1. Podział prasy.

• Podział prasy ze względu na częstotliwość ukazywania się:
  Dzienniki
  Tygodniki
  Dwutygodniki
  Miesięczniki
  Dwumiesięczniki
  Kwartalniki
  Roczniki

• Podział prasy ze względu na jej zasięg:
  Prasa międzynarodowa
  Ogólnokrajowa
  Regionalna
  Lokalna
  Zakładowa 
  Szkolna

• Podział prasy ze względu na tematykę:
  społeczno-polityczna
  Prasa codzienna
  Prasa kobieca
  Prasa astrologiczna
  Prasa biznesowa
  Prasa dla dzieci
  Prasa dla graczy
  Prasa dla mężczyzn
  Prasa dla młodzieży
  Prasa hobbystyczna
  Prasa komputerowa
  Prasa medyczna
  Prasa motoryzacyjna
  Prasa muzyczna
  Nieruchomości prasa 
  Prasa o modzie
  Prasa ogłoszeniowa
  Prasa polonijna
  Prasa prawnicza
  Religijna katolicka
  Prasa sportowa
  Prasa telewizyjna
  Prasa turystyczna
  Prasa wędkarska
  Architektura budowlana
  Wnętrza i ogrody

• Podział prasy ze względu na adresata:
  Czasopisma dziecięce
  Czasopisma młodzieżowe
  Czasopisma kobiece
  Czasopisma fachowe
  Inne, przeznaczone dla określonych grup ludzi i zawodów, np. pszczelarzy

• Podział prasy ze względu na poziom:
  ­Prasa elitarna
  Prasa popularna
  Prasa bulwarowa
  Itp.

• Podział prasy ze względu na wiek odbiorcy.

1. Gatunki informacyjne pełnią przede wszystkim funkcję powiadamiania. Pozwalają tekstom przekazywać wiadomości w sposób najbardziej zwarty i rzeczowy oraz możliwie najbliższy faktom, zjawiskom czy wydarzeniom. Dają możliwość rozszerzenia wiedzy odbiorcy o świecie.

• wzmianka - najmniejszy gatunek informacyjny. Zawiera powiadomienie o pojedynczym fakcie lub wydarzeniu.

• notatka - jest odmianą wzmianki wzbogaconej o dodatkowe fakty szczegółowe. Cechą charakterystyczną notatki jest statystyczne wyliczanie tych faktów.

• sprawozdanie - prezentacja zdarzeń, które już się zakończyły i mają swój finał. Fakty przedstawiane są w sposób dynamiczny oraz w porządku czasowym.

• relacja - równoległa prezentacja zdarzeń, które trwają. Przekaz barwny, emocjonalny.

• życiorys - chronologiczne przedstawianie wydarzeń z życia postaci. Obowiązuje ograniczenie do istotnych dat i faktów.

• sylwetka - sposób prezentacji osób przez opis ich osobowości, a także wyglądu zewnętrznego, sposobu bycia, upodobań itd.

• kalendarium - uporządkowane chronologicznie wzmianki lub notatki przekazujące informacje o zdarzeniach, jakie miały miejsce w ściśle określonym przedziale czasowym (tydzień, miesiąc, rok itd.).

• przegląd prasy - seria cytatów z najciekawszych materiałów zamieszczonych w innych mediach.

• reportaż - sprawozdanie dziennikarskie z prawdziwych wydarzeń, wzbogacone o dokładny opis środowiska, charakterystykę postaci oraz o wrażenia samego reportera.

• wywiad - rozmowa przeprowadzona przez dziennikarza z budzącą zainteresowanie osobą. Składa się z celowo formułowanych pytań i odpowiedzi.

1. Gatunki publicystyczne podporządkowane są funkcji interpretacyjnej i perswazyjnej; służą wyjaśnianiu rzeczywistości. Pozwalają pogłębiać już posiadaną wiedzę oraz wywoływać intelektualne i emocjonalne reakcje na przedstawiane fakty.

• komentarz - wypowiedź publicystyczna o najwyższym stopniu aktualności i silnie zarysowanym stanowisku autora (autorów).

• artykuł - wypowiedź publicystyczna na aktualne w danym momencie tematy, w której wywód podporządkowany jest wyraźnie sformułowanym tezom.

• esej - obszerny utwór, swobodnie rozwijający i interpretujący jakieś zjawisko lub dociekający problemu. Charakteryzuje go niekonsekwentna erudycja, brak linearności, skojarzenia poetyckie, zaskakujące sformułowania, paradoksy oraz narracja liryczno-refleksyjna.

• recenzja - omówienie lub ocena jakiegoś faktu kulturalnego (wydania książki, wystawy, koncertu, spektaklu, filmu). Powinna zawierać skrótowe przedstawienie treści omawianego utworu.

• felieton - krótki utwór publicystyczny w lekkiej i dowcipnej formie, poruszający aktualne sprawy, także trudne i bulwersujące. Jest cykliczny i ma stałą pozycję w czasopismach i mediach elektronicznych.

• dyskusja (debata) - jest formą wywiadu, bierze w niej udział większa liczba osób reprezentująca różne stanowiska na dany temat. Istotną rolę pełni prowadzący.

1. Gatunki pograniczne: (trochę informacji, a trochę publicystyki)

• wywiad - składa się z krótkich pytań dziennikarza i dłuższych odpowiedzi rozmówcy, jest to zapis rozmowy – przestylizowanej, niekiedy ma znamiona dialogu, ale nie w takim nasileniu, jak w rzeczywistej rozmowie. Ma na celu dostarczenie informacji.

• debata - sformalizowana dyskusja, służąca wymianie poglądów na dany temat, prowadzona w większym gronie osób.

• hipertekst - pomysł łączenia tekstów (nie tylko tekstu) i poruszania się w ich obrębie i między nimi na zasadzie rozwidlających się ścieżek, za pomocą tzw. linków (łączy) i zakładek.

1. Cechy stylu dziennikarskiego:

• Styl dziennikarski informacyjny- służy szybkiemu informowaniu z zachowanie obiektywizmu, trafiając do jak najszerszego odbiorcy. Cechy pożądane stylu to:  ścisłość, wierność, szczegółowość, a z drugiej strony zwięzłość. Nadawca prezentuje się w nich bezstronnie i bezosobowo, używa wyrazistego, ogólnego słownictwa, posługuje się często skrótami, nie używa środków artystycznych.

• Styl dziennikarski publicystyczny- to styl komentarza, który służy  do realizacji takich celów publicystyki jak: poszerzanie, pogłębianie informacji, komentowanie wydarzeń.  Styl publicystyczny jest ,jak żaden inny, zróżnicowany, poprzez dostosowywanie jego podtypów odpowiednim  gatunkom publicystyki oraz tematom. I tak styl felietonu będzie miał wiele wspólnego ze stylem potocznym i artystycznym, styl artykułu będzie posiłkował się stylem naukowym, popularnonaukowym czy urzędowym. 

W stylu tym:

·  muszą występować terminy fachowe, ale tylko jako niezbędne minimum,

·  składnia musi być możliwie prosta i jak w nauce- logiczna,

·  publicysta powinien dbać ciągle o komunikatywność i aktualność,

·  w stylu publicystycznym jest miejsce na indywidualność pisarską, ale musi być ona funkcjonalna i czytelna.

1. Lid - to pierwszy, wyróżniony graficznie akapit (inna czcionka, inny układ graficzny, oddzielony większym światłem od tekstu)

Lid to część wypowiedzi dziennikarskiej, która jest pigułką wobec reszty.

Funkcje:

·  umożliwia czytelnikowi zapoznanie się z zarysem wypowiedzi

·  wprowadza

·  zachęca

ODMIANY LIDÓW

• streszczający (podstawowa odmiana) – zawiera w pigułce informacje o zdarzeniu (kto co gdzie kiedy) nie wnika w przyczyny, na to odpowiada korpus 

• hasłowy – jednozdaniowy lub w postaci równoważnika zdania; przypomina sygnał

• Prognozujący – zapowiada się jakieś zdarzenie. Lid przewiduje skutki przedstawianych faktów i zdarzeń

• Udramatyzowany – budujący napięcie, eksponujący zdarzenia gwałtowne i niespodziewane 

• Mieszany – połączenie lidu streszczającego (lub innego typu) i zacytowanej wypowiedzi uczestnika zdarzeń (lub parafrazy tej wypowiedzi); pojawiają się tu wyrazy lub całe wypowiedzenia wartościujące 

• Anegdotyczny – zawiera anegdotę, której puenta jest wstępem do tekstu

• Lid-cytat – ważna zaskakująca lub kontrowersyjna wypowiedź uczestnika zdarzeń, bohatera tekstu lub fachowca z dopełnieniem informacją kto powiedział i czasem w jakich okolicznościach 

• opisowy – zaczyna się obrazowym szczegółem wprowadzającym w klimat wydarzenia (częsty w relacjach imprez, widowisk, koncertów, festynów) może tez przedstawiać dość szczegółowo najważniejszy aspekt wydarzenia 

• komentujący – zawiera oceny wyrażane zwykle wprost za pomocą wartościujących określeń

1. Sylwetka - to prezentacja mająca wiele znamion życiorysu, tyle że nie wła­snego. To opis innej osoby: jej wyglądu zewnętrznego, osobowości, sposobu bycia, działalności itp. Zazwyczaj sylwetka ma konstrukcję życiorysu lub bio­gramu, może być także wzbogacona dodatkowymi, przyciągającymi uwagę czytelnika, szczegółami.

Sylwetka, niewolna od ocen, nie może być uznawana za gatunek czysto in­formacyjny. Sylwetki ponadto nie pretendują nigdy do absolutnej kompletno­ści opisu. W miarę pełna charakterystyka osoby powinna zawierać: prezenta­cję (najczęściej z imienia i nazwiska), opis wyglądu zewnętrznego, przedsta­wienie temperamentu i usposobienia, intelektu, wad i zalet charakteru, poglą­dów i celów życiowych, motywacji postępowania i zachowań. Warto pokazać, jak dalece poszczególne elementy charakterystyki współgrają ze sobą, świad­czą o spójności osobowości lub jej braku. Ponieważ, jak powiedziano na po­czątku, przy prezentacji sylwetki nie sposób uniknąć ocen, dobrze, gdy te są w tekście wyraźnie uzasadnione. Przy stosunkowo dużej ilości elementów skła­dowych charakterystyki trzeba zadbać o kompozycję całości wypowiedzi.