Stadia rozwojowe człowieka.

Periodyzacja rozwoju psychicznego, czyli podział całego życia na okresy.

Istnieją tradycyjne systemy periodyzacji rozwoju psychicznego dziecka i młodzieży oraz nowe systemy periodyzacji całego życia ludzkiego.

Bardziej określone i jednoznaczne kryteria periodyzacji zawarte są w koncepcjach stadialnych, które odnoszą się do wybranych aspektów rozwoju psychicznego. Takie są teorie psychoanalityczne Zygmunta Freuda i Erika Eriksona, odnoszące się do rozwoju psychoseksualnego, czy teorie poznawczo – strukturalne Jeana Piageta i jego następców.

Erik Erikson podzielił cały cykl życiowy na osiem okresów rozwojowych. Dla każdego z nich charakterystyczny jest pewien swoisty dylemat i konflikt mogący spowodować kryzys rozwojowy.

I. Okres pierwszy – (niemowlęctwo) pierwszy rok życia, konflikt: ufność – nieufność.

Wiąże się z nabywaniem ufności, a zwłaszcza z przełamywaniem napięcia egzystencjalnego między ufnością a nieufnością.

II. Okres drugi – (wczesne dzieciństwo) wiek dziecka: 2 – 3 lata, konflikt: autonomia – wstyd i zwątpienie.

Określany jest jako walka o autonomie. Mimo iż dziecko jest pod wieloma względami zależne od dorosłych, zaczyna odkrywać możliwość ujawniania swej woli.

III. Okres trzeci – (wiek zabawy) wiek dziecka: 3 –6 lat, konflikt: inicjatywa – poczucie winy.

Jest to okres inicjatywy, dziecko wykazuje ogromną inwencję. W tym okresie rodzi się sumienie, rozwija się wyobraźnia. Ogromnie znaczenie ma zabawa.

IV. Okres czwarty – (wiek szkolny) wiek dziecka: 7 – 12 lat, konflikt: pracowitość – poczucie niższości.

To okres identyfikacji dziecka z innymi osobami, uczenia się, używania narzędzi materialnych i umysłowych społeczeństwa.

V. Okres piąty – (adolescencja) wiek dziecka: 12 –18 lat, konflikt: tożsamość - rozproszenie tożsamości.

To kryzys i poszukiwanie tożsamości. Może nastąpić zachwianie uznawanych dotąd autorytetów.

VI. Okres szósty – (wczesna dorosłość) wiek: 19 – 25 lat, konflikt: intymność – izolacja.

Podstawowym wymaganiem tego okresu jest dojrzałość do intymności. Ogólnym zadaniem rozwojowym jest osiągnięcia tożsamości osobowej w różnorodności ról i rodzajów doświadczenie życiowego.

VII. Okres siódmy – (dorosłość) wiek: 26 – 40 lat, konflikt: generatywność – stagnacja. Odpowiada wiekowi dorosłemu.

Dominuje zdolność do prokreacji, twórczość, produktywność. Cenną cechą tego okresu jest troskliwość o innych.

VIII. Okres ósmy – dojrzałość – pow. 41r.ż., konflikt: integralność ego – rozpacz.

Podstawowym zadaniem jednostki staje się osiągnięcie integracji wewnętrznej. Integracja ta oznacza pełny rozwój osobowości. Pozytywny przebieg tej fazy i całej wcześniejszej drogi rozwojowej prowadzi do satysfakcji z życia. Niepowodzenie zaś prowadzi do rozpaczy, poczucia niespełnienia.