Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930, z późn. zm.).

Rozdział 2 – Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Ryczałt ewidencjonowany to jedna z możliwych form opodatkowania działalności gospodarczej. Podatek płaci się od osiągniętego przychodu, ale bez możliwości pomniejszania go o koszty jego uzyskania. Z ryczałtu mogą korzystać wszyscy przedsiębiorcy, prowadzący działalność gospodarczą w formie indywidualnej lub spółki osobowej.

1. Stawki ryczałtu ewidencjonowanego.

3% - m.in. przychody z działalności gastronomicznej (z wyjątkiem sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu) oraz usługowej w zakresie handlu, ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą
5,5% - m.in. przychody z działalności wytwórczej i budowlanej
8,5% - m.in. przychody z działalności usługowej, w tym gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, ze świadczenia usług wychowania przedszkolnego
17% - przychody ze świadczenia niektórych usług niematerialnych, m.in. wynajmu samochodów osobowych, usług związanych z zakwaterowaniem, usług związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego, usług fotograficznych, pośrednictwa w sprzedaży hurtowej
20% - przychody z działalności gospodarczej wykonywanej osobiście, w ramach tzw. wolnych zawodów (lekarze, stomatolodzy, weterynarze, technicy dentystyczni, położne, pielęgniarki, tłumacze, nauczyciele udzielający lekcje na godziny)

Limity do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na 2013 r.

Limity do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wyrażone w euro przelicza się na walutę polską według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP, obowiązującego w dniu 1 października roku poprzedzającego rok podatkowy. Zgodnie z tabelą NBP nr 190/A/NBP/2012, średni kurs NBP 1 euro w dniu 1 października 2012 r. wynosił 4,1020 zł. Wobec tego w 2013 r. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych:

1) mogą płacić podatnicy, którzy w 2012 r. uzyskali przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie:

a) samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 150.000 euro (tj. 615.300 zł),

b) w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych, jeżeli suma przychodów wszystkich wspólników nie przekroczy kwoty 150.000 euro (tj. 615.300 zł),

3) kwartalnie mogą płacić podatnicy, którzy w 2012 r. osiągnęli przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekraczającej kwoty 25000 euro

Limity do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na 2014 r.(JW.)

średni kurs NBP 1 euro w dniu 1 października 2013 r. wynosił 4,2230 zł.

Wyłączenia podmiotowe:

• podatnicy rozliczający się na karcie podatkowej,

• podatnicy okresowo zwolnieni z podatku dochodowego,

• podatnicy, których wyroby opodatkowane są podatkiem akcyzowym,

• podatnicy, którzy przed wyborem ryczałtu w danym roku podatkowym prowadzili działalność na zasadach ogólnych (samodzielnie lub z małżonkiem)

• podatnicy, którzy będą wykonywać ten sam rodzaj usług co w ramach stosunku pracy, w jakim pozostawali przed rozpoczęciem działalności gospodarczej na własny rachunek

Wyłączenia przedmiotowe:

• podatnicy prowadzący apteki,

• podatnicy prowadzący lombard,

• podatnicy prowadzący kantor walut obcych,

• podatnicy wykonujący wolne zawody inne niż wymienione w ustawie,

• podatnicy prowadzący działalność w zakresie handlu częściami pojazdów mechanicznych,

• podatnicy świadczący usługi zawarte w załączniku Nr 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne z 20 listopada 1998 roku,

Korzyści przysługujące podatnikom ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Odliczenia od podstawy opodatkowania

Podatnicy opodatkowani w formie ryczałtu ewidencjonowanego mogą dokonywać odliczeń od przychodów ewidencjonowanych kwot:

1. składek ZUS:

a) zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących,

b) potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe

- odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) wolny od podatku na podstawie art. 21, art. 52 i art. 52a updof., oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zaniechano poboru podatku;

2. dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika;

3. wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne;

4. darowizn przekazanych na cele:

organizacjom pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie, realizującym te cele,

b) kultu religijnego,

c) krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi

– w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% przychodów

1. Odliczenia od podatku.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie w NFZ zapłaconej w roku podatkowym zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o ile nie została odliczona od podatku dochodowego. W związku z tym przed dokonywaniem jakichkolwiek innych odliczeń należy najpierw dokonać odliczenia z tytułu składek zdrowotnych. Może się wówczas okazać, że składka wyniosła tyle co ryczał, a w związku z tym nie będzie już podstawą do dalszych odliczeń.

Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się ryczałt, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Obecnie można również przeznaczyć 1% swojego podatku na wybrana organizację pożytku publicznego. Wystarczy określić w zeznaniu rocznym uprawnioną do odbioru wpłaty organizacji, którą podatnik zamierza wesprzeć.

Dokumentacja

Korzystając z formy opodatkowania (ryczałt) podatnik jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów odrębnie na każdy rok podatkowy. Na jej podstawie co miesiąc lub kwartalnie (w zależności jak podatnik określił to w US) ustala się kwotę podatku. Podatek dochodowy ryczałtowy (PPE) wyliczamy na podstawie osiągniętego przychodu, pomniejszonego o zapłacone składki ZUS. Podatek należy wpłacić na konto US do 20 dnia miesiąca za miesiąc lub kwartał poprzedni. Podatnik nie jest zobowiązany do składania deklaracji podatkowych. Sposób prowadzenia w/w ewidencji określają przepisy „rozporządzenia Ministra finansów z dnia 17. grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.” Oprócz ewidencji przychodów podatnik prowadzi rejestr środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencję wyposażenia, przechowuje dokumenty zakupu towarów. Jeśli jednocześnie jest czynnym płatnikiem podatku VAT, prowadzi również rejestry sprzedaży/zakupów VAT oraz składa deklarację VAT-7 do US. Skrócony algorytm do wyliczenia zryczałtowanego podatku dochodowego:

• przychód - ubezpieczenie społeczne = przychód do opodatkowania

• przychód do opodatkowania * stawka ryczałtu = podatek

• podatek - ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia (7,75% z 9% podstawy) = podatek należny

W sytuacji, gdy podatnik osiąga przychody opodatkowane kilkoma stawkami, musi dokonać procentowego wyliczenia udziału tego przychodu do ogólnego i w takiej wysokości udziału wyliczyć część ubezpieczenia społecznego (część przychodu opodatkowana określoną stawką / przychód łączny * 100%; następnie kwota składki na ubezpieczenie społeczne * wyliczony udział procentowy = kwota składki przypadająca dla danej części przychodów).

Roczne zeznanie podatkowe ryczałtowców.

Podatnicy uzyskujący przychody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zobowiązani są do składania zeznania rocznego PIT-28.

Zawsze składają oni tylko jedno zeznanie roczne PIT-28 nawet w przypadku gdy uzyskują zarówno przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej jak i jako odrębne źródło przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Zeznanie PIT-28 musi być składane niezależnie od wysokości uzyskanych przez podatnika przychodów opodatkowanych w formie ryczałtu. W konsekwencji uzyskanie nawet minimalnego przychodu obliguje podatnika do złożenia takiego zeznania po zakończeniu roku. Kwestią sporną jest czy zeznanie powinno być składane nawet jeżeli w ciągu roku podatnik nie uzyskał żadnego przychodu. W takim przypadku złożenie zeznania nie jest na pewno błędem natomiast nie złożenie w rozumieniu niektórych organów może być uznane jako niewywiązanie się z obowiązków podatnika.

1. Skutki zawieszenia działalności opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej daje osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą możliwość jej zawieszenia na okres od 30 dni do 24 miesięcy.

• Przychody podatkowe

Przy zawieszeniu działalności gospodarczej nie jest dopuszczalne uzyskiwanie bieżących przychodów z tej działalności, jednak przedsiębiorca może uzyskać przychody wypracowane przed datą zawieszenia działalności lub związane z pewnymi czynnościami gospodarczymi dokonanymi przed datą zawieszenia działalności (np. odsetki od lokaty bankowej założonej przed zawieszeniem działalności bądź wpływ zapłaty od kontrahenta na podstawie umowy handlowej, której data obejmuje okres przed zawieszeniem). Podatnik, który zawiesił działalność ma również prawo aby sprzedać środki trwałe i wyposażenie związane z działalnością. Pojawienie się w tym momencie przychodu podatkowego zobowiązuje podatnika do odprowadzenia ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Moment rozliczenia przypadnie dopiero gdy podatnik wznowi wykonywanie działalności.

Podsumowanie

Plusy ryczałtu	Minusy ryczałtu
- możliwość skorzystania z niskich, nawet kilkuprocentowych stawek podatku - prosta księgowość w formie ewidencji przychodów - możliwość opłacania zaliczek na podatek w ulgowej formie: co kwartał	- nie jest dostępny dla wszystkich rodzajów działalności oraz dla przedsiębiorców o wysokich przychodach (powyżej 150 tys. euro) - brak możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodów (ryczałt oblicza się od przychodu firmy) - brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub samotnie wychowywanym dzieckiem - brak ulgi na dzieci

Użyte skróty:

• updof → Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

• uzpd → Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym

Porównanie skali podatkowej z alternatywnymi metodami opodatkowania

	Zasady ogólne	Podatek liniowy	Karta podatkowa	Ryczałt
Ile?	18 lub 32% od dochodu	19%	określona dla podatnika kwota	3; 5,5; 8,5; 17 lub 20% ( od przychodów)
Wymagana dokumentacja	księga przychodów i rozchodów a powyżej 1,2 mln euro obrotów – księgi rachunkowe	księga przychodów i rozchodów a powyżej 1,2 mln euro obrotów – księgi rachunkowe	żadnej dokumentacji – dla celów VAT ewidencja sprzedaży	ewidencja przychodów
Zaliczki miesięczne i zeznania roczne	wpłata do 20 dnia miesiąca; zeznania PIT-36, PIT-37	wpłata do 20 dnia miesiąca; zeznanie PIT-36L	wpłata do 7 dnia miesiąca; brak zeznania, decyzja administracyjna	wpłata do 20 dnia miesiąca; zeznanie PIT-28
Kto?	każdy	przedsiębiorcy	głównie rzemieślnicy (12 rodzajów działalności)	nie dotyczy przedsiębiorców prowadzących apteki, kantory lub sprzedających wyroby akcyzowe
Jak?	z urzędu	na wniosek	na wniosek	na wniosek
Rozliczenie z małżonkiem	TAK	NIE	NIE	NIE
Ulgi	TAK	NIE	NIE	TAK
Uwagi		nie można stosować gdy świadczy się usługi na rzecz byłego pracodawcy	możliwość zawieszenia działalności	łatwy sposób, bo nie trzeba obliczać dochodu ani ewidencjonować kosztów

Bibliografia

• Prawo finansowe, Antas Przemysław ( i In.), LEX a WoltersKluwer business,

Warszawa 2011

• Uproszczone ewidencje podatkowe w gastronomii, Fila J., Witczak R., Difin, Warszawa 2007

PRACE WYKONAŁY

KRÓLIKIEWICZ KAROLINA

KOWALSKA ALEKSANDRA