prawa strona łuku przedstawia rzeźbę znaną jako "La Marseillaise". Lewa strona łuku przedstawia triumf Napoleona w 1810 r. 15 grudnia 1840 roku przez bramę łuku przejechał kondukt żałobny ze sprowadzonymi z wyspy Św. Heleny prochami Napoleona.

Łuk Triumfalny jest wzorowany na Łuku Konstantyna w Rzymie, ale jest dwukrotnie wyższy. Jest to budowla empirowa, w formie jednoarkadowego rzymskiego łuku triumfalnego.
Wysokość: 51 m
Szerokość: 44,8 m
Stopnie: 284

Na łuku znajdują się 4 znaczne reliefy:

• Marsylianka (inna nazwa Wymarsz ochotników w 1792, François Rude 1833-1835)

• Triumf Napoleona (Jean-Pierre Cortot)

• Obrona Francji przed koalicją 1814 (Antoine Etex)

• Pokój (la Paix, Antoine Etex)

Cały Łuk obiega fryz przedstawiający wymarsz i powrót w chwale armii francuskiej. Na górze na półkolu wyrzeźbione są nazwy największych zwycięstw. Mniejsze zwycięstwa opisane są wewnątrz łuku, wraz z nazwami 558 generałów (w tym siedmiu Polaków: Poniatowskiego, Dąbrowskiego, Zajączka, Kniaziewicza, Chłopickiego, Sułkowskiego i Łazowskiego), nazwiska tych którzy polegli na polu walki są podkreślone.

Na szczycie łuku miał znajdować się pomnik Napoleona, ale po jego upadku zrezygnowano z tego pomysłu. Teraz znajduje się tam taras widokowy, na który można dostać się windą lub schodami.

22 maja 1855 r. ciało Wiktora Hugo uroczyście złożono pod pomnikiem.
2 lutego 1916 r. w dniu rozpoczęcia bitwy pod Verdun, miecz trzymany przez figurę reprezentującą Francję odpadł. Rzeźba została zakryta przed mieszkańcami, by nie uważali tego za znak przyszłego nieszczęścia.

11 listopada 1920 r. nieznany żołnierz francuski został spalony pod pomnikiem, od tamtego czasu każdego 11 listopada (Dniu Zawieszenia Broni) prezydent składa tam wieniec. Dwa lata po pogrzebie nieznanego żołnierza, właśnie pod łukiem triumfalnym, poeta i dziennikarz Gabriel Boissy rozpoczął ideę Płomienia Pamięci (fr. – Flamme du Souvenir), co spotkało się
z natychmiastową aprobatą społeczeństwa. Rzemieślnik Edgar Brandt został wybrany do wykonania latarki projektu Henri Favier’a. Jest to okrągła miedziana tarcza, w centrum której znajduje się z armata, gdzie promieniuje fryz z mieczami. Płomień jest symbolicznie rozpalany każdego wieczora
od 11 listopada 1923 roku.

Oprócz owego Łuku Triumfalnego, w Paryżu znajduje się starszy łuk triumfalny Arc du Carrousel (również ufundowany przez Napoleona I), położony na terenie Luwru (u wejścia do ogrodów Tuileries). Istnieje także nowoczesny łuk triumfalny Grande Arche, zamykający oś Pól Elizejskich, położony poza Sekwaną, a tym samym już poza granicami Paryża (w dzielnicy
La Défense).